SKKN Giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực

Giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực 
TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG GV : LÊ ĐÌNH LƯƠNG 
1 
Sáng kiến kinh nghiệm 
Giáo viên chủ nhiệm 
trong việc quản lí lớp học 
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật 
tích cực 
Giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực 
TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG GV : LÊ ĐÌNH LƯƠNG 
2 
GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM 
TRONG VIỆC QUẢN LÍ LỚP HỌC 
 BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỶ LUẬT TÍCH CỰC 
  
  
I. Lý do chọn đề tài 
 “Vì lợi ích 10 năm trồng cây vì lợi ích trăm năm trồng người ”, câu nói của Bác 
Hồ đã thấm nhuần vào đường lối lãnh đạo của Đảng, Nhà nước ta và hiện nay, Bộ Giáo 
dục & Đào tạo đã và đang triển khai tiếp tục “ Xây dựng trường học thân thiện, học 
sinh tích cực ”. Đó cũng chính là khẩu hiệu của trường THCS Lý Tự Trọng - trường 
THCS đầu tiên trong huyện đạt Danh hiệu trường Chuẩn quốc gia của huyện Krông Búk, 
tỉnh Đăk Lăk. 
 Người giáo viên luôn tự hào trong sự nghiệp trồng người của mình nhưng cũng là 
nhiệm vụ hết sức nặng nề mà Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó. Công tác 
chủ nhiệm lớp có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc bồi dưỡng đạo đức và hoàn thiện 
nhân cách của học sinh . 
 Công tác này đòi hỏi sự khéo léo, linh hoạt và nhiệt tâm của mỗi giáo viên . 
Nhưng không phải giáo viên chủ nhiệm nào cũng có được một phương pháp tốt để quản 
lí lớp học của mình, thậm chí còn tỏ ra lúng túng trong một số tình huống sư phạm. 
Thêm nữa, nhìn lại chặng đường đã qua của công tác giáo dục, xã hội nói chung và các 
thầy cô giáo nói riêng không khỏi băn khoăn về một số phương pháp quản lí lớp học 
trước đây tỏ ra thiếu hiệu quả, thậm chí còn gây tổn hại lâu dài và nặng nề về thể chất 
cũng như tinh thần của học sinh. 
 Vì thế, đổi mới công tác chủ nhiệm lớp thực sự là mong mỏi và thu hút được sự 
quan tâm của xã hội và đặc biệt của những người đang đứng trên bục giảng. 
 Bản thân tôi đã giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm được 10 năm tại trường 
THCS Lý Tự Trọng của huyện Krông Búk, tỉnh Đăk Lăk. Trong quá trình làm việc tôi 
rút ra được một số kinh nghiệm nhỏ và mong muốn được đóng góp một vài ý kiến của 
mình về “ Giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục 
kỉ luật tích cực ”, với hi vọng ý kiến đó sẽ phần nào gợi ý cho những giáo viên chủ 
Giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực 
TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG GV : LÊ ĐÌNH LƯƠNG 
3 
nhiệm làm tốt hơn công tác của mình. 
II. Mục tiêu của đề tài nghiên cứu 
 1. Cơ sở lí luận 
 “Phương pháp quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỉ 
luật tích cực ”được phát triển từ dự án Môi trường thân thiện do Tổ chức cứu trợ trẻ em 
Thụy Điển thực hiện thí điểm ở 12 trường tiểu học trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh 
và hiện tại đang được nhân rộng ra tại các trường Tiểu học, THCS, THPT trên cả nước. 
Trước khi trình bày một số các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực, tôi xin trình bày một 
số những nội dung sau để có cái nhìn ban đầu về kỉ luật, biện pháp giáo dục kỉ luật tích 
cực. 
 a. Khái niệm kỉ luật 
 Theo từ điển tiếng Việt : kỉ luật là tổng thể những điều quy định có tính chất 
bắt buộc đối với hoạt động của các thành viên trong một tổ chức để bảo đảm tính chặt 
chẽ của tổ chức, là hình thức phạt đối với người vi phạm kỉ luật. 
 Theo quan điểm của Cambell – nhà tâm lí học người Anh: Kỉ luật có nghĩa là 
rèn luyện cho tâm trí và nhân cách của trẻ để giúp đỡ trẻ trở thành những người biết tự 
chủ và có ích cho xã hội, sự kỉ luật bao gồm : hướng dẫn trẻ bằng cách nêu gương, 
khuyên dạy bằng lời nói, bằng sách vở, dạy dỗ và giúp trẻ học thông qua kinh nghiệm vui 
tươi. Và hình phạt chỉ là một trong số những biện pháp của việc kỉ luật, thậm chí còn là 
biện pháp kỉ luật tiêu cực nhất. 
 Như vậy, theo hai cách hiểu trên ta thấy kỉ luật là những quy định và hình phạt, 
song trong giáo dục cần đưa ra những kỉ luật có tác dụng giáo dục tích cực đến người 
học. 
 b. Khái niệm biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực 
 Biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực là cách giáo dục dựa trên nguyên tắc vì lợi 
ích tốt nhất của HS, không làm tổn hại đến thể xác và tinh thần của học sinh, có sự thỏa 
thuận giữa giáo viên - học sinh và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí học sinh. 
 Theo như khái niệm trên cho ta hai cách hiểu về phương pháp quản lí lớp học 
bằng các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực . Thứ nhất, đó là biện pháp giáo dục ý thức 
kỉ luật (ý thức tôn trọng nội quy trường lớp, đáp ứng các yêu cầu của chương trình giáo 
dục của nhà trường) ở học sinh một cách tích cực. Thứ hai, đó là biện pháp giáo dục 
bằng các hình thức kỉ luật có tác động một cách tích cực đến người học. 
 2. Cơ sở thực tiễn 
 Hiện nay, không ít giáo viên có thói quen giáo dục học sinh bằng cách trừng phạt 
thể xác: đánh học sinh bằng tay hoặc roi, bắt học sinh dán băng keo vào miệng, tự vả vào 
miệng mình khi mắc lỗi nói chuyện trong lớp, bắt học quỳ gối, úp mặt vào tường.Còn 
Giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực 
TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG GV : LÊ ĐÌNH LƯƠNG 
4 
có giáo viên trừng phạt về tinh thần bằng cách xỉ nhục, hạ thấp nhân phẩm của học sinh 
như : chửi bới, xa lánh 
 Có nhiều giáo viên tỏ ra bất lực trong việc giáo dục những học sinh cá biệt, khó 
bảo, nên đã sử dụng bạo lực. Biện pháp này thiếu hiệu quả, thậm chí là biện pháp tiêu 
cực, phản giáo dục, chỉ có tác dụng trước mắt, gây thương tổn về lâu dài đến tinh thần 
của học sinh. Học sinh phát triển thái độ thù nghịch, về lâu dài các em trở nên chai lì với 
đòn roi, hung tợn và hiếu thắng. 
 Cũng đã có những giáo viên phạt tiền cho mỗi lỗi vi phạm của học sinh. Mặc dù ở 
mức độ nào đó hình phạt này có thể hạn chế sự vi phạm của học sinh, được sự chấp 
thuận, đồng tình của tập thể lớp và phụ huynh học sinh nhưng sẽ tác động tiêu cực đến 
nhận thức của các em. Vô hình chung tạo nên ở học sinh nét suy nghĩ: mọi tội lỗi, sai 
phạm đều có thể mua chuộc được bằng đồng tiền. 
III. Nhóm các giải pháp 
 Xuất phát từ cơ sở lí luận và thực trạng giáo dục với việc sử dụng các biện pháp 
giáo dục kỉ luật học sinh, tôi xin đưa ra một số các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực. 
Theo cách hiểu giáo dục kỉ luật tích cực là biện pháp giáo dục ý thức kỉ luật (ý thức tôn 
trọng nội quy trường lớp, đáp ứng các yêu cầu của chương trình giáo dục của nhà trường) 
ở học sinh một cách tích cực, có thể áp dụng một vài biện pháp có ý nghĩa đi trước ngăn 
chặn việc học sinh vi phạm kỉ luật sau: 
Đầu năm học giáo viên chủ nhiệm và học sinh cùng tiến hành bàn bạc với nhau về 
nội qui của lớp, hình thức kỷ luật đối với học sinh (dựa trên Điều lệ trường THPT, Qui 
định về khen thưởng và kỷ luật học sinh của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo Việt Nam - trích 
Quyết định 1118/QĐ của Bộ trưởng Bộ Giáo Dục ký ngày 1.12.1987). Sau khi học sinh 
tự bàn bạc, thống nhất mọi điều, giáo viên chủ nhiệm sẽ tổng hợp thành một bản “ Nội 
qui lớp học” hoặc “hình thức kỷ luật của lớp” và phổ biến. Bản nội qui này có thể bổ 
sung hoặc sửa đổi tùy theo tình hình học tập của học sinh và tình hình cụ thể của từng 
lớp. 
 Mỗi giáo viên chủ nhiệm sẽ căn cứ vào kinh nghiệm thực tế và tình hình cụ thể 
của lớp chủ nhiệm của mình mà đưa ra nội dung hoặc hình thức kỷ luật cho phù hợp, 
riêng cá nhân tôi thì tôi làm như sau: 
 1. Tìm hiểu và nắm vững đối tượng giáo dục 
 - Nhà giáo dục vĩ đại Nga Usinxki nói rằng: “muốn giáo dục con người về mọi 
mặt thì phải hiểu con người về mọi mặt” 
 - Nếu hiểu học sinh thì có thể chọn lựa được những tác động thích hợp. Nếu 
không hiểu học sinh thì không thể tìm được những phương pháp giáo dục phù hợp với 
đối tượng và do đó có thể thất bại. Kể cả việc lựa chọn nội dung và các hình thức giáo 
Giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực 
TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG GV : LÊ ĐÌNH LƯƠNG 
5 
dục cũng cần căn cứ vào đặc điểm đối tượng. Chú ý đặc điểm đối tượng là nguyên tắc 
quan trọng của giáo dục học. Tìm hiểu học sinh và tập thể học sinh vừa là điều kiện vừa 
là một nội dung quan trọng trong công tác chủ nhiệm lớp. 
 - Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu và nắm vững các đặc điểm cơ bản về tâm 
sinh lý, tính cách, năng lực, sức khỏe, năng lực phát triển trí tuệ, sở thích, nguyện vọng, 
năng khiếu, phẩm chất đạo đức của học sinh. Về hoàn cảnh sống, mối quan hệ với tập 
thể, bạn bè .... Qua đó để thấy mặt mạnh, mặt yếu của từng học sinh, của tập thể lớp để 
phát huy và khắc phục. Trên cơ sở đó phát hiện những yếu tố mới, những mầm mống, 
những nhân tố tích cực để làm nòng cốt cho phong trào chung của lớp. 
 - Để tìm hiểu và nắm vững đối tượng giáo dục, Giáo viên chủ nhiệm có thể vận 
dụng những cách: 
 a. Thông qua phiếu lý lịch đầu năm học, trong buổi đầu tiên lớp gặp Giáo 
viên chủ nhiệm trước khi bước vào năm học mới 
 Từ phiếu lý lịch, giáo viên chủ nhiệm sẽ nắm bắt kịp thời đặc điểm sơ lược 
của các em, đây cũng là cơ sở quan trọng để giáo viên chủ nhiệm lựa chọn Ban cán sự 
lớp – lực lượng nòng cốt và quan trọng hỗ trợ đắc lực cho giáo viên trong quá trình áp 
dụng biện pháp kỷ luật tích cực. 
 b. Thông qua, giấy tờ cá nhân của học sinh (khai sinh , hộ khẩu ...), phiếu học 
sinh do nhà trường chuẩn bị 
 Từ giấy khai sinh hoặc hộ khẩu của học sinh chúng ta nắm bắt những thông tin 
chính xác hơn về học sinh, kịp thời sửa chữa những sai sót về lý lịch của các em. Kết hợp 
với tư liệu từ phiếu học sinh, chúng ta tổng kết những thông tin cần thiết về học sinh về 
mọi mặt, để từ đó có biện pháp giáo dục thích hợp với từng đối tượng. 
c. Thông qua giấy tờ, hồ sơ, sổ sách của lớp . 
 Ban cán sự lớp được giáo viên chủ nhiệm trích quĩ lớp để mua bút, vở và có 
nhiệm vụ ghi chép các hoạt động của lớp , đồng thời theo dõi việc thực hiện nhiệm vụ 
của các thành viên trong lớp tuỳ theo chức trách, nhiệm vụ mà giáo viên chủ nhiệm đã 
giao. Thông qu