SKKN Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy bộ môn Mỹ thuật theo phương pháp Đan Mạch (SAEPS)
3. Một số vấn đề về phương pháp dạy học Mĩ thuật theo phương pháp mới (thuộc dự án do Đan Mạch hỗ trợ).
a. Mục tiêu: Truyền cảm hứng cho giáo viên Tiểu học, khuyền khích giáo viên kết hợp các kỹ năng mỹ thuật với các phương pháp dạy học mới. Mục tiêu chính của phương pháp này nhằm giúp học sinh hình thành và phát triển các năng lực:
+ Năng lực trải nghiệm: Cho các em được làm việc với những chủ đề liên quan đến kinh nghiệm đã có của bản thân.
+ Năng lực kỹ năng và kỹ thuật thông qua các hoạt động : Vẽ cùng nhau, chân dung biểu đạt, vẽ theo nhạc, tạo hình từ vật tìm được, nặn hoặc uốn tạo dáng, xây dựng cốt truyện (xây dựng bối cảnh câu chuyện).
+ Năng lực biểu đạt: Có nghĩa là học sinh ứng dụng ngôn ngữ mĩ thuật để diễn đạt sự trải nghiệm và thái độ của bản thân.
+ Năng lực phân tích và trình bày: Thông qua các hoạt động trình bày về tác phẩm của mình, tham gia giải thích, phân tích, nhận xét về nghệ thuật, kỹ thuật thể hiện tác phẩm.
+ Năng lực giao tiếp và đánh giá: Học sinh tham gia giao tiếp, thảo luận và đánh giá tất cả các hoạt động trong tiết Mĩ thuật, đánh giá những gì đã làm được, có như mong muốn hay không?.
b. Cách tổ chức các hoạt động:
- Vẽ cùng nhau: Học sinh biến những quan sát của mình thành các bức vẽ cá nhân. Tất cả các bài vẽ cá nhân sẽ là ngân hàng hình ảnh của nhóm để các em lựa chọn, sắp xếp theo một câu chuyện và vẽ cùng nhau, tạo thành một tác phẩm lớn hơn.
- Vẽ theo nhạc: Học sinh đứng xung quanh mép bàn theo từng nhóm (có từ 5 em trở lẹn). Trước mỗi học sinh là một bảng màu. Giáo viên lựa chọn nhạc (nhạc không lời, nhạc thiếu nhi.). Tuy nhiên tùy theo tình hình thực tế có thể dùng nhạc có lời, tiếng vỗ tay, nghe hát từ nhẹ nhàng chuyển sang nhanh, mạnh, sôi nổi. Học sinh lắng nghe và cảm nhận giai điệu, vẽ theo hướng dẫn của giáo viên: thứ tự các màu từ sáng sang đậm. Ví dụ:Theo thứ tự vàng, đỏ, cam, xanh và kết thúc bằng màu đen. Sau khi hoàn thành bức tranh lớn, giáo viên yêu cầu học sinh quan sát và tưởng tượng theo mức độ cảm nhận: Em nhìn thấy gì trong tranh? Em nghĩ đến đề tài nào? Từ đó giáo viên gợi ý học sinh sáng tạo từ thế giới tưởng tượng của mình để bắt đầu quy trình: lựa chọn một phần tranh trong bức tranh lớn làm tác phẩm của mình. Học sinh có thể vẽ thêm vào để làm nổi bật nội dung chủ đề hoặc bỏ bớt các chi tiết, để cuối cùng tác phẩm đạt được có thể là: bưu thiếp, thiệp mừng, bìa sách, họa tiết trang trí đồ vật, tranh đề tài
- Vẽ biểu đạt: Bao gồm vẽ không nhìn giấy và vẽ theo trí nhớ, cảm nhận của cá nhân. Vẽ không nhìn giấy là học sinh quan sát người đối diện hoặc đồ vật trước mặt và vẽ, không nhìn xuống giấy, nét vẽ liền mạch, không nhấc tay lên.
- Tạo hình bằng dây thép và vật dụng tìm được: Khuyến khích học sinh tạo hình bằng lắp ghép, trang trí từ những vật liệu phế thải thông qua sự liên tưởng về thế giới xung quanh để tạo thành các tác phẩm biểu đạt 2 chiều hoặc 3 chiều.
c. Nội dung chương trình giáo dục Mĩ thuật theo phương pháp mới:
Nội dung chương trình giáo dục Mĩ thuật theo phương pháp mới không theo trình tự các bài như chương trình hiện hành, mà giáo viên căn cứ vào đó để xây dựng các chủ đề cho phù hợp. Mỗi chủ đề tạo thành một quy trình mỹ thuật tương tác và tích hợp giữa 5 nội dung: Vẽ theo mẫu, Vẽ trang trí, Vẽ tranh, Tập nặn tạo dáng, Thường thức Mỹ thuật. Mỗi chủ đề sẽ lồng ghép giáo dục nhiều mục tiêu và được thực hiện ít nhất là 2 tiết, nhiều nhất là 5 tiết hoặc cũng có thể hơn. Tuy nhiên tùy điều kiện vật chất của nhà trường, khả năng chuẩn bị đồ dùng học tập của học sinh mà giáo viên có thể bỏ bớt, thay vào chủ đề khác hoặc xây dựng số lượng tiết dạy theo từng chủ đề cho phù hợp. Đây là một chương trình giáo dục Mĩ thuật Tiểu học năng động, phát huy, rèn luyện được nhiều kỹ năng cho học sinh, đặc biệt là kỹ năng sống.
Ví dụ: Chủ đề Em và những vật nuôi yêu thích (Mĩ thuật 1) – thực hiện trong 4 tiết. Mục tiêu giáo dục của chủ đề này đó là:
- Học sinh hiểu biết những đặc điểm hình dáng về các con vật thân quen, gần gũi.
- Học sinh vẽ, xé dán, hoặc nặn, tạo dáng được những con vật nuôi quen thuộc
- Học sinh tưởng tượng và sáng tạo được một câu chuyện về những con vật yêu thích.
- HS phát triển được khả năng diễn đạt những suy nghĩ của bản thân
d. Hình thức tổ chức lớp học:
Hình thức tổ chức lớp học: Tùy theo từng chủ đề mà giáo viên chọn và tổ chức các hoạt động vẽ nào cho phù hợp và hiệu quả. Sản phẩm của học sinh không còn đơn thuần chỉ là tạo hình 2D, mà là 3D, 4D, xây dựng thành câu chuyện bằng hình ảnh.
Ví dụ:
+ Chủ đề Ngôi nhà của em: Có thể tổ chức hoạt động vẽ cùng nhau, tạo hình từ vật dụng tìm được.
+ Chủ đề Đồ vật trong gia đình: Tổ chức vẽ biểu đạt hoặc vẽ theo nhạc.
+ Chủ đề Lễ hội: Tổ chức hoạt động vẽ cùng nhau, tạo hình bằng dây thép, đất nặn, vật dụng tìm được
Tóm tắt nội dung tài liệu: SKKN Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy bộ môn Mỹ thuật theo phương pháp Đan Mạch (SAEPS)
BÁO CÁO SÁNG KIẾN --------------------------------------------------*---------------------------------------------------- I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN : - Tên sáng kiến: “Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy bộ môn Mỹ thuật theo phương pháp Đan Mạch (SAEPS) “ - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục và Đào tạo. - Phạm vi áp dụng sáng kiến: Trường tiểu học .. - Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ năm (2000 - 2000) - Tác giả: .. - Họ và tên: . - Năm sinh: 00/00/0000 - Trình độ chuyên môn: . - Chức vụ công tác: - Nơi làm việc: Trường tiểu học - Địa chỉ liên hệ: .. - Điện thoại: Ngày tháng năm 2000 Nguyễn . TÓM TẮT ĐỀ TÀI KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HÌNH THỨC HỌC TẬP NHÓM THEO PHƯƠNG PHÁP DẠY MĨ THUẬT ĐAN MẠCH (SAEPS) A/ MỞ ĐẦU: I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: - Tại sao phải tổ chức hình thức học tập theo nhóm? - Tổ chức hình thức học tập theo nhóm như thế nào cho hiệu quả? - Ở hoạt động nào thì cần phải tổ chức hình thức học tập hình thức nhóm? - Khi học tập theo nhóm thì đánh giá học sinh như thế nào để đảm bảo đúng, chính xác với năng lực thực tế của từng học sinh?... Với những nỗ lực của bản thân, tôi đã đi sâu vào tìm hiểu và đề ra một số giải pháp nhằm tổ chức có hiệu quả hình thức học tập nhóm theo phương pháp Mĩ thuật mới (dự án do Đan Mạch hỗ trợ). II. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: - Chủ thể: Biện pháp tổ chức hình thức học tập nhóm theo phương pháp Mĩ thuật mới (dự án do Đan Mạch hỗ trợ). - Khách thể: Học sinh tiểu .. III. PHẠM VI NGHIÊN CỨU: Phạm vi nghiên cứu tập trung chủ yếu ở bật tiểu học. IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: Các phương pháp cơ bản được sử dụng vào nghiên cứu đề tài bao gồm: 1. Sưu tầm tài liệu có liên quan. 2. Phương pháp vấn đáp. 3. Phương pháp quan sát. 4. Phương pháp thực nghiệm. V. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC: - Cái khó khăn lớn nhất khi tổ chức hình thức học tập theo nhóm là quản lý trật tự học sinh. Nếu giáo viên có biện pháp xử lý tốt thì hiệu quả học tập sẽ đạt được như mục tiêu đề ra. - Nếu giáo viên tổ chức học tập theo nhóm thường xuyên, tạo nề nếp, thói quen cho học sinh thì những khó khăn không còn là vấn đề phải lo lắng. - Giáo viên lập sổ tay theo dõi tinh thần, thái độ và quá trình tham gia của học sinh trong nhóm, thường xuyên cập nhật những nhận xét thì việc đánh giá học sinh sẽ chính xác và đảm bảo công bằng. B/ NỘI DUNG: I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: 1. Thế nào là hình thức học tập theo nhóm? 2. Mục đích, vai trò của hình thức học tập nhóm trong dạy học ở Tiểu học. 3. Một số vấn đề về phương pháp dạy học Mĩ thuật theo phương pháp mới. II. THỰC TRẠNG: 1. Thuận lợi. 2. Khó khăn. III. GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC NHỮNG KHÓ KHĂN: Giải pháp 1: Phân chia nhóm học sinh một cách khoa học, đảm bảo thành phần nhóm gồm những học sinh có năng lực, khả năng nhận thức khác nhau. Giải pháp 2: Tổ chức, quản lý hoạt động nhóm hiệu quả. Giải pháp 3: Coi trọng việc đánh giá hoạt động nhóm. Giải pháp 4: Một số yêu cầu khi tổ chức hình thức học tập nhóm. IV. KẾT QUẢ SAU ÁP DỤNG GIẢI PHÁP: * Nề nếp lớp học ổn định do các em đã hình thành được thói quen thực hiện làm việc theo nhóm. * Giáo viên không còn mất nhiều thời gian cho việc giữ trật tự lớp. * Sản phẩm mĩ thuật của học sinh phong phú, đa dạng và có nhiều sáng tạo. * Học sinh thích thú và tích cực tham gia các hoạt động chung, không còn tình trạng ỷ lại hoặc làm việc riêng trong giờ học, biết hợp tác và chia sẻ với các thành viên trong nhóm. * Học sinh được rèn nhiều kỹ năng quan trọng có ích cho bản thân trong đó đặc biệt là kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hợp tác, kỹ năng tư duy, được bổ sung kiến thức nhờ học hỏi lẫn nhau. C/ KẾT LUẬN: Qua quá trình tìm hiểu, đúc kết kinh nghiệm bản thân tôi cũng chỉ với mong muốn được góp một phần công sức bé nhỏ của mình vào sự nghiệp giáo dục chung. Có thể giải pháp nêu trên chưa phải là tối ưu nhưng đó chính là một cách cần thiết và dễ dàng áp dụng, giúp giáo viên thực hiện tốt hơn vai trò của mình khi giảng dạy bộ môn Mĩ thuật ở Tiểu học theo phương pháp mới. Chẳng có phương pháp dạy học nào gọi là hay là dở đối với bất kỳ tiết học nào và đối tượng nào. Vấn đề chỉ là việc vận dụng nó thế nào cho đúng lúc, đúng cách để phát huy hiệu quả hay không mà thôi. Phạm vi phổ biến đề tài: Đề tài này có thể áp dụng phổ biến cho giáo viên chuyên trách trong trường và có thể làm tài liệu tham khảo để trao đổi kinh nghiệm giữa các đồng nghiệp có nhu cầu. Hướng nghiên cứu tiếp. Hướng tới tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu về mô hình tổ chức lớp học theo nhóm, tìm ra những giải pháp hữu hiệu hơn để nâng cao hơn nữa tính khả thi của giải pháp. KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HÌNH THỨC HỌC TẬP NHÓM THEO PHƯƠNG PHÁP DẠY MĨ THUẬT ĐAN MẠCH (SAEPS) A/ MỞ ĐẦU: I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Giáo dục Mĩ thuật đóng vai trò rất quan trọng trong việc không chỉ khuyến khích sự sáng tạo của trẻ em mà giúp phát triển nhân cách và các năng lực xã hội. Chính vì vậy, giáo dục Mĩ thuật là một phần quan trọng trong nỗ lực của Đại sứ quán Đan Mạch nhằm hỗ trợ quá trình dân chủ và đa nguyên tại Việt Nam. Dự án này nhằm truyền cảm hứng cho giáo viên dạy Mĩ thuật, khuyến khích giáo viên kết hợp các kỹ năng mỹ thuật với các phương pháp dạy học lấy người học làm trung tâm, khuyến khích sự tương tác, kích thích tư duy sáng tạo, kích thích phát triển nhận thức thông qua hoạt động thực tế. Trên cơ sở lý thuyết giáo dục và giảng dạy Mĩ thuật, giáo viên sẽ tổ chức dạy cho các em học Mĩ thuật qua các hoạt động Vẽ cùng nhau, Vẽ theo nhạc, Vẽ biểu đạt, tạo hình 3D từ các vật tìm được, Xây dựng cốt truyện... Thông qua các hoạt động tạo hình sẽ khơi gợi và phát huy được năng khiếu thẩm mỹ vốn có ở trẻ, gây hứng thú cho các em trước cái đẹp, tiến tới hình thành thị hiếu thẩm mỹ của học sinh trong cuộc sống. Hoạt động giáo dục Mĩ thuật còn góp phần đem lại nhận thức mới, niềm vui, hứng thú và sáng tạo học tập cho trẻ. Việc sử dụng nền nhạc trong các hoạt động Mĩ thuật cũng tạo cho học sinh hứng thú, không khí lớp học vui vẻ, thân thiện. “Các em học sinh khi tới trường giống như những cây non có rễ cứng cáp và đầy tiềm năng. Giáo viên chỉ đóng vai trò là những người thúc đẩy, biết cần phải thêm chất xúc tác gì vào nước tưới để giúp những cây non đó phát triển”, đó là thông điệp bà Kirsren Fugl, chuyên gia tư vấn Đan Mạch đã nêu tại các buổi tập huấn cho giáo viên khi thực hiện phương pháp mới của dự án. Điểm nổi bật của phương pháp dạy học này là giáo viên có thể chủ động theo từng nội dung tiết dạy mà kết hợp nhiều kỹ thuật trong một bài dạy. Khi giảng dạy, giáo viên Mĩ thuật phải nắm vững những yêu cầu để xây dựng các nội dung liên kết, đặc biệt lưu ý tới 5 lĩnh vực năng lực: kinh nghiệm; kỹ năng và kỹ thuật; phân tích giải trình; thể hiện năng lực truyền thông tin và đánh giá với các chủ điểm chung phù hợp với học sinh tiểu học ở các lứa tuổi khác nhau. Tổ chức lớp học phần lớn được thông qua hoạt động nhóm theo phương châm: Lấy người học làm trung tâm, khuyến khích sự tương tác, kích thích tư duy sáng tạo, kích thích phát triển nhận thức thông qua hoạt động thực tế mà các em được trải nghiệm. Mặc dù vậy, phương pháp dạy học Mĩ thuật mới được áp dụng trên toàn tỉnh từ học kì 1 của năm học 2016 - 2017 vẫn còn khá nhiều điểm giáo viên băn khoăn, lúng túng, không biết thực hiện như thế nào cho đúng tinh thần đổi mới, cho đạt hiệu quả? Qua 2 đợt tập huấn và dự giờ thực tế, có thể nói hình thức tổ chức của phương pháp mới này còn quá mơ hồ đối với đại đa số giáo viên chuyên trách. Ngoài vấn đề thay đổi nội dung phân phối chương trình, sự thay đổi hình thức tổ chức lớp học phần lớn được thông qua hoạt động nhóm là một trong những vấn đề trọng tâm khiến giáo viên không khỏi tránh được những khó khăn, vướng mắc. - Tại sao phải tổ chức hình thức học tập theo nhóm? - Tổ chức hình thức học tập theo nhóm như thế nào cho hiệu quả? - Ở hoạt động nào thì cần phải tổ chức hình thức học tập hình thức nhóm? - Khi học tập theo nhóm thì đánh giá học sinh như thế nào để đảm bảo đúng, chính xác với năng lực thực tế của từng học sinh?... Trên đây là một số các câu hỏi đặt ra mà mỗi giáo viên đều mong muốn có được câu trả lời xác đáng. Như lời thầy chuyên viên chính Vụ Giáo dục Tiểu học, BGD&ĐT : Cái gì đổi mới, thời gian đầu cũng sẽ không tránh khỏi khó khăn, điều quan trọng chính là ở chỗ, người giáo viên phải biết lấy học sinh làm trung tâm của quá trình giảng dạy, hiểu trình độ từng em, từ đó có những hành động thiết thực để cải thiện điều kiện học tập và kết quả học tập của các em. Với những nỗ lực của bản thân, tôi đã đi sâu vào tìm hiểu và đề ra một số giải pháp nhằm tổ chức có hiệu quả hình thức học tập nhóm theo phương pháp Mĩ thuật mới (dự án do Đan Mạch hỗ trợ). II. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: - Chủ thể: Biện pháp tổ chức hình thức học tập nhóm theo phương pháp Mĩ thuật mới (dự án do Đan Mạch hỗ trợ). - Khách thể: Học sinh bật tiểu học .. III. PHẠM VI NGHIÊN CỨU: Phạm vi nghiên cứu tập trung chủ yếu ở bật học sinh tiểu học ........... IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: Các phương pháp cơ bản được sử dụng vào nghiên cứu đề tài bao gồm: 1. Sưu tầm tài liệu có liên quan: Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài, không thể phủ nhận vai trò quan trọng của công tác tham khảo tài liệu. Tài liệu có từ nhiều nguồn khác nhau như: sách, báo, tạp chí, kinh nghiệm từ đồng nghiệpĐặc biệt là sử dụng Internet: đây là một công cụ thuận tiện để tiếp cận nhanh và dễ dàng đến một lượng thông tin khổng lồ và phong phú. Nhưng khi tham khảo cần phải có kiến thức để sàng lọc những thông tin (vì không phải thông tin nào cũng là đúng) và kinh nghiệm thì mới tìm được nguồn thông tin phù hợp, chính xác với nhu cầu một cách nhanh chóng, hiệu quả. 2. Phương pháp vấn đáp: Là phương pháp mà giáo viên sẽ dùng một hệ thống câu hỏi để học sinh trả lời bằng miệng nhằm thu được những thông tin nói lên nhận thức hoặc thái độ của cá nhân đối với vấn đề học theo nhóm. 3. Phương pháp quan sát: Quan sát là phương pháp thu thập thông tin về quá trình giáo dục trên cơ sở tri giác trực tiếp các hoạt động dạy – học cho ta những ... Làm việc trong nhóm. Các nhóm tiến hành làm việc theo nhóm. Giáo viên tham gia quản lý và định hướng làm việc cùng các nhóm, hỗ trợ cho các nhóm khi cần thiết. Bước 4: Trình bày kết quả. Đại diện các nhóm trình bày kết quả làm việc, giới thiệu nội dung tranh của nhóm. Các nhóm khác đóng góp ý kiến và tham gia tranh luận. Giáo viên cần dự kiến trước các hướng trả lời của học sinh để có thể xử lí tốt các tình huống, chuẩn bị câu hỏi gợi mở để làm rõ vấn đề hơn. Ví dụ: + Theo em, bức tranh này có cần vẽ thêm, bỏ bớt hay chỉnh sửa gì không? + Hình vẽ trong tranh đã được sắp xếp hài hòa chưa?... Phải rèn cho học sinh có thói quen lắng nghe và khuyến khích các em đưa ra nhận xét cụ thể hoặc ý kiến bổ sung cho nội dung nhóm bạn vừa trình bày. Cao hơn nữa là tập cho học sinh đặt vấn đề, nêu câu hỏi tạo tình huống phản biện. Ở hoạt động này nếu điều hành tốt thì sẽ giúp học sinh có thêm kinh nghiệm, kiến thức và kỹ năng làm việc nhóm để thực hiện tốt hơn ở các lần sau. Ở các khối lớp Một, Hai, hoạt động này hầu như chưa đạt được hiệu quả vì khả năng giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ của các em còn hạn chế. Do đó giáo viên cần có biện pháp hướng dẫn, gợi mở, khuyến khích để các em tích cực tham gia. Bước 5: Tổng kết. Giáo viên tổng kết và rút ra kết luận. Cần lưu ý khích lệ tinh thần học tập của học sinh, tuyên dương những nhóm thực hiện tốt, động viên các nhóm còn lại cố gắng hơn. Nói chung khi tổ chức hình thức học tập theo nhóm giáo viên cần thiết kế sao cho mọi thành viên trong nhóm đều phải nỗ lực không chỉ vì thành tích cá nhân mà còn vì thành công của cả nhóm. Một hoạt động nhóm được xem là thành công nếu nhiệm vụ của nhóm sẽ được hoàn tất khi có sự đóng góp của tất cả thành viên trong nhóm. Mặt khác, giáo viên cũng cần nắm được các nhược điểm của phương pháp dạy học theo nhóm để trong khi chuẩn bị hoặc tổ chức thực hiện có biện pháp khắc phục kịp thời. Ví dụ: Khi học sinh thảo luận làm lớp ồn, ảnh hưởng lớp bên cạnh – giáo viên cần nhắc nhở học sinh trao đổi vừa đủ nghe, yêu cầu nhóm trưởng phát huy vai trò điều chỉnh trong nhóm. Hoặc một số em thường im lặng, thụ động, không tham gia ý kiến thì giáo viên nên động viên, khích lệ kịp thời và gợi mở để các em mạnh dạn phát biểu và hợp tác tốt hơn. * Mục đích: Nhằm thực hiện việc nhận xét, đánh giá từng học sinh đảm bảo đúng yêu cầu, đúng thực chất năng lực và tinh thần học tập của các em * Biện pháp thực hiện: Việc đánh giá quá trình và kết quả hoạt động nhóm là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên được thực hiện ở các tiết cuối của mỗi chủ đề (hoạt động Trưng bày sản phẩm). Nó không đơn thuần là thực hiện một quy định bắt buộc để giáo viên ghi nhận vào Sổ theo dõi mà dựa vào đó giúp giáo viên nắm được năng lực, khả năng phối hợp của từng học sinh, từ đó có kế hoạch tổ chức dạy - học phù hợp và hiệu quả. Giáo viên cần quan sát thái độ học tập và làm việc trong các nhóm, đánh giá sự tiến bộ của nhóm trên cơ sở thu thập những thông tin về sự tiến bộ của mỗi thành viên trong nhóm. Sản phẩm của nhóm thể hiện quá trình trao đổi, trình bày ý kiến và kỹ năng hợp tác của từng thành viên. Do đó việc nhận xét quá trình làm việc của nhóm không nên qua loa, đại khái. Càng đưa ra nhận định cụ thể càng giúp học sinh tích lũy nhiều kinh nghiệm cho những lần làm việc sau. Những tiêu chí nhận xét cần thiết phải có: - Sự phân công trong nhóm. - Tinh thần thái độ làm việc của các thành viên trong quá trình thực hiện. - Kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao. - Thời gian hoàn thành sản phẩm. - Kĩ năng trình bày nội dung tranh vẽ trước lớp. Việc đánh giá kết quả không chỉ dựa trên thành tích chung của cả nhóm mà còn dựa trên sự đóng góp của từng thành viên trong nhóm. Để thực hiện việc đánh giá đảm bảo công bằng, đúng thực tế, giáo viên cần có sổ tay theo dõi ghi nhận ngay những cá nhân tích cực, cá nhân thụ động hay sáng tạo, những nhóm làm việc hiệu quảKhi thực hiện việc đánh giá, giáo viên cần nêu rõ những mặt được và chưa được để học sinh nắm và thực hiện tốt hơn. Bên cạnh việc tuyên dương những học sinh tích cực, chăm chỉ, giáo viên cũng cần nghiêm khắc nhắc nhở những học sinh chưa tập trung, lơ là, hay nói chuyện, làm việc riêngđể các em có trách nhiệm và ý thức hơn. Khi đánh giá hoạt động của một nhóm, giáo viên cũng cần lưu ý tới những tiến bộ của các em. Bởi vì sự tiến bộ đó thể hiện tinh thần, thái độ tiếp thu bài học có hiệu quả mà các em đạt được. Sản phẩm của một nhóm thường là hoàn thành tốt thì không có gì phải bàn, nhưng có nhiều trường hợp ở hoạt động trước các em chỉ hoàn thành hoặc chưa hoàn chỉnh, ở hoạt động sau lại có sản phẩm nổi trội hoặc xuất sắc thì rất cần sự ghi nhận của giáo viên. Đó chính là động lực để các em có tinh thần học tập tốt hơn ở các hoạt động sau. Hiện tại việc đánh giá môn học được thực hiện theo thông tư 30, do đó đánh giá hoạt động nhóm là một phần quan trọng để làm căn cứ cho giáo viên thực hiện đúng thực chất, công bằng và khách quan. Nhất là đối với nội dung năng lực và phẩm chất, nếu giáo viên chỉ dựa trên cơ sở là sản phẩm mĩ thuật của các em là chưa đủ, chưa chính xác, mà phải dựa trên nhiều yếu tố như: Khả năng kết hợp với bạn, khả năng giao tiếp, tính tích cực, sáng tạoChính vì vậy, giáo viên cần coi trọng khâu đánh giá hoạt động nhóm của học sinh trong các giờ học, để đảm bảo các yêu cầu về chuyên môn, đạt mục tiêu giáo dục của môn học Mĩ thuật trong Trường Tiểu học . nói chung, Mĩ thuật cấp tiểu học nói riêng. Giải pháp 4: Một số yêu cầu khi tổ chức hình thức học tập nhóm. Để tổ chức hình thức học tập theo nhóm có hiệu quả , cụ thể là đối với môn Mĩ thuật thì giáo viên cần chú ý thực hiện tốt các yêu cầu sau: - Phân chia nhóm học sinh hợp lý: Nếu là hoạt động tìm hiểu kiến thức và thực hành thì mỗi nhóm chỉ nên có số lượng từ 2 đến 6. Nếu là hoạt động thi đua, tham gia trò chơi học tập thì mỗi lớp chỉ nên chia thành 3 nhóm - tương ứng với 3 dãy bàn. Đồng thời phải có cả học sinh khá giỏi lẫn học sinh yếu trong cùng một nhóm để các em có thể hỗ trợ lẫn nhau cùng hoàn thành bài học và tiếp thu kiến thức. - Hoạt động nhóm phải đảm bảo mọi thành viên tích cực tham gia, không để tình trạng học sinh làm dùm hoặc thụ động ngồi không. - Quản lý trật tự lớp, nhất là khi học sinh tranh luận quá lơn hay gây ồn, tránh làm ảnh hưởng đến lớp bên cạch. - Đảm bảo có lối di chuyển để giáo viên có thể tiếp cận giúp đỡ các nhóm. Học sinh di chuyển dễ dàng, không bị ngồi sai tư thế. Không cố định vị trí của học sinh hoặc cố định nhóm để học sinh có cơ hội thay đổi hướng nhìn. - Dù giáo viên có đổi mới, có áp dụng phương pháp, hình thức tổ chức lớp học như thế nào đi chăng nữa thì đều phải hướng tới đạt mục tiêu giáo dục của bài học. Tóm lại: Bất cứ hình thức tổ chức dạy học nào cũng đều có quy trình thực hiện của nó. Việc đảm bảo quy trình giúp giáo viên tránh được những lúng túng trong khi hướng dẫn học sinh. Nó còn thể hiện được tính khoa học trong tổ chức dạy học, đồng thời giúp học sinh tham gia thảo luận, chọn vấn đề và thực hiện tốt hơn. Tuy nhiên trong quá trình tổ chức cũng nên tránh máy móc mất thời gian khi học sinh đã có được nề nếp, thói quen chung. Giáo viên phải biết căn cứ vào tình hình thực tế lớp học để có kế hoạch dạy học cho phù hợp. Không phải bất cứ hoạt động nào cũng áp dụng hình thức học tập nhóm vì như thế dễ gây nhàm chán cho học sinh. KẾT LUẬN Mỗi tiết dạy là một cơ cấu hoàn chỉnh từ phút đầu đến phút cuối, có tính đặc thù về trình tự, về nhịp điệu, về tiến trình theo từng môn học: việc làm trước, việc làm sau đương nhiên liên quan với nhau; hoạt động trước làm nảy sinh hoạt động sau, hoạt động sau củng cố hoặc nối tiếp hoạt động trước. Dùng cách tổ chức học tập nào trước - sau đều có mục đích rõ ràng và hợp lý, tránh hiện tượng xen kiểu học nhóm vào để được tiếng là có đổi mới phương pháp. Giáo viên phải căn cứ vào mục đích bài dạy để xác định cách thức tổ chức học tập nào là chủ yếu để có hiệu quả cao nhất. Việc áp dụng phương pháp dạy học theo nhóm trong giảng dạy Mĩ thuật ở Tiểu học trong thời gian qua đã bước đầu hình thành và phát triển ở học sinh năng lực cá nhân, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hợp tác, tinh thần trách nhiệm... Một lần nữa xin được nhắc lại lời thầy, Cô chuyên viên chính Vụ Giáo dục Tiểu học, BGD&ĐT : Cái gì đổi mới, thời gian đầu cũng sẽ không tránh khỏi khó khăn, điều quan trọng chính là ở chỗ, người giáo viên phải biết lấy học sinh làm trung tâm của quá trình giảng dạy, hiểu trình độ từng em, từ đó có những hành động thiết thực để cải thiện điều kiện học tập và kết quả học tập của các em. Qua quá trình tìm hiểu, đúc kết kinh nghiệm bản thân tôi cũng chỉ với mong muốn được góp một phần công sức bé nhỏ của mình vào sự nghiệp giáo dục chung. Có thể giải pháp nêu trên chưa phải là tối ưu nhưng đó chính là một cách cần thiết và dễ dàng áp dụng, giúp giáo viên thực hiện tốt hơn vai trò của mình khi giảng dạy bộ môn Mĩ thuật ở Tiểu học theo phương pháp mới. Chẳng có phương pháp dạy học nào gọi là hay là dở đối với bất kỳ tiết học nào và đối tượng nào. Vấn đề chỉ là việc vận dụng nó thế nào cho đúng lúc, đúng cách để phát huy hiệu quả hay không mà thôi. Phạm vi phổ biến đề tài: Đề tài này có thể áp dụng phổ biến cho giáo viên chuyên trách trong trường và có thể làm tài liệu tham khảo để trao đổi kinh nghiệm giữa các đồng nghiệp có nhu cầu. Hướng nghiên cứu tiếp. Hướng tới tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu về mô hình tổ chức lớp học theo nhóm, tìm ra những giải pháp hữu hiệu hơn để nâng cao hơn nữa tính khả thi của giải pháp. Những vấn đề mà tôi đã nêu ở trên chắc chắn không tránh khỏi hạn chế. Bởi mỗi cá nhân, mỗi điều kiện môi trường học tập đều có những giải pháp riêng. Tuy nhiên, đó là những kinh nghiệm quí báu của bản thân đã đúc rút được trong quá trình giảng dạy để từng bước khắc phục hạn chế, nâng cao hiệu quả giảng dạy mà bản thân đảm nhiệm. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo,của các bạn đồng nghiệp để giải pháp này được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn. ngày 00 tháng 0 năm 2000 Người viết. Nguyễn
File đính kèm:
- skkn_mot_so_kinh_nghiem_trong_cong_tac_giang_day_bo_mon_my_t.doc