SKKN Một số giải pháp chỉ đạo khắc phục khó khăn trong dạy học Tập Viết Lớp 1

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO KHẮC 
PHỤC KHÓ KHĂN TRONG DẠY HỌC 
TẬP VIẾT LỚP 1 
A.Lời mở đầu 
I. lý do chọn đề tài 
Đất nước ta đang bước vào thiên niên kỷ mới, với công cuộc công 
nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Trong nghị quyết trung ương V Khoá VIII 
Đảng ta nhấn mạnh: “ Muốn tiến hành CNH-HĐH thắng lợi phải phát triển 
GD -ĐT, phát huy nguồn lực con người,yếu tố cơ bản để phát triển nhanh và 
bền vững”. Điều đó chứng tỏ rằng Đảng ta thực sự coi GD&ĐT là một bộ 
phận cấu thành hữu cơ của nền kinh tế hiện đại và ngày càng coi đây là yếu tố 
hàng đầu tạo ra nội lực của mỗi quốc gia. 
Nhiệm vụ, mục tiêu cơ bản của GD&ĐT là nhằm xây dựng con người và 
thế hệ trẻ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH, giáo dục 
đào tạo cùng với khoa học công nghệ là nhân tố quyết định tăng trưởng kinh 
tế phát triển xã hội. 
Gần đây nhất trong văn kiện đại hội X Đảng ta lại nhấn mạnh “Phát triển 
GD&ĐT là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp CNH-
HĐH, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người”. Với chức năng “ Nâng 
cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”, GD&ĐT được nhìn nhận 
như là con đường quan trọng nhất để phát triển XH. Tuy nhiên, để đạt được 
điều đó nền GD Việt Nam phải có một hệ thống giáo dục quốc dân hoàn chỉnh 
và một cơ sở vững chắc là bậc giáo dục Tiểu học. 
Điều 2: luật GD Tiểu học khẳng định: “ Giáo dục Tiểu học là bậc học nền 
tảng của hệ thống giáo dục quốc dân có nhiệm vụ xây dựng và phát triển tình 
cảm đạo đức, thẩm mỹ,trí tuệ và thể chất trẻ em, nhằm hình thành cơ sở ban 
đầu cho sự phát triển toàn diện nhân cách của con người Việt Nam XHCN.” 
Với mục tiêu đó Điều lệ trường Tiểu học đã quy định nhiệm vụ và quyền 
hạn của trường tiểu học: “ Tổ chức giảng dạy, học tập và hoạt động giáo dục 
theo chương trình giáo dục tiểu học do Bộ GD&ĐT ban hành”. 
Chương trình tiểu học trong nhà trường đặt vấn đề dạy cả ngôn ngữ nối và 
ngôn ngữ viết, cả hai dạng ngôn ngữ này đều chiếm vị trí quan trọng trong 
ngôn ngữ nói chung. Vì vậy, cần tránh cả hai xu hướng thiên lệch hoặc chú 
trọng đến ngôn ngữ viết hoặc ngôn ngữ nói. 
Các phân môn Tiếng Việt gồm: (Tập đọc, Luyện từ và câu, Kể chuyện, 
Chính tả, Tập viết, Tập làm văn) nhằm giúp học sinh sử dụng tiếng mẹ đẻ làm 
công cụ sắc bén để phục vụ cho giao tiếp và tư duy. 
Căn cứ vào tính chất phổ cập của bậc tiểu học, chương trình được phân hai 
giai đoạn. ( Giai đoạn thứ nhất lớp 1,2,3; giai đoạn thứ hai lớp 4,5).Việc dạy 
đọc và viết có một vị trí quan trọng ở giai đoạn đầu. Học sinh nhờ vào đọc và 
viết mà bước đầu làm chủ ngôn ngữ dạng viết, năng lực ban đầu về đọc và viết 
hình thành lại giúp cho việc nghe nói của học sinh trở nên tốt đẹp hơn. 
Một trong những con đường để giúp các em viết đúng các nét cơ bản đó là 
thông qua phân môn Tập viết. 
Vậy làm thế nào để rèn được kỹ năng viết đúng cho học sinh lớp 1,2,3 
đó là vấn đề đặt ra và cần có câu giải thích của các nhà sư phạm, đặc biệt là 
trong thời điểm hiện nay chương trình và sách giáo khoa được đưa vào thực 
hiện đại trà. 
Đứng trước thử thánh mới đòi hỏi các nhà quản lý, đội ngũ giáo viên 
tiểu học đã có những hoạt động tạo nên chuyển biến đáng kể, cả trong nhận 
thức lẫn phương pháp dạy học. Tuy thế, khi triển khai thực hiện chương trình 
vẫn bộc lộ một số hạn chế, đó là ảnh hưởng của cách dạy cũ, đó là sự nóng vội 
trong quá trình đổi mới, một số giáo viên vẫn chưa hiểu ý đồ của sách giáo 
khoa, trang thiết bị dạy học còn thiếu thốn, chưa phát huy chủ động sáng tạo 
của học sinh. 
Song để đáp ứng được mục tiêu giáo dục thì việc dạy học phân môn 
Tập viết ở lớp 1,2,3 không phải là dễ, đòi hỏi người giáo viên phải có phương 
pháp sáng tạo khi dạy học, thực hiện và nắm vững các yêu cầu có tính nguyên 
tắc, vận dụng linh hoạt, sáng tạo sát với thực tế đối tượng học sinh có như vậy 
mới nâng cao chất lượng dạy học phân môn Tập viết, góp phần tích cực vào 
việc đào tạo những con người năng động, sáng tạo trong thời kỳ CNH-HĐH 
đất nước. 
Xuất phát từ thực tế dạy học phân môn Tập viết lớp 1 ở đơn vị, khiến 
bản thân tôi phải suy nghĩ,tìm tòi các giải pháp để tháo gỡ một số khó khăn 
dạy học Tập viết ở đơn vị đạt kết quả tốt.Và đó cúng là lý do mà tôi chọn đề 
tài “ Một số giải pháp chỉ đạo khắc phục khó khăn trong dạy học Tập viết 
lớp 1 “ tại trường Tiểu học Phú Thuỷ. 
II. Mục đích nghiên cứu: 
Nghiên cứu đề tài: “ Một số giải pháp chỉ đạo khắc phục khó khăn 
trong dạy học Tập viết lớp 1 “ nhằm khái quát những kinh nghiệm và đề xuất 
một số giải pháp nhằm cải tiến và hoàn thiện phương pháp dạy học Tập viết 
lớp 1 để nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt nói chung cho học sinh 
Tiểu học. 
III. Nhiệm vụ nghiên cứu: 
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận có liên quan đến đề tài. 
- Rút ra bài học kinh nghiệm và đề xuất ý kiến về việc dạy học phân môn 
Tập viết lớp 1 
B. Phần nội dung 
Chương I: Mục tiêu, cấu trúc nội dung phân môn Tập viết lớp 1 
1.Mục tiêu 
1.1 Về kiến thức: 
Giúp học sinh có được những hiểu biết về đường kẻ, dòng kẻ, độ cao, 
cỡ chữ, hình dáng và tên gọi các nét chữ, cấu tạo chữ cái, chữ ghi tiếng, cách 
viết chữ thường, chữ hoa, dấu thanh và chữ số. 
1.2. Về kỹ năng: 
 Viết đúng quy trình viết nét, viết chữ cái và liên kết các chữ cái tạo chữ ghi 
tiếng theo yêu cầu liền mạch.. Viết thẳng hàng các chữ trên dòng kẻ. Ngoài ra 
học sinh còn được rèn kuyện các kỹ năng như: tư thế ngồi viết, cách cầm bút, 
để vở. 
Bài kiểm tra cuối năm là bài tập chép một trong các bài tập đọc có độ 
dài từ 25-30 chữ. 
2.Nội dung dạy học Tập viết lớp 1 
2.1 Dạy chữ viết thường 
+ Dạy viết hệ thống chữ cái viết thường theo quy định. 
Các chữ một đơn vị chiều cao: a, ă, â, c , e, ê, i, m, n, o, ô, ơ, u, ư, v, x, 
Các chữ hai đơn vị chiều cao: d, đ, p, q 
Các chữ 2,5 đơn vị chiều cao: h, b, k, l, y, g 
Các chữ 1,25 đơn vị chiều cao: r, s 
Các chữ 1,5 đơn vị chiều cao; t 
+ Dạy kỹ thuật viết liên kết các chữ cái 
Khi viết một chữ ( ghi âm, ghi tiếng) gồm từ hai chữ cái nối lại với nhau, để 
đảm bảo tốc độ viết, người ta không thể viết rời từng chữ mà viết liền mạch, 
viết xong chữ cái đứng trước, viết tiếp chữ cái đứng sau ( không nhấc bút khi 
viết). 
+ Dạy kỹ thuật viết dấu phụ và viết dấu thanh. 
2.2.Viết dấu phụ 
Dấu ở các chữ cái; ă, â, ơ, ư, ê, ô đặt ở vị tri trên đầu các chữ cái. Điểm cao 
nhất của dấu không quá 1/3 đơn vị. Điểm thấp nhất của dấu không chạm 
vào đầu các chữ cái ( cách đầu chữ một khe hở), chiều ngang của dấu bằng 
1/3 đơn vị chữ. 
2.3.Viết dấu thanh. 
 Dấu sắc (/) là một nét thẳng xiên được viết từ trên xuống hơi chéo sang 
trái, độ dài 1/3 ô. 
Dấu huyền ( ) là một nét thẳng xiên được viết từ trên xuống, hơi chéo 
sang phải, độ dài bằng 1/3 ô. 
Dấu hỏi (?) gồm một nét hơi cong hở trái biến dạng ở phần cuối nét. Khi 
viết kéo dài đoạn cuối nét cong đó về bên trái, đọ cao bằng 1/3 ô. 
Dấu ngã ( ~ ) là hai nét cong hở liền nhau xếp ngược nhau theo chiều ngang. 
Dấu nặng (.) là một dấu chấm, đặt phía dưới các chữ ghi âm chính tả của vần. 
Dấu thanh chỉ đặt vào chữ ghi nguyên âm chứ không đặt vị trí giữa hai chữ cái. 
Quy trình viết dấu thanh được thực hiện sau khi viết dấu phụ. Nghĩa là cả 
dấu phụ và dấu thanh đều được thực hiện ở ngoài vùng liên kết nhưng dấu 
phụ được viết trước dấu thanh. 
Quy trình viết chữ ghi tiếng có cả dấu phụ và dấu thanh gồm hai bước: 
Bước 1: Viết các chữ trong vùng liên kết từ trái sang phải. 
Bước 2: Viết các dấu phụ, dấu thanh ngoài vùng liên kết từ trái sang phải, 
dấu ở phía trên viết trước, dấu ở phía dưới viết sau. 
2.4. Dạy viết chữ hoa. 
Chương trình tập viết lớp 1 mới chỉ yêu cầu học sinh “ Làm quen với chữ 
viết hoa”. Do đó, học sinh chỉ phải tôc chữ viết hoa . Hệ thống chữ viết hoa 
được sắp xếp theo bảng chữ cái Tiếng Việt. 
Các chữ cái viết hoa đều có độ cao 2,5 đơn vị. 
2.5. Dạy viết chữ số. 
Việc dạy viết chữ số có liên quan rất nhiều đến việc dạy Toán ở Tiểu học.. 
Để có thể đọc, viết được các số từ 0 đến 100, các em cần đọc và viết được 10 
chữ số cơ bản từ 0 đến 9. 
Các chữ số đều có độ cao là 2 đơn vị. 
 Nhiệm vụ chung của phân môn Tập viết ở Tiểu học là truyền thụ cho học 
sinh những kiến thức cơ bản về chữ viết hoa và kỹ thuật viết chữ. Trong các 
tiết Tập viết, học sinh nắm chắc được tri thức cơ bản về cấu tạo bộ chữ cái 
* Phương pháp tổ chức 
Về cơ bản phương pháp tổ chức dạy một tiết Tập viết không thay đổi, nó vẫn 
theo quy trình chung: 
+ Giới thiệu bài tập viết. 
+Phân tích cấu tạo chữ. 
+ Giáo viên viết mẫu. 
+ Học sinh luyện viết trên bảng. 
+ Học sinh viết vào vở 
+ Củng cố viết bài. 
Chương II. Thực trạng của việc dạy học phân môn Tập viết ở trường. 
2.1. Về giáo viên: 
Giáo viên là một trong ba nhân tố cần được xem xét của quá trình dạy 
học bất cứ môn học nào, là nhân tố quyết định sự thành công của quá trình 
dạy học. Khi dạy phân môn Tập viết ta nhận thấy: cách dạy của một số giáo 
viên còn đơn điệu, lệ thuộc một cách máy móc vào sách giáo viên, ít phát huy 
được tính sáng tạo, chưa sinh động, chưa cuốn hút được học sinh. Bên cạnh đó 
điều kiện giảng dạy của giáo viên còn khó khăn. Ngoài các cuốn sách học sinh 
và sách giáo viên, các tài liệu phục vụ cho việc dạy học Tập viết không nhiều, 
đồ dùng dạy học ít. Nhiều giáo viên chữ viết xấu, ngại viết bảng. Giáo viên có 
tâm lý ngại dạy các giờ này, nhiều trường hợp giáo viên “thả nổi” cho học 
sinh tự viết theo mẫu trong vở tập viết mà hầu như không hướng dẫn gì. Do 
đó, hiệu quả giảng dạy càn thấp. 
2.2. Về học sinh: 
Một mục tiêu của môn Tiếng Việt ở trường Tiểu học là hình thành và 
phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt ( đọc , viết, nghe, nói), 
từng bước tạo ra cho học sinh năng lực dùng Tiếng Việt để học tập ở tiểu học 
và các bậc học cao hơn, để giao tiếp trong môi trường hoạt động của lứa tuổi, 
qua đó, giáo dục cho các em lòng yêu quý Tiếng Việt. Lòng yêu quý Tiếng 
Việt của các em phải được thể hiện trong hành động cụ thể, khả n