Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm rèn chữ đẹp cho học sinh Tiểu học

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TP BIÊN HÒA 
Đơn vị : Trường Tiểu học Trịnh Hoài Đức 
 Mã số: ................................ 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
KINH NGHIỆM RÈN CHỮ ĐẸP 
CHO HỌC SINH TIỂU HỌC 
 Người thực hiện: NGUYỄN THỊ LỆ TUYỀN 
 Giáo viên chủ nhiệm lớp ( môn): 2 / 5 
 Lĩnh vực nghiên cứu: 
 - Quản lý giáo dục  
 - Phương pháp dạy học bộ môn: Tập viết 
 - Lĩnh vực khác: .......................................................  
 Có đính kèm: Các sản phẩm không thể hiện trong bản in SKKN 
  Mô hình  Phần mềm  Phim ảnh  Hiện vật khác 
Năm học: 2011 - 2012 
SƠ LƯỢC LÍ LỊCH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
I/ THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN: 
1. Họ và tên: NGUYỄN THỊ LỆ TUYỀN 
2. Ngày tháng năm sinh: 21 / 9 / 1972 
3. Nam, nữ: Nữ 
4. Địa chỉ: 314 / 18 khu phố 2, phường Thống Nhất, Biên Hòa - Đồng Nai 
5. Điện thoại: (CQ)/ (NR); ĐTDĐ: 0919 912678 
6. Fax:.. Email:. 
7. Chức vụ: Giáo viên 
8. Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Trịnh Hoài Đức 
II/ TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: 
- Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Đại học 
- Năm nhận bằng: 2008 
- Chuyên ngành đào tạo: Giáo dục Tiểu học 
III/ KINH NGHIỆM KHOA HỌC: 
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Dạy rèn chữ cho học sinh 
 Số năm có kinh nghiệm: 19 
- Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây: 
+ Năm học 2006 – 2007 : Một vài kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn tập viết 
lớp 2. 
+ Năm học 2007 – 2008 : Rèn kĩ năng viết đẹp cho học sinh tiểu học. 
+ Năm học 2008 – 2009 : Một vài kinh nghiệm khi dạy các yếu tố hình học trong 
môn toán lớp 2. 
+ Năm học 2009 – 2010 : Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đẹp cho học sinh tiểu 
học. 
+ Năm học : 2010 – 2011: Rèn đọc tốt cho học sinh lớp 2. 
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: 
Là một giáo viên tiểu học chắc hẳn ai cũng nhận thức được tầm quan trọng 
của chữ viết trong hoạt động giáo dục. Như ông cha ta đã có câu: “ Nét chữ nết 
người”. Nhận thấy việc rèn chữ cho học sinh rất là quan trọng nên tôi đã chọn đề 
tài : “Kinh nghiệm rèn chữ đẹp cho học sinh tiểu học. ». Đề tài này đã được tôi áp 
dụng trong nhiều năm, đó là: 
+ Năm học 2006 – 2007 : Một vài kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn 
tập viết lớp 2. 
+ Năm học 2007 – 2008 : Rèn kĩ năng viết đẹp cho học sinh tiểu học. 
+ Năm học 2009 – 2010 : Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đẹp cho học 
sinh tiểu học. 
Sau mỗi năm vận dụng những biện pháp và kinh nghiệm để rèn chữ cho 
học sinh tôi đã rút được nhiều kinh nghiệm và qua mỗi năm tôi lại đưa thêm 
những đ mới vào để rèn chữ cho học sinh và thấy rất hiệu quả.Vậy đề tài này mới 
ở chỗ nào? Vận dụng hiệu quả như thế nào tôi xin trình bày như sau: 
II/ TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI: 
1. Cơ sở lý luận: 
Người ta thường nói: Một trong những hạnh phúc lớn nhất của trẻ là được 
đến trường, được học đọc, học viết. Bởi vậy vấn đề rèn luyện chữ viết cho học 
sinh Tiểu học là vô cùng quan trọng và cấp thiết . Ngày nay khi công nghệ thông 
tin ngày càng phát triển thì việc viết chữ dần dần trở thành thứ yếu. Tuy nhiên, 
đối với giáo viên, học sinh tiểu học thì việc viết chữ vẫn chiếm một vai trò rất 
quan trọng, bởi lẽ tiểu học đặt nền móng cơ bản cho toàn bộ quá trình học tập, rèn 
luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt như: tinh thần kỉ luật, tính cẩn 
thận và óc thẩm mĩ. Cố vấn Phạm Văn Đồng đã nói: “Chữ viết cũng là một biểu 
hiện của nết người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp 
phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, lòng tự trọng đối với mình cũng như với 
thầy và bạn đọc bài vở của mình...” 
Chính vì lí do đó năm 2002 Bộ giáo dục và Đào tạo ban hành quyết định 31 
về việc thay đổi mẫu chữ viết trong trường Tiểu học gồm có 4 kiểu chữ: 
 +Kiểu chữ đứng nét đều. 
 +Kiểu chữ nghiêng nét đều 
 +Kiểu chữ đứng nét thanh nét đậm 
+Kiểu chữ nghiêng nét thanh nét đậm 
Trong đó 2 kiểu chữ nét thanh nét đậm được đặc biệt chú ý bởi khi viết kiểu 
chữ này là một nghệ thuật đỉnh cao.Tuy nhiên, sau mỗi lần thay đổi như vậy lại có 
những điều làm được và chưa làm được. Thực trạng chữ viết của học sinh hiện 
nay còn xấu và thiếu chính xác. Các em còn viết sai, viết quá chậm hay có những 
học sinh viết tốt, nhanh, làm tính giỏi nhưng viết quá xấu, trình bày không sạch 
sẽ, rõ ràng thì không thể trở thành một học sinh giỏi toàn diện được. Điều đó ảnh 
hưởng không nhỏ đến chất lượng học Tiếng Việt nói riêng và các môn học khác 
nói chung. 
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài 
1. Những điều kiện về cơ sở vật chất: 
- Ánh sáng phòng học, bảng lớp, bàn ghế của học sinh: 
Đây là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc viết chữ và sức khoẻ 
của học sinh. Hiện nay hầu hết các trường Tiểu học trong nội thành đều đảm bảo 
các yêu cầu cơ bản, nhất là đối với trường tôi – một trường đã có nhiều thành tích 
về phong trào rèn chữ , giữ vở hiện nay. Ánh sáng phòng học đảm bảo theo tiêu 
chuẩn học đường, có bảng chống loá, có dòng kẻ rõ ràng, bàn ghế đúng kích cỡ 
tiêu chuẩn đối với học sinh tiểu học. 
- Đồ dùng học tập của học sinh: 
Từ loại bút và mực thích hợp đến cách chọn vở, chọn bảng và phấn viết 
cũng được tôi lưu tâm đến. Hướng dẫn học sinh, phụ huynh tìm mua cho các em 
những quyển vở có đường kẻ tin đều, rõ ràng và khi viết không bị nhoè mực. 
Thực tế dạy viết hiện nay cho thấy sử dụng bảng con trong việc rèn chữ cho học 
sinh, đặc biệt là học sinh lớp 1 vẫn là tối ưu nhất. Có nhiều học sinh được bố mẹ 
mua cho bảng làm chất liệu mêca màu trắng, dùng bút dạ viết bảng. Dùng loại 
bảng và bút này có nhiều hạn chế: bảng trơn, học sinh viết không chủ động, mực 
ra đậm nhạt không đều, khi xoá dễ gây bẩn, mất vệ sinh. Hơn nữa, do bút to quá 
cỡ tay cầm bút của học sinh khiến các em khó điều khiển ngòi bút khi viết chữ. 
 Cho nên trong buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đưa ra những quyển vở, 
bút chì, bút mực để phụ huynh tham khảo. Riêng bảng con thì tôi thống nhất toàn 
lớp để tránh tình trạng của em này thì có ô to, bảng của em kia thì có ô nhỏ sẽ gây 
khó khăn khi dạy Tập viết. 
- Cây bút là công cụ để tạo ra chữ viết.Để viết chữ đẹp thì cây bút cũng có 
vai trò vô cùng quan trọng. Để có được cây bút phù hợp và sử dụng hiệu quả thì 
việc hướng dẫn lựa chọn và cách sử dụng là cần thiết. Theo kinh nghiệm nhiều 
năm giảng dạy bộ môn Viết chữ đẹp ở Nhà thiếu nhi tỉnh Đồng Nai tôi nhận thấy 
học sinh sử dụng loại bút mài Thầy Ánh viết nét rất đẹp, nên đa số học sinh của 
tôi khi được rèn chữ đều sử dụng loại viết này và đã đạt nhiều giải cao trong các 
kì thi Viết chữ đẹp các cấp. 
- Sau khi tìm hiểu những điều kiện về cơ sở vật chất tôi có thể sử dụng một 
số phương pháp sau trong quá trình dạy học luyện chữ: 
2. Những phương pháp sử dụng trong dạy luyện chữ thông qua các tiết học tập 
viết: 
a. Phương pháp kể chuyện nêu gương 
Khi dạy tập viết cho học sinh, điều quan trọng là phải gây được hứng thú, 
làm cho học sinh yêu thích rèn viết chữ đẹp từ đó các em say mê và quyết tâm rèn 
chữ cho đẹp. Giáo viên có thể nêu những gương sáng về rèn chữ viết,cần nêu 
ngay những gương người thật việc thật, ví dụ: Em A chữ viết đẹp nhất trường, các 
em hãy quan sát chữ viết của bạn và học tập. Giáo viên có thể phô tô các bài viết 
của học sinh đạt giải cấp thành phố, cấp tỉnh, cấp quốc gia để làm mẫu cho các 
em,đồng thời động viên các em nếu cố gắng, kiên trì rèn luyện thì chữ viết của 
các em cũng đạt được như vậy thậm chí có thể đẹp hơn. Khi đã gây được hứng 
thú cho học sinh, lúc đó các em rất thích rèn viết chữ đẹp. Cô giáo lúc này sẽ cung 
cấp các bài tập để rèn kĩ năng viết. 
b. Phương pháp đàm thoại gợi mở 
Sử dụng trong giai đoạn đầu của tiết học để hướng dẫn học sinh phân tích 
nhận xét cấu tạo của chữ cái, độ cao, độ rộng con chữ, nét giống nhau và khác biệt 
giữa con chữ mới với con chữ đã học từ trước. Giáo viên đặt câu hỏi và định 
hướng cho học sinh trả lời. 
c. Phương pháp trực quan 
Trong luyện viết cho học sinh thì đồ dùng trực quan có tác dụng không nhỏ, 
nó hỗ trợ và là phương tiện giúp cho việc luyện viết của học sinh. Những đồ dùng 
này nhằm mục đích là giúp học sinh khắc sâu những biểu tượng về chữ viết, có ý 
thức viết đúng mẫu và tạo không khí sôi nổi, phấn chấn trong quá trình dạy viết 
chữ theo hướng “Đổi mới phương pháp dạy học”. Đồ dùng trực quan có thể sử 
dụng trong quá trình dạy bài mới, luyện tập hoặc củng cố bài học. 
Sử dụng khi hình thành biểu tượng về chữ cho các em.Phương tiện trực 
quan là chữ mẫu: Chữ mẫu in sẵn, chữ phóng to trên bảng, chữ trong vở tập viết, 
hộp chữ mẫu, hoặc một bài viết đẹp, chữ của giáo viên khi sửa chấm bài... Chữ 
mẫu phải đúng quy định, rõ ràng và đẹp.Bảng mẫu chữ cần cố định thường xuyên 
để giáo viên có thể chủ động sử dụng khi cần thiết không chỉ trong giờ Tập viết 
mà ngay trong cả những môn học khác khi có học sinh viết chưa đúng mẫu chữ. 
Để việc rèn chữ được lồng vào trong tất cả các môn học hiệu quả, ở trường tôi các 
bảng đều được kẻ ô li để giáo viên dễ dàng trong việc rèn chữ cho các em. 
Cần đưa giáo cụ trực quan là chữ viết mẫu được in sẵn từng chữ cái, bảng 
chữ cái. Đây là việc làm để cung cấp cho học biểu tượng về chữ viết, chưa cung 
cấp được kĩ năng viết. Ngoài việc đưa chữ mẫu, chữ phóng to trên bảng thì quan 
trọng nhất vẫn là nét chữ giáo viên . Chữ giáo viên phải chuẩn, đúng mẫu, biết 
được học sinh viết đúng chỗ nào và sai chỗ nào, chỗ nào cần chỉnh sửa đó là điều 
quan trọng nhất. GV viết chưa đẹp, chưa đúng thì HS không thần tượng, đã không 
thần tượng thì các em chê liền. 
Khi dạy chữ viết giáo viên vừa viết, vừa phân tích từng nét của chữ cái 
hoặc từng kĩ thuật nối liền nét các con chữ trong một chữ.Việc viết mẫu của giáo 
viên còn có tác dụng tạo niềm tin cho học sinh, mặt khác học sinh cũng dễ tiếp 
thu hơn, tạo điều kiện cho việc rèn kĩ năng viết liền mạch, viết nhanh. Khi chấm 
bài, chữa bài, lời phê, chữ viết của giáo viên được học sinh quan sát như một loại 
chữ mẫu. Vì vậy giáo viên cũng phải chú ý rèn chữ viết cho mình được đúng mẫu, 
rõ ràng, đều, đẹp. Ngoà