Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục học sinh bảo vệ môi trường trong môn Giáo dục Công dân THCS

 MỤC LỤC
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀItrang 2
Đặt vấn đề:2
Mục đích đề tài:3
Lịch sử đề tài:4
Phạm vi đề tài:..4
NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀMtrang 5
Thực trạng đề tài:..5
Nội dung cần giải quyết:...6
Biện pháp giải quyết:6
Kết quả chuyển biến đối tượng ...17
KẾT LUẬN..trang 19
Tóm lược các giải pháp:..19
Phạm vi đối tượng áp dụng:20
Kiến nghị:20
PHỤ LỤC trang 21
Tư liệu tham khảo.21
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
ĐẶT VẤN ĐỀ
 Trong những năm qua, sự phát triển nhanh chóng về kinh tế xã hội đã làm đổi mới xã hội Việt Nam. Chỉ số tăng trưởng kinh tế không ngừng được nâng cao, đời sống văn hóa tinh thần không ngừng được cải thiện. Nhưng bên cạnh kết quả thu được cũng không ích tác hại riêng của nó, lúc này xã hội phát triển sinh hoạt của con người đa dạng phong phú dẫn đến chất thải ngày càng nhiều. Con người chưa ý thức được việc phải bảo vệ môi trường, vì vậy môi trường Việt Nam đã xuống cấp, nhiều nơi môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và đời sống của người dân. Nguyên nhân chủ yếu là do tác động trực tiếp của con người, do phải gánh chịu nhiều hậu quả thiên tai gây ra, con người bắt đầu ý thức được về những ảnh hưởng có hại của mình đối với môi trường sống. Chính vì thế, con người quan tâm hơn công tác bảo vệ môi trường, đặc biệt là bảo vệ môi trường trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Đảng và Nhà nước ta đã đề ra nhiều chủ trương biện pháp tích cực. Nhiều văn bản mang tính pháp quy được thông qua, ban hành như: Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 được Quốc Hội Nước CHXHCN Việt Nam khóa  XIII, kỳ họp thứ VII thông qua ngày 23 tháng 6 năm 2014. Quyết định 1363/ QĐ - TTg ngày 17/10/2001 của Thủ tương Chính phủ về việc phê duyệt đề án : “ Đưa nội dung bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục quốc dân”, Bộ GD& ĐT đã đưa các nội dung bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục nhằm tác động lên thái độ, hành vi của học sinh bằng chương trình giáo dục môi trường trong các môn học ở cấp THCS cũng như các cấp học khác. 
 Do đó hơn bao giờ hết việc giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường là một giải pháp bảo vệ môi trường tương lai. Để thực hiện nội dung giáo dục môi trường, nhiều môn học của cấp Trung học cơ sở được được chọn tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong đó đặc biệt là môn Giáo dục Công dân, là giáo viên giảng dạy môn Giáo dục Công dân bản thân tôi nhận thấy Giáo dục Công dân là môn học khoa học xã hội vì vậy khi dạy học sinh các kiến thức chúng ta không nên chỉ truyền đạt kiến thức mà còn giúp học sinh rèn luyện những kĩ năng cần thiết trong việc bảo vệ môi trường thông qua giờ học Giáo dục Công dân. Chúng ta phải giáo dục việc bảo vệ môi trường cho đối tượng học sinh vì đây đối tượng rất năng động nó có hai mặt:
 Xấu: tự tàn phá thiên nhiên, gây ô nhiễm môi trường mất cân bằng sinh thái.
 Tốt : nếu mỗi học sinh nhận thức tốt có ý thức, thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường thì sẽ góp phần khôi phục thiên nhiên, cải thiện được môi trường .
 Chính vì vậy việc giáo dục bảo vệ môi trường nói chung, bảo vệ thiên nhiên, tài nguyên đa dạng sinh học nói riêng, là vấn đề cần thiết, cấp bách và bắt buộc khi giảng dạy trong nhà trường. Vì nó cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản có liên quan đến môi trường, sự ô nhiễm môi trường, biện pháp giảm thiểu ô nhiễm, tăng cường sự hiểu biết về mối quan hệ tác động qua lại giữa con người với tự nhiên trong sinh hoạt và lao động sản xuất, góp phần hình thành ở học sinh ý thức và đạo đức đối với môi trường, có thái độ và hành động đúng đắn để bảo vệ môi trường. Với mục đích này tôi thực hiện nghiên cứu: “ Giáo dục học sinh bảo vệ môi trường trong môn Giáo dục Công dân THCS”
MỤC ĐÍCH ĐỀ TÀI
 Do thực trạng học tập của học sinh hiện nay chủ yếu là học vẹt, không có hứng thú nhiều đối với môn Giáo dục Công dân, là một giáo viên người tổ chức, hướng dẫn, uốn nắn giúp học sinh chủ động, phát huy được tính tư duy, năng động sáng tạo, giúp các em nắm vững bài nhanh hơn, khắc sâu kiến thức và đồng thời biết vận dụng những điều đã học vào thực tiễn cuộc sống của các em. 
 Nghiên cứu này nhằm giúp học sinh học sinh nắm được kiến thức môi trường, có ý thức bảo vệ môi trường, kĩ năng thái độ đúng đắn trong việc góp phần cùng với mọi người, cộng đồng bảo vệ môi trường và biết vận dụng các biện pháp bảo vệ môi trường được học vào trong cuộc sống của các em, đồng thời giúp các em biết lên án, tố cáo những hành vi sai trái làm ô nhiễm của con người đó là lí do tôi chọn đề tài này.
3 . LỊCH SỬ ĐỀ TÀI
 Đề tài nghiên cứu này áp dụng trong năm học 2016-2017 dành cho học sinh cấp THCS. Trong quá trình giảng dạy bộ môn Giáo dục Công dân giáo viên cần phải nắm bắt được những thông tin sự kiện mới nhất về thực trang môi trường hiện nay trên thế giới, ở Việt Nam và đặc biệt là ở địa phương. Giáo viên phải vận dụng nhiều phương pháp bảo vệ môi trường một cách linh hoạt thông qua các hoạt động giáo dục, vui chơi giải trí, làm quen với môi trường xung quanh..., thông qua các hoạt động giảng dạy trên lớp và các hoạt động ngoại khóa. Giáo viên luôn gương mẫu thực hiện các hành vi bảo vệ môi trường, luôn tận dụng mọi cơ hội để giáo dục học sinh bảo vệ môi trường, đồng thời cũng tuyên truyền cho phụ huynh học sinh các nội dung bảo vệ môi trường. 
 Thông qua đề tài nghiên cứu này giúp học sinh có kiến thức, kĩ năng giáo dục môi trường, luôn có thói quen nhận thức tốt trong bảo vệ môi trường.
PHẠM VI ĐỀ TÀI
 Tìm hiểu những vấn đề liên quan đến thực trạng môi trường thế giới và Việt Nam, đặc biệt làm môi trường địa phương Hựu Thạnh - nơi nhà trường đang hoạt động.
 Đề tài “ Giáo dục học sinh bảo vệ môi trường trong môn Giáo dục Công dân THCS” được vận dụng cho học sinh của THCS Hựu Thạnh
NỘI DUNG CÔNG VIỆC
1. THỰC TRẠNG ĐỀ TÀI
Môi trường và tài nguyên thiên nhiên hiện nay ngày càng bị suy thoái nghiêm trọng. Muốn bảo vệ môi trường và phát triển bền vững cần có nhận thức đúng đắn và biết cách bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Nhưng vẫn có một bộ phận con người cho rằng tài nguyên trên trái đất là vô tận, có thể thả sức khai thác phục vụ lợi ích của mình mà không lo cạn kiệt, không cần quan tâm đến thế hệ sau. Bên cạnh đó, khi khoa học kỹ thuật phát triển và việc ứng dụng khoa học kĩ thuật vào đời sống sản xuất người ta chỉ nghĩ đến lợi ích chất lượng, năng suất sản phẩm mà ít nghĩ đến ảnh hưởng cả nó tới môi trường sống: khói bụi nhà máy và các phương tiện giao thông xả ra gây ô nhiễm không khí , chất độc từ phân bón, thuốc trừ sâu trong sản xuất nông nghiệp, công nghiệp làm ô nhiểm nguồn nước sạch, .v.v... Những vấn đề này ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người trong hiện tại và cả tương lai 
Trước thực trạng ô nhiễm môi trường ngày càng cao, để bảo vệ môi trường con người phải thực hiện các biện pháp khác nhau trong đó biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường được xem là hiệu quả, nhất là giáo dục bảo vệ môi trường ở lứa tuổi THCS. Vì lứa tuổi này dễ hình thành những nếp sống, thói quen cho việc hình thành nhân cách tốt đẹp. Bản thân tôi thấy việc giáo dục bảo vệ môi trường là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách các em. Giáo dục bảo vệ môi trường được đưa vào môn Giáo dục Công dân nhẳm giúp củng cố và hệ thống hóa các kinh nghiệm mà các em đã tích lũy được trong cuộc sống thông qua các hoạt động hẳng ngày như học tập, vui chơi và lao động. 
Vì lí do này, trong quá trình dạy học giáo viên phải có phương pháp dạy học hợp lí để rèn luyện tính tự giác bảo vệ môi trường và yêu thiên nhiên, từ đó giúp các em tích cực chủ động tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường do các tập thể, cộng đồng xã hội tổ chức, bởi nhiều em có chung quan điểm là đợi nhắc nhở mới thực hiện hoăc nghĩ tham gia để được cộng điểm phong trào, thực tế các em đều không hứng thú với việc phải bảo vệ môi trường. Bản thân tôi viết đề tài nhằm giúp các em ý thức được việc bảo vệ môi trường là rất quan trọng nên tôi thực hiện nghiên cứu “ Giáo dục học sinh bảo vệ môi trường trong môn Giáo dục Công dân THCS”.
2. NỘI DUNG GIẢI QUYẾT
 Để hoàn thành tốt mục tiêu đặt ra là giúp học sinh tự giác thực hiện, tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường nên việc giáo dục môi trường được gắn với các môn liên quan như Ngữ văn, Sinh học, Địa lí, Giáo dục Công dân, giúp học sinh hứng thú tiếp thu nội dung bài học, khắc sâu kiến thức.
 Giáo dục học sinh có ý thức bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên nhằm phát triển bền vững, chúng ta cần có nhận thức đúng đắn về các vấn đề này. Các em phải hiểu nếu sống trong môi trường không trong lành, con người và sự sống trên trái đất sẽ bị hủy diệt. Để bảo vệ môi trường, chỉ có nhận thức chưa đủ mà còn phải có kiến thức. Có kiến thức thì bảo vệ môi trường mới hiệu quả, ví dụ như : hiểu được rừng không chỉ cho gỗ mà rừng còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ nguồn nước, hiểu bảo vệ các loài động vật quý hiếm không sử dụng các cách săn bắt mang tính chất hủy diệt như thuốc nổ, chất độc có thể làm ô nhiễm nguồn nước,.
 Để đạt được mục đích giáo dục nhà trường cần phối hợp với phụ huynh để xây dựng môi trường xanh sạch đẹp, đồng thời phải tuyên truyền phổ biến kiến thức, kĩ năng giáo dục bảo vệ môi trường tại cộng đồng.
 3. BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT
 Để học sinh thực hiện tốt các biện pháp bảo vệ môi trường tôi đã thực hiện tốt các công việc sau
3.1. Xác định các bài học có nội dung, mức độ, từng phần hoặc toàn phần về bảo vệ môi trường.
LỚP
BÀI
MỨC ĐỘ
	NỘI DUNG 
Lớp 6
Bài 1: Tự chăm sóc, rèn luyện thân thể (bộ phận).
- Bộ phận
Mục a
- Cần giữ gìn vệ sinh cá nhân, làm trong sạch môi trường sống ở gia đình, trường học, khu dân cư. 
- Môi trường trong sạch ảnh hưởng tốt đến sức khoẻ của con người. 
Bài 3. Tiết kiệm 
- Bộ phận
Mục a
- Tiết kiệm của cải vật chất, tài nguyên thiên nhiên là góp phần giữ gìn, cải thiện môi trường.
- Các hình thức tiết kiệm có tác dụng bảo vệ môi trường :
+ Hạn chế sử dụng đồ dùng làm bằng các chất khó phân huỷ (ni lon, nhựa, ...).
+ Tái sử dụng (trong tiêu dùng), tái chế (trong sản xuất).
+ Khai thác hợp lí, tiết kiệm các nguồn tài ngu ...  dân cư.
6. Có công trình vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm bảo đảm vệ sinh, an toàn
- Khi dạy Bài 15. Phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại (GDCD Lớp 8) giáo viên có thể cho học sinh sắm vai tình huống: “Hai học sinh đi chăn trâu nhặt được quả đạn pháo, 2 bạn tìm cách đập quả đạn để lấy thốc nổ và lấy vỏ đạn bán phế liệu”
	+ Hành vi của hai bạn có thể gây nguy hiểm gì?
	+ Nếu là em, em sẽ xử lí như thế nào?
 Sau khi học sinh trả lời, giáo viên kết hợp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, không nên làm việc có thể gay nguy hiểm cho tính mạng, dễ gây cháy, nổ làm ảnh hưởng môi trường. Giáo viên có thể nêu thêm một số ví dụ:
+ Đánh bắt cá bằng thuốc nổ gây ô nhiễm môi trường nước.
+ Các tai nạn cháy nổ khác gây ô nhiễm bầu không khí.
+ Các chất độc hại (thuốc trừ sâu cho rau quả, cây cối ) gây Ô nhiễm nguồn thực phẩm, ô nhiễm đất và không khí.( GV kết hợp tranh ảnh minh họa) 
 Hoặc giáo viên có thể sử dụng phương pháp thảo luận nhóm sau khi cung cấp thông tin ở phần đặt vấn đề:
 + Các em có suy nghĩ gì khi nghe các thông tin trên?
 	+ Tai nạn vũ khí cháy nổ và các chất độc hại đã gây hậu quả như thế nào?
+ Cần làm gì để hạn chế tai nạn vũ khí cháy nổ và các chất độc hại?
+ Những quy định, những điều luật nào có liên quan đến vấn đề này ở nước ta?
	Sau khi học sinh trả lời, giáo viên nhận xét bổ sung, đặc biệt là giới thiệu những hình ảnh do tai nạn, vũ khí cháy nổ và các chất độc hại gây nên, cho học sinh đọc những quy định về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy nổ à giáo dục: Tai nạn do cháy, nổ và các chất độc hại gây ra không những làm thiệt hại về người, về của mà còn gây ô nhiễm môi trường.
- Khi dạy Bài 17. Nghĩa vụ tôn trọng, bảo vệ tài sản nhà nước, lợi ích công cộng (GDCD Lớp 8) giáo viên tổ chức cho học sinh đóng vai theo các tình huống sau:
Tình huống 1: Trên đường đi học, em phát hiện có mấy người đang đốt rừng làm rẫy.
Tình huống 2: Em cùng bạn đi nhặt củi. Trời lạnh, mấy đứa rủ nhau đốt lửa sưởi, chẳng may lửa cháy lan sang cả những cây xung quanh.
Yêu cầu học sinh thảo luận sau tình huống, rút ra trách nhiệm bản thân. Giáo viên kết hợp giáo dục: Tài nguyên thiên nhiên và môi trường là tài sản nhà nước và lợi ích công cộng, trách nhiệm của chúng ta là phải tôn trọng, bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích công cộng. Học sinh cần phải thể hiện bằng những hành vi, việc làm cụ thể.
- Khi dạy Bài 18: Quyền khiếu nại tố cáo của công dân (GDCD Lớp 8) giáo viên giới thiệu những nội dung cơ bản của Luật bảo vệ môi trường, cho học sinh thảo luận tình huống:
	+ Nếu biết một công ty xả trộm nước thải chưa qua xử lí vào môi trường em sẽ thực hiện quyền gì? Vì sao?
	Sau khi học sinh trình bày ý kiến giáo viên kết hợp kể một số câu chuyện vi phạm pháp luật trong lĩnh vựt này như Công ty Vidan Việt Nam, giới thiệu một số hình ảnh vi phạm à giáo dục: Công dân có quyền và trách nhiệm tố cáo với cơ quan có trách nhiệm về những hành vi làm ô nhiễm môi trường, phá hại tài nguyên thiên nhiên.
- Khi dạy Bài 6. Hợp tác cùng phát triển (GDCD Lớp 9) giáo viên có thể sử dụng phương pháp dự án : Tổ chức cho HS thực hiện các dự án tìm hiểu về sự hợp tác của Việt Nam với các nước khác trong việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Đến nay, hợp tác đã được mở rộng thông qua nhiều đối tác song phương như: Đan Mạch, Nhật Bản, Thụy Sĩ, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Trung Quốc cũng như các tổ chức quốc tế đa phương (Chương trình Phát triển Liên hợp quốc, Chương trình Môi trường Liên hợp quốc, Quỹ Môi trường toàn cầu, Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển châu Á, ASEAN). Nội dung hợp tác đã đi vào chiều sâu, bao gồm hầu hết các lĩnh vực quản lý môi trường như đánh giá tác động môi trường, kiểm soát ô nhiễm, xử lý ô nhiễm hóa chất tồn lưu, bảo tồn đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu Hình thức hợp tác được chuyển đổi từ tiếp nhận viện trợ, sang quan hệ đối tác cùng hợp tác giải quyết vấn đề
- Khi dạy Bài 18. Sống có đạo đức và tuân theo pháp luật (GDCD Lớp 9) giáo viên có thể cho học sinh thảo luận:
	+ Ý thức bảo vệ môi trường của học sinh lớp ta, trường ta tốt chưa?
	+ Mỗi em tự liên hệ bản thân về việc thực hiện bảo vệ môi trường tại trường mình, phương hường trong thời gian tới?
Sau khi học sinh trình bày, giáo viên bổ sung, chỉ rõ những hạn chế của học sinh, giáo dục học sinh luôn có ý thức bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên là biểu hiện của người sống có đạo đức và tuân theo pháp luật, có trách nhiệm bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên đồng thời vận động bạn bè, người thân cùng thực hiện đặc biệt là môi trường nơi mình sinh sống, bắt đầu từ trường học, lớp học của mình.
4. KẾT QUẢ CHUYỂN BIẾN ĐỐI TƯỢNG
Qua quá trình giảng dạy và nghiên cứu đề tài “ Giáo dục học sinh bảo vệ môi trường trong môn Giáo dục Công dân THCS” đã mang lại những hiệu quả đáng kể: 
- Học sinh nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của các vấn đề môi trường như một nguồn lực để sinh sống, lao động và phát triển của mỗi cá nhân, cộng đồng, quốc gia và quốc tế. Từ đó có thái độ , tình cảm yêu quý, tôn trọng môi trường – thiên nhiên; có tình yêu quê hương đất nước, tôn trọng di sản văn hoá; có thái độ thân thiện với môi trường và ý thức được hành động trước vấn đề môi trường nảy sinh; có ý thức quan tâm thường xuyên đến môi trường sống của cá nhân, gia đình và cộng đồng; bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ rừng, bảo vệ đất đai, bảo vệ nguồn nước, không khí; biết giữ gìn vệ sinh trường lớp, không vứt rác bừa bãi, biết yêu quý, chăm sóc bảo vệ cây cối trong sân trường, không bẻ cành vặt lá mà còn góp phần bảo vệ môi trường nơi mình sinh sống...
- Có kĩ năng đánh giá hiện trạng môi trường, phương pháp hành động để nâng cao năng lực lựa chọn phong cách sống thích hợp với việc sử dụng hợp lí và khôn ngoan các nguồn tài nguyên thiên nhiên; kĩ năng tuyên truyền vận động mọi người cùng tham gia; kĩ năng phát hiện, ngăn chặn những hành vi làm ô nhiễm môi trường.
 Qua việc thực hiện nghiên cứu giáo dục bảo vệ môi trường tôi nhận thấy rằng ‎nhận thức ‎‎của học sinh về môi trường ngày càng được cải thiện, từ việc tổ chức các phong trào bảo vệ môi trường như : phong trào giữ vệ sinh phòng học, phong trào xanh - sạch - đẹp ở trường học, thường xuyên dọn dẹp vệ sinh xung quanh trường học, không vứt rác nơi công cộng ngoài ra các em còn tổ chức các buổi tọa đàm, thảo luận về vấn đề bảo vệ môi trường, làm tuyên truyền viên tích cực cho gia đình và mọi người xung quanh biết cần phải làm gì để bảo vệ môi trường sống , bảo vệ môi trường chính là bảo vệ cuộc sống của bản thân và gia đình.
KẾT LUẬN
TÓM LƯỢC GIẢI PHÁP
Qua quá trình giảng dạy và nghiên cứu đề tài “ Giáo dục học sinh bảo vệ môi trường trong môn Giáo dục Công dân THCS” đã mang lại những hiệu quả đáng kể: 
- Học sinh đã hiểu được bản chất của môi trường: tính phức tạp, quan hệ nhiều mặt, nhiều chiều, tính hữu hạn của tài nguyên thiên nhiên và môi trường; Những điều tốt đẹp mang lại từ những nỗ lực bảo vệ môi trường của bản thân và những người xung quanh.
- Học sinh nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của các vấn đề môi trường như một nguồn lực để sinh sống, lao động và phát triển của mỗi cá nhân, cộng đồng, quốc gia và quốc tế. Từ đó có thái độ , tình cảm yêu quý, tôn trọng môi trường – thiên nhiên; có tình yêu quê hương đất nước, tôn trọng di sản văn hoá; có thái độ thân thiện với môi trường và ý thức được hành động trước vấn đề môi trường nảy sinh; có ý thức quan tâm thường xuyên đến môi trường sống của cá nhân, gia đình và cộng đồng; bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ rừng, bảo vệ đất đai, bảo vệ nguồn nước, không khí; biết giữ gìn vệ sinh trường lớp, không vứt rác bừa bãi, biết yêu quý, chăm sóc bảo vệ cây cối trong sân trường, không bẻ cành vặt lá mà còn góp phần bảo vệ môi trường nơi mình sinh sống...
- Có kĩ năng đánh giá hiện trạng môi trường, phương pháp hành động để nâng cao năng lực lựa chọn phong cách sống thích hợp với việc sử dụng hợp lí và khôn ngoan các nguồn tài nguyên thiên nhiên; kĩ năng tuyên truyền vận động mọi người cùng tham gia; kĩ năng phát hiện, ngăn chặn những hành vi làm ô nhiễm môi trường.
- Nhận thức của các em về môn Giáo dục Công dân cũng có nhiều thay đổi, không phải là môn khô khan, khó học mà còn là môn học có nhiều ý nghĩa giúp các em có những hiểu biết nhiều hơn về môi trường từ đó càng em còn hăng hái xây dựng bài, nhất là những bài bảo vệ môi trường, các em rất hăng hái thảo luận, đưa ra ý kiến, các nhóm tích cực đưa ra ý kiến về việc bảo vệ môi trường, làm cho các buổi học thường đạt hiệu quả cao.
- Giáo dục bảo vệ môi trường ở nhà trường phổ thông nói chung và ở trường THCS nói riêng đã trang bị cho học sinh một hệ thống kiến thức tương đối đầy đủ về môi trường, kĩ năng bảo vệ môi trường thông qua việc tích hợp trong từng nội dung bài giảng. Bản thân tuy đã cố gắng nhưng chắc hẳn vẫn còn nhiều thiếu sót, rất mong các đồng nghiệp chia sẻ, quan tâm. Để đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy ở bộ môn Giáo dục Công dân ngày càng tốt hơn.
PHẠM VI ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG
 Đề tài “ Giáo dục học sinh bảo vệ môi trường trong môn Giáo dục Công dân THCS” được áp dụng vào môn Giáo dục Công dân cho đối tượng là học sinh cấp THCS.
KIẾN NGHỊ
 Để đề tài này đạt kết quả tốt hơn hết tôi có một vài kiến nghị như sau 
- Tạo không gian và môi trường sư phạm Xanh- Sạch- Đẹp: trồng thêm cây xanh, đầu tư nguồn nước sạch...ở các trưởng THCS 
- Quan tâm đầu tư các phương tiện, trang thiết bị dạy học (máy tính, đèn chiếu), tư liệu tuyên truyền bảo vệ môi trường.
- Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong soạn giảng.
 Trên đây là một số kinh nghiệm giảng dạy những bài có tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường của bản thân đã tích lũy được, trong quá trình thực hiện không sao tránh khỏi sai sót, rất mong sự đóng góp ý kiến của Hội đồng để đề tài được hoàn thiện tốt hơn. 
 Hựu Thạnh, Ngày 28 tháng 02 năm 2017
	Người viết
 Phan Nguyễn Tuyết Nhung
IV.	PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO
SGK GIÁO DỤC CÔNG DÂN 6, 7,8,9 NXB Giáo dục
SGV GIÁO DỤC CÔNG DÂN 6,7,8,9 NXB Giáo dục
 Luật bảo vệ môi trường 2015 ( điều 80; 81; 82)