SKKN Xây dựng hệ thống tự động phục hồi Windows trong việc quản lý máy tính Trường THCS Ngũ Hiệp

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
XÂY DỰNG HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG PHỤC 
HỒI WINDOWS TRONG VIỆC QUẢN LÝ 
MÁY TÍNH TRƯỜNG THCS NGŨ HIỆP 
A-PHẦN MỞ ĐẦU 
I./ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
1./ Lý do khách quan 
Công nghệ thông tin ( CNTT) là ngành sử dụng máy tính và phần 
mềm máy tính để chuyển đổi, lưu trữ, bảo vệ, xử lý, truyền, và thu thập thông 
tin. người làm việc trong ngành này thường được gọi là dân CNTT (IT 
specialist) 
Ở Việt Nam: Khái niệm công nghệ thông tin được hiểu và định nghĩa 
trong Nghị quyết Chính phủ số 49/CP kí ngày 04/08/1993: “ Công nghệ 
thông tin là tập hợp các phương pháp khoa học, các phương tiện và công 
cụ kĩ thuật hiện đại - chủ yếu là kĩ thuật máy tính và viễn thông - nhằm tổ 
chức khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên thông tin rất 
phong phú và tiềm năng trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người và xã 
hội.” 
Trong hệ thống giáo dục Tây phương, CNTT đã được chính thức tích 
hợp vào chương trình học phổ thông. Người ta đã nhanh chóng nhận ra rằng 
nội dung về CNTT đã có ích cho tất cả các môn học khác. 
Trong hệ thống giáo dục Việt Nam, trong những năm gần đây CNTT 
cũng đã được đưa vào chương trình phổ thông xem như một môn học chính 
thức. 
Với sự ra đời của Internet mà các kết nối băng tần rộng tới tất cả các 
trường học, áp dụng của kiến thức, kỹ năng và hiểu biết về CNTT trong các 
môn học đã trở thành hiện thực. 
Cùng với sự phát triển CNTT và internet thì virus máy tính cũng phát 
triển không ngừng, nó có thể lây lan một cách nhanh chóng từ máy này qua 
máy khác bằng nhiều con đường khác nhau. Một khi máy tính của chúng ta đã 
bị nhiễm thì hệ thống của chúng ta sẽ bị tê liệt hoàn toàn lúc này chúng ta sẽ 
làm gì khi chiếc máy thân yêu của mình không hoạt động được nữa ? 
2./ Lý do chủ quan. 
Khi mà Công nghệ phần mềm cũng như phần cứng phát triển thì virus 
cũng phát triển theo. Hệ điều hành thay đổi thì virus máy tính cũng tự thay đổi 
mình để phù hợp với hệ điều hành đó và để có thể ăn bám ký sinh. Tất nhiên 
là virus không tự sinh ra, virus máy tính là do con người tạo ra. Quả thực cho 
đến ngày nay có thể coi nó đã trở thành như những bệnh dịch cho những chiếc 
máy tính và chúng tôi, các bạn, chúng ta là những người bác sĩ, phải luôn 
chiến đấu với bệnh dịch và tìm ra những phương pháp mới để hạn chế và tiêu 
diệt chúng. Cũng như mọi vấn đề ngoài xã hội, cũng khó tránh khỏi việc có 
những loại bệnh mà phải dày công nghiên cứu mới trị được, hoặc cũng có 
những trường hợp gây ra những hậu quả khôn lường. Chính vì vậy, phương 
châm "Phòng hơn chống" vẫn luôn đúng đối với virus máy tính. 
Có thể việc viết virus mang mục đích phá hoại, thử nghiệm hay đơn 
giản chỉ là một thú đùa vui ác ý. Nhưng chỉ có điều những cái đầu thông minh 
này khiến chúng ta phải đau đầu đối phó và cuộc chiến này gần như không 
chấm dứt và nó vẫn tiếp diễn, và đó cũng là lý do khiến tôi chọn đề tài này. 
II./ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 
 Giúp cho người quản lý máy tính trong trường học làm việc một cách 
nhanh chóng thay vì khi bị sự cố máy tính chúng ta phải bỏ ra khoản 2 giờ để 
thực hiện việc cài đặt windows và các ứng dụng cần thiết cho 1 chiếc máy 
tính. Vậy khi hàng loạt chiếc máy tính bị hư cùng lúc thì ta phải bỏ ra hàng 
chục giờ để khôi phục lại nhưng với sự kết hợp giữa Ghost và Dos ta có thể 
chỉ bỏ ra chừng vài giờ là mọi thứ lại đâu vào đấy. 
III./ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 
Nghiên cứu việc sử dụng phần mềm “ Ghost và Dos” để tạo ra 
menu tự động phục hồi hệ thống để làm đơn giản hóa việc quản lý máy tính 
trong trường. Ngay cả khi người quản lý phòng máy không phải là một kỹ 
thuật viên chuyên nghiệp cũng có thể làm được một cách dễ dàng và nhanh 
chóng. 
IV./ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU. 
Tất cả các máy tính có cài đặt windows trong trường THCS Ngũ Hiệp 
nói riêng và các trường nói chung. 
B - PHẦN NỘI DUNG 
CHƯƠNG I : CƠ SỞ LÝ LUẬN 
Hệ điều hành là một chương trình chạy trên máy tính, dùng để điều 
hành, quản lý các thiết bị phần cứng và các tài nguyên phần mềm trên máy 
tính. 
Hệ điều hành đóng vai trò trung gian trong việc giao tiếp giữa người sử 
dụng và phần cứng máy tính, cung cấp một môi trường cho phép người sử 
dụng phát triển và thực hiện các ứng dụng của họ một cách dễ dàng. 
* Theo nguyên tắc, hệ điều hành cần thỏa mãn hai chức năng chính yếu 
sau: 
+ Quản lý chia sẻ tài nguyên 
Tài nguyên của hệ thống (CPU, bộ nhớ, thiết bị ngoại vi, ...) 
vốn rất giới hạn, nhưng trong các hệ thống đa nhiệm, nhiều người sử dụng có 
thể đồng thời yêu cầu nhiều tài nguyên. Để thỏa mãn yêu cầu sử dụng chỉ với 
tài nguyên hữu hạn và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, hệ điều hành cần 
phải có cơ chế và chiến lược thích hợp để quản lý việc phân phối tài nguyên. 
Ngoài yêu cầu dùng chung tài nguyên để tiết kiệm chi phí, 
người sử dụng còn cần phải chia sẻ thông tin (tài nguyên phần mềm) lẫn nhau, 
khi đó hệ điều hành cần đảm bảo việc truy xuất đến các tài nguyên này là hợp 
lệ, không xảy ra tranh chấp, mất đồng nhất... 
+ Giả lập một máy tính mở rộng 
Hệ điều hành làm ẩn đi các chi tiết phần cứng, người sử dụng 
được cung cấp một giao diện đơn giản, dễ hiểu, dễ sử dụng và không phụ 
thuộc vào thiết bị phần cứng cụ thể. 
Thực tế, ta có thể xem Hệ điều hành như là một hệ thống bao 
gồm nhiều máy tính trừu tượng xếp thành nhiều lớp chồng lên nhau, máy tính 
mức dưới phục vụ cho máy tính mức trên. Lớp trên cùng là giao diện trực 
quan nhất để chúng ta điều khiển. 
Ngoài ra có thể chia chức năng của Hệ điều hành theo bốn 
chức năng sau : Quản lý quá trình (process management) Quản lý bộ nhớ 
(memory management) Quản lý hệ thống lưu trữ (storage management) Giao 
tiếp với người dùng (user interaction) 
* Nhiệm vụ của hệ điều hành 
Điều khiển và quản lý trực tiếp các phần cứng như bo mạch 
chủ, bo mạch đồ họa và bo mạch âm thanh,... 
Thực hiện một số thao tác cơ bản trong máy tính như các thao 
tác đọc, viết tập tin, quản lý hệ thống tập tin (file system) và các kho dữ 
liệu. 
Cung ứng một hệ thống giao diện sơ khai cho các ứng dụng 
thường là thông qua một hệ thống thư viện các hàm chuẩn để điều hành 
các phần cứng mà từ đó các ứng dụng có thể gọi tới. 
Cung ứng một hệ thống lệnh cơ bản để điều hành máy. Các 
lệnh này gọi là lệnh hệ thống (system command). 
Ngoài ra hệ điều hành, trong vài trường hợp, cũng cung cấp 
các dịch vụ cơ bản cho các phần mềm ứng dụng thông thường như chương 
trình duyệt Web, chương trình soạn thảo văn bản.... 
Ghost là một chương trình tạo (chụp) một ảnh của một ổ đĩa : 
ổ C, D ... để khi cần thiết, ta dùng ảnh đó để phục hồi lại những gì ta đã 
chụp. Thường thì người ta hay "chụp" hình ổ đỉa cài đặt windows ngay sau 
khi cài đặt windows và các chương trình một cách "hoàn chỉnh" . Nếu sau 
này, vì một lý do nào đó (bị virus, hay bị vọc phá chẳng hạn) máy của bạn 
chạy không ổn định, bạn sẽ dùng ảnh đó để phục hồi lại những gì bạn đã 
cài "thuở ban đầu. Giống như bạn san một bức ảnh thành một file ảnh vậy. 
CHƯƠNG II : CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH 
1./ Chuẩn bị : 
- Máy tính đã cài đặt đầy đủ windows và các ứng dụng cần thiết 
- Phần mềm Gimage 
- Phần mềm tạo ảnh đĩa WinImage v8.0 ( hoặc file ảnh đã tạo sẵn ) 
- Phần mềm Avlgo Manager 2007 (v2.1.0.3) 
- Phần mềm Ghost 
2./ Hướng dẫn tạo ảnh đĩa boot 
Trước hết bạn cần tải chương trình Gimage và cài đặt . Sau khi cài đặt 
xong, khởi động chương trình. 
Ở ô thứ nhất, bạn chọn đến file GRLDR trong thư mục Gimage. 
Ở ô thứ hai, bạn chọn dung lượng của file ảnh đĩa mềm (nên chọn con số dưới 
7200KB vì trên dung lượng này DOS sẽ không boot được). 
 Ô thứ ba là nơi lưu file ảnh đĩa mềm, nên lưu ở phân vùng chứa HĐH 
Windows XP, ở đây, tôi lưu ở C: 5,62M.IMA . Bấm Create để tạo ảnh đĩa, 
bấm No trong hộp thoại hiện ra kế tiếp rồi thoát ra khỏi chương trình. 
Kế đó, bạn dùng một chương trình biên tập ảnh đĩa mềm để mở một 
file ảnh đĩa có khả năng boot vào DOS được. Bài viết này dùng phần mềm 
WinImage. 
Bạn cần trích xuất hết các file chứa bên trong vào một thư mục riêng 
(đây là các file của hệ điều hành MS-DOS). Sau đó trích xuất thông tin khởi 
động (boot sector) trên đĩa mềm bằng cách vào menu Image > Boot 
sectorproperties. 
 Trong hộp thoại mới xuất hiện, bấm chọn Save để lưu lại file *.bin 
chứa boot sector. 
Đóng file ảnh đĩa này và mở file ảnh đĩa đã tạo ban nãy 
(C:Bootimage.ima), xóa file Grubldr.sys và bấm phím Insert để import các 
file của hệ điều hành MS-DOS đã trích xuất ban nãy. 
Tiếp theo, mở lại hộp thoại Boot sector properties, bấm nút Open, tìm và 
bấm đôi lên file *.bin đã lưu trước đó, bấm tiếp OK. 
Lưu file ảnh đĩa này lại. Lúc này thì file 5,62M.IMA đã có thể boot được rồi. 
Nếu am hiểu về DOS, bạn có thể thay đổi lệnh hay bổ sung thêm ứng dụng 
vào file ảnh đĩa này để tiện sử dụng sau này 
* Phụ chú : chúng ta có thể lấy ảnh đĩa đã tạo sẵn và phần mềm 
Avlgo Manager 2007 tại địa chỉ : 
3./ Tiến hành : 
Bước chuẩn bị "nguyên liệu" đã xong, bây giờ bạn cần tải về chương 
trình giả lập Avlgo Manager để tạo môi trường khởi động từ đĩa mềm. Sau 
khi tải về và giải nén, bạn copy file ảnh 5,62M.IMA vào ổ C ( ổ chứa hệ điều 
hành ) chạy chương trình Avlgo Manager. 
Đánh dấu vào mục Virtual Disk, chọn đường dẫn tới file C:. 
5,62M.IMA Trong ô thứ 3 bạn chọn đường dẫn tới file Boot.ini 
Sau khi bấm Assemble, chương trình sẽ tạo thêm file (thường nằm ở ổ đĩa C. 
Avlgo.bin và Avlgo.sys đồng thời tích hợp DOS vào menu boot của 
Windows. 
Bạn nên khởi động lại để kiểm tra kết quả. Nếu thấy xuất hiện thêm 
mục mới trong menu boot và boot được vào DOS thì công việc của bạn đã 
thành công. Trường hợp không hiện menu boot mà boot thẳng vào Windows 
thì bạn mở file Boot.ini ra, sửa lại giá trị timeout cho hợp lý. Nếu hiện menu 
boot mà không boot được vào DOS hay gặp lỗi phát sinh gì, bạn nên kiểm tra 
lại file ảnh đĩa. 
* Sau khi thực hiện thành công menu boot thì khi khởi động vào 
chúng ta sẽ có 2 dòng : 
Microsoft Windows XP Professional 
Avlgo - 5,62M.IMA ( chúng ta có thể sửa lại tên