SKKN Thực trạng hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi ở Trường Mầm non Đồng Sơn, Thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Giao tiếp là nhu cầu cơ bản trong đời sống tinh thần của con người. Nhờ giao tiếp, mỗi người gia nhập vào các mối quan hệ xã hội , tổng hoà các quan hệ xã hội tạo thành bản chất con người, lĩnh hội nền văn hoá xã hội tạo thành tâm lí, ý thức, nhân cách. Dân gian có câu: Đi một ngày đàng, học một sàng khôn. Càng tích cực tham gia vào các mối quan hệ xã hội, quan hệ giao tiếp phong phú bao nhiêu con người càng tiếp thu được những giá trị vật chất, tinh thần to lớn bấy nhiêu. 
Đối với trẻ em, giao tiếp có vai trò quan trọng giúp trẻ có thêm những kiến thức về thế giới xung quanh, phong tục, tập quán, văn hoá của dân tộc. Từ đó trẻ sẽ áp dụng vào cuộc sống một cách có hiệu quả, phù hợp với các chuẩn mực xã hội. Có rất nhiều con đường rèn luyện, hình thành và phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ nhưng con đường gần nhất đó là thông qua hoạt động vui chơi. Có thể nói trò chơi và tuổi thơ chính là hai người bạn thân thiết không thể tách rời nhau được. Chơi là hoạt động tự nhiên trong cuộc sống của mỗi người, nó là một thiên tính của tuổi thơ nên nó đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của trẻ em. Không chơi trẻ chỉ tồn tại chứ không phải là đang sống, không chơi trẻ không thể phát triển.. Nhà văn hào lỗi lạc người Nga Maxim Gorki đã từng nói: “Trò chơi là con đường dẫn trẻ em đến chỗ nhận thức được cái thế giới mà ở trong đó các em đang sống, cái thế giới mà các em có sứ mệnh phải cải tạo”.
 Trò chơi giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp, hình thành nhân cách, trí lực để trẻ hòa nhập vào cuộc sống với mọi người xung quanh.Thông qua trò chơi giúp trẻ phát triển các giác quan, hoàn thiện chức năng tâm sinh lý hình thành nhân cách. 
Thực tiễn hiện nay, việc hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 - 6 tuổi vẫn còn nhiều hạn chế; giáo viên chưa có nhiều biện pháp giáo dục phù hợp, các hình thức tổ chức chưa thực sự phong phú. Mặt khác, hiện nay chưa có nhiều công trình nghiên cứu sâu sắc về việc hình thành kỹ năng giao tiếp thông qua hoạt động vui chơi của trẻ, đặc biệt là trẻ 5 – 6 tuổi. 
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Thực trạng hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi ở Trường Mầm non Đồng Sơn, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình”.
 2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi ở trường Mầm non Đồng Sơn, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình, từ đó đề xuất một số biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Thực trạng hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 - 6 tuổi ở Trường Mầm non Đồng Sơn, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình thông qua hoạt động vui chơi. 
3.2. Khách thể nghiên cứu
- Giáo viên Trường Mầm non Đồng Sơn, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.
- Trẻ 5 – 6 tuổi Trường Mầm Non Đồng Sơn, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.
4. Giả thuyết khoa học 
 Nếu tổ chức các hoạt động vui chơi phù hợp với đặc điểm của trẻ 5 - 6 tuổi thì sẽ giúp trẻ có cơ hội để hình thành và rèn luyện các kỹ năng giao tiếp, tạo điều kiện thuận lợi để hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. 
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu 3 nhiệm vụ chính:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận liên quan đến việc hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi.
- Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng việc hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 - 6 tuổi ở Trường Mầm non Đồng Sơn, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
- Đề xuất một số biện pháp tác động góp phần hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi. 
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
Xây dựng hệ thống khái niệm làm cơ sở lý luận cho đề tài, bao gồm phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, hệ thống hóa và khái quát hóa vấn đề lý luận về việc hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi.
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
6.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu trưng cầu ý kiến
Khảo sát, đánh giá nhận thức của giáo viên về thực trạng hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi trong hoạt động vui chơi ở trường mầm non. Những yếu tố ảnh hưởng và các biện pháp mà giáo viên đã sử dụng để hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi.
6.2.2. Phương pháp quan sát
Trực tiếp quan sát các hoạt động của trẻ và giáo viên tại địa bàn khảo sát. Sử dụng phiếu quan sát để thu thập những thông tin phục vụ mục đích nghiên cứu của đề tài.
6.2.3. Phương pháp đàm thoại
Trực tiếp trao đổi với giáo viên và trẻ nhằm chính xác hóa những thông tin thu được từ các phương pháp nghiên cứu khác. 
6.2.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
 Nhằm thu thập ý kiến đóng góp của các nhà chuyên môn có kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu.
6.3. Nhóm phương pháp thống kê toán học
Thông qua các số liệu, thông tin thu thập được, tiến hành xử lý số liệu qua đó rút ra những kết luận để đánh giá các giả thuyết, nhận định về việc hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi và nhằm khẳng định độ tin cậy, tính thuyết phục của đề tài.
7. Phạm vi và thời gian nghiên cứu
* Phạm vi nghiên cứu: Trường Mầm non Đồng Sơn, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình 
+ Giáo viên: 25 giáo viên.
+ Nhóm trẻ 5 - 6 tuổi: 40 trẻ
* Thời gian nghiên cứu: Bắt đầu nghiên cứu từ tháng 12/2015 đến tháng 4/2016.
8. Đóng góp của đề tài
Đề tài góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và làm rõ thực trạng hình thành kỹ năng giao tiếp của trẻ 5 – 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi, xây dựng một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
9. Cấu trúc của đề tài
Đề tài gồm có 3 chương không kể mở đầu, kiến nghị và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo.
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về kỹ năng giao tiếp của trẻ mẫu giáo thông qua hoạt động vui chơi.
Chương 2: Thực trạng việc hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi ở Trường Mầm non Đồng Sơn, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình
Chương 3: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi.
Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KỸ NĂNG GIAO TIẾP 
CỦA TRẺ MẪU GIÁO THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI
1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Ở nước ngoài
 Từ lâu, vấn đề giao tiếp được các nhà triết học, tâm lý học, xã hội học quan tâm. 
Giữa thế kỉ XIX, trong bản thảo Kinh tế - Triết học 1884, Các Mác (1818 - 1883) khi bàn về nhu cầu xã hội giữa người với người trong hoạt động xã hội và tiêu dùng, xã hội loài người phải giao tiếp thực sự với nhau. Các Mác viết: "Cảm giác và sự hưởng thụ của những người khác cũng trở thành sở hữu của bản thân tôi. Cho nên ngoài vũ khí quan trực tiếp ấy hình thành những khí quan xã hội, dưới hình thức xã hội. Chẳng hạn như giao tiếp với người khác đã trở thành khí quan biểu hiện sinh hoạt của tôi và một trong những phương thức chiếm hữu sinh hoạt của con người. Hơn thế nữa thông qua giao tiếp với người khác mà có thái độ với chính bản thân mình, mỗi người tự soi mình". Mác chỉ ra rằng, trong sản xuất vật chất và tái xuất con người, buộc con người phải giao tiếp trực tiếp với nhau. Con người chỉ trở thành người khi có những quan hệ hiện thực với những người khác, và giao tiếp trực tiếp với những người khác.
Đến thế kỉ XX, Gmít (1863-1931) đã đưa ra thuyết qua lại tượng trưng, ông khẳng định vai trò của giao tiếp đối với sự tồn tại của con người, hay như ta thường nói, con người chỉ tồn tại trong xã hội là người trong cộng đồng người.
Những công trình nghiên cứu về giao tiếp của trẻ như: M.I. Lixina với “Nguồn gốc của những hình thức giao tiếp của trẻ em”, A.V. Daparogiet và M.I. Lixina nghiên cứu “Sự phát triển giao tiếp của trẻ mẫu giáo”, A.Ruskaia với “Phát triển giao tiếp của trẻ với người lớn và bạn cùng tuổi”.
1.1.2. Ở Việt Nam
Ở Việt Nam, vấn đề giao tiếp mới được nghiên cứu từ cuối những năm 1970 đến những năm 1980. Phạm Minh Hạc định nghĩa: “Giao tiếp là quá trình xác lập và vận hành các quan hệ xã hội giữa người ta với nhau” 
 Nhóm các công trình nghiên cứu kỹ năng giao tiếp sư phạm có thể kể tới là: Hoàng Anh “Kỹ năng giao tiếp sư phạm của sinh viên”, Nguyễn Thạc - Hoàng Anh với cuốn “Luyện giao tiếp sư phạm” - Đại học Sư phạm - 1998, Ngô Công Hoàn - Hoàng Anh “Giao tiếp sư phạm”, Trần Duy Hưng đã bàn tới kỹ năng giao tiếp sư phạm của sinh viên, Ứng xử sư phạm (Trịnh Trúc Lâm). 
Một số công trình nghiên cứu về giao tiếp cho trẻ mầm non cụ thể như: TS Hoàng Thị Phương “Nghiên cứu về hành vi giao tiếp của trẻ 5 – 6 tuổi”, Trần Trọng Thủy “Giao tiếp và sự phát triển nhân cách của trẻ”, Ngô Công Hoan “Giao tiếp và ứng xử giữa cô giáo với trẻ”, Nguyễn Văn Lũy – Trần Thị Tuyết Hoa với “Giao tiếp với trẻ em”,Vũ Thị Ngân – Lê Xuân Hồng (biên dịch) “Những vấn đề giao tiếp của trẻ ở trường mầm non” .. 
Như vậy qua một số công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước, chúng ta có thể khẳng định được sự cần thiết của việc hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường Mầm non thông qua hoạt động vui chơi.
1.2. Một số vấn đề lý luận về kỹ năng giao tiếp của trẻ mẫu giáo 
1.2.1. Khái niệm giao tiếp
Có rất nhiều những khái niệm về giao tiếp .
Giao tiếp là một quá trình tác động qua lại giữa các nhân cách cụ thể. Giao tiếp chỉ được thực hiện trong môi trường xã hội. Trong giao tiếp con người bộc lộ thái độ với người khác và chính mình. Nhờ đó các nhà trị liệu tâm lý mới chuẩn đoán được các bệnh nhân một cách khác nhau rồi kết hợp với các phương pháp khác để trị liệu. (V.N. Miaxixev, 1960).
Giao tiếp là hoạt động xác lập, vận hành quan hệ giữa người với người để hiện thực hóa các quan hệ xã hội giữa người với nhau (TS. Phạm Minh Hạc, 1998).
Theo từ điển tiếng việt, giao tiếp là trao đổi, tiếp xúc với nhau. Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp. 
Nhưng chúng tôi đồng tình với quan điểm theo Tâm lý học : giao tiếp là sự tiếp xúc tâm lí giữa người và người, thông qu ... ủ đề chơi phù hợp và có hiệu quả nhằm hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
3.5. Tăng cường sự phối kết hợp giữa gia đình – nhà trường và xã hội
* Mục đích:
Hoạt động chăm sóc – giáo dục trẻ không chỉ là nhiệm vụ riêng của một cá nhân hay tập thể nào mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Sự liên kết của gia đình - nhà trường và xã hội là điều kiện không thể thiếu trong quá trình giáo dục và chăm sóc trẻ. Để hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ được phát triển tự nhiên, hoàn thiện thì không chỉ có giáo viên dạy trẻ mà khi về nhà có sự dìu dắt, chỉ dẫn và mở rộng vốn kiến thức cho trẻ về thế giới xung quanh mà trẻ đang sống. Sự giúp đỡ liên kết của các tổ chức này sẽ giúp trẻ dễ dàng trong quá trình tiếp thu kiến thức và hoàn thiện nhân cách. Khi có sự liên kết giữa gia đình – nhà trường – xã hội sẽ tạo cho trẻ chỗ dựa vững chắc. Do đó sự nỗ lực phối hợp giữa gia đình và nhà trường, để giáo viên và cha mẹ có thể chia sẻ những trách nhiệm, trao đổi về trẻ nhằm tạo ra một mối liên hệ thường xuyên sẽ tốt hơn cho trẻ rất nhiều.
* Cách thực hiện:
Ban Giám hiệu nhà trường tổ chức nhiều buổi họp phụ huynh như họp toàn trường và họp theo lớp, để họp và bàn về hoạt động của trẻ ở trường. Thống nhất với phụ huynh về mọi điều khoản, cùng nhà trường tạo ra môi trường sống, học tập vui chơi lành mạnh. 
Tổ chức tuyên truyền, vận động phụ huynh và các tổ chức quan tâm hơn nữa đến quá trình học tập và vui chơi của trẻ. Vì trẻ 5 – 6 tuổi không những việc học là chính mà trẻ còn phải tham gia vào mọi hoạt động khác, qua đó trẻ mới thực sự phát triển mọi mặt, từ đó, vận động phụ huynh cho trẻ tham gia các buổi ngoại khóa, không được kìm hãm quá trình trẻ chơi của trẻ nửa chừng.
Nhà trường phối hợp với các tổ chức, đoàn thể trên địa bàn như: Cấp uỷ Đảng, chính quyền, Hội Khuyến học, Hội phụ huynh, Đoàn Thanh niên..., tạo nên sự đồng nhất trong hành động, có sự quan tâm, giúp đỡ các gia đình khó khăn, các trẻ có hoàn cảnh, từ đó giúp các trẻ có điều kiện được đến trường tiếp thu kiến thức, được vui chơi và được định hướng trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách.
Giáo viên thường xuyên trao đổi với phụ huynh về trẻ khi ở lớp, đồng thời trao đổi với phụ huynh việc trẻ học và chơi ở nhà để cùng phụ huynh hình thành và phát triển những mặt mạnh, khắc phục cái không nên có ở trẻ.
Tổ chức các buổi tham quan, vui chơi ngoại khóa để trẻ và gia đình cùng tham gia.
Gia đình – nhà trường – xã hội phải là cầu nối vững chắc để tạo chỗ dựa vũng chắc, tạo môi trường học tập vui chơi khoa học nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ.
Đề xuất thêm cơ sở vật chất cho nhà trường thông qua phố kết hợp với các tổ chức xã hội, gia đình.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
 1. Kết luận
Giao tiếp giữ vai trò rất quan trọng trong đời sống của mỗi con người. Đặc biệt giao tiếp có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển toàn diện của trẻ lứa tuổi mầm non.
Qua khảo sát thực tế cho thấy kỹ năng giao tiếp của trẻ 5 – 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi, chúng tôi rút ra một số kết luận sau:
- Đa số giáo viên đều nhận thức đúng vai trò của hoạt động vui chơi trong việc hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
- Các hình thức mà giáo viên sử dụng nhiều nhất để tổ chức các hoạt động vui chơi cho trẻ đó là hình thức nhóm và hình thức cả lớp.
- Giáo viên đã tổ chức được các nội dung hoạt động để hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ như: Rèn luyện năng lực mạnh dạn, chủ động trong các tình huống giao tiếp; rèn luyện khả năng lắng nghe và hiểu nội dung giao tiếp; rèn luyện khả năng diễn đạt cụ thể, dễ hiểu; rèn luyện kỹ năng nói và phát âm cho trẻ; khắc phục tính rụt rè cho trẻ. Bên cạnh đó, rèn luyện năng lực tự chủ các hành vi và cảm xúc; rèn luyện kỹ năng lựa chọn từ ngữ trong quá trình giao tiếp là nội dung có ảnh hưởng đến quá trình hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ nhưng chưa được giáo viên chú trọng sử dụng để rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
- Giáo viên sử dụng thường xuyên một số trò chơi trong quá trình hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ như trò chơi học tập, trò chơi vận động. Tuy nhiên, một số trò chơi giáo viên vẫn ít sử dụng như trò chơi dân gian, trò chơi đóng kịch, trò chơi điện tử
- Có rất nhiều yếu tố chủ quan và khách quan ảnh hưởng đến quá trình gao tiếp của trẻ. Cụ thể như: Trẻ còn e dè, sợ sệt; không muốn tham gia vào trò chơi; không biết hợp tác với cô giáo và bạn bè; trẻ không chú ý, quan sát; môi trường giao tiếp ở trường mầm non; sự hướng dẫn của cô giáo; sự chăm sóc và giáo dục của gia đình và môi trường sống.
2. Kiến nghị
Để hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi có hiệu quả, tôi xin đưa ra một số kiến nghị sau:
2.1. Đối với trường mầm non
- Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị để xây dựng môi trường học tập, giáo dục thân thiện và thú hút trẻ học tập.
- Xây dựng bầu không khí đầm ấm, vui tươi, gần gũi, thân thiện giữa giáo viên và trẻ, giữa cán bộ quản lý và giáo viên trong nhà trường, tạo tâm lý thoải mái trong làm việc và trong quá trình giáo dục.
	- Tổ chức cho trẻ hoạt động tích cực trên lớp, hỗ trợ lẫn nhau trong học tập và vui chơi, tạo điều kiện cho trẻ chủ động giao tiếp và phát triển năng lực sáng tạo của trẻ phù hợp với việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay.
- Tổ chức học tập nâng cao, bồi dưỡng kiến thức, chuẩn hoá trình độ cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý, cán bộ lãnh đạo. Nâng cao ý thức, đạo đức nhà giáo và phát huy hiệu quả vai trò của giáo viên trong việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động vui chơi cho trẻ, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục nói chung và hiệu quả việc hình thành, phát triển các kỹ năng giao tiếp cho trẻ nói riêng.
- Phối hợp với phụ huynh và các lực lượng, đơn vị, tổ chức trong xã hội có liên quan để thống nhất về nội dung, mục đích và phương pháp giáo dục trẻ, từ đó tổ chức các loại hình trò chơi phù hợp với nội dung, đặc điểm tâm lý, lứa tuổi của trẻ.
- Tổ chức toạ đàm, hội nghị hội thảo khoa học, trao đổi kinh nghiệm giữa các cán bộ, giáo viên, giữa các đơn vị trường học về phương pháp giảng dạy, giáo dục, công tác quản lý... Sơ kết, tổng kết định kỳ để rút kinh nghiệm, có hướng giải quyết các khó khăn, vướng mắc còn tồn tại, thiếu sót.. Từ đó có định hướng chỉ đạo và triển khai thực hiện hiệu quả, khoa học.
- Tổ chức các hội thi, phong trào thi đua... để tạo không khí thi đua, tích cực trong giảng dạy. Như hội thi ‘Bé khỏe bé ngoan”, “Hội thi kể chuyện”,...
2.2. Đối với giáo viên
- Trong quá trình tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ, giáo viên phải có sự quan sát, kiểm tra, đánh giá kết quả chơi của trẻ, để thấy được những biểu hiện sai lầm của trẻ trong khi chơi, từ đó có sự uốn nắn, điều chỉnh kịp thời để có định hướng trong việc phát triển nhân cách cho trẻ.
	- Thương yêu, quan tâm và chăm sóc dạy dỗ trẻ, luôn tạo không khí đầm ấm, thân thiện, xưng hô thân mật. Đối xử với trẻ phải công bằng, vô tư, không đánh mắng, quát nạt, doạ trẻ.. để không gây tâm lý lo sợ, e dè, rụt rè trong hoạt động. Tôn trọng trẻ, không nói lấn át hoặc cắt ngang lời trẻ.
	- Cô cần khéo léo xử lý các tình huống sư phạm để tạo ra cho trẻ lòng tin, sự mạnh dạn, hồn nhiên, thật thà và không ngại nhận lỗi và xin lỗi.
	- Trong cách cư xử giao tiếp của giáo viên với người khác, bạn bè, đồng nghiệp... cần thể hiện sự văn minh, lịch sự, biết kính trên nhường dưới, đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau, nói nhỏ nhẹ, cởi mở, thân thiện, khiêm tốn học hỏi, trung thực thật thà.. để trẻ nhìn vào và noi gương học theo.
	- Tổ chức tốt các trò chơi cho trẻ 5 – 6 tuổi, khi chơi nên khuyến khích, tạo điều kiện, tâm lý thoải mái để kích thích, lôi cuốn trẻ tham gia tích cực vào trò chơi. Cần củng cố trò chơi nhiểu lần đề hình thành và phát triển các kỹ năng cho trẻ.
2.3. Đối với gia đình
- Cần dành nhiều thời gian quan tâm, chăm sóc trẻ.
	- Cần phối hợp, trao đổi thường xuyên, nhịp nhàng giữa gia đình với nhà trường, giáo viên trong việc giáo dục, chăm sóc trẻ. Cùng nhà trường, giáo viên để hình thành các kỹ năng giao tiếp cho trẻ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập, giáo dục và hình thành, phát triển nhân cách của trẻ.
	- Nghiêm khắc đúng lúc, đúng mức với những thói hư, tật xấu của trẻ. Không buông lỏng, nuông chiều quá mức, không cho trẻ chơi với những đồ chơi nguy hại, phim ảnh kích động, bạo lực... Bên cạnh đó có có sự khen ngợi và khuyến khích với những việc làm, hành động đẹp của trẻ.
	- Trong cuộc sống gia đình luôn tôn trọng, yêu thương, quan tâm và chăm sóc lẫn nhau. Tạo môi trường sống đầm ầm, hoà thuận, là gia đình có văn hoá. Ông bà, bố mẹ phải là tấm gương về mọi mặt để con cái noi theo.
	- Sống hoà thuận và hoà đồng với mọi người xung quanh. Tôn trọng và quan tâm, giúp đỡ mọi người. Thực hiện nếp sống văn minh, văn hoá ở khu dân cư.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. BGD & ĐT (2006), Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục Mầm non, NXB GD.
2. BGD & ĐT (2009), Chương trình giáo dục Mầm non, NXB GD.
3. BGD & ĐT (2010), Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi, NXB GD.
4. Hoàng Anh (1995), Giao tiếp sư phạm, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
5. Hoàng Anh (2004), Tâm lý học giao tiếp, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
6. Đào Thanh Ân (chủ biên), (2008), Giáo dục học Mầm non, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
7. Phan Thị Châu – Nguyễn Thị Oanh – Trần Thị Sinh (2008), Giáo dục Mầm non, NXB Đại học Quốc Gia, Hà Nội.
8. Chu văn Đức (2005), Kỹ năng giao tiếp, NXB Hà Nội
9. Ngô Công Hoàn (1995), Giao tiếp và trò chơi của cô giáo và trẻ em, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
10. Nguyễn Ánh Tuyết (1998), Tâm lý học trẻ em, NXB GD, Hà Nội.
11. Nguyễn Ánh Tuyết (1998), Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục Mầm non, NXB GD.
12. Nguyễn Ánh Tuyết (2007), Giáo dục mầm non – những vấn đề lý luận và thực tiễn, NXB Đại học sư phạm
13. Nguyễn Ánh Tuyết (2007), Tâm lý học trẻ em lứa tuổi Mầm non, NXB ĐH Sư phạm.
14. Nguyễn Quang Uẩn (2008), Tâm lý học đại cương, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội. 
	15. Đinh Văn Vang (2009), Giáo dục học Mầm non, NXB GD.
16. Đinh Văn Vang (2009), Tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mầm non, NXB Giáo dục Việt nam.
17. Các trang web 
- www.vuontre.com.vn
- www.google.com.vn