SKKN Sáng tạo một số biện pháp mới giúp trẻ học tốt môn Khám phá Khoa học

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
SÁNG TẠO MỘT SỐ BIỆN PHÁP 
MỚI GIÚP TRẺ HỌC TỐT MÔN 
KHÁM PHÁ KHOA HỌC 
Phần mở đầu 
I.1 / Lý do chọn đề tài 
 Giáo viên mầm non những người thầy đầu tiên trong hệ thống giáo dục, 
chiếm vị trí quan trọng trong sự nghiệp trồng người. 
Bác Hồ kính yêu đã dạy rằng “ Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm 
phải trồng người” vì lợi ích của cả dân tộc, của cả quốc gia, vì trẻ em là hạnh phúc 
của mọi gia đình, của mọi nhà việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ không phải chỉ là 
trách nhiệm của mọi người mà của toàn xă hội. 
 Vậy thì mỗi giáo viên mầm non chúng ta cần chung tay gieo trồng chăm sóc 
và bảo vệ trẻ như thế nào? 
Trẻ em như một tờ giấy trắng làm quen với môi trường xung quanh chính là 
bắt đầu thích ứng đến lĩnh hội và cải tạo môi trường. ca dao xưa có câu “ Dạy con 
từ thủa còn thơ” đã đúc rút ra từ kinh nghiệm “ Dạy con rèn người” của ông cha ta. 
Mỗi chúng ta đều được lớn lên từ những môi trường đầu tiên. Đó là những tiếng ru 
ngọt ngào của bà, của mẹ. Những ngọn đèn cháy lung linh trong đêm, những ngôi 
sao nhỏ lấp lánh trên cao. Môi trường âm thanh và hình ảnh xung quanh đó đều 
mang lại nguồn biểu tượng vô cùng phong phú và theo trẻ cho đến hết cuộc đời, đã 
gợi lên lòng yêu quê hương, đất nước ở mỗi con người. Khám phá môi trường 
xung quanh trẻ có vốn hiểu biết những gì quanh mình và sẽ hình thành nên nhưng 
thói quen tốt, xấu của trẻ. Đất nước ta ngày một phát triển do vậy con người cần 
phải năng động sáng tạo để phù hợp với sự phát triển của nó. Muốn được như vậy 
trẻ Mầm Non cần được tiếp xúc và khám phá khoa học quanh mình, Đặc biệt là trẻ 
5- 6 tuổi nhận thức, tư duy, ngôn ngữ và tình cảm xã hội gần như hoàn thiện. 
Khám phá khoa học qua nền giáo dục là góp phần không nhỏ vào việc phát triển 
thế hệ trẻ. Nếu giáo viên không sáng tạo trong việc tổ chức thì hiệu quả đạt không 
cao. Nếu tiết dạy không có gì mới để trẻ được khám phá trẻ sẽ phát triển chậm hơn 
so với nhu cầu xã hội . 
Trên thực tế hiện nay những cái trẻ đã biết vẫn có phân phối chương trình học 
cô giáo vẫn phải dạy dù trẻ 5-6 tuổi vẫn trả lời tốt, làm tốt những gì cô yêu 
cầu nhưng trẻ không còn hững thú và không phát triển năng lực không thỏa mãn 
nhu cầu bản thân trẻ 
 Theo tôi để làm tốt công tác chăm sóc giáo dục hình thành nhân cách trẻ, 
ngoài việc thực hiện các nhiệm vụ của một giáo viên mầm non ra thì việc xác định 
các phương pháp, biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ thông qua hoạt động khám phá 
khoa học cũng đặc biệt quan trọng vì nó tác động trực tiếp đến việc lĩnh hội kiến 
thức, kỹ năng sống ở trẻ đó là điều rất cần thiết. 
 Vậy tìm biện pháp, phương pháp là gì? tìm ở đâu? Câu hỏi này đã được giải 
quyết qua các chuyên đề chăm sóc và giáo dục mà chúng ta đã được tập huấn ở 
phòng và lý thuyết đó cũng được chúng ta thực hiện thông qua các quá trình dạy 
học và chăm sóc trẻ hằng ngày. Nhưng trong quá trình thực hiện các đồng chí đã 
thấy thỏa mãn với mục tiêu mình đặt ra chưa? có gì đổi mới, có gì tiến bộ, có gì 
sáng tạo? để trẻ ở lớp chúng ta nhận thức tiến bộ nhanh bắt kịp cùng trang lứa với 
trẻ phố, huyện. 
 Còn tôi trong 13 năm công tác mỗi năm tôi lại rút ra cho mình một kinh 
nghiệm. Muốn trẻ phát triển toàn diện theo tôi chúng ta cần xây dựng biện pháp 
giáo dục hay mới lạ cuốn hút trẻ để hình thành thói quen ham mê khám phá khoa 
học chính vì vậy mà tôi đã chọn đề tài “ Sáng tạo một số biện pháp mới giúp trẻ 
học tốt môn khám phá khoa học” để nghiên cứu tìm ra những biện pháp hay giúp 
trẻ học tốt môn học này. 
 Tôi viết sáng kiến ra đây cho nhưng chị em trong ngành cùng tham khảo và 
góp ý. Chúng ta hãy vì nền giáo dục của mầm non hãy tạo nền tảng vững chắc cho 
chặng đường khôn lớn của trẻ các bạn nhé. 
 I. 2/ Mục đích- Nhiệm vụ của đề tài 
* Mục đích: 
I. 2/ Mục đích- Nhiệm vụ của đề tài 
* Mục đích: 
- Tôi nghiên cứu đề tài này để tìm ra một số biện pháp mới giúp trẻ làm quen với 
môi trường xung nhằm thỏa mãn nhu cầu khám phá cái mới, cái lạ ở trẻ. 
- Đề tài thành công trẻ sẽ khám phá khoa học một cách hứng thú có tác dụng giáo 
dục về mọi mặt: Ngôn ngữ, đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ thể lực... 
- Qua đề tài nghiên cứu giúp giáo viên có những định hướng phù hợp trong công 
tác chăm sóc cho trẻ mầm non ở 5- 6 tuổi. Sau khi vận dụng đề tài sẽ góp phần đắc 
lực cho quá trình hình thành nhân cách cho trẻ. 
* Nhiệm vụ của đề tài 
- Tìm ra giải pháp mới và thực hành áp dụng rồi kiểm tra đánh giá kết quả trên trẻ 
- Các phương pháp biện pháp nghiên cứu phải đảm bảo tính khoa học. 
- Đề tài có tính ứng dụng thực tiến phù hợp với đối tượng nghiên cứu. 
 I.3/ Đối tượng nghiên cứu 
- Tôi chọn đối tượng nghiên cứu là trẻ Mầm Non 5-6 tuổi trường Mầm Non Hoa 
Sen. 
- Căn cứ vào thực tế và kinh nghiệm tôi chọn nghiên cứu của đề tài: “Sáng tạo một 
số biện pháp mới giúp trẻ học tốt môn khám phá khoa học”. 
I.4 / Giới hạn phạm vi nội dung nghiên cứu 
- Tôi giới hạn phạm vi nội dung nghiên cứu là tìm ra một số biện pháp mới giúp 
trẻ khám phá khoa học. 
-Trong phạm vi khả năng và trách nhiệm của mình tôi có sử dụng một số giáo trình 
thuộc bộ môn khám phá khoa học và tư liệu của đồng nghiệp để nghiên cứu. 
- Vấn đề mà bài viết này đề cập đến là chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm 
non từ 5-6 tuổi ở chính đơn vị trường tôi đang công tác . 
- Phạm vi thời gian nghiên cứu: Đề tài được tiến hành trong một năm học, từ tháng 
9 năm 2011 đến tháng 5 năm 2012 tại lớp Mẫu giáo 5 tuổi điểm chính trường Mầm 
Non Hoa Sen. 
I. 5/ Phương pháp nghiên cứu. 
Trước hết bản thân phải nhận định được tình hình chung của đối tượng nghiên cứu, 
sau đó ứng dụng tìm ra các phương pháp như: 
- Khảo sát và xây dựng kế hoạch nghiên cứu 
- Đọc, phân tích, tổng hợp tài liệu tham khảo để nghiên cứu. 
- Xây dựng đề cương sáng kiến, áp dụng sáng kiến và hoàn thành sáng kiến. 
II. PHẦN NỘI DUNG 
II.1: Cơ sở lý luận 
Theo lý luận của giáo trình “Lý luận về phương tiện và phương pháp hướng 
dẫn trẻ làm quen với môi trường xung quanh” của tiến sỹ HOÀNG THỊ PHƯỢNG 
thì. 
* Theo cơ sở lý luận khoa học tự nhiên: 
- Việc hưỡng dẫn trẻ làm quen với MTXQ (KPKH)đòi hỏi giáo viên cần có kiến 
thức phong phú về mọi lĩnh vực khoa học tự nhiên, hiểu được quy luật phát triển 
của nó, biết giải thích đúng theo quan điểm duy vật về mỗi quan hệ giữa sự vật 
hiện tượng diễn ra trong tự nhiên. 
- Hướng dẫn trẻ làm quen với môi trường tự nhiên có vai trò đặc biệt quan trong 
đối với trẻ nhỏ. Có thể nói tự nhiên là nguồn gốc của các tri giác cụ thể đầu tiên 
của con người. Trẻ em ở khắp nơi luôn tiếp xúc với tự nhiên băng mọi cách. Tất cả 
các sự vật hiện tượng tự nhiên đều có thể làm trẻ chú ý, làm chúng phấn khởi và 
cung cấp tri thức phong phú cho sự phát triển và hình thành tình yêu quê hương đất 
nước. 
* Theo cơ sở khoa học xã hội : 
- Nhà giáo dục cần phải hiểu tại sao mỗi cá nhân trở thành người theo các cách 
khác nhau? Do đâu mà mỗi cá nhân tích lũy được kinh nghiệm xã hội khác nhau. 
Điều này đòi hỏi cần phải xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển 
của đứa trẻ trong quan hệ với hiện thực. 
- Sự mở rộng và làm phong phú kinh nghiệm xã hội của trẻ diễn ra trong quá trình 
giao tiếp giữa trẻ với bạn, với người lớn khi trẻ đến trường mầm non, nhờ 
đó mà trẻ không chỉ nhận được thông tin ở MTXQ mà còn nắm được cách thể hiện 
hành vi mối quan hệ tình cảm giữa người với người. 
* Theo cơ sở tâm lý của môn học: 
- Qua các kết quả nghiên cứu tâm lý khẳng định rằng trẻ 5-6 tuổi diễn ra mạnh mẽ 
nhất về tâm lý. Tư duy ngôn ngữ của trẻ phát triển gần như hoàn thiện.Trong quá 
trình sống trẻ tích lũy được nhiều kinh nghiệm và trẻ 5-6 tuổi đã xuất hiện sự tự 
nhận thức ở trẻ. 
- Trẻ ở tuổi này lĩnh hội các biểu tượng khái quát về sự vật hiện tượng hiểu được 
mối quan hệ và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa chúng. Nếu được giáo dục một cách 
đúng đắn trẻ không những chỉ lĩnh hội tri thức về sự vật, hiện tượng xung quanh, 
mà còn học được cách tiếp cận đối tượng, cách thức khám phá sự vật hiện tượng 
trong MTXQ. Chính quá trình khám phá môi trường đã tạo điếu kiện để trẻ phát 
triển thể chất, thẩm mỹ đạo đức và lao động cho trẻ. 
- Hưỡng dẫn trẻ KPKH là phương thức hoạt động gắn bó giữa giáo viên và trẻ 
nhằm tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với MTXQ để trẻ thích ứng với môi trường, 
nhận thức về MT, tích cực tham gia cải tạo MT thỏa mãn nhu cầu khám phá và 
phát triển bản thân trẻ. 
- Để giúp trẻ làm tốt vai trò chủ thể của quá trình khám phá thế giới xung quanh 
giáo viên cần quan tâm đến nhu cầu, hứng thú của trẻ tận dụng các biện pháp, các 
cơ hội trong cuộc sống cho trẻ được khám phá sự vật hiện tượng xung quanh chúng 
cho trẻ được trải nghiệm cảm xúc, tích lũy kinh nghiệm để đi đến hiểu biết bản 
chất của sự vật hiện tượng và có kỹ năng sống phù hợp. 
II. 2 Thực trạng 
- Năm học 2011-2012 bản thân được phân công giảng dạy tại lớp lá 3 trường Mẫu 
giáo Hoa Sen. 
- Chương trình giảng dạy: Chương trình cải cách. 
- Sĩ số: 30 cháu 
 Nữ : 11 cháu 
 DT: 10 
 Nữ DT: 6 
-Khảo sát chất lượng khám phá khoa học. 
Đánh giá chung :Thông qua các hoạt động học có chủ đích, hoạt động ngoài trời, 
hoạt động góc và mọi lúc mọi nơi. Tôi nhận thấy cháu tiếp xúc với môi trường một 
cách rất khác nhau. Cháu hời hợt với những gì đã biết, nhàm chán với những trò 
chơi quen thuộc. Ngược lại những gì mới lạ cháu hăng say khám phá, hứng thú với 
những trò chơi, đồ chơi mới. 
 a. Thuận lợi, khó khăn: 
*Thuận lợi 
- Được sự quan tâm của Phòng GD – ĐT và của trường Mầm Non Hoa Sen, 
thường xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên. 
- Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ ,ham học hỏi nâng cao chuyên môn . 
- Trường ở điểm trung tâm nên việc đi lại cũng khá thuận tiện. 
* Khó khăn : 
- Cơ sở vật chất thiếu thốn, đồ dùng phục vụ tiết dạy còn rất thiếu thốn như những 
vật mẫu, những con vật thật, đồ vật... 
- Góc tự nhiên còn nghèo , số cây ít ,loại cây chưa phong phú, đồ chơi, đồ dùng 
còn ít, thiếu những hì