SKKN Phương pháp giúp học sinh khuyết tật học hoà nhập tự tin biểu diễn bài hát

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
PHƯƠNG PHÁP GIÚP HỌC 
SINH KHUYẾT TẬT HỌC HOÀ 
NHẬP TỰ TIN BIỂU DIỄN BÀI 
HÁT 
 PHẦN I 
ĐẶT VẤN ĐỀ: 
Âm nhạc là một nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ. Trẻ 
em tham gia ca hát là được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung 
quanh và bản thân mình. Những hình tượng âm thanh của bài hát, 
bản nhạc tác động vào cảm xúc của các em, giúp các em phát triển trí 
tuệ, óc tưởng tượng và có tác dụng giáo dục tình cảm, đạo đức...rất 
tốt. 
Để phát triển nhân cách toàn diện của học sinh theo mục tiêu 
giáo dục trong trường tiểu học, bộ môn Âm nhạc là môn học được bộ 
Giáo Dục và Đào tạo xây dựng trên phân môn chủ yếu là dạy hát. 
Học âm nhạc là một quá trình liên tục rèn luyện tập hát. 
Âm nhạc là môn năng khiếu. Tuy nhiên việc dạy nhạc không 
nhằm đào tạo cho các em trở thành những người hoạt động âm nhạc 
chuyên nghiệp, những người làm nghề âm nhạc sau này.Qua môn 
học, trẻ em được hoạt động, được nhận thức, được cảm thụ âm 
nhạc...Âm nhạc còn là nhu cầu trong đời sống của các em. Âm nhạc 
giúp cho các em hình thành những hiểu biết sơ đẳng về cái hay, cái 
đẹp trong âm nhạc, về ý nghĩa của âm nhạc đối với đời sống. 
Qua các bài học, các em được nghe hát, nghe nhạc, được tập 
hát, được biết một số kiến thức phổ thông về âm nhạc...Tất cả những 
cái đó sẽ tạo thành một trình độ văn hoá âm nhạc tối thiểu để góp 
phần cùng các môn học khác giáo dục nhân cách, làm cho các nội 
dung học tập ở nhà trường phổ thông có tính toàn diện, làm thăng 
bằng, hài hoà các hoạt động học tập của trẻ. 
 Trong trường Tiểu học, học âm nhạc là một quá trình liên tục 
rèn luyện tập hát, phát triển khả năng nghe nhạc. Thông qua học âm 
 nhạc, ở giai đoạn đầu chủ yếu là học hát, tình cảm và trí tuệ của các 
em được 
giáo dục, bồi dưỡng và phát triển theo năm tháng. Năng lực cảm thụ 
âm nhạc của các em dần dần được nâng lên, là cơ sở để hình thành 
một trình độ văn hoá âm nhạc nhất định theo mục tiêu của môn học. 
 Mỗi bài hát là một cảm xúc, một tâm trạng, một cách nhìn thế 
giới khách quan và thể hiện nội tâm được diễn tả bằng ngôn ngữ văn 
học và âm nhạc mà người giáo viên phải đưa ra cái hồn trong tiết dạy 
để các em cảm nhận được nét đặc trưng của môn học.Chúng ta vẫn 
biết rằng: trong mỗi lớp học có nhiều đối tượng học sinh cùng tham 
gia hoạt động, tất cả 
 học sinh trong lớp đều tiếp thu lượng kiến thức đầy đủ khi giáo viên 
cung cấp thì đối với môn học của tôi phụ trách qua những giờ thực 
giảng trên lớp ngoài những em học sinh có năng khiếu có giọng hát 
hay, mạnh dạn tự tin khi thể hiện bài hát đa số vẫn còn nhiều em qua 
rụt rè nhút nhát, rất ít em xung phong lên biểu diễn trước lớp, các em 
còn ngại thiếu tự tin và hơn thế nữa các em nghĩ mình hát không hay. 
Từ năm 2001 đến nay bộ GD&ĐT đều ban hành Hướng dẫn thực 
hiện năm học trong đó đề cập mạnh đến nhiệm vụ giáo dục trẻ khuyết 
tật ở các trường học.Ở trường Hải Vân chúng tôi hiện đang có tất cả 
13 trẻ khuyết tật học hoà nhập nhưng không nặng lắm nhưng các em 
rất nhút nhát và không hoà đồng với các bạn trong lớp.Đặc biệt là 
không tự tin, mạnh dạn biểu diễn bài hát trước lớp. Từ thực tế đó tôi 
đã nảy sinh ra đề tài : Phương pháp giúp học sinh khuyết tật học hoà 
nhập tự tin biểu diễn bài hát". 
 PHẦN II 
NỘI DUNG: 
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: 
 Xuất phát từ thực trạng giảng dạy Âm nhạc cho học sinh ở lứa 
tuổi Tiểu học ở nước ta còn mới đồng thời là việc giáo dục trẻ khuyết 
tật học hoà nhập hết sức khó khăn. Vấn đề học và kết quả học tập của 
các em không chỉ phụ thuộc vào chương trình giảng dạy phù hợp 
mang tính vừa sức mà còn phụ thuộc vào phương pháp truyền thụ của 
người thầy.Hơn nữa còn phụ thuộc vào sự quan tâm chăm sóc, tạo 
điều kiện của gia đình và của toàn xã hội. 
Nhìn chung các em nằm trong diện khuyết tật này đều tiếp thu 
chậm là do nằm ở nhiều dạng tật: chậm phát triển ngôn ngữ, tật vận 
động, chậm phát triển trí tuệ.Phần đông ở đây là do một số phụ 
huynh chưa quan tâm, gần gũi với các em khi các em trở chứng mà lẽ 
ra các em phải được chăm lo chu đáo hơn. 
 Như chúng ta đã biết, Âm nhạc là một môn học mang tính 
nghệ thuật cao, nó khác rất nhiều với các môn học khác,tuy nó không 
đòi hỏi sự chính xác một cách tuyệt đối nhưng đòi hỏi người học 
phải có sự yêu thích, sự đam mê thậm chí là một chút gọi là " năng 
khiếu", điều này không phải học sinh nào cũng có được nhưng ở đây 
lại là những em khuyết tật học hoà nhập nên để giúp cho em hoà 
đồng với các bạn và ham thích tự tin trong khi học lại càng khó 
hơn.Học âm nhạc mang đến cho học sinh những phút giây thoải mái 
thư giãn, học mà chơi, chơi mà học.Vậy làm thế nào để các em 
khuyết tật học hoà nhập tự tin mạnh dạn trong giờ học và biểu diễn 
bài hát trước lớp? Trước tiên ngoài việc giáo viên gần gũi, giúp đỡ 
các em trong giờ học thì trong quá trình giảng dạy giáo viên cần phải 
 lồng ghép hoạt động trò chơi được ứng dụng từ nội dung bài học để 
các em dễ dàng nhớ được bài và các em hứng thú tham gia cùng các 
bạn trong lớp. Không chỉ có vậy thông qua đó giúp cho các em mạnh 
dạn tự tin hơn khi đứng trước lớp. 
II. NỘI DUNG: 
1. Tình hình chung: 
 Trường Tiểu Học Hải Vân là một trong những trường TH có 
học sinh khuyết tật học hoà nhập . Đại đa số các em thuộc diện gia 
đình khó khăn , sự chăm lo quan tâm trong vấn đề học hành, áo quần, 
sách vở của gia đình còn hạn chế chủ yếu khoán trắng cho nhà 
trường. Bên cạnh đó môi trường điều kiện sống của gia đình thấp, các 
em ít được giao tiếp với xã hội bên ngoài. Vì vậy trong quá trình 
giảng dạy người giáo viên phải từng bước giúp các em tự tin mạnh 
dạn và hoà đồng với các bạn là một việc rất khó khăn. Chính vì lẽ đó 
mà tôi muốn đưa ra đề tài này 
2. Kết quả điều tra thống kê số học sinh khuyết tật học hoà nhập 
trường năm học 2009 - 2010: 
Stt Họ và tên Lớp Loại khuyết tật 
1 Bùi Văn Thịnh 1/2 Trí tuệ 
2 Trần Minh Phương 1/2 Trí tuệ 
3 Nguyễn Trần Nguyên 1/3 Trí tuệ 
4 Huỳnh Thị Ngọc Nhi 2/1 Trí tuệ 
5 HuỳnhT Hồng Nhung 2/1 Trí tuệ 
6 Trương Công Thành 2/2 Ngôn ngữ 
7 Ngô Tín Vu 2/2 Vận động 
8 Trần T Thanh Vân 2/3 Trí tuệ 
9 Đoàn Anh Huy 2/3 Trí tuệ 
10 Nguyễn T Thu Hồng 2/3 Trí tuệ 
11 Huỳnh T Thuỳ Trang 5/1 Trí tuệ 
12 Hồ Văn Bình 5/2 Trí tuệ 
13 Lê Tuấn Vũ 5/3 Trí tuệ 
3. Điều tra động cơ học tập bộ môn của học sinh: 
 Dựa vào cơ sở lý luận đã có và qua quá trình giảng dạy, tôi đã 
tìm hiểu khả năng học tập bộ môn Âm nhạc của các em ở các 
lớp.Bằng việc quan sát thực tế các giờ học tôi nhận thấy các em chỉ 
học theo bản năng là đến giờ học các em đến phòng học Âm nhạc 
cùng các bạn chứ không có động cơ nào khác. Đồng thời trong quá 
trình học các em rất nhút nhát không hoà đồng cùng các bạn và rụt rè, 
không chú ý, khi được cô giáo gọi lên hát thì lại rất sợ,( như em Thu 
Hồng,em Thanh Vân) chỉ muốn làm việc mình ưa thích.Bên cạnh đó 
có nhiều em không tự tin khi hát vì nói ngọng ( em Minh Phương, 
em Công Thành,em Anh Huy). Thực tế là các em phần lớn chậm phát 
triển về trí tuệ nên việc nắm bắt bài lại càng khó khăn, hạn chế. 
4. Các phương pháp: 
 Để có một tiết học Âm nhạc hiệu quả, gây hứng thú cho học 
sinh trước tiên người giáo viên phải nắm rõ tình hình học sinh và 
phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ đầu. Cụ thể như tìm hiểu 
nguyên nhân các em mắc phải khuyết tật, loại khuyết tật, thái độ , ý 
thức học tập đối với môn Âm nhạc.Từ đó , giáo viên có phương pháp 
để truyền thụ cho các em các kiến thức của bài một cách dễ hiểu nhất 
và các em tự tin mạnh dạn trong quá trình học. 
a) Phương pháp dạy bài mới: 
 Phương pháp để hướng dẫn cho các em tập một bài hát và để 
cho các em dễ tiếp thu bài học nhất, đó là phương pháp tập hát và 
hướng dẫn sửa lỗi qua truyền miệng từng câu.Để gây được sự chú ý , 
tò mò cho học sinh tôi chuẩn bi rất kỹ phần giới thiệu và dẫn dắt vào 
bài một cách sinh động, làm cho các em cảm nhận được giai điệu của 
 bài thông qua nghe hát mẫu và đọc lời ca cùng các bạn.Khi học hát 
từng câu để biết được các em có tiếp thu được không thì sau khi tập 
từng câu tôi sẽ gọi các em đứng tại chỗ hát lại câu hát đó và thực hiện 
lại cùng các bạn trong tổ của mình.Đồng thời để khích lệ các em 
trong giờ học và nắm bắt được khả năng tiếp thu bài của các em tôi 
thường gọi học sinh thể hiện lại bài hát và động viên khuyến khích 
cho dù em chưa thể hiện được bài hát một cách chính xác. 
b) Phương pháp luyện tập: 
 + Đối với các em lớp 1,2,3 : Trong các tiết học tăng cường 
 +Đối với các em lớp 5: Trong các tiết ôn tập 
 Vào những tiết này tôi tổ chức trò chơi vào nội dung bài học để tạo 
cho các em không khí thoải mái, thư giãn.Thông qua trò chơi đây là 
hình thức giúp cho các em mạnh dạn , hoà đồng với các bạn và tạo 
được tinh thần học tập của các em trong lớp hiệu quả nhất. 
 VD minh hoạ: Sử dụng trong tiết tập biễu diễn các bài hát 
hoặc ôn luyện bài hát : 
1.Trò chơi "Chuyền vật" 
 * Tác dụng: 
 - Học sinh nhanh nhẹn, khéo léo 
 - Vui chơi, giải trí 
 - Học sinh thuộc được các bài hát đã học 
 - Giúp cho các em hoà đồng với các bạn trong lớp 
 * Chuẩn bị : 
 - GV chuẩn bị một mẫu vật như ngôi sao hay bông hoa 
 - Cho học sinh ngồi ngay ngắn mỗi bàn 2 em nối tiếp nhau 
theo từng dãy bàn ở lớp. 
 * Cách chơi: Giáo viên quy ước hát một bài hát đã học , khi cả 
lớp bắt đầu hát thì học sinh đầu tiên của lớp bắt đầu chuyền vật theo 
dãy bàn hàng ngang. Đến khi bài hát kết thúc học sinh nào cầm vật 
thì sẽ lên biểu diễn lại bài hát trước lớp. 
 2. Trò chơi: Tập làm ca sĩ 
 *Tác dụng: 
 - Rèn luyện tính tự tin, mạnh dạn. 
 - Vui chơi, giải trí. 
 * Cách chơi: Giáo viên quy định một bài hát, mời học sinh lên 
biễu diễn bài hát thi đua theo từng cặp và tự sáng tác những động tác 
cho phù hợp, các bạn trong lớp nhận xét đánh giá. Nếu học sinh nào 
được đánh giá cao thì sẽ trở thành ca sĩ. 
 3.Trò chơi: Nghe tiếng hát tìm đồ vật 
 *Tác dụng: 
 - Giúp cho học sinh tập trung tham gia vào hoạt động cùng các 
bạn trong lớp. 
 *Cách chơi: Giáo viên cho