SKKN Một số phương pháp giúp học sinh Lớp 3 vẽ tốt hình dáng người

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIÚP 
HỌC SINH LỚP 3 VẼ TỐT HÌNH 
DÁNG NGƯỜI 
A. ĐẶT VẤN ĐỀ: 
Giáo dục tiểu học là bậc tiểu học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc 
dân, có nhiệm vụ xây dựng và phát triển tình cảm đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và 
thể chất của trẻ em nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển toàn diện 
nhân cách con người Việt Nam. 
Trong trường Tiểu học, song song với việc học tập các môn học khoa 
học tự nhiên và xã hội thì môn Mỹ thuật là một môn học không kém phần 
quan trọng. Môn Mỹ thuật rèn luyện cho các em có tâm hồn thẩm mỹ về bản 
chất con người. Quy luật cái đẹp luôn gắn liền với giác quan thẩm mỹ. Thông 
qua đó, các em biểu hiện thái độ đánh giá, nhận xét các hiện thực trong xã hội 
góp phần làm phong phú hiện thực cuộc sống, trao dồi và phát huy nghệ thuật 
mỹ thuật một cách khoa học. 
Học mỹ thuật là mang lại cho các em niềm vui, phát triển khả năng 
nhận thức thẩm mỹ về hiện thực khách quan trong tự nhiên, trong xã hội biến 
cái đẹp ấy thành cái đẹp chủ quan qua sự thể hiện nhận thức thẫm mỹ của 
mình. Môn học Mỹ thuật là cầu nối để học sinh nhận thức thẩm mỹ hiện thực 
và thể hiện nhận thức thẩm mỹ của mình, làm cho các em say mê hứng thú 
đón nhận cái đẹp từ bên ngoài lẫn bên trong. 
Để giúp học sinh hoàn thành và phát triển toàn diện ngay từ những năm 
học ở bậc tiểu học, với môn học này giáo viên và học sinh cùng nhau dạy tốt 
và học tốt thì mới có được kết quả như mong muốn. Sau bảy năm cải cách, 
chương trình ở phân môn Mỹ thuật đã giúp các em làm quen với những đường 
nét, màu sắc một cách vô tư, hồn nhiên và thể hiện sự thơ ngây của mình vào 
những bức tranh. Để phát hiện những tài năng, bên cạnh sự hiểu biết về mỹ 
thuật, giáo viên có những hoạt động tích cực sáng tạo nhằm gây nguồn cảm 
hứng cho các em học mỹ thuật nhất là với các em có năng khiếu. Một bức 
tranh đẹp có nhiều yếu tố quyết định như: Bố cục, màu sắc, đường nét. Trong 
đó, nét vẽ rất ngây thơ, hồn nhiên của các em làm cho bức tranh sinh động, 
ngộ nghĩnh. Những hình vẽ đó thể hiện cảm nhận của các em về cuộc sống 
xung quanh mình.. 
Sau một thời gian giảng dạy, nhận thấy các em còn yếu về cách nắm bắt 
hình dáng người, đây là hình ảnh chính để tạo cho bức tranh đề tài thêm sinh 
động. Trên cơ sở đó, xuất phát từ mong muốn những giờ dạy Mỹ thuật của 
mình sẽ mang lại niểm say mê và sự sáng tạo của học sinh, tôi đã chọn đề tài 
sáng kiến kinh nghiệm: “Một số phương pháp giúp học sinh lớp 3 vẽ tốt 
hình dáng người”. 
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 
1. Cơ sở lí luận: 
 Mỹ thuật là môn học chính khóa trong chương trình Giáo dục tiểu học. 
Môn học này rất cần thiết đối với học sinh bậc tiểu học, nó cung cấp cho các 
em những hiểu biết cơ bản về cái đẹp trong cuộc sống mà con người có thể tác 
động đến và điều khiển chúng phục vụ lợi ích cho mình. Ngoài ra các em còn 
trang bị những kiến thức cơ bản nhất về nghệ thuật tạo hình, trên cơ sở đó biết 
vận dụng vào cuộc sống hàng ngày, góp phần vào mục tiêu đào tạo con người 
trong thời đại mới. 
Giáo dục và rèn luyện cho học sinh yêu thích học môn mỹ thuật nhằm 
cho trẻ phát triển toàn diện các kiến thức về tài, đức, mỹ, dục. Trong đó “mỹ” 
là môn học trừu tượng không phải ai cũng cảm nhận được và đúng cái 
đẹp.Cho nên việc trang bị cho các em hiểu đúng nghĩa về môn Mỹ thuật là 
phải rèn luyện cho học sinh một kiến thức thẩm mỹ. 
2. Cơ sở thực tiễn: 
Xuất phát từ sự say mê cái đẹp trong hội hoạ, cái đẹp trong tâm hồn của 
mỗi con người, trong tự nhiên ngoài xã hội, như say mê vị ngọt của quả, vị 
thơm của hoa, vị men nồng say của muôn vàng cái đẹp, những nghệ thuật độc 
đáo của các nước có nền văn minh trên thế giới đã trở thành thần tượng khắc 
sâu vào tiềm thức của tôi. 
Việt Nam ta từ thời đồ cổ đã cho ta thấy được một bề dày của nền mỹ 
thuật nước nhà về nghệ thuật điêu khắc tượng, hình vẽ những dáng người trên 
các công trình mỹ thuật. Để tiếp bước và phát huy những gì mà tôi đã mơ ước 
học trò của mình sẽ trở thành những nghệ sĩ trong tương lai. Chính vì vậy mà 
tôi chọn đề tài này hướng cho học sinh một số phương pháp và kỹ năng khi vẽ 
hình dáng người trong tranh. 
Dạy Mỹ thuật là tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc, làm quen với cái 
đẹp của thiên nhiên và các tác phẩm nghệ thuật. Theo những vấn đề chung 
về dạy học môn Mỹ thuật là cung cấp kiến thức ban đầu về mỹ thuật và hình 
thành các kỹ năng cần thiết để học sinh hoàn thành được các bài tập trong 
chương trình. Tạo không khí học tập thật nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi cuốn, gây 
hứng thú cho học sinh. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần gợi ý để học 
sinh tích cực đóng góp ý kiến, tổ chức các hoạt động theo nhóm để các em có 
dịp thảo luận, học tập lẫn nhau đồng thời cho học sinh được tham gia vào quá 
trình nhận xét, đánh giá xếp loại kết quả học tập. 
Học sinh đã được học Mỹ thuật thông qua chương trình cải cách đã 
được bảy năm. Các em bước đầu đã biết vẽ những bức tranh theo đề tài, cho 
là những bức tranh ngây thơ, ngộ nghĩnh mà khi xem ta thấy thoải mái, hứng 
thú. Tuy nhiên trong các nội dung đề tài rất đa dạng, phong phú nhưng cũng 
rất gần gũi với học sinh chúng ta: trường học, cuộc sống xung quanh các em... 
Có biết bao điều để nói, để vẽ như sân trường em giờ ra chơi, quê hương, sinh 
hoạt, môi trường. trong đó hình ảnh con người luôn là hình ảnh chính làm 
cho bức tranh sinh động, đầy đủ hơn. Bức tranh có nội dung phong phú, rõ 
ràng, thú vị hơn, cũng là hình ảnh con người. Để giúp học sinh kĩ năng vẽ 
người để đưa hình ảnh con người đưa vào tranh vẽ cho hợp lý, đó cũng là lí do 
để tôi chọn đề tài: “Một số phương pháp giúp học sinh lớp Ba vẽ tốt hình 
dáng người” 
3. Hình thành tư tưởng tinh thần: 
Để có thể giảng dạy Mỹ thuật ở trường Tiểu học tốt, giáo viên phải 
giáo dục học sinh ý thức được môn Mỹ thuật là một môn học bắt buộc như 
các môn học khác trong chương trình phổ thông. “Mỹ thuật là môn học có 
tính nghệ thuật” vì vậy giáo viên giảng dạy bộ môn này phải nâng cao nhận 
thức thẩm mỹ và kĩ năng sáng tạo không chỉ cho mình mà cho cả học sinh, 
giáo viên không gò ép học sinh theo khuôn mẫu mà phải tạo điều kiện cho học 
sinh suy nghĩ, tìm tòi và thể hiện bằng cách nhìn, cách nghĩ và quan trọng hơn 
cả là bằng cảm xúc và sự thích thú của chính mình. 
Giáo viên có nhiệm vụ giải thích cho học sinh biết: Khi vẽ người phải 
có sự sinh động về hình dáng ở các tư thế khác nhau. 
Để học tốt môn Mỹ thuật, học sinh cần được trang bị đầy đủ các dụng 
cụ học tập như: Giấy, bút chì, màu, tẩy ngay từ đầu năm học. 
Để giúp học sinh biết sử dụng hình ảnh con người đưa vào tranh vẽ cho 
hợp lý, tôi đã từng bước hướng dẫn các em thực hiện được các nội dung từ 
thấp đến cao trong các bài vẽ dáng người như sau: Nhận biết hình dáng người, 
biết cách vẽ dáng người, vẽ được hình dáng người đang hoạt động, nhận biết 
vẽ đẹp, sinh động về hình dáng người đang hoạt động. 
4. Thực trạng ban đầu: 
Việc dạy tốt môn Mỹ thuật ở bậc tiểu học là biết chăm sóc vườn hoa 
muôn hình muôn vẽ trở thành một màu sắc chung là cùng khoe cái đẹp mang 
lại cái có ích cho xã hội phục vụ nền văn minh của loài người trong thời đại 
mới . Tuy nhiên, thực tế để các em học tốt Mỹ thuật hơn còn gặp rất nhiều 
khó khăn, về mặt khách quan, trường Tiểu học Âu Cơ là ngôi trường nằm trên 
địa bàn khó khăn về kinh tế, trình độ dân trí thấp, phụ huynh đa phần là nông 
dân, công nhân nên ít có thời gian để quan tâm đến việc học tập của con cái. 
Các em đến trường còn thiếu thốn đồ dùng học tập, điều này ảnh hưởng rất 
nhiều đến chất lượng học môn Mỹ thuật. Mặt khác, cơ sở vật chất của trường 
còn thiếu thốn, chưa có phòng học mỹ thuật riêng nên giờ học Mỹ thuật phải 
học ở lớp, đây là yếu tố ảnh hưởng nhiều đến chất lượng học tập của các em. 
Song không vì thế mà khiến tôi nản lòng, ngược lại tôi luôn cố gắng, nỗ lực 
tìm biện pháp để giúp các em học vẽ tốt hơn. 
Hiện nay môn Mỹ thuật trong các nhà trường chỉ dạy một tiết trên tuần, 
đó là thời gian quá ít không đủ cho các em tìm tòi tiếp thu và phát huy được 
khả năng vẽ sáng tạo của mình. Phần lớn trong các tiết học mỹ thuật là vẽ một 
cách máy móc để hoàn thành bài mà không có sự tìm hiểu, quan sát. Các em 
chưa sử dụng các bước của bài vẽ một cách rõ ràng làm cho hình vẽ thiếu cân 
đối hoặc vẽ tuỳ thích, ngẫu hứng không cẩn thận nên làm tranh vẽ thiếu hình 
ảnh sinh động. 
Học sinh ít tập trung quan sát các hoạt động diễn ra xung quanh nên 
chưa khắc sâu được những động tác tư thế của con người khi hoạt động. Vì 
thế bài vẽ còn khô cứng thiếu sinh động. Một số em đã biết chọn nội dung đề 
tài rất tốt nhưng cách diễn tả hình ảnh chưa sinh động nên bài vẽ chưa đạt 
hiệu quả cao . 
Tuy đã được giáo viên cung cấp kiến thức cơ bản và cần thiết, sau đó 
gợi mở những phương án để các em suy nghĩ tự thể hiện trong quá trình học 
vẽ dáng người nhưng do các em tiếp nhận còn tản mạn nên hay quên. Tuy 
nhiên, thực tế các em học Mỹ thuật hơn còn gặp rất nhiều khó khăn. 
Đầu năm học, tôi khảo sát thấy kết quả bài vẽ của học sinh như sau: 
Tổng số 
học sinh 
Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành 
SL TL SL TL SL TL 
38 5 13,1% 25 65,7% 8 21,2% 
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 
Những phương pháp đã áp dụng giúp học sinh lớp 3 vẽ tốt dáng 
người: 
- Trước hết tôi xác định dạy Mỹ thuật là không phải dạy các em trở 
thành nghệ sĩ, học Mỹ thuật giúp các em nâng cao khả năng nhận thức thẩm 
mỹ của mình để học tập có hiệu quả hơn. Trên cơ nắm được đặc điểm học 
sinh tiểu học là các đối tượng rất dễ theo dõi hướng dẫn, tôi chia thành các em 
thành các nhóm đối tượng: 
Nhóm 1: Nhóm các đối tượng học sinh không biết vẽ, tôi cho các em 
xem nhiều tranh có hình dáng người rất gần gũi do chính các bạn học sinh lớp 
khác vẽ để các em dễ cảm nhận hơn. Cho các em xem các động tác, biểu hiện 
của khuôn mặt: cười, khóc, v..v qua giờ quan sát nhận xét, giáo viên hướng 
dẫn các em vẽ từng nét, và uốn nắn hướng dẫn thêm. Cụ thể như sau: 
Nhóm 2: Nhóm các đối tượng học sinh th