SKKN Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện theo mô hình Trường Tiểu học mới

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG LỚP 
HỌC THÂN THIỆN THEO MÔ HÌNH 
TRƯỜNG TIỂU HỌC MỚI 
II/ĐẶT VẤN ĐỀ: 
 Như chúng ta đã biết, giáo dục bậc Tiểu học là một khoa học 
giáo dục khó nhất. Nó là nền móng đầu tiên để giúp con người tồn tại và 
phát triển. Trong công tác giáo dục hiện nay, mục đích của chúng ta là đào 
tạo những con người phát triển toàn diện. Nhà trường không những cung 
cấp cho học sinh những tri thức khoa học một cách có hệ thống, mà còn 
rèn cho học sinh những kĩ năng, kĩ xảo, kĩ năng sống cần thiết để hình 
thành và phát triển những phẩm chất tốt đẹp cho mỗi học sinh. Giáo dục 
Tiểu học là nền móng để đạt được mục tiêu trên. Do đó, trường Tiểu học 
chính là chiếc nôi văn hoá, ở đó trẻ em được học, được đảm bảo quyền lợi 
và các nghĩa vụ của mình, được bảo vệ, chăm sóc, vui chơi, giải trí và 
phát triển. 
Đối với trẻ em, mái trường là chỗ dựa tinh thần bền vững, tin cậy 
và có sức hấp dẫn nhất. Vì vậy phải làm sao cho trẻ em thích đến trường 
học tập và cảm thấy “ Đi học là hạnh phúc và mỗi ngày đến trường là 
một ngày vui .” 
 Theo các nhà nghiên cứu, độ tuổi học sinh Tiểu học là độ tuổi rất 
thích sự gần gũi, thương yêu của người lớn, thích được hoạt động, được 
khẳng định mình trước bè bạn, thích được tuyên dương, khen ngợi...đây là 
một nhu cầu bình thường của các em. Để các em phát huy được khả năng 
của mình trước tập thể thì đội ngũ thầy cô giáo chúng ta cần phải suy 
nghĩ, đề ra những giải pháp thích hợp giúp hoạt động của các em được đi 
đúng hướng, cần tránh cho các em những biểu hiện ganh đua thái quá, cần 
phải làm sao để các em có tinh thần hợp tác, tạo nên một môi trường học 
tập thân thiện, giúp các em thêm yêu lớp, khắng khít với lớp, với mái 
trường mà mình đang học. Để làm được các điều đó thì nơi mà các em 
học tập, sinh hoạt thường xuyên phải là môi trường học tập lý tưởng giúp 
các em phát triển một cách toàn diện nhất. “Lớp học thân thiện” sẽ đáp 
ứng được những yêu cầu đó. 
 “Lớp học thân thiện” là nơi mà ở đó các em luôn vui vẻ, hoà 
đồng, đoàn kết thương yêu nhau, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập, 
sinh hoạt. Nơi đây, học sinh luôn nhận được sự thương yêu đoàn kết của 
tình bạn và tình cảm gắn bó giữa thầy và trò. 
Chính vì lẽ đó, xây dựng được lớp học thân thiện là yêu cầu cấp 
thiết mà người giáo viên phải đầu tư nghiên cứu xây dựng từ mô hình lớp 
học, trang trí lớp cũng như tạo các mối quan hệ gắn bó, khắng khít giữa 
học sinh – học sinh, giáo viên –học sinh, đổi mới phương pháp dạy học, 
làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ... để tạo ra một môi trường học tập tốt, tạo 
cho các em sự gần gũi, coi lớp học như gia đình của mình, để các em thấy 
mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui. 
Nhưng trong thực tế hiện nay, lớp học chỉ là nơi mà các em đến để 
tiếp thu kiến thức, thực hiện nhiệm vụ học tập của mình, các em chưa thật 
sự yêu thích, gắn bó với trường, lớp của mình, học sinh còn rụt rè, thiếu tự 
tin khi trình bày trước đám đông, học sinh chưa thật sự tích cực hoạt động 
chủ động, sáng tạo trong học tập, còn thiếu khả năng cộng tác... 
Xuất phát từ tầm quan trọng của vấn đề nghiên cứu và thực trạng 
trong quá trình giảng dạy ở trường, tôi luôn mong muốn làm thế nào để 
học sinh có được môi trường học tập tốt giúp các em phát triển một cách 
toàn diện, phát triển hết tiềm năng của mình về cả thể chất lẫn tinh thần và 
góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy ngày một đạt kết quả tốt hơn nên 
bản thân tôi đã nghiên cứu và chọn đề tài : 
“Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện theo mô hình 
trường Tiểu học mới” 
 III/CƠ SỞ LÝ LUẬN: 
Trong công tác giáo dục hiện nay, mục đích của chúng ta là đào tạo 
những con người phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. 
Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện – Học sinh tích 
cực ” do Bộ GD & ĐT phát động từ năm 2008 là chủ trương của các cấp 
lãnh đạo Đảng và Nhà nước rất quan tâm, nhắc nhỡ toàn ngành thực hiện 
nhằm xây dựng trường học là môi trường sư phạm lành mạnh, an toàn, tạo 
cơ sở vững chắc, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn 
diện. 
Do đó, “Lớp học thân thiện” được xem là “Tế bào sống”, là yếu 
tố quan trọng của phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh 
tích cực. 
Việc xây dựng “Lớp học thân thiện” có tác dụng rất lớn trong sự 
hình thành và phát triển nhân cách của trẻ, bởi học sinh Tiểu học nói 
chung và học sinh lớp 3 nói riêng, do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi nên 
các em rất hiếu động, ham thích tìm tòi, khám phá cái mới và rất nhạy 
cảm với tác động bên ngoài. Đặc biệt ở độ tuổi này, các em đã có nhu cầu 
phát triển mạnh về nhân cách, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ. Do đó,“Lớp học 
thân thiện” là một môi trường học tập thuận lợi và giúp các em phát triển 
một cách toàn diện nhất. Các em sẽ hình thành ý thức, thái độ, hành vi, 
thói quen liên quan đến những chuẩn mực về đạo đức, về phát triển kỹ 
năng sống, về lao động thể chất và thẫm mỹ. Rèn luyện cho các em những 
kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi học sinh như: kỹ năng giao tiếp, ứng 
xử; kỹ năng tổ chức quản lý và tham gia các hoạt động tập thể kỹ năng tự 
giác học tập, tự kiểm tra đánh giá kết quả, tự rèn luyện; củng cố, phát triển 
kỹ năng sống, các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công 
tác xã hội... 
 Do đó, xây dựng lớp học thân thiện là một yêu cầu cần thiết mà 
người giáo viên cần phải nỗ lực trong cả tư duy và hành động. 
 IV/CƠ SỞ THỰC TIỄN: 
Trong năm học 2012- 2013 này, trường tôi là một trong ba trường 
của Thành Phố được tiếp nhận dạy thử nghiệm chương trình theo mô hình 
trường Tiểu học mới với khối lớp 2,3 - Đây là một mô hình hoàn toàn 
mới tại Việt Nam. Mô hình trường học mới sẽ tập trung chuyển đổi từ dạy 
học truyền thụ của giáo viên sang tổ chức hoạt động tự học của học sinh; 
trước đây, học sinh học theo lớp là chủ yếu thì nay sẽ chuyển sang dạy và 
học theo nhóm, cặp, cá nhân. Việc tự học của HS chiếm vai trò chủ đạo, 
giáo viên sẽ là người tổ chức, theo dõi, hướng dẫn giúp đỡ và chuẩn bị đồ 
dùng học tập cho học sinh. Mô hình mới này cũng đề cập tới việc phát 
huy vai trò giáo dục của gia đình, cộng đồng trong việc dạy dỗ học sinh. 
Khi được phân công giảng dạy lớp 3 và dạy theo chương trình của 
dự án này, bản thân tôi mong muốn làm sao để các em được tiếp cận học 
tập một cách nhanh và có hiệu quả nhất. Đồng thời, xây dựng lớp học là 
nơi mà học sinh được tạo điều kiện sống khỏe, vui vẻ, tích cực học tập và 
tham gia các hoạt động phong trào, học sinh tích cực hoạt động chủ động, 
sáng tạo trong học tập; xây dựng và nâng cao dần thói quen tự học, tự 
quản, tự tin, ý thức tìm tòi, tự đề xuất và giải quyết vấn đề. 
Do đó, ngay từ đầu năm khi đã triển khai dạy theo mô hình trường 
Tiểu học mới, sau khi nhận lớp, tôi đã theo dõi, tìm hiểu học sinh trong 
lớp và kết quả thu được như sau: 
TSHS 32 em/ 13 nữ 
NỘI DUNG KHẢO SÁT SL TL 
HS tự tin, hoà đồng trong học tập, sinh hoạt 11 em 34.4 % 
HS thiếu tự tin trong hoạt động học tập 11 em 34.4 % 
HS chỉ tham gia hoạt động học tập 10 em 31.2 % 
Qua quá trình theo dõi, khảo sát, kết quả thu được làm tôi băn 
khoăn, suy nghĩ phải làm thế nào để khơi dậy sự tự tin trong mỗi em học 
sinh, để các em tích cực trong học tập, có tính sáng tạo và đạt hiệu quả khi 
tham gia phong trào, mạnh dạn nhìn nhận khuyết điểm và sửa chữa ...Làm 
sao để các em xem lớp học là nhà, thầy cô, bè bạn là những người thân 
trong gia đình, các em luôn mong muốn đến trường, đến lớp... 
Chính vì thế tôi thiết nghĩ để giúp các em tự tin phát triển năng lực 
của mình, năng động hơn trong học tập, trong sinh hoạt, giúp các em phát 
triển toàn diện về thể chất, tinh thần lẫn trí tuệ thì cần phải xây dựng một 
lớp học thân thiện thực sự để đáp ứng những yêu cầu đó. 
V /NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 
Xuất phát từ mục đích, yêu cầu của việc dạy học theo mô hình 
trường Tiểu học mới, cụ thể là đối với 3 tôi đang chủ nhiệm, bản thân tôi 
đã đầu tư nghiên cứu và áp dụng một số biện pháp nhằm xây dựng lớp 
học thân thiện như sau: 
1. Biện pháp 1: Nghiên cứu cách thức tổ chức lớp học và lập kế 
hoạch xây dựng lớp học theo mô hình trường Tiểu học mới 
Mục đích: Lập kế hoạch những việc cần làm nhằm xây dựng 
lớp học theo mô hình trường Tiểu học kiểu mới. 
 Nghiên cứu cách thức tổ chức lớp học theo mô hình trường Tiểu 
học mới chúng ta dễ dàng nhận thấy yêu cầu của lớp học này là : Mô hình 
trường học mới có khả năng phát huy tính sáng tạo và chủ động trong học 
tập của học sinh. Để phát huy các khả năng đó thì mô hình lớp học thay 
đổi để thuận tiện cho việc học sinh học tập theo cặp, nhóm. Cách sắp xếp 
và trang trí lớp học nhằm khuyến khích sự tự làm của học sinh để các em 
phát huy vai trò, trách nhiệm của mình. Thành lập các ban học tập thu hút 
sự tham gia của học sinh. Bên cạnh đó, phương pháp giảng dạy của giáo 
viên cũng thay đổi nhằm phát huy tính tự học, tự nghiên cứu , tự tìm hiểu 
của học sinh... 
Từ những yêu cầu đó, ngay từ khi nhận lớp, tôi lên kế hoạch để 
thực hiện quá trình xây dựng lớp học như sau: 
Tu Nội dung Người 
ần thực hiện 
1 -Tổ chức sắp xếp lớp học theo mô hình 
trường TH mới. 
- Xây dựng hội đồng tự quản lớp. 
- Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, thân thiện 
- Bước đầu trang trí lớp học(Xây dựng bản 
đồ cộng đồng, góc cộng đồng, nội quy lớp 
học, 10 bước học tập) 
- Tổ chức giao lưu sinh hoạt theo chủ điểm 
GV- HS-PH 
GV-HS-PH 
2 - Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, thân thiện. 
- Tiếp tục đầu tư trang trí lớp học( Xây dựng 
góc thư viện, hộp thư bè bạn, hòm thư vui, 
điều em muốn nói) 
GV-HS, HS-
HS 
GV-HS, HS-
HS 
3 - Tiếp tục đầu tư trang trí lớp học( Xây dựng 
góc học tập môn Tiếng Việt, Toán, Tự nhiên 
xã hội, hoạt động giáo dục) 
- Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, thân thiện 
GV-HS 
GV-HS,HS-HS 
4 - Bước đầu hoàn thành việc trang trí lớp 
học( trang trí thêm một số hình ảnh hoạt 
động của lớp, những thông điệp cần gửi gắm 
đến học sinh...) 
- Xây dựng mối quan