SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức bữa ăn cho trẻ 18 - 36 tháng

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO 
CHẤT LƯỢNG TỔ CHỨC BỮA ĂN 
CHO TRẺ 18 - 36 THÁNG 
A. Phần mở đầu 
Ngày nay, trong công cuộc xây dựng đất nước nói chung và xây dựng chiến 
lược con người nói riêng. Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến sự nghiệp bảo 
vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Sự quan tâm đó đã từng bước được thể chế hoá 
bằng các văn bản pháp luật, các chỉ thị, các quy định và các quy ước rất cụ thể: 
Luật GD - 2005 của nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đã khẳng 
định “Giáo dục mầm non (GDMN) có nhà trẻ và mẫu giáo là cấp học thuộc hệ 
thống giáo dục quốc dân. GDMN thực hiện việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo 
dục trẻ em từ 3 tháng tuổi đến 6 tuổi”. 
Chính vì lẽ đó mà xã hội quan tâm chăm sóc trẻ về mọi mặt để đứa trẻ có 
một nhân cách tốt, khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, hồn nhiên, cơ thể phát triển hài hoà 
cân đối, đặc biệt là lứa tuổi trẻ nhà trẻ. Trẻ khỏe mạnh và thông minh là niềm 
hạnh phúc của gia đình là sự phồn vinh của đất nước. Muốn trẻ khoẻ mạnh và 
thông minh thì vấn đề dinh dưỡng phải hợp lý, chăm sóc nuôi dưỡng phải có khoa 
học đây là một việc làm không thể thiếu được, là trách nhiệm của gia đình, cộng 
đồng và toàn xã hội. Nếu trẻ bị suy dinh dưỡng thì sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển 
về thể lực và trí tuệ. Thiếu dinh dưỡng trẻ sẻ trở thành một gánh nặng của mỗi gia 
đình, của toàn xã hội, ảnh hưởng đến nguồn nhân lực trong tương lai của đất 
nước. Vì vậy vấn đề chăm sóc nuôi dưỡng trẻ ở trong trường Mầm non là một vấn 
đề hết sức quan trọng. Muốn tạo được thế hệ trẻ có sức khoẻ tốt, đáp ứng với thời 
đại khoa học hiện đại thì chúng ta phải chăm sóc nuôi dưỡng trẻ tốt, trẻ sẽ khoẻ 
mạnh và thông minh phát triển toàn diện về mọi mặt. 
 Trường Mầm non là nơi là nơi tập trung đông trẻ, bản thân trẻ còn non nớt, 
chưa chủ động, ý thức được đầy đủ về giáo dục dinh dưỡng. Mặc dầu là trường 
trọng điểm có chất lượng cao về nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ nhưng vẫn 
còn tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng, mặc dù nhà trường cũng như các giáo viên đã rất 
chú trọng đến bữa ăn cho trẻ, luôn đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng theo nhu 
cầu cơ thể trẻ và các chất dinh dưỡng luôn theo tỷ lệ cân đối hợp lý. Công tác 
tuyên truyền giáo dục các bậc cha mẹ đã được thực hiện tương đối có hiệu quả. 
Tuy nhiên, trong các bữa ăn ở lớp có nhiều trẻ vẫn còn có cảm giác chán ăn, thích 
ăn thức ăn này, không thích ăn thức ăn kia. Mặt khác, một số giáo viên kiến thức 
về dinh dưỡng, kỹ năng tổ chức bữa ăn cho trẻ còn hạn chế. 
 Là một giáo viên trực tiếp đứng lớp lứa tuổi nhà trẻ 18 - 36 tháng, tôi luôn 
xem công tác nưôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ là một nhiệm vụ vô cùng quan 
trọng đối với bản thân. Nên đứng trước những vấn đề trên, bản thân tôi thực sự 
băn khoăn, trăn trở làm sao trong các bữa ăn hàng ngày của trẻ ở lớp trẻ ăn không 
kiêng khem, trẻ ăn hết suất của mình một cách ngon lành, không gượng ép. Do 
vậy tôi đã mạnh dạn chọn đề tài "Một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức 
bữa ăn cho trẻ 18 - 36 tháng" làm sáng kiến cải tiến kỹ thuật năm học 2009- 
2010. 
B. phần Nội dung: 
1- Cơ sở khoa học: 
 Từ ngày xưa, con người đã biết mối quan hệ giữa ăn uống và sức khoẻ. Con 
người là một thực thể sống, nhưng sự sống không thể tồn tại được nếu con người 
không được ăn và uống. 
Danh y Việt Nam, Tuệ Tĩnh (Thế kỷ XIV) đã từng nói: “Thức ăn là thuốc, 
thuốc là thức ăn., khoa học dinh dưỡng cho chúng ta biết: Thức ăn, các chất dinh 
dưỡng làm vật liệu xõy dựng cơ thể con người. Cỏc vật liệu này phải thường 
xuyờn được đổi mới và thay thế thụng qua quỏ trỡnh hấp thụ và chuyển hoỏ cỏc 
chất trong cơ thể. Ngược lại, khi cơ thể không được cung cấp đầy đủ các chất dinh 
dưỡng sẽ khụng thể phỏt triển bỡnh thường và đó là nguyên nhân gây ra bệnh tật 
như: Suy dinh dưỡng, cũi xương, thiếu mỏu do thiếu sắt... 
Theo nghiên cứu của Viện dinh dưỡng thì ăn uống có sự ảnh hưởng rất lớn 
đến sức khoẻ của trẻ. Trẻ được nuôi dưỡng tốt, ăn uống đầy đủ thỡ da dẻ hồng 
hào, thịt chắc nịch và cõn nặng đảm bảo. Sự ăn uống khụng điều độ sẽ ảnh hưởng 
đến sự tiờu hoỏ của trẻ. Nếu cho trẻ ăn uống khụng khoa học, khụng cú giờ giấc, 
thỡ thường gõy ra rối loạn tiờu hoỏ và trẻ cú thể mắc một số bệnh như tiêu chãy, 
cũi xương, khô mắt do thiếu VitaminA 
 Như vậy, vấn đề ăn uống đối với trẻ Mầm non đó được quan tõm từ rất 
sớm. Tuy nhiờn, cỏc tỏc giả mới chỉ quan tâm đến ảnh hưởng của sự ăn uống về 
sức khoẻ và bệnh tật của trẻ. Đồng thời cỏc tỏc giả cũng cho rằng: để có cơ thể 
phỏt triển tốt, tránh được bệnh tật thỡ cần phải đảm bảo một chế độ ăn uống khoa 
học, hợp lý và vệ sinh, thức ăn có hỡnh thức đẹp, mựi vị hấp dẫn thỡ sẽ gõy cảm 
giác thèm ăn của trẻ. Mọi khẩu phần giành cho trẻ em thỡ phải cho ăn cùng một 
lúc để trẻ quen ăn hết khẩu phần của trẻ. 
 Mọi sự đổi mới trong cấu tạo cơ thể con người, nguồn năng lượng cho cơ 
thể hoạt động, sinh trưởng và phát triển... đều lấy từ các chất dinh dưỡng khác 
nhau do thức ăn cung cấp qua khẩu phần ăn hằng ngày. Do đó, trong đời sống con 
người, dinh dưỡng chiếm một vị trí quan trọng đặc biệt. Chế độ dinh dưỡng có 
ảnh hưởng quyết định đến sự sinh trưởng và phát triển của cơ thể. 
 Tình trạng dinh dưỡng tốt của con người phụ thuộc vào khẩu phần dinh 
dưỡng thích hợp, phụ thuộc vào kiến thức ăn uống khoa học các thói quen của 
mỗi người. Vì vậy muốn khoẻ mạnh cần được ăn uống hợp lý và đảm bảo vệ sinh. 
 Do đó bữa ăn đối với con người rất quan trọng. Nếu chúng ta ăn mà không 
biết mình đang ăn gì thì rất là nguy hiểm. Vì vậy việc tổ chức bữa ăn tại trường 
Mầm non vô cùng quan trọng đối với cơ thể trẻ em. 
 Tổ chức bữa ăn cho trẻ tại nhà trẻ đáp ứng nhu cầu năng lượng tại trường 
708 - 826 Kcal/ ngày, ăn đủ các chất dinh dưỡng của trẻ trong thời gian 10 - 12 
tiếng mẹ đi làm xa, trẻ được cô giáo chăm sóc nuôi dưỡng tại trường. 
 Trẻ được ăn uống đầy đủ, vui chơi phù hợp với lứa tuổi, được chăm sóc 
giấc ngủ, kích thích trẻ phát triển thông qua giáo dục, trên cơ sở đó phát triển toàn 
diện cả về thể chất và tinh thần, góp phần nâng cao lượng chăm sóc sức khoẻ. 
 Tổ chức ăn tại nhà trẻ, góp phần giáo dục vệ sinh, dinh dưỡng, giúp trẻ rèn 
luyện kỹ năng thực hành, tự phục vụ thông qua các bữa ăn và các hoạt động trong 
ngày. 
 Tổ chức bữa ăn tại nhà trẻ, đảm bảo được chế độ ăn của trẻ, đảm bảo vệ 
sinh an toàn thực phẩm (VS - ATTP). 
2- Cơ sở thực tiễn: 
 Chuyên đề "Nâng cao chất lượng giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh ATTP" 
được ngành triển khai trong nhiều năm qua. Trường MN Hoa Mai đã quán triệt và 
bồi dưỡng chuyên đề đến tận đội ngũ. Trong năm học 2009- 2010 Trường Mầm 
non Hoa Mai cũng đã chú trọng nhiều đến chuyên đề vệ sinh an toàn thực phẩm 
và đã phổ biến cụ thể đến từng giáo viên. 
Là một giáo viên trực tiếp đứng lớp lứa tuổi nhà trẻ 18 - 36 tháng, qua quá 
trình thực hiện tôi thấy có những thuận lợi, khó khăn sau: 
1- Thuận lợi: 
- Năm học 2009 - 2010 được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Phòng Giáo 
dục - Đào tạo Lệ Thủy, của BGH nhà trường về thực hiện chuyên đề VS - ATTP, 
bản thân tôi cũng được tham gia bồi dưỡng chuyên đề ở cụm và ở trường, tôi đã 
tiếp thu và làm kinh nghiệm cho mình trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. 
- Nhà trường tạo mọi điều kiện nâng cao kiến thức, phương pháp tổ chức 
bữa ăn cho trẻ và đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị đầy đủ. 
- Đa số phụ huynh có nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của bữa ăn cho 
trẻ hàng ngày đầy đủ các chất dinh dưỡng nên đã đóng góp tiền ăn cho trẻ phù 
hợp với giá cả thị trường hiện nay. 
- Bản thân tôi được sự kiểm tra dự giờ thường xuyên của hội đồng chuyên 
môn nhà trường, được dự giờ kiến tập, thao giảng. Từ đó đã tích luỹ được một số 
kinh nghiệm trong việc tổ chức bữa ăn cho trẻ. Mặt khác, bản thân vốn yêu nghề 
mến trẻ, có nhiều kinh nghiệm trong việc chăm sóc giáo dục trẻ và thấy được tầm 
quan trọng của dinh dưỡng đối với sức khoẻ trẻ tại trường là vô cùng quan trọng. 
2- Khó khăn: 
 - Cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu như: Phòng ăn cho trẻ chưa có, 
còn ăn chung ở trong lớp học, diện tích của phòng học còn nhỏ nên việc bố trí nơi 
ăn của trẻ chưa được rộng rải, còn chật hẹp. 
 - Kiến thức và kỹ năng thực hành của các giáo viên trong lớp còn hạn chế. 
 - Nhận thức của phụ huynh trong việc tổ chức bữa ăn cho trẻ chưa cao, 
chưa biết kết hợp với cô giáo để chăm sóc bữa ăn cho trẻ được tốt. 
 - Trong năm học 2009 - 2010 này tôi được phân công dạy lớp 18 - 36 
tháng. Qua đợt cân đo đầu năm lớp tôi vẫn còn có tỷ lệ suy dinh dưỡng cao chiếm 
10%. Tỷ lệ suy dinh dưỡng đó một phần phụ thuộc vào chế độ ăn của trẻ, nhưng 
mặt khác cũng phụ thuộc vào cách tổ chức bữa ăn cho trẻ hàng ngày tại trường. 
3- Điều tra thực tiển: 
- Vào đầu năm học 2009 - 2010 qua cân đo theo dõi sức khoẻ của trẻ bằng 
biểu đồ phát triển lần 1 tháng 9 năm 2009 cho thấy tỷ lệ cân nặng của trẻ ở lớp tôi 
đạt sức khỏe bình thường là 90%, trẻ suy dinh dưỡng vừa là 10%. Chiều cao trẻ 
đạt 93,33%, trẻ thấp độ còi 1 chiếm 6,67%. 
- Đa số trẻ còn nhỏ chưa tự phục vụ cho mình trong các bữa ăn hàng ngày 
mà còn phụ thuộc vào sự chăm sóc của cô giáo. 
- Một số giáo viên trong lớp mới chuyển từ mẫu giáo xuống nhà trẻ nên 
khâu tổ chức hướng dẫn các kỹ năng chăm sóc nuôi dưỡng, tổ chức bữa ăn cho trẻ 
còn nhiều lúng túng. 
Với những kết quả trên, bản thân tôi luôn băn khoăn suy nghĩ, tìm tòi ra 
một số biện pháp phù hợp để từng bước nhằm nâng cao chất lượng tổ chức bữa ăn 
cho trẻ 18 - 36 tháng tại trường Mầm non. 
3. Biện pháp thực hiện: 
3. 1- Luôn tự học tập, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng thực hành về dinh 
dưỡng và tổ chức bữa ăn cho trẻ 18 - 36 tháng một cách khoa học và hợp lý: 
- Luôn học tập và nghiên cứu các văn bản, Chỉ thị và Nghị quyết của cấp 
trên đề ra về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) như: Công văn số 
9252/BGDĐT ngày 3/8/2008 về việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong 
các cơ sở giáo dục. Công văn số 969/UBND-YT ngày 25/12/2008 của Huyện Lệ 
Thủy về việc tăng cường đảm bảo vệ sinh a