SKKN Làm thế nào phát triển tư duy ngôn ngữ cho trẻ thông qua các nhóm thực phẩm

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO QUẬN HẢI CHÂU 
TRƯỜNG MẦM NON TIÊN SA 
------–²—----- 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
Đề tài: 
LÀM THẾ NÀO PHÁT TRIỂN 
TƯ DUY NGÔN NGỮ CHO TRẺ 
THÔNG QUA CÁC NHÓM 
THỰC PHẨM 
Người viết: Đậu Thị Lĩnh 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ: 
- Đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ trong những năm 
đầu đời, ngoài việc chăm sóc giáo dục thì vấn đề nuôi dưỡng theo 
nhu cầu phát triển đóng vai trò quan trọng đối với trẻ vì cuộc 
sống ngày càng cao, nhu cầu ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng 
không thể thiếu đối với các cháu mầm non. Chính vì điều đó giáo 
viên không chỉ dạy cho trẻ học mà còn là người luôn gần gũi 
chăm sóc trẻ, lo cho các cháu từng bữa ăn. Vì thế giáo viên cần 
phải nhận thức đúng và sâu sắc về tầm quan trọng của công tác 
giáo dục dinh dưỡng- vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP). 
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 
 - Trẻ em có tính hồn nhiên, ngây thơ, hiếu động, rất tò mò 
muốn được tự mình khám phá ra những điều kỳ diệu xung quanh. 
Điều đó đã thể hiện qua các giờ học trong lớp, nhất là các hoạt 
động đối với môi trường xung quanh. Vào những ngày đầu trẻ 
đến lớp được cô giáo tổ chức tham quan trò chuyện, qua những 
lần trò chuyện tôi đã khám phá trí óc tưởng tượng của trẻ vô cùng 
phong phú. Chính điều đó đã thôi thúc tôi có ý tưởng làm sao các 
cháu biết được các loại thực phẩm quen thuộc và từ những thực 
phẩm đó, trẻ đã suy nghĩ thành một câu chuyện sáng tạo, giúp 
cho trẻ phát triển tốt trong các môn học: Giáo dục dinh dưỡng + 
LQVH. 
 * Trò chuyện vào giờ ăn: 
 Hằng ngày tôi dành một ít thời gian để trò chuyện 
vào giờ ăn, tôi giới thiệu các món ăn cho trẻ nhận biết các loại 
thực phẩm mà trẻ ăn tại trường: trẻ đã gọi tên món ăn đó và nhận 
biết các món ăn gồm những nhóm thực phẩm nào? Cung cấp chất 
gì và ích lợi gì đối với cơ thể. Để đảm bảo các chất dinh dưỡng, 
mỗi bữa ăn trẻ phải đủ 4 nhóm thực phẩm- đó là những nhóm 
thực phẩm sau: 
+ Thức ăn giàu chất tinh bột: gạo, ngô, khoai, sắn, mì. 
+ Thức ăn giàu chất đạm: trứng, thịt, cá, cua, tôm. 
+ Thức ăn giàu Vitamin + muối khoáng: các loại rau: rau 
lang, rau dền, bí đỏ, chuối, cà chua, nho 
+ Thức ăn giàu chất béo: bơ, đậu phụng, mè, dừa 
Trong giờ ăn trưa tôi luôn đàm thoại với trẻ: Hôm nay các 
cô cấp dưỡng cho con ăn những món ăn gì? (Trẻ tự kể ra): 
- Thịt, tôm là nhóm thực phẩm nào? 
- Củ cà rốt là nhóm thực phẩm nào? 
- Ăn cà rốt sẽ như thế nào? 
Thế các con ăn món canh gì đấy? 
Rau là nhóm thực phẩm nào? 
Ăn rau thì giúp cơ thể chúng ta như thế nào?... 
Cô luôn thường xuyên vào các bữa ăn trưa cho trẻ gọi tên 
nhận biết các nhóm thực phẩm. 
 * Trò chuyện và kể chuyện sáng tạo: 
Khi trẻ đã nhận biết các nhóm thực phẩm, từ đó trẻ có thể 
nhìn vào bức tranh, các hình ảnh của các loại thức ăn mà tôi đã 
sưu tầm hoặc những vật thật các loại thức ăn như rau, quả cà 
chua, khoai trẻ nhìn và có thể suy nghĩ nói lên thành một câu 
chuyện sáng tạo. 
Ví dụ 1: Tôi là quả bí đỏ có chứa chất vitamin, muối 
khoáng, hình dáng của tôi tròn to có màu đỏ. Mọi người rất yêu 
quý tôi, nhờ tôi mà mọi người khoẻ mạnh, có làn da đẹp, mắt 
sáng. Tôi là người bạn tốt của tất cả mọi ngưòi. 
Ví dụ 2: Tôi là quả trứng trong nhóm đạm, thân hình tôi tuy 
bé nhỏ nhưng thực ra tôi giúp ích mọi người, luôn đem đến cho 
mọi người những bữa ăn ngon, nhất là các bạn nhỏ. Nhờ tôi mà 
các bạn thông minh, học giỏi đấy. 
Tương tự như vậy, cô cho các cháu nhìn hình ảnh và nói 
các câu từ đơn giản đến phức tạp như gọi đúng tên thực phẩm, 
món ăn thông thường mà trẻ thích, kể chuyện sáng tạo theo tranh 
về các loại thực phẩm, món ăn, cách chế biến các món ăn đơn 
giản thông qua các trò chơi hoạt động góc như “Bé tập làm nội 
trợ” như trẻ biết vắt nước cam, nước chanh, làm bánh mỳ kẹp 
thịt từ đó giúp trẻ phát triển ngôn ngữ nói mạch lạc rõ ràng. 
Tuy nhiên bước đầu không phải trẻ nào cũng có thể phân biệt các 
nhóm thực phẩm hoặc kể những câu chuyện sáng tạo qua các loại 
thực phẩm đó. Đối với trẻ ở giai đoạn này chủ yếu là hình thành 
cho trẻ trí óc tưởng tượng, phát triển ngôn ngữ. Vì vậy trong các 
giờ sinh hoạt hay các hoạt động của lớp, tôi cho các cháu thoải 
mái, khôn gò bó, tự do nói lên điều trẻ thấy, luôn tạo cơ hội cho 
trẻ nói lên những suy nghĩ, hành động của mình: không nhất thiết 
bắt buộc trẻ làm cái này cái nọ hay lắng nghe những điều gì đó, 
mà cần phải khuyến khích trẻ bàn luận một cách nhẹ nhàng tạo sự 
gần gũi tình cảm giữa cô trẻ. 
* Buổi tham quan bếp ăn: 
Bên cạnh đó tôi luôn cho trẻ tiếp xúc với những vật thật qua 
những buổi tham quan nhà bếp (khu vực sơ chế thực phẩm sống). 
Khi các cô cấp dưỡng đi chợ về tôi cho các cháu nhìn, sờ. Qua đó 
trẻ đã sử dụng hết các giác quan để phân biệt các loại thực phẩm, 
luôn tạo ra môi trường quan sát tốt hơn để trẻ dễ dàng nắm bắt và 
hiểu nhanh hơn. Đàm thoại với trẻ: 
- Quả gì đây các con? Quả đu đủ thuộc nhóm thực phẩm 
nào? 
- Hình dáng quả đu đủ như thế nào? 
- Cô bổ quả đu đủ này ra làm đôi, các con có nhận xét gì 
bên trong quả mướp không? 
- Quả đu đủ có ăn sống được không? Khi chín thì nó màu 
gì? Ăn được không? 
Tương tự như vậy, tôi cho trẻ quan sát các vật thật và trẻ trả 
lời được những câu hỏi đàm thoại của cô. Từ đó trẻ nhìn những 
hình ảnh hay những vật thật qua các loại thực phẩm mà trẻ dễ 
dàng sáng tạo ra thành câu chuỵện hoàn chỉnh về thực phẩm. Tôi 
luôn giúp cho trẻ suy nghĩ, tìm tòi để trẻ phát triển khả năng ngôn 
ngữ phong phú. Chính như vậy bản thân tôi luôn sẵn sàng đáp 
ứng nhu cầu hiểu biết của trẻ, gợi trẻ trí tò mò, lòng say mê tìm 
tòi sáng tạo. Luôn cung cấp thông tin cho trẻ những lời khuyên 
hợp lý về những bữa ăn. Như ngoài việc chăm sóc nuôi dạy trẻ 
bán trú cũng được cần lưu ý hơn về công tác VSATTP, để góp 
phần làm giảm bớt những nguy cơ không đảm bảo VSATTP 
trong trường mầm non. Chính vì thế tôi luôn cho trẻ ăn đúng, ăn 
đủ và ăn uống hợp lý. 
III. KẾT THÚC VẤN ĐỀ. 
- Kết quả: Từ những phương pháp giáo dục dinh dưỡng của 
tôi đã đem lại những kết quả tốt trong các tiết dạy GDDD+ 
LQVH đối với trẻ rất thích thú, giờ học sôi nổi, mạnh dạn tự 
tin, nhất là các trò chơi dinh dưỡng mà trẻ tiếp thu nhanh. Trẻ 
có thói quen tốt và hành vi văn minh trong bữa ăn, hình thành 
cho trẻ ý thức tự giác trong việc vệ sinh cá nhân. Trẻ biết yêu 
quý, tôn trọng những người lao động, có ý thức bảo vệ môi 
trường xanh- sạch- đẹp. 
 * Bài học kinh nghiệm: 
- Để đạt được những kết quả trên, tôi luôn cố gắng, tìm tòi suy 
nghĩ, luôn học hỏi đồng nghiệp để nâng cao vốn kiến thức về 
việc chăm sóc nuôi dưỡng trẻ. Một điều không kém phần quan 
trọng là lòng yêu trẻ tạo ra trong lớp học có tình cảm yêu 
thương gần gũi trẻ. Chính những điều này giúp cho trẻ phát 
triển về trí tuệ thể lực một cách toàn diện. 
Trên dây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi. Mong được sự 
góp ý và bổ sung của các đồng nghiệp. 
Tôi xin cảm ơn! 
Đà Nẵng, ngày . tháng . 
năm 2009. 
Người viết 
Đậu Thị Lĩnh