SKKN Kinh nghiệm dạy tiết luyện tập toán Lớp 5/4 Trường Tiểu học Phù Đổng

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
KINH NGHIỆM DẠY TIẾT LUYỆN TẬP 
TOÁN LỚP 5/4 TRƯỜNG TIỂU HỌC 
PHÙ ĐỔNG 
MỤC LỤC 
Stt Nội dung Trang 
1 Tóm tắt 
2 
2 Giới thiệu 
2, 3 
3 Khách thể nghiên cứu 
3 
4 Thiết kế nghiên cứu 
3 
5 Quy trình nghiên cứu 
3 
6 Đo lường và thu thập dữ liệu 
4 
7 Phân tích dữ liệu và kết quả 
4 
8 Kết luận và khuyến nghị 
5 
9 Tài liệu tham khảo 
5 
10 Phụ lục 
5-9 
 TÓM TẮT ĐỀ TÀI 
 Trong các môn học ở tiểu học, cùng với môn Tiếng Việt môn Toán có vị trí rất 
quan trọng. Vì nó có một hệ thống kiến thức cơ bản và phương pháp nhận thức cơ 
bản rất cần thiết để học các môn khác, để tiếp nhận thế giới xung quanh và để hoạt 
động có hiệu quả trong thực tiễn. Nó có nhiều tác dụng trong việc phát triển trí thông 
minh, tư duy độc lập, linh hoạt, sáng tạo trong việc hình thành và rèn luyện mọi lĩnh 
vực hoạt động của con người. 
 Nghiên cứu được tiến hành trên một nhóm thực nghiệm duy nhất là các học 
sinh của lớp 5/4 trường Tiểu học Phù Đổng. Tôi lấy kết quả thi giữa học kì 1 môn 
Toán làm bài kiểm tra trước tác động sau đó tác động và khảo sát sau tác động. Quá 
trình tác động được thực hiện trong các tiết dạy: Tiết 49, 51, 57, 64, 67 của chương 
trình dạy Toán cho học sinh lớp 5. Kết quả cho thấy tác động có ảnh hưởng tích cực 
đến chất lượng môn Toán của học sinh lớp 5/4. Giá trị trung bình điểm thi giữa học kì 
1 là 7,69 và sau tác động là 9,14. Kết quả kiểm chứng t-test là 
0,0006981315982<0,05 có nghĩa là có sự khác biệt giữa điểm trung bình qua khảo sát 
trước và sau tác động của nhóm thực nghiệm. Điều này nói lên rằng cho học sinh 
thảo luận theo nhóm đôi trong tiết Toán luyện tập sẽ giúp học sinh nhớ lâu hơn những 
dạng Toán cung cấp kiến thức mới vừa dạy ở tiết trước. 
 GIỚI THIỆU 
Việc hình thành kĩ năng luyện tập lại những dạng bài Toán cung cấp kiến thức 
mới, giúp các em nhớ lâu những dạng bài mới có trong tiết luyện tập Toán là một 
việc rất quan trọng. Nhưng trên thực tế trong cùng một lớp học, cùng một lứa tuổi các 
em học sinh có hoạt động nhận thức tư duy thể hiện tính chất linh hoạt, mềm dẻo 
khác nhau và thường có ba loại đối tượng: Loại Khá, Giỏi; loại Trung bình và loại 
Yếu. Cả ba đối tượng đó cùng học một chương trình. Vấn đề được đặt ra là làm sao 
các em Trung bình và Yếu cần đạt được và ghi nhớ lâu các dạng kiến thức mới như 
những bạn học Khá. 
Qua thực tế giảng dạy, tôi đã tìm hiểu nguyên nhân vì sao các em lại chậm 
Toán hơn các bạn. Có thể nêu một số nguyên nhân chính sau đây: 
 - Có tình trạng học vet- học trước quên sau 
- Do không học lí thuyết, quên cách tính toán 
- Bài không hiểu nhưng không dám nhờ cô giảng lại 
- Chưa thực sự cố gắng do thiếu tinh thần tự giác. 
- Nhút nhát thụ động, không dám giơ tay phát biểu. 
Để khắc phục tình trạng này tôi áp dụng học theo nhóm đôi. Vì “Học thầy 
không tày học bạn”. Muốn học Toán giỏi trước hết các em phải mạnh dạn đưa ra 
những ý kiến của mình thông qua việc trao đổi cùng bạn. Vì đối với bạn các em dễ 
trao đổi hơn mà không ngần ngại. Trao đổi cùng nhau học sinh giỏi khá sẽ rèn luyện 
giúp đỡ dần các bạn trung bình, yếu nhớ sâu hơn kiến thức vừa học ở tiết trước. 
 Giả thuyết nghiên cứu: 
Theo tôi học sinh học theo nhóm đôi không những giúp các em học toán tiến 
bộ hơn mà còn giúp cho các em mạnh dạn, chủ động tìm tòi, hiểu kĩ và nhớ lâu hơn. 
 PHƯƠNG PHÁP 
 a/ Khách thể nghiên cứu: 
 *Giáo viên: Tôi Huỳnh Thị Thu Thủy– Giáo viên lớp 5/4 trực tiếp thực hiện 
việc nghiên cứu. 
 *Học sinh: 29 học sinh lớp 5/4 (Nhóm thực nghiệm). 
 b/ Thiết kế: 
 Tôi dùng thiết kế kiểm tra trước và sau tác động đối với nhóm duy nhất. 
 Cùng là học sinh lớp 5/4, tôi thực hiện khảo sát bằng thang đo kiểm tra trước 
tác động của học sinh về chất lượng bài thi giữa học kì 1 môn Toán, kế đến tôi thực 
hiện tác động bằng cách áp dụng nhóm đôi khi học Toán. Cuối cùng tôi khảo sát lại 
kết quả của các em một lần nữa ở KSCL tháng 11. Kết quả cho thấy có sự chênh lệch 
điểm khảo sát trung bình giữa khảo sát trước tác động và sau khi tác động. Sau đó, tôi 
dùng phép kiểm chứng T-test phụ thuộc để phân tích dữ liệu. 
 Bảng thiết kế nghiên cứu: 
Nhóm Kiểm tra trước 
tác động 
Tác động Kiểm tra sau tác 
động 
Lớp 5/4 
(Thực 
nghiệm) 
O1 Thảo luận nhóm 
đôi 
O2 
 c/ Quy trình nghiên cứu: 
Tôi thường kết hợp một học sinh trung bình hoặc yếu với một học sinh khá 
giỏi. 
Trước khi cho các em thảo luận tôi yêu cầu các học sinh khá giỏi hỏi bạn học 
yếu hơn nhắc lại kiến thức của dạng toán mới vừa học ở tiết trước, nhắc lại nhiều lần 
phần lí thuyết, nêu hướng giải các bài tập kết hợp cùng bạn thảo luận để đưa đến kết 
quả chính xác. Các em tự đánh giá lẫn nhau rồi báo cáo kết quả với giáo viên. Giáo 
viên hỏi lại kiến thức vừa thảo luận đối với những em học sinh trung bình, yếu. 
- Tiến hành dạy thực nghiệm: Thời gian tiến hành dạy thực nghiệm theo thời 
khoá biểu, lịch báo giảng và kế hoạch năm học. 
 Bảng thời gian thực nghiệm: 
 Thứ ngày Môn Lớp Tên bài dạy 
Thứ Năm 
3/11/2011 
 Toán 5/4 Bài 49: Luyện tập 
 Thứ Hai 
 7/11/2011 
 Toán 5/4 Bài 51: Luyện tập 
 Thứ Ba 
 15/11/2011 
 Toán 5/4 Bài 57: Luyện tập 
 Thứ Năm 
 24/11/2011 
 Toán 5/4 Bài 64: Luyện tập 
Thứ Ba 
 29/11/2011 
Toán 5/4 Bài 67: Luyện tập 
d/ Đo lường: 
Tôi sử dụng các bài kiểm tra Toán giữa HKI và khảo sát tháng 11 đề do nhà 
trường biên soạn, thang điểm 10 để thu thập dữ liệu liên quan đến kiến thức của học 
sinh lớp 5/4. Thang đo này được áp dụng chung cho cả khảo sát trước và sau tác 
động. Mỗi bài kiểm tra đều do giáo viên trong khối chấm, tổng hợp điểm. 
Tiến hành khảo sát và chấm khảo sát: 
Bảng thời gian tiến hành khảo sát và chấm khảo sát 
Thứ, ngày Nội dung thực hiện Địa điểm 
Sáu 
28/10/2011 
 Khảo sát trước tác động Lớp 5/4, trường Tiểu học Phù 
Đổng 
Bảy 
29/10/2011 
 GV trong khối chấm tập trung 
(Khảo sát trước tác động) 
 Tại phòng học số 5 trường 
Tiểu học Phù Đổng 
Ba 
29/11/2011 
 Khảo sát sau tác động Lớp 5/4, trường Tiểu học Phù 
Đổng 
Tư 
30/11/2011 
 Chấm khảo sát sau tác động. Tại phòng đội trường Tiểu 
học Phù Đổng 
 Sau khi tiến hành khảo sát kiến thức tôi tiến hành thống kê điểm bài khảo sát 
môn toán. 
e/Phân tích dữ liệu và kết quả: 
 Bảng so sánh điểm trung bình trước và sau khi tác động: 
 Trước tác động Sau tác động 
 Điểm trung bình 7,69 9,14 
 Độ lệch chuẩn 1,67 1,38 
 Giá trị p của T-test 0.0006981315982 
 Chênh lệch giá trị trung bình chuẩn (SMD) 1,048246589 
 Sau khi kiểm chứng độ chênh lệch điểm trung bình T-test cho kết quả 
p=0.0006981315982 cho thấy sự chênh lệch điểm khảo sát trung bình giữa trước và 
sau tác động là có ý nghĩa, tức là sự chênh lệch điểm trung bình khảo sát trước và sau 
tác động là không xảy ra ngẫu nhiên mà là do tác động. 
 Chênh lệch giá trị trung bình chuẩn là 1,048246589, so sánh với bảng tiêu chí 
Cohen cho thấy mức độ ảnh hưởng của việc dạy học nhóm đôi trong tiết luyện tập 
của nhóm thực nghiệm là rất lớn. 
 Bàn luận: 
 Kết quả điểm trung bình của khảo sát sau tác động là 9,14, kết quả điểm trung 
bình của khảo sát trước tác động là 7,69. Độ chênh lệch điểm trung bình của khảo sát 
trước và sau tác động là 1,45. Điều này cho thấy điểm trung bình khảo sát sau tác 
động lớn hơn điểm khảo sát trung bình trước tác động. 
Chênh lệch giá trị trung bình chuẩn: SMD=1,048246589. Điều này có nghĩa là 
mức độ ảnh hưởng là lớn. 
Phép kiểm chứng T-test của điểm trung bình trước và sau tác động 
p=0.0006981315982<0.05. Kết quả này khẳng định sự chênh lệch điểm trung bình 
trước và sau tác động là có ý nghĩa, không phải do ngẫu nhiên mà là do tác động. 
 Hạn chế: 
Để thực hiện hiệu quả điều này GV cần chịu khó quan sát, hướng dẫn từng đôi 
hoạt động sao cho có hiệu quả. 
 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ: 
 *Kết luận : 
Việc đưa hoạt động nhóm đôi vào các bài toán luyện tập để ôn luyện kiến thức 
là một việc làm không thể thiếu trong quá trình dạy học Toán. Nhưng không phải 
thực hiện trong một sớm một chiều mà đòi hỏi người Gv phải kiên trì, bền bỉ, không 
được nóng vội. Bởi vì có những học sinh tiến bộ ngay trong vài tuần nhưng cũng có 
những học sinh sự tiến bộ diễn ra rất chậm, không phải vài tuần có khi vài tháng thậm 
chí cả một học kì. Nếu Gv không biết chờ đợi, nôn nóng thì chắc chắn sẽ thất bại. 
Trong quá trình giảng dạy, Gv luôn quan sát, kiểm tra từ đó phát hiện ra những 
khó khăn, vướng mắc của học sinh để kịp thời giúp đỡ. 
 *Khuyến nghị: 
Trên đây là biện pháp Thảo luận nhóm đôi trong dạy học Toán ở tiết luyện tập 
nhằm nâng cao khả năng khắc ghi kiến thức cho học sinh lớp 5 của tôi đã áp dụng 
thành công trong nhiều năm giảng dạy. Các bạn đồng nghiệp có thể mạnh dạn vận 
dụng vào tiết dạy của mình để chất lượng học sinh ngày càng cao hơn. 
 TÀI LIỆU THAM KHẢO 
 - Mạng Internet: 
 www.violet.vn 
 www.catlinhschool.edu.vn 
 www.giaovien.net  
- Sách thiết kế môn Toán lớp 5 
PHỤ LỤC 
- Bảng điểm kiểm tra trước và sau tác động 
- Đề kiểm tra toán giữa học kì 1 
- Đề khảo sát chất lượng toán tháng 11 
- Giáo án Toán các tiết 49, 51, 57, 64, 67 
 Bảo Hòa, ngày 6 tháng 1 năm 2012 
 Người viết 
 Huỳnh Thị Thu Thủy 
THIẾT KẾ 1: KIỂM TRA 
TRƯỚC VÀ SAU TÁC ĐỘNG ĐỐI VỚI NHÓM DUY NHẤT 
ĐIỂM BÀI KIỂM TRA 
STT HỌ VÀ TÊN Bài KT trước TĐ Bài KT sau TĐ 
1 Vũ Thị Minh Dung 10 10 
2 Trần Thái Duy 6 9 
3 Trần Phúc Thiên Giang 7 10 
4 Lầy Hữu Đình Khang 10 10 
5 Phạm Đăng Khâm 8 10 
6 Phạm Nhật Lam 8 9 
7 Vũ Thị Nhật Linh 9 10 
8 Phạm Nguyễn Thùy Linh 8 10 
9 Trần Ngọc Linh 10 10 
10 Mai Ngọc Yến Linh 7 8 
11 Nguyễn Phúc Minh Long 10 10 
12 Nguyễn Thành Long 5 5 
13 Nguyễn Quốc Luật 9 10 
14 Nguyễn Thị Diễm My 8 9 
15 Trần Thị Kiều Nga 9 10 
16 Trần Thị Thanh Ngân 8 10 
17 Vòng Kim Ngân 6 6 
18 Lê Hoàng Nghĩa 4 8 
19 Lê Thị Hồng Ngọc 9 9 
20 Trần Thị Yến Nhi 6 10 
21 Trần Hoàng Phúc 6 6 
22 Lê Kim Trúc Quân 10 10 
23 Nguyễn Lê Minh Thư 9 10 
24 Nguyễn Trần Hoài Thương 8 10 
25 Trần Quốc Toản 6 8 
26 Cao Duy Trí 8 10 
27 Lê Đứ