SKKN Hiệu trưởng “Vận dụng nguyên tắc tập trung dân chủ trong quản lý Trường Tiểu học nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và hiệu quả giáo dục đào tạo”

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
HIỆU TRƯỞNG “VẬN DỤNG NGUYÊN TẮC 
TẬP TRUNG DÂN CHỦ TRONG QUẢN LÝ 
TRƯỜNG TIỂU HỌC NHẰM NÂNG CAO CHẤT 
LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN VÀ HIỆU QUẢ 
GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ” 
 PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ 
I.Lý do chọn đề tài. 
 Giáo dục và đào tạo là vấn đề đặc biệt quan tâm, là quốc sách hàng đầu, là 
động lực phát triển kinh tế - xã hội. Với sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, 
Nhà nước, sự quan tâm của toàn xã hội, sự nỗ lực của đội ngũ nhà giáo, sự 
nghiêp giáo dục và đào tạo đã đạt được những thành tựu quan trọng về quy mô, 
chất lượng giáo dục các cấp: công tác quản lý; đội ngũ nhà giáo; học sinh giỏi- 
học sinh năng khiếu; hợp tác quốc tế...vv. 
 Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở đã được thực tế khẳng định là một chủ 
trương đúng đắn cần thiết trực tiếp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố 
hệ thống chính trị, làm trong sạch và lành mạnh hoá các quan hệ xã hội. Quán 
triệt sâu sắc các quan điểm của Đảng, đổi mới cách nghĩ, cách làm để cho việc 
thực hiện quy chế dân chủ trở thành động lực thúc đẩy phong trào thi đua yêu 
nước của các tầng lớp nhân dân, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo 
vệ Tổ quổc trong thời kì đẩy mạnh CNH - HĐH đất nước. Lê nin đã từng nói: “ 
Không có dân chủ, không có tiến bộ xã hội”. Bác Hồ của chúng ta cho rằng: 
“Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân, dân chủ là của quý báu nhất trên 
đời của nhân dân, thực hành dân chủ rộng rãi là chiếc chìa khoá vạn năng để 
giải quyết những khó khăn". 
 Nhân dân ta rất coi trọng vai trò của thầy cô giáo. Câu ca dao “Muốn sang thì 
bắc cầu kiều, muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy". Bác Hồ rất quan tâm đến sự 
nghiệp giáo dục và đội ngũ thầy, cô giáo. Về sự nghiệp giáo dục, Người đã từng 
nói: 
 “Vì lợi ích mười năm trồng cây, 
 vì lợi ích trăm năm trồng người”. 
 Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương 2 khóa VIII về những giải 
pháp chủ yếu để thực hiện mục tiêu GD-ĐT từ nay đến năm 2010 và tầm nhìn 
®Õn n¨m 2020 đã nêu: “ Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và 
được xã hội tôn vinh, giáo viên phải đủ đức, đủ tài.". “Xây dựng đội ngũ giáo 
viên, tạo động lực cho người dạy, người học, giáo viên là nhân tố quyết định, là 
lực lượng cốt cán để biến mục tiêu giáo dục thành hiện thực, có vai trò quyết 
định về chất lượng và hiệu quả giáo dục”. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã 
nói: "Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý." và “ Nghề 
dạy học là nghề sáng tạo bậc nhất vì nó sáng tạo ra những con người sáng tạo”. 
 Trong lịch sử nước ta, "tôn sư trọng đạo" là truyền thống quý báu của dân 
tộc, nhà giáo bao giờ cũng được nhân dân yêu mến, kính trọng. Những năm 
qua, chúng ta đã xây dựng được đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục 
ngày càng đông đảo, phần lớn có phẩm chất đạo đức và ý thức chính trị tốt, 
trình độ chuyên môn, nghiệp vụ ngày càng được nâng cao. Đội ngũ này đã đáp 
ứng quan trọng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, 
góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp CNH-HĐH của đất nước. 
 Tình hình trên đòi hỏi phải tăng cường xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ 
quản lý giáo dục một cách toàn diện. Đây là nhiệm vụ vừa đáp ứng yêu cầu 
trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài, nhằm thực hiện thành công Chiến 
lược phát triển giáo dục từ 2010-2020 và chấn hưng đất nước”. 
 Xuất phát từ những lý do khách quan và chủ quan như đã phân tích ở trên, 
tôi lựa chọn đề tài: Hiệu trưởng "VËn dông nguyªn t¾c tËp trung d©n chủ 
trong quản lý trường tiểu học, nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ giáo 
viên, nâng cao hiệu quả giáo dục và đào tạo." 
 Xuất phát từ nhiệm vụ, vai trò, vị trí của đội ngũ giáo viên; xuất phát từ thực 
trạng của đội ngũ giáo viên nói riêng và giáo dục đào tạo nói chung hiện nay; 
trước sự đòi hỏi, phát triển của đất nước trong thời kỳ CNH- HĐH đất nước. 
Bản thân mạnh dạn đề xuất một số biện pháp, giải pháp quản lý nhằm xây dựng 
và phát triển đội ngũ giáo viên trường tiểu học, đặc biệt là trường tiểu học đạt 
chuẩn quốc gia trong tình hình mới. 
 Sáng kiến kinh nghiệm có điểm mới trong công tác quản lý giáo dục hiện 
nay, trong khi toàn §ảng đang thực hiện Nghị quyết Trung ương 4- khóa XI và 
các Kết luận của Đảng về. " Đổi mới căn bản và toàn diện về giáo dục đào tạo... 
" 
 Sáng kiến kinh nghiệm này nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý giáo dục phổ 
thông nói chung và quản lý trường tiểu học nói riêng. Với tư cách là Hiệu 
trưởng tôi nghiên cứu và áp dụng vào công tác quản lý tại một trường tiểu học 
đạt chuẩn quốc gia. 
* Với những nhiệm vụ cụ thể sau: 
 - Quản lý nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên các trường tiểu học 
đạt trình độ cao và đủ năng lực để nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục và 
đào tạo. Tạo điều kiện để đội ngũ giáo viên vừa công tác tốt vừa đi học ®Ó n©ng 
cao tr×nh ®é chuyªn m«n đáp ứng yêu cầu ngày càng cao đối với sự nghiệp giáo 
dục. 
 - Xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên trường tiểu học, có trình độ chuyên 
môn cao, phẩm chất chính trị vững vàng năng lực công tác giáo dục tốt. X©y 
dùng ®éi ngò ®¸p øng yªu yªu cña tr­êng tiÓu häc ®¹t chuÈn quèc gia, tr­êng 
tiÓu häc cã kÕt qu¶ gi¸o dôc- ®µo t¹o tèt. 
 Người cán bộ quản lý phải biết vận dụng sức mạnh tổng hợp, vận dụng 
"Nguyên tắc dân chủ trong quản lý trường học..." nhằm nâng cao chất lượng đội 
ngũ và hiệu quả đạo tạo thế hệ trẻ tương lai làm chủ quê hương đất nước. 
II. Điểm mới của đề tài: 
- Người quản lý đề xuất một số Biện pháp và giải pháp trong việc thực hiện 
nguyên tắc tập trung dân chủ nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo tại 
trường tiểu học trong tình hình mới hiện nay. Nhằm đáp ứng yêu cầu của giáo 
dục đổi mới căn bản và toàn diện trong thời kỳ CNH- HĐH đất nước và hội 
nhập kinh tế quốc tế. 
- Thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI; Trong giai đoạn hiện nay cả 
nước đang học tập góp ý cho sửa đổi Hiến pháp 1992 và toàn §ảng đang học 
tập và kiểm kiểm theo Nghị quyết Trung ương 4. Việc thực hiện Nguyên tắc tập 
trung dân chủ ở trường học góp phần quan trọng để nâng cao chất lượng và hiệu 
quả công tác ở một đơn vị trường học là điều hết sức quan trọng, góp phần nâng 
cao chất lượng và hiệu quả đào tạo thế hệ trẻ tương lai. 
- Đề tài không những đề ra các các giải pháp và biện pháp tích cực mà còn chỉ 
ra những việc làm cụ thể cho người cán bộ quản lý thực hiện tốt hơn nhiệm vụ 
năm học và mang lại hiệu quả thiết thực trong quá trình giáo dục. 
- Đề tài còn góp phần thực hiện Kết luận Nghị quyết lần thứ VI của BCH Trung 
ư¬ng Đảng khóa XI: "Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp 
ứng yêu cầu CNH- HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội 
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế." Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí 
Minh về phong cách quần chúng, dân chủ, nêu gương; nêu cao trách nhiệm 
gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp. 
- Đây là một đề tài mới lần đầu tiên được áp dụng tại trường tiểu học đạt chuẩn 
quốc gia và có thể áp dụng rộng rãi trong bậc giáo dục tiểu học trên địa bàn của 
huyện, của tỉnh. Đề tài được áp dụng trong giai đoạn toàn ngành giáo dục áp 
dụng thực hiện các cuộc vận động, các Thông tư và Nghị quyết của Đàng, Nhà 
nước và của ngành giáo dục đào tạo. Hưởng ứng các cuộc vận động và các chủ 
trương như: Thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị về" Tiếp tục đẩy 
mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"; Thực hiện 
các cuộc vận động chống tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục, cuộc vận 
động "Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo". Thực 
hiện phong trào " Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực'. Huy đéng 
mọi nguồn lực để đẩy mạnh xây dựng trường, lớp, xanh, sạch, đẹp, an 
toàn...trong thời kỳ xây dựng CNH-HĐH đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa. 
 Bác Hồ nói: " Tập thể lãnh đạo là dân chủ. Cá nhận phụ trách, tức là tập trung. 
Tập thể lãnh đạo cá nhân phụ trách, tức là dân chủ tập trung." 
 " Dễ mười lần không dân cũng chịu, 
 Khó vạn lần dân liệu cũng xong. " 
 Thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ tốt là tiền đề, là điều kiện để huy 
động mọi nguồn lực trong xã hội, cùng nhà trường chăm lo thực hiện thắng lợi 
nhiệm vụ giáo dục qua từng năm học đề ra. ( của BGD; SGD-ĐT; PGD- ĐT 
huyện và kế hoạch của nhà trường và địa phương.) 
Đề tài: Nhằm xây dựng một đội ngũ giáo viên đủ đức đủ tài, là nguồn nhân lực 
góp phần quan trọng để " nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài 
" trước mắt và lâu dài cho quê hương đất nước; tiến đến hội nhập kinh tế, quốc 
tế trong thời kỳ CNH-HĐH đất nước. 
 PHẦN B. NỘI DUNG: 
 Nguyên tắc tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong hoạt động chính trị 
xã hội ở nước ta, đồng thời cũng là một nguyên tắc quan trọng trong tổ chức và 
hoạt động của bộ máy nhà nước, của các ngành các cấp mang lại hiệu quả giáo 
dục cao. 
 - Tập trung dân chủ là sự kết hợp hài hoà giữa sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, 
thống nhất của các cơ quan, của cấp trên, nhằm tăng cường tính chủ động, sáng 
tạo và khai thác mọi tiềm năng của các địa phương, của cấp dưới, đồng thời 
đảm bảo phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong việc tham gia quản lý nhà 
nước. 
- Nguyên tắc tập trung dân chủ đòi hỏi phải có sự qui định rõ ràng về các chức 
năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của c¸c cơ quan nhà nước, của từng chức danh công 
chức, cán bộ, tập thể lãnh đạo và cá nhân phục trách. 
 Nội dung cơ bản của nguyên tắc tập trung dân chủ ở đây là phát huy quyền 
chủ động của Hiệu trưởng và các tổ chức đoàn thể trong quản lý trường tiểu 
học, nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục, đạt chất lượng và hiệu quả đào tạo 
cao. Cụ thể là: 
 "Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo 
đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá 
nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã 
hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân. Giáo dục tiểu học 
nhằm