Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục đạo đức học sinh ở Trường THCS

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC 
ĐẠO ĐỨC HỌC SINH Ở 
TRƯỜNG THCS 
PHẦN A: MỞ ĐẦU 
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI: 
Đất nước ta trong thời kỳ đổi mới, mở cửa, hội nhập, kinh tế phát triển, 
đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao, thế hệ trẻ 
có nhiều cơ hội để tiếp cận với trình độ khoa học kĩ thuật đang ngày càng phát 
triển như vũ bão. Thế nhưng những tiêu cực do mặt trái của cơ chế thị trường 
mang lại với bao cám dỗ, cạm bẩy, những trò chơi vô bổ như: Game, trò chơi 
điện tử không lành mạnh ít nhiều cũng có tác động xấu đến thanh thiếu niên, 
nếu như chúng ta không kịp thời ngăn chặn. Vì vậy đòi hỏi sinh họat của các tổ 
chức cần phải có sức lôi cuốn hấp dẫn để nếu kéo các em vào những hoạt động 
tích cực, lành mạnh, đặc biệt là tổ chức Đoàn - Đội cần phải phát huy tác dụng 
của mình để cùng nhà trường giáo dục đạo đức học sinh nói chung và học sinh 
hư hỏng nói riêng. 
Với những kinh nghiệm, được đúc kết qua nhiều năm làm công tác phụ 
trách Đội TNTP Hồ Chí Minh tại đơn vị , bản thân thường trăn trở về đạo đức 
của một bộ phậm học sinh hiện nay là lười học tập, ham chơi, nên bản thân tôi 
quyết chọn đề tài “ Một số biện pháp giáo dục đạo đức học sinh ở trường 
THCS” “ để nghiên cứu ứng dụng và thực tế tại đơn vị, với mong muốn đêm 
lại những mặt tích cực trong công tác giáo dục đạo đức của học sinh tại đơn vị, 
góp phần giáo dục tòan diện cho đội viên. 
Thời gian nghiên cứu và áp dụng bắt đầu từ năm học 2008 – 2009 đến 
nay 
II. Nhiệm vụ của đề tài 
1. Thế nào là học sinh hư hỏng ? 
2. Nguyên nhân dẫn đến học sinh hư hỏng. 
3. Các biện pháp giáo dục học sinh hư hỏng. 
III. Phạm vi đề tài: 
Giáo dục đạo đức cho học sinh là một việc làm thường xuyên và hết sức 
cần thiết ở môi trường giáo dục, đặc biệt là ở trường THCS, do điều kiện tình 
hình thực tế ở nhà trường và trong khuôn khổ của đề tài sáng kiến kinh nghiệm 
tôi chỉ đưa ra một số khái nghiệm về học sinh hư hỏng về đạo đức lối sống, 
nhận thức của một bộ phận học sinh, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên , qua 
đó bản thân đã nghiên cứu và tìm ra những biện pháp tích cực để giáo dục đạo 
đức cho học sinh tại đơn vị góp phần vào việc giáo dục toàn diện học sinh. 
PHẦN B: NỘI DUNG 
I. NỘI DUNG VẤN ĐỀ: 
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến học sinh hư hỏng, chính vì vậy, mà chúng 
ta cần phải tìm hiểu từng nguyên nhân để có biện pháp giáo dục các em một 
cách hiệu quả. Trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh ( đội viên ) đòi hỏi 
cần phải có sự phối hợp giữa gia đình – nhà trường và xã hội, nhưng trong đó 
yếu tố nhà trường và gia đình là yếu tố quan trọng nhất. 
1. Thế nào là học sinh hư hỏng ? 
Là đối tượng học sinh cần được giáo dục đặc biệt, thường là những học 
sinh vi phạm về nề nếp, kỷ cương, về luân thường đạo lý và cả pháp luật, có 
tính chất nguy hại đến nề nếp giáo dục. Vì vậy muốn giáo dục học sinh hư 
hỏng trước tiên phải tìm hiểu nguyên nhân để rồi có biện pháp giáo dục hiệu 
quả. 
2. Nguyên nhân dẫn đến học sinh hư hỏng: 
a. Yếu tố gia đình: 
Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng, bồi dưỡng và hình thành nhân cách cho 
trẻ. Thế nhưng, những yếu tố tiêu cực trong chính môi trường gia đình, cụ thể 
như gia đình có biện pháp giáo dục con cái thiếu khoa học, không hợp lý, nuông 
chiều, luôn thoả mãn mọi nhu cầu của con, thậm chí những đòi hỏi vô lý mà 
vẫn cứ đáp ứng, hay sống quá khắc khe hoặc đối xử toàn bạo, hất hủi trẻ em 
làm cho chúng sợ hãi để rồi xa lánh những người trong gia đình. Những thói 
quen xấu của cha mẹ và những người thân trong gia đình, những hành vi vi 
phạm Pháp luật như: trộm cắp, lừa đảo. Gia đình có cấu trúc không hoàn hảo, 
luôn có mâu thuẫn, xung đột, cha mẹ sống không hợp rồi ly hôn, hoặc thiếu 
hiểu biết, không muốn thi hành nghĩa vụ dạy dỗ mà phó trách nhiệm cho nhà 
trường và xã hội. Những đứa trẻ mồi côi không được nuôi dưỡng , giáo dục chu 
đáo, nên việc các em hư hỏng, vi phạm là chuyện thường tình. 
b. Yếu tố nhà trường: 
Nhà trường là trung tâm văn hoá, các thầy cô không những chỉ biết dạy 
chữ cho các em mà còn phải có trách nhiệm giáo dục đạo đức để các em trở 
thành con ngoan trò giỏi, đội viên, đoàn viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ. Vì vậy, 
những nguyên nhân thường thấy dẫn đến học sinh hư hỏng bao gồm những 
nguyên nhân sau: 
Chất lượng cũng như khả năng quản lý, giám sát của nhà trường còn 
nhiều hạn chế, nội dung bài dạy chưa có sự lồng ghép mang tính chất giáo dục 
cao, chưa phù hợp với thực tế, không gây được sự say mê, hấp dẫn cuốn hút học 
sinh. Chưa xây dựng cho học sinh ý thức tuân thủ kỷ cương nhà trường, Pháp 
luật của Nhà nước, sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật. Một số quy 
chế nhà trường còn quá cứng rắn khiến cho một bộ phận học sinh không vượt 
qua nổi. 
Hoạt động Đoàn, Đội chưa đi vào chiều sâu, chưa có nhiều mô hình học 
tập, sinh hoạt vui chơi, tạo sức hấp dẫn đối với đội viên, học sinh mà lại phụ 
thuộc quá nhiều vào những hoạt động khác. Xử lý học sinh vi phạm chưa thực 
sự cương quyết và không đến nơi đến chốn, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà 
trường, giáo viên chủ nhiệm, tổng phụ trách Đội và các đoàn thể. 
c. Yếu tố xã hội: 
Đất nước trên con đường đổi mới, hội nhập. Nền kinh tế thị trường thực 
sự đã làm cho đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng 
cao. Thế nhưng những hạn chế, những tiêu cực trong lối sống của một bộ phận 
thanh thiếu niên do mặt trái của cơ chế thị trường mang lại, ít nhiều cũng ảnh 
hưởng không tốt đến học sinh, đội viên trong nhà trường. Với thời đại công 
nghệ thông tin bùng nổ như vũ bảo, đây là điều kiện, là thời cơ thuận lợi để thế 
hệ trẻ tiếp cận với trình độ khoa học kỹ thuật tiên tiến, hiện đại của nhân 
loạiThế nhưng bên cạnh những thông tin bổ ích trên mạng giúp cho việc tìm 
tòi, học tập, vui chơi giải trí, nâng cao trí tuệ thì vẫn có những thông tin không 
lành mạnh có tai hại đến với thanh thiếu niên như: văn hoá phẩm đồi truỵ hoặc 
những trò chơi điện tử vô bổ hay những trang web thiếu lành mạnh, đã ảnh 
hưởng không nhỏ đến sự hiếu kỳ của các em. Thêm vào đó là môi trường sống 
không tốt, bạn bè nghiện ngập, lôi kéo dẫn đến vi phạm. 
Sự chênh lệch về kinh tế giữa các vùng miền về mức sống dẫn đến thiếu 
thốn cái ăn, cái mặc là một trong những nguyên nhân gián tiếp dẫn đến học sinh 
hư hỏng. 
Trên đây là những nguyên nhân dẫn đến học sinh hư hỏng, nó phụ thuộc 
vào ba môi trường, nhà trường, gia đình và xã hội. Vì thế để có thể giáo dục tốt 
học sinh, đội viên, nhất thiết phải theo nguyên lý giáo dục của Đảng: “ Học đi 
đôi với hành – Giáo dục kết hợp với lao động sản xuất – Nhà trường gắn liền 
với xã hội”. Vì vậy, vấn đề cần trình bày ở đây là cần phải phát huy vai trò của 
các đoàn thể trong nhà trường đối với việc giáo dục đạo đức học sinh nói chung 
và học sinh hư hỏng nói riêng là hết sức cần thiết. 
3. Các biện pháp giáo dục học sinh hư hỏng: 
a. Giáo dục thông qua các hoạt động trong phong trào Đoàn, Đội: 
Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh trong nhà trường nhằm mục đích 
cùng nhà trường và các đoàn thể giáo dục học sinh, đội viên phấn đấu trở thành 
con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ, đoàn viên Đoàn thanh 
niên cộng sản Hồ Chí Minh, chính vì vây, mà giáo dục ở tổ chức Đội luôn 
hướng đến những hoạt động bổ ích mang tính lành mạnh, vui chơi học hành, 
thiên về phòng ngừa, cảm hoá, nhằm giảm bớt nguy cơ, mầm móng, những 
hành vi vi phạm đạo đức, pháp luật của các em. Trong phạm vi đề tài này chỉ đề 
cập đến việc giáo dục đội viên, học sinh thông qua một số hoạt động cụ thể sau: 
- Thứ nhất là giáo dục thông qua hình thức Hội trại nhân các ngày lễ lớn 
trong năm. Tổ chức cắm trại cho thiếu nhi là hoạt động Đội có tính tổng hợp 
mang lại hiệu quả giáo dục cao. Trại nhằm thu hút đông đảo các em tham gia 
với sự tự nguyện đầy hào hứng, qua đó góp phần giáo dục toàn diện cho các 
em. Thông qua hoạt động trại , giáo dục cho các em tinh thần đoàn kết, ý thức 
tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể, ý thức trách nhiệm cũng như sự tháo vát, 
nhanh nhẹn, phát huy ở các em khả năng sáng tạo, tự lực trong cuộc sống, bồi 
dưỡng cho các em tình yêu thiên nhiên, tình yêu quê hương đất nước, biết ơn 
các thế hệ cha ông đã hy sinh xương máu và tuổi trẻ của mình để bảo vệ và xây 
dựng Tổ quốc 
- Thứ hai là giáo dục thông qua việc tổ chức các trò chơi dân gian nhằm 
rèn luỵên cho các em sự linh hoạt nhạy bén, rèn luyện tư duy sáng tạo, phát huy 
trí tuệ, cơ năng, hình thành phẩm chất tốt đẹp, giáo dục tính trung thực, thật thà, 
tinh thần đoàn kết Lứa tuổi các em rất thích tham gia vào các hoạt động tập 
thể vui chơi, nhưng những trò chơi phải luôn hấp dẫn để tránh sự nhàm chán 
(chơi mà học, học mà chơi ), các em biết vận dụng những kiến thức ở trường, ở 
lớp và cuộc sống. 
- Thứ ba là giáo dục thông qua sinh hoạt múa hát tập thể. Thông qua hoạt 
động này giáo dục các em tinh thần đoàn kết thân ái, gắn bó với tập thể, với 
cộng đồng, giúp các em năng động, nhanh nhẹn, khéo léo, dẻo dai và quan 
trọng hơn là giáo dục các em ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần “Mình vì mọi 
người”. 
Những hoạt động nêu trên là những hoạt động hấp dẫn lành mạnh, là vũ 
khí sắc bén để giáo dục đạo đức học sinh có hiệu quả nhất, vì nó không những 
mang tính cảm hoá, phòng ngừa là chính mà nó con thể hiện hình thức giáo dục 
tuân thủ đúng luật bảo vệ và chăm sóc trẻ em. Những hoạt động hướng thiện 
này, sẽ giúp các em ngày càng ngoan hơn, tốt hơn, chăm học hơn. 
b. Giáo dục bằng những biện pháp riêng đối với học sinh vi phạm, cá 
biệt: 
* Những biện pháp phối hợp: 
Khi phát hiện học sinh vi phạm mang tính nghiêm trọng, ta nên bình tĩnh 
tìm hiểu kỹ sự việc, từ đó mới có biện pháp giáo dục tốt hơn. Nếu nguyên nhân 
dẫn đến học sinh hư hỏng là do ảnh hưởng từ lối sống của gia đình không lành 
mạnh, thì Đoàn, Đội có nhiệm vụ cùng với giáo viên chủ nhiệm đến thăm và 
tâm tình thân mật hết sức chân thành để phụ huynh hiểu mà tự điều chỉnh hành 
vi, lối sống giúp c