Sáng kiến kinh nghiệm Làm thế nào để giúp trẻ 4 -5 tuổi học thơ có hiệu quả

cộng hoà xã hội chủ nghĩa việt nam 
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc 
Sáng kiến kinh nghiệm 
Đề tài: 
" Làm thế nào để giúp trẻ 4 -5 tuổi học thơ 
có hiệu quả" 
Năm học 2010-2011 
  
 ****************************** 
 Họ và tên : Nguyễn thị Tịnh 
 đơn vị: Trường Mầm Non Phú Thuỷ 
 A. Lời mở đầu 
 Ngay từ khi đứa trẻ sinh ra được đón nhận tình yêu đời của cha mẹ, mỗi bước 
đi và sự trưởng thành của trẻ đều có những dấu ấn riêng khó có thể phai mờ. Đó 
có thể là tiếng ru ầu ơ của mẹ, là bàn tay ấm áp của cha, là tiếng bà kể chuyện 
của mỗi trưa hè bên cánh võng 
 Những câu chuyện ngộ nghĩnh , những câu ca dao, hò vèTất cả đều mang 
lại cho trẻ sự khám phá thích thú, nuôi dưỡng niềm tinh và ước mơ, khám phá 
thế giới tươi đẹp xung quanh. 
 Qua lời ru của mẹ, những câu chuyện của bà trẻ được tiếp cận và phát triển 
ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm , đời sống tâm hồn của trẻ luôn được nuôi dưỡng và 
kích thích phát triển. 
 Quá trình giáo dục mầm non là quá trình hình thành cơ sở ban đầu về nhân 
cách con người phát triển một cách toàn diện. Việc cho trẻ làm quen với “văn 
học” là một nội dung quan trọng góp phần thực hiện thành công mục tiêu giáo 
dục để từ đó “văn học” được thấm nhuần vào trong tâm hồn của trẻ giúp cho trẻ 
biết yêu thương ông, bà, cha, mẹ, anh, chị , em, bạn bè, lòng yêu quê hương đất 
nước. “Văn học”còn làm cho trẻ biết yêu quý hướng tới cái thiện, căm ghét tránh 
xa cái ác, biết yêu lao động, quý các sản phẩm lao động. 
 Trong những năm trước đây luôn sử dụng phương pháp cứng của bộ môn 
“văn học” và chưa đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào trong công tác giảng 
dạy nhưng việc cho trẻ “Làm quen văn học”cũng mang lại hiệu quả nhằm phát 
triển toàn diện cho trẻ. Tuy vậy vẫn chưa thực sự đáp ứng và chưa tạo được sự 
thích thú và lôi cuốn trẻ vào trong hoạt động có hiệu quả.Vì vậy là một giáo viên 
mầm non tôi đã trải qua một quá trình nghiên cứu tìm tòi, tích cực học hỏi và vận 
dụng một số biện pháp, sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy để giúp 
trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi hoạt động " Làm quen văn học" đạt hiệu quả cao. 
B. Nội dung 
I/ Cơ sở lý luận: 
 Đối với lứa tuổi mầm non văn học là lĩnh vực phát triển ngôn ngữ rất gần 
gủi và cũng được con như là một hoạt động không thể thiếu được trong cuộc 
sống hàng ngày của trẻ, nó làm giàu vốn từ cho trẻ, ngôn ngữ của trẻ ngày một 
phong phú, giúp trẻ phát âm rỏ các từ trong tiếng việt, trẻ biết bày tỏ những 
mong muốn của mình bằng ngôn ngữ, có kỹ năng giao tiếp chào hỏi phù hợp với 
chuẩn mực văn hóa Việt Nam . 
Văn học còn giúp cho trẻ làm quen với việc đọc,viết để chuẩn bị bước vào 
trường tiểu học.Tuy nhiên đối với trẻ mẫu giáo chưa biết các từ trong một câu 
chuyện, bài thơ nhưng qua giọng đọc, lời kể của cô giáo, ông, bà, cha, mẹ trẻ 
hiểu được nội dung của bài thơ, câu ca dao, đồng dao, tục ngữ, những câu 
chuyện kể mang nhiều nội dung giáo dục khác nhau để trẻ phân biệt được những 
thói hư, tật xấu, cái thiện và cái ác qua đó trẻ dần dần hoàn thiện mình hơn. 
 Chính vì thế việc cho trẻ " Làm quen với văn học"là một hoạt động hết sức 
quan trọng trọng việc hình thành và phát triển nhân cho trẻ mầm non nói chung 
và trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi nói riêng. 
 Với trẻ mẫu giáo đây là thời kỳ bắt chước người lớn bằng ngôn ngữ, hành 
động hàng ngày. Thông qua việc đọc, kể của người lớn gúp cho trẻ hiểu sâu hơn 
về những đức tính của nhân vật qua từng câu chuyện, những cảm xúc khó quên 
qua các vần thơ, câu ca dao đồng dao mà trẻ được học, được nghe. 
 Vậy " Làm thế nào để giúp trẻ 4 -5 tuổi học thơ có hiệu quả" đó là câu hỏi tôi 
luôn đặt ra và cũng là lý do tôi chọn đề tài này làm sáng kiến kinh nghiệm. 
II/ Cơ sở thực triển: 
 Lĩnh vực phát triễn ngôn ngữ " Làm quen văn học"ở lớp tôi là một vấn đề 
cần quan tâm bởi vì qua đây gúp cho trẻ thói quen mạnh dạn tự tin hơn khi thể 
hiện một bài thơ đồng thời làm giàu vốn từ cho trẻ, luyện trẻ phát âm chuẩn, 
chính xác và tạo cho trẻ thói quen tích cực suy nghĩ đến nội dung của bài thơ và 
biết thể hiện bài thơ đúng âm điệu, nhịp điệu và diễn cảm. 
 Bởi vậy tôi cần chú trọng trang bị cho trẻ những biện pháp này nhằm phát 
triển ngôn ngữ cho trẻ một cách toàn diện và có hiệu quả. 
III/ Thực trạng: 
 Năm học 2010- 2011 là năm học đầu tiên trường Mầm non Phú Thủy có 
100% lớp thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới, tôi được nhà trường 
phân công dạy ở cụm trung tâm phụ trách lớp 4-5 tuổi với tổng số 40 cháu phần 
lớn các cháu là con thuộc diện hộ nghèo nông thôn nên công tác chăm sóc giáo 
dục nói chung và hoạt động cho trẻ " làm quen với văn học" nói riêng gặp những 
thuận lợi và khó khăn sau. 
* Thuận lợi: 
- Đây là năm thứ 2 tôi thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới nên 
việc xây dựng kế hoạch cho lớp mình khá vững vàng, trang thiết bị phục vụ cho 
việc ứng dụng công nghệ thông tin khá đảm bảo như: Máy vi tín, đèn chiếu và 
một số trang thiết bị khác. 
- Trong năm học bản thân tôi được tham gia các đợt tập huấn về chương 
trình giáo dục mầm non mới do trường, cụm tổ chức từ đó tôi nắm chắc hơn về 
việc xây dựng kế hoạch, cách soạn giáo án, tổ chức tiết học, ứng dụng công nghệ 
thông tin vào trong các hoạt động hàng ngày cho trẻ phù hợp có hiệu quả. 
- Tại đơn vị công tác tôi luôn được thao giảng và được tham dự các hoạt 
động của đồng nghiệp về chương trình giáo dục mầm non mới để đúc rút kinh 
nghiệm cho bản thân. 
- Được sự chỉ đạo sát sao của phòng giáo dục và ban giám hiệu nhà trường 
nên tay nghề của tôi ngày càng được nâng lên. 
- Sân trường, lớp học rộng, thoáng mát thân thiện có nhiều bồn hoa, cây 
cảnh thuận tiện cho trẻ được vui chơi, làm quen, ôn luyện về “ Thơ” để tạo tiền 
đề cho việc tổ chức cho trẻ học“ Thơ" ở trong hoạt động chung. 
- Có 1/3 trẻ trong lớp ngôn ngữ mạch lạc, nhanh nhẹn khi tham gia vào 
hoạt động văn học. 
* Khó khăn: 
- Phần lớn phụ huynh còn xem nhẹ về việc học của trẻ nên ít quan tâm bồi 
dưỡng thêm cho trẻ ở nhà về cách đọc thơ và chưa chú ý phát triễn ngôn ngữ cho 
trẻ. 
- Trong lớp có nhiều cháu ngôn ngữ phát triển chậm, nói ngọng, nói lắp 
nhiều nên chất lượng các hoạt động dạy“ Thơ”cho trẻ đạt hiệu quả chưa cao. 
- Một số bài thơ mới lạ của một số chủ đề tranh thơ do cô vẽ nên tính 
thẩm mỹ chưa cao và chưa tạo được sự hấp dẫn lôi cuốn trẻ. 
* Điều tra thực tiển: 
 Vào đầu năm học ( Đầu tháng 10 ) tôi lên kế hoạch khảo sát chất lượng đầu 
vào nắm bắt được tình hình học tập của trẻ đạt được mức độ nào để có giải pháp 
giảng dạy, bồi dưỡng trẻ trong năm học 
Cụ thể: Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ ( Môn làm quen văn học) qua khảo sát đạt 
kết quả như sau: 
Tốt: 5/40 cháu chiếm tỷ lệ: 12,5% 
Khá: 10/40 cháu chiếm tỷ lệ: 25% 
TB : 12 /40 cháu chiếm tỷ lệ : 30% 
Yếu: 13/40 cháu chiếm tỷ lệ : 32,5% 
 Với kết quả khảo sát thực tế ở trên tôi thấy hoạt động " Làm quen văn học"của 
lớp tôi là một vấn đề cần đặt lên hàng đầu và đây cũng là lý do tôi chọn đề tài " 
Làm thế nào để giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt tiết thơ" 
IV- Biện pháp thực hiện: 
1/ Phân chia trẻ theo đối tượng để có biện pháp kèm cặp bồi dưỡng. 
 Tôi bám vào kết quả khảo sát chất lượng đầu vào để nắm bắt mức độ nhận 
thức của trẻ để theo giỏi, giúp đỡ bồi dưỡng trẻ bằng các hình thức khác nhau: 
Ví dụ: Khi tổ chức một họat động chung dạy bài thơ mới tôi luôn chú ý đến 
những trẻ ngôn ngữ kém bằng cách cho trẻ được đọc thơ nhiều lần và chú ý sữa 
những từ, câu sai, cho trẻ đọc những từ khó trong bài thơ, sắp xếp cho những trẻ 
yếu ngồi cạnh trẻ khá để trẻ học tập bắt chước theo bạn, có kế hoạch chia số 
lượng trẻ yếu cho 2 giáo viên trong lớp để có kế hoạch bồi dưỡng trẻ có hiệu 
quả. Ngoài giờ học trong lớp ra tôi có kế hoạch bồi dưỡng thêm cho trẻ ở mọi lúc 
mọi nơi thời điểm đón, trả trẻ, thông các hoạt động khác trong ngày như : Hoạt 
động góc, hoạt động chiều, hoạt động ngoài trời cho trẻ dạo chơi xung quanh 
vườn trường để ôn luyện bài thơ củ hoặc làm quen với bài thơ mới sắp học. 
 2/ Tạo môi trường, chuẩn bị tốt mọi điều kiện, phương tiện cho trẻ 
" Làm quen văn học" 
 Muốn lĩnh vực phát triển ngôn ngữ đạt kết quả cao vào đầu năm học tôi xây 
dựng đầy đủ kế hoạch năm, kế hoạch thực hiện theo từng chủ đề, kế hoạch tuần, 
ngày phù hợp với đặc điểm tình hình của lớp, của địa phương nơi tôi đang công 
tác, đưa ra được mục đích, yêu cầu đảm bảo vừa sức của trẻ, chuẩn bị tốt các 
phương tiện học liệu, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động có hiệu quả như : 
máy vi tính, máy chiếu, tranh thơ, rối các loại, mô hình, đĩa nhạc. Đồng thời 
tôi tạo tâm thế thoải mái cho trẻ trước khi bước vào hoạt động, bố trí chổ ngồi 
sao cho trẻ được dể dàng tham gia vào hoạt động. Ngoài ra tôi tạo môi trường 
trong và ngoài lớp bằng những bài thơ in bằng chữ to, tranh ảnh của các con vật, 
đồ vật, cỏ cây hoa lá. có liên quan đến nội dung của bài thơ nhằm giúp cho trẻ 
dễ nhớ đến nội dung của bài thơ hơn. Như vậy việc tạo môi trường trong và 
ngoài lớp, chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi, các phương tiện góp phần thành công trong 
việc tổ chức hoạt động dạy trẻ " Làm quen văn học" cho trẻ mầm non 4-5 tuổi. 
3/ Công tác phối kết hợp với phụ huynh và giáo viên trong lớp. 
 Đối với một hoạt động dạy thơ cho trẻ đạt hiệu quả cao hay không thì bản 
thân tôi cần có sự phối kết hợp với giáo viên trong lớp để cùng nhau tổ chức hoạt 
động cho trẻ, phải có sự kết hợp hài hòa giữa giáo viên chính với giáo viên phụ, 
phân công thống nhất cho nhau, có sự phân chia số trẻ trong lớp để cùng nhau 
theo giỏi, bồi dưỡng kèm cặp có chất lượng. 
Ví dụ: Khi tôi lên kế hoạch dạy cho trẻ bài thơ “Đàn gà con” Thuộc chủ đề 
“Động vật trong gia đình” Thì vai trò của giáo viên phụ phải quản lớp tốt, chuẩn 
bị một số đồ dùng, trang thiết bị khi cần thiết, giúp trẻ trong quá trình trẻ gặp khó 
khăn. 
 Để hoạt động cho trẻ học thơ có hiệu quả thì công tác phối kết hợp với phụ 
huynh vô cùng quan trọng và không thể thiếu được.Vào đầu năm học tôi xây 
dựng sổ kế hoạch phối kết hợp với phụ hunh để trao đổi với phụ huyn