SKKN Một số biện pháp khắc phục học sinh yếu kém ở Lớp 4 - Trường Tiểu học Hải Vân

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
MỘT SỐ BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC 
HỌC SINH YẾU KÉM Ở LỚP 4 - 
TRƯỜNG TIỂU HỌC HẢI VÂN 
 PHIẾU NHẬN XÉT , XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
Đề tài : MỘT SỐ BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC HỌC SINH YẾU KÉM Ở LỚP 4 - 
TRƯỜNG TIỂU HỌC HẢI VÂN 
 Loại đề tài : Sáng kiến kinh nghiệm 
 Người thực hiện : Đinh Thị Thu Ngà 
 Chức vụ : GVCN lớp 4/2 
 Đơn vị : Trường Tiểu học Hải Vân 
NHẬN XÉT , ĐÁNH GIÁ , XẾP LOẠI 
 TỔ CHUYÊN MÔN 
.......................................................... 
.......................................................... 
.......................................................... 
................................................................
................................................................
................................................................
................................................................
.................................. 
 Xếp loại : ....................... 
 Hòa Hiệp Bắc , ngày ..../..../2009 
 Tổ trưởng chuyên môn 4&5 
 Lê Thị Cúc 
HỘI ĐỒNG XÉT CHỌN SKKN ĐƠN VỊ 
.......................................................... 
.......................................................... 
.......................................................... 
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................
................................ 
 Xếp loại : ....................... 
 Hòa Hiệp Bắc , ngày ..../..../2009 
 Thủ trưởng đơn vị 
 Nguyễn Thanh Tuấn 
NHẬN XÉT , XẾP LOẠI SKKN CỦA 
PHÒNG GD&ĐT LIÊN CHIỂU 
.................................................................
.................................................................
.................................................................
.................................................................
................................................................. 
Xếp loại : ....................... 
 Hòa Hiệp Bắc , ngày ..../..../2009 
 Trưởng phòng 
 PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ 
 I - LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
 Trước xu thế ngày càng phát triển mạnh mẽ của thế giới. Đất nước ta 
đang tích cực đổi mới trên tất cả các lĩnh vực nhằm đáp ứng trước nhu cầu 
phát triển của thế giới. Đặc biệt trong những năm gần đây, ngành Giáo dục 
của chúng ta đã có nhiều bước thay đổi mạnh mẽ, chất lượng ngày càng 
nâng cao.Tuy nhiên, một đất nước đang còn nhiều khó khăn thì đòi hỏi phải 
có sự nỗ lực tham gia của tất cả các ngành, các cấp và của toàn xã hội. 
Trong đó các nhà quản lí, các thầy cô giáo và các bậc phụ huynh là những 
người trực tiếp giáo dục nuôi dưỡng các em đã và đang dành nhiều sự quan 
tâm, nhưng cũng không ít băn khoăn, trăn trở về chất lượng giáo dục hiện 
nay. 
 Ngôi trường thân yêu nơi tôi đang dạy, nằm dưới chân đèo mang cái tên 
hùng vĩ của ngọn núi Hải Vân. Là một ngôi trường nằm trên mảnh đất có 
điều kiện về kinh tế, văn hóa xã hội còn thấp kém so với địa bàn thành phố. 
Vì thế, học sinh ở đây chịu nhiều thiệt thòi hơn so với các trường bạn. Đặc 
biệt các em thiếu sự quan tâm, giáo dục của gia đình.Vì thế, tình trạng học 
sinh học yếu kém, có nhiều biểu hiện đạo đức chưa tốt cũng là điều dễ hiểu. 
 Là một giáo viên đã trực tiếp đứng lớp nhiều năm, tôi thực sự trăn trở, 
day dứt trước những học sinh yếu kém. Bởi vì, thực tế có những học sinh đã 
học xong Tiểu học mà khả năng “ nghe, nói, đọc, viết, tính toán” chưa thành 
thạo. 
Làm thế nào để giúp các em vươn lên ngang hàng với bạn bè ,tạo cho các 
em khả năng lĩnh hội tri thức một cách tự nhiên? Đó là câu hỏi luôn thường 
trực trong tâm trí tôi. 
 Từ những trăn trở đó, tôi đã nghiên cứu, tìm hiểu “Nguyên nhân dẫn đến 
tình trạng học yếu kém ở học sinh Tiểu học và tìm ra giải pháp khắc 
phục” . Với hi vọng sẽ giải quyết những day dứt, trăn trở của bản thân và 
góp một phần nhỏ bé vào việc nâng cao chất lượng giáo dục, tránh được tình 
trạng “học sinh ngồi nhầm lớp .” 
 II - CƠ SỞ KHOA HỌC: 
 1. Cơ sở lí luận: 
 Đối với học sinh Tiểu học do đặc điểm tâm sinh lí có nhiều nét đặc biệt: 
Hiếu động, ham chơi, dễ nhớ, chóng quên, nhận thức chủ yếu bằng cảm 
tính. Vì vậy, tình trạng học yếu kém dễ dàng xuất hiện.Tuy vậy, khắc phục 
tình trạng đó không phải là quá khó, bởi phần lớn sự học hành của trẻ còn 
nằm trong ranh giới cho phép,đó chỉ là sự chậm phát triển tạm thời. Mọi cái 
ở trẻ đều có thể uốn nắn, thay đổi được nếu có sự quan tâm,dẫn dắt của thầy 
cô, của cha mẹ và những người xung quanh. 
2. Cơ sở thực tiễn: 
 Trong mổi trường, mỗi lớp học thường có học sinh giỏi, có những em có 
năng khiếu đặc biệt và cũng có những học sinh khả năng tiếp thu còn hạn 
chế, yếu kém. Tình trạng học sinh học yếu kém trong nhà trường là một vấn 
đề tự nhiên nhưng là một vấn đề cần được quan tâm.Những năm gần đây số 
lượng học sinh lưu ban không đáng kể, thậm chí có nơi không có học sinh 
lưu ban, nhưng không vì thế mà chúng ta nghĩ rằng học sinh yếu kém không 
còn nữa.Trên thực tế ở các trường học, mặt bằng chất lượng đại trà chưa ổn 
định như trường chúng tôi những năm gần đây tỉ lệ hoc sinh yếu kém chiếm 
3% đến 5% , mặc dù công tác phụ đạo học sinh yếu kém luôn đặt lên hàng 
đầu, được sự quan tâm đặc biệt của Ban giám hiệu nhà trường, của mỗi thầy 
cô giáo và của các bậc phụ huynh, đã không ít thầy cô đưa ra những biện 
pháp để ngăn ngừa, khắc phục tình trạng học sinh học yếu kém và đã thu 
được một số kết quả khả quan nhưng chưa thật hữu hiệu. 
 PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 
I-NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN TÌNH TRẠNG HỌC SINH HỌC YẾU 
KÉM: 
 Qua nhiều năm giảng dạy,đúc rút từ những kinh nghiệm thực tế tôi thấy 
rằng, trừ những trường hợp bệnh lí, các em phát triển bình thường đều có 
khả năng tiếp thu hệ thống chuẩn kiến thức các môn học và đạt các yêu cầu 
qui định. Song trên thực tế cho thấy trong một lớp học số học sinh yếu kém 
còn tương đối nhiều, và tình trạng học sinh yếu kém là do nhiều nguyên 
nhân: 
 1. Sự phát triển nhận thức của học sinh cùng lứa tuổi không đồng đều, 
hoạt động tư duy có những nét riêng biệt đối với từng em. Trong một lớp 
học thường có bốn đối tượng học sinh khác nhau: Giỏi, Khá, Trung 
bình,Yếu kém. Trong số đó có em giỏi toàn diện có em giỏi văn,có em giỏi 
toán, cũng có những em có năng khiếu đặc biệt khác.Bên cạnh đó,cũng có 
những em học yếu kém một hoặc nhiều môn học khác.Trong trường hợp này 
đòi hỏi người giáo viên phải biết kết hợp hài hòa, bao quát giữa các đối 
tượng và đặc biệt quan tâm chú ý đến những học sinh yếu kém, những học 
sinh có những nhận thức chưa cao. 
 2.Việc lĩnh hội các kiến thức cơ bản đã học chưa đầy đủ, thiếu vững 
chắc tạo nên chỗ hổng trong hệ thống kiến thức. 
 3.Thái độ học tập thiếu tích cực, thiếu tự giác, chưa xác định được mục 
tiêu, động cơ, chưa thấy được ý nghĩa lâu dài của vấn đề học tập.Vì thế phải 
phân tích, giảng giải cho học sinh hiểu rõ tầm quan trọng của việc học, tạo 
được hứng thú, say mê học tập cho học sinh. 
 4. Sức khỏe hạn chế, đời sống gặp nhiều khó khăn, thời gian dành cho 
việc học tập chưa đầy đủ. Đây là nguyên nhân khách quan vì thế phải phát 
huy tính đoàn kết, đùm bọc, tương trợ lẫn nhau.Đồng thời học sinh đó phải 
thực sự cố gắng vươn lên, không nản chí bỏ bê việc học. 
 5. Việc học tập ở nhà của các em chưa thực sự được quan tâm, chú ý, 
thiếu sự giúp đỡ, động viên, khuyến khích của gia đình. Hầu hết các em là 
con gia đình nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt (mồ côi,cha mẹ li dị,...) . 
 Bên cạnh những nhược điểm của học sinh và phụ huynh , mỗi một giáo 
viên chúng ta cũng nên đánh giá một cách khách quan rằng:Về phía giáo 
viên vẫn còn một số đồng chí vẫn đang tồn tại những khuyết điểm không 
nhỏ như: Nhịp độ giảng dạy quá nhanh, chưa theo từng đối tượng, chưa áp 
dụng đổi mới phương pháp dạy học, tinh thần trách nhiệm đối với việc 
giảng dạy, giáo dục học sinh chưa cao. Sự phối hợp với phụ huynh học sinh 
chưa tích cực, kịp thời. 
 Những nguyên nhân trên tác động tổng hợp vào trẻ làm cho trẻ hứng thú 
học tập kém, học sinh thiếu tự tin, thiếu cố gắng vươn lên dẫn tới tình trạng 
học sinh học yếu kém. 
II- HOẠT ĐỘNG TƯ DUY CỦA HỌC SINH HỌC YẾU KÉM: 
 Ở những học sinh yếu kém hoạt động tư duy có những nét riêng biệt, 
biểu hiện ở một số điểm sau: 
 1. Tư duy thiếu linh hoạt và hoạt động tư duy chưa vững chắc.Từ việc 
lĩnh hội một tính chất chung nào đó, học sinh khó có thể tìm được ví dụ 
minh họa hoặc từ ví dụ cụ thể khó phát hiện được tính chất chung. Chẳng 
hạn học sinh có thể trả lời được câu hỏi: Thế nào là tính chất giao hoán 
của phép cộng ? 
Nhưng lại không lấy được ví dụ cụ thể. 
 Các em gặp khó khăn khi phải chuyển từ hình thức thao tác tư duy này 
sang thao tác tư duy khác. Học sinh bị buộc chặt vào lời giảng của giáo viên, 
thay thế nắm một cách tự giác nội dung kiến thức bằng việc tiếp thu thụ 
động, không đầy đủ, suy luận thường máy móc hay dựa vào tương tự, căn 
cứ vào dấu hiệu bên ngoài. 
 Tư duy thiếu linh hoạt này thể hiện khá rõ khi luyện tập.Khi lấy ví dụ 
các em thường dựa vào sách giáo khoa, khi làm các bài tập mới các em 
thường lao vào làm bằng cách tái hiện những cách giải đã được luyện tập 
máy móc nhiều lần,khi hỏi về lí lẽ các em lại không trả lời được.Nhiều khi 
làm bài giáo viên chỉ cần thay đổi cách hỏi, cách diễn đạt cũng làm các em 
lúng túng. 
 Ví dụ :Học sinh có thể tìm được kết quả bài: 161 + x = 600 
Nhưng lại không trả lời được các câu hỏi để tìm hiểu yêu cầu của bài toán. 
 2.Sự chú ý , óc quan sát, trí tượng của học sinh học yếu kém đều phát 
triển chậm. Khi phân tích thường khó phân biệt dấu hiệu bản chất và không 
bản chất.Khi tổng hợp thường dựa vào các dấu hiệu dễ thấy bên ngoài. Khả 
năng phân tích tổng hợp kém và phát triển không đồng đều nên có khi phân 
tích được nhưng không biết tổng hợp. Khả năng trìu tượng hóa,khái quát 
hóa đều chậm. 
 Chẳng hạn khi làm