Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng kế hoạch và phương pháp giảng dạy phòng chống đuối nước cho học sinh THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
~~~~~~~~~~–&—~~~~~~~~~~~
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài
MỘT SỐ KINH NGHIỆM XÂY DỰNG KẾ HOẠCH VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY PHÒNG CHỐNG ĐUỐI NƯỚC CHO HỌC SINH THPT
Lĩnh vực: Giáo dục thể chất
Năm học: 2021 – 2022
Phần I ĐẶT VẤN ĐỀ
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI, TÍNH CẤP THIẾT
Giáo dục Thể chất (tiếng Anh là Physical education) là một loại hình giáo dục mà nội dung chuyên biệt là dạy học vận động (động tác) và phát triển có chủ định các tố chất vận động của con người.
Vai trò của giáo dục thể chất: Giúp học sinh phát triển toàn diện các phẩm chất và năng lực; kết hợp phát triển năng lực chung như: năng lực tự chủ và tự học; năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, song song với phát triển các năng lực đặc thù như: năng lực chăm sóc sức khỏe, năng lực vận động cơ bản, năng lực hoạt động thể dục thể thao; kết hợp phát triển năng lực với phát triển phẩm chất. Thông qua bài tập thể chất đa dạng như: các bài tập đội hình đội ngũ, tư thế và kỹ năng vận động cơ bản, các bài tập thể dục, các trò chơi vận động, các môn thể thao và kỹ năng phòng tránh chấn thương trong hoạt động thể dục thể thao.
Tắm nước có tác dụng tốt cho hệ thống mạch máu, tăng cường tuần hoàn, đẩy mạnh quá trình trao đổi chất, giúp cơ thể nhanh chóng thích nghi khi nhiệt độ môi trường thay đổi.
Môn bơi có tác dụng nâng cao sức khỏe, thể lực, phát triển thể chất, tầm vóc và hạn chế đuối nước. Học sinh biết bơi được coi như có thêm phao cứu sinh và đôi mái chèo để thoát hiểm khi bị nước đe dọa, tự cứu mình và có thể hỗ trợ cứu người khác khi gặp sự cố dưới nước. Là một trong nhưng môn thể thao tự chọn trong trường THPT và trong môn bơi có nhiều nội dung thi đấu HKPĐ. Nội dung kỹ năng bơi và phòng chống tai nạn đuối nước có mối quan hệ hữa cơ và là vấn đề được ngành, xã hội, phụ huynh và học sinh quan tâm. Ngạn ngữ cổ có câu: “Tam sơn, tứ hải, nhất phần điền” ý muốn nói đất nước Việt Nam có đến ba phần là núi rừng, bốn phần là biển đảo, chỉ có một phần là đồng ruộng để cày cấy. Như vậy, xung quanh chúng ta đa phần là nước và có thể rất dễ dẫn đến rủi ro đuối nước.
Đuối nước là hiện tượng khí quản của người lớn hay trẻ nhỏ bị một chất lỏng (thường là nước) xâm nhập vào dẫn tới ngạt thở, “bất kỳ một khu vực nước mở nào cũng có thể là mối nguy với trẻ nhỏ chỉ cần nước có thể xâm nhập vào khí quản làm ngạt thở dẫn tới đuối nước, tử vong”. Khu vực nước mở hiện diện ở mọi nơi, trong nhà, ngoài ngõ, chúng có thể đơn giản chỉ là xô chứa nước bỏ giữa nhà, chum vại đựng nước không đậy nắp, vũng nước đầu hè sau cơn mưa hoặc có thể là sông, ngòi, hồ, ao, biển. Hậu quả của ngạt thở lâu có thể dẫn đến tử vong (chết đuối) hoặc không tử vong, nhưng gây tổn hại nghiêm trọng cho hệ thần kinh (theoWHO).
Trong thập kỉ vừa qua, đuối nước cướp đi sinh mạng của hơn 2,5 triệu người trên toàn cầu. Theo ước tính, mỗi năm có khoảng 236.000 người tử vong do đuối
nước. Lứa tuổi từ dưới 24 chiếm tỷ lệ đuối nước cao nhất, trong độ tuổi này đuối nước là nguyên nhân thuộc nhóm đầu các trường hợp tử vong do tai nạn thương tích, thếnên đuối nước đã trở thành vấn đề nóng mà cả xã quan tâm. Để nhấn mạnh hậu quả nghiêm trọng và sâu sắc của đuối nước đối với gia đình, cộng đồng và xã hội, từ đó kêu gọi sự phối hợp đa ngành cho các giải pháp cứu sống sinh mạng. Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc đã thông qua Nghị quyết về vấn đề đuối nước toàn cầu vào tháng 04 năm 2021 và lựa chọn ngày 25 tháng 07 hàng năm là Ngày thế giới Phòng, chống đuối nước. Chủ đề của năm nay là “Bất kỳ ai cũng có nguy cơ bị đuối nước, nhưng hoàn toàn có thể phòng chống”
Việt Nam là một trong những quốc gia có tỉ lệ trẻ em tử vong do đuối nước cao, hơn các nước trong khu vực Đông Nam Á và cao gấp 10 lần các nước phát triển, với trên 2.000 trẻ em tử vong do đuối nước mỗi năm.
Nhằm tăng cường hiệu quả công tác phòng, chống tai nạn đuối nước, đảm bảo an toàn cho học sinh. Trước vấn đề báo động đó chính phủ, bộ LĐTBXH, Bộ giáo dục và Đào tạo, các địa phương hàng năm đã tập huấn, cung cấp tài liệu, ban hành nhiều văn bản, gần nhất là Công văn số 1977/BGDDT-GDTC ngày 14 tháng 5 năm 2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạovề việc Tăng cường, phòng chống đuối nước trẻ em, học sinh hè 2021; Công văn số 1738/SGD&ĐT-GDTrH ngày 30 tháng 8 năm 2021 của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An về việc hướng dẫnthực hiện nhiệm vụ Giáo dục thể chất và hoạt động thể thao trường học năm học 2021 – 2022 cũng nhấn mạnh về vấn đề phòng, chống đuối nước; 
Dù được cả xã hội quan tâm, các cơ quan quản lý nhà nước đã ban hành nhiều văn bản, tuy nhiên lại không có hướng dẫn cụ thể về việc thực hiện nên các trường học đang lúng túng trong việc triển khai hoặc chưa thực hiện hóa bằng việc xây dựng kế hoạch để cho hoạt động có hiệu quả mà chủ yếu thực hiện mang tính chất đối phó, hiệu quả chưa cao. Tuy nhiên về nội dung này trong những năm qua tại các đơn vị trường THPT Quỳnh Lưu 1 - huyện Quỳnh Lưu, trường THPT Hoàng Mai – thị xã Hoàng Mai, trường THPT 1-5 – huyện Nghĩa Đàn đã triển khai và thực hiện tốt công tá ... ém cỏi, người lái đò nuốt nỗi nhục vào trong lòng và trả lời: "không". Lúc này vị giáo sư đáng kính bèn phán: "Tôi cũng nghĩ thế, anh đã phí ba phần tư cuộc đời rồi". Bổng có cơn gió lớn ập đến, con sóng trở lên hung tợn lật nhào chiếc thuyền giữa dòng. Hai người ngoi ngóp giữa dòng nước người lái đò hỏi vị giáo sư: "ông có biết bơi không?" Vị giáo sư run rẩy: "Kh..không"  thế rồi dù người lái đò lao đến để cứu giúp nhưng vì sức cùng lực kiệt trước con sóng quá lớn và đã đẩy 2 người về 2 dòng nước, người lái đò biết bơi và bơi được lên bờ còn vị giáo sư "đành  mất cả cuộc đời".
PHỤ LỤC 4
PHIẾU TỰ ĐÁNH GIÁ CỦA CÁ NHÂN TRONG NHÓM
(do nhóm trưởng phụ trách)
Họ tên..,Nhóm.
TT
Tiêu chí đánh giá
Điểm(100 đ)

11
Tham gia vào các buổi họp nhóm
20đ
- Đầy đủ

- Thường xuyên

- Một vài buổi

- Không buổi nào


22
Tham gia đóng góp ý kiến
20đ
- Tích cực

- Thường xuyên

- Thỉnh thoảng

- Không bao giờ


33
Hoàn thành công việc của nhóm đúng thời hạn
20đ
- Luôn luôn

- Thường xuyên

- Thỉnh thoảng

- Không bao giờ


44
Hoàn thành công việc của nhóm giao có chất lượng
20đ
- Đầy đủ, chất lượng tốt

- Đầy đủ, chất lượng chưa tốt

- Không hoàn thành


55
Hợp tác tốt với các thành viên khác trong nhóm
20đ
- Tốt

- Bình thường

- Không tốt


- Không hợp tác


Tổng


PHIẾU ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM CỦA THU ĐƯỢC TỪ TRẢI NGHIỆM
(do giáo viên và các nhóm trưởng phụ trách)
Nhóm:.... Nhóm trưởng ...
TT

Tiêu chí đánh giá
Điểm (100)

1
Ý tưởng xây dựng sản phẩm
15đ
- Có ý tưởng độc đáo, sáng tạo, sắp xếp trật tự, khoa học và logic.

- Có ý tưởng hay, sáng tạo nhưng sắp xếp chưa khoa học và logic.

- Thiếu ý tưởng sáng tạo, sắp xếp rời rạc, chưa khoa học và logic.


2
Nội dung sản phẩm
30đ
- Chính xác, đầy đủ, có tính giáo dục và thuyết phục.

- Chính xác, đầy đủ, có tính giáo dục nhưng chưa thuyết phục

- Thiếu chính xác, chưa đầy đủ, chưa có tính giáo dục


3
Tài nguyên (Tài liệu)
15đ
- Đầy đủ, phù hợp, đa dạng, xử lý thông tin tốt

- Đầy đủ, phù hợp, thiếu sự đa dạng, hạn chế khi xử lý thông tin

- Chưa đầy đủ, thiếu sự đa dạng, xử lý kém


4
Hình thức trình bày sản phẩm
20đ
- Cấu trúc hợp lí, đề mục trình bày khoa học, hình ảnh, video phù hợp

- Cấu trúc hợp lí, đề mục trình bày chưa khoa học, font chữ, hình ảnh, video phù hợp

5
Cách thức trình bày/ giới thiệu sản phẩm
10đ

- Cả nhóm cùng trình bày sản phẩm, có tính thuyết phục, hấp dẫn

- Đại diện nhóm trình bày sản phẩm, có tính thuyết ph

- Đại diện nhóm trình bày sản phẩm, ít có tính thuyết phục, hấp dẫn


6
Thời gian hoàn thành sản phẩm/ thời gian trình bày sản phẩm
10đ
- Đúng và trước thời hạn, trình bày sản phẩm đúng thời gian

- Chậm hơn so với thời hạn, trình bày sản phẩm thiếu /thừa thời gian

- Không hoàn thành sản phẩm


Tổng

PHIẾU TỔNG HỢP ĐÁNH GIÁ HỌC SINH
(do giáo viên phụ trách)
Nhóm....................................Tìm hiểu về..............
TT

Họ tên
Tổng hợp điểm đánh giá

Tổng điểm

Điểm TB

Tự đánh giá

Nhóm đánh giá
Các nhóm đánh giá sản phẩm nhóm
Giáo viên đánh giá sản phẩm nhóm
1







2







3







4







5







6







7







8







9








MỤC LỤC
Mục
Nội dung
Trang
Phần I
ĐẶT VẤN ĐỀ
1
I.
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI, TÍNH CẤP THIẾT
1
II.
TÍNH MỚI, ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
2
Phần II
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
3
I.
CƠ SỞ KHOA HỌC
3
1.
Khái niệm về đuối nước; quan điểm xây dựng chương trình môn học,

3
2.
Ý nghĩa của hoạt động phòng chống đuối nước, quan điểm xây dựng chương trình môn học đối với hoạt động giáo dục, dạy học ở trường phổ thông

5
3.
Quy trình tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục/dạy học phòng chống đuối nước tại đơn vị.

9
4.
Những yêu cầu về dạy học phòng chống đuối nước
10
5.
Các hình thức dạy học, tổ chức hoạt động giáo dục phòng chống đuối nước.

11
II.
THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ, ĐÁNH GIÁ THỰC TIỄN
15
III.
GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
15
1.
Xác định vấn đề cần giải quyết
15
2.
Xây dựng chương trình
15
3.
Những công việc chuẩn bị cho phương án tổ chức dạy học
24
IV.
THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
35
1.
Mục đích của thực nghiệm sư phạm
35
2.
Nội dung của thực nghiệm sư phạm
36
3.
Phương pháp thực nghiệm sư phạm
36
Phần III.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
42
I.
KẾT QUẢ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
42

Mục
Nội dung
Trang
II.
NHỮNG KẾT LUẬN SAU QUÁ TRÌNH TRIỂN KHAI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

43
1.
Tính mới, sáng tạo:
43
2.
Về hiệu quả kinh tế:
43
3.
Về hiệu quả xã hội:
43
4.
Khả năng áp dụng mở rộng của đề tài:
43
III.
NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
44
1.
Một số khó khăn gặp phải khi tiến hành
44
2.
Những kiến nghị, đề xuất
44

LỜI KẾT
44

TÀI LIỆU THAM KHẢO
45

CÁC PHỤ LỤC


DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
Danh mục chữ cái viết tắt, từ quốc tế

Nghĩa đầy đủ
Danh mục chữ cái viết tắt, từ quốc tế

Nghĩa đầy đủ
WHO
Tổ chức Y tế Thế giới
HTTC
Hình thức tổ chức
THPT
Trung học phổ thông
NL
Năng lực
HKPĐ
Hội khỏe Phù Đổng
PC
Phẩm chất
TDTD
Thể dục thể thao
GV
Giáo viên
GDTC
Giáo dục thể chất
HS
Học sinh
SKKN
Sáng kiến kinh nghiệm
M
Mét
QTDH
Quá trình dạy học
S
Giây
NCBH
Nghiên cứu bài học
ĐC
Đối chứng
PP
Phương pháp
TN
Thực nghiệm
KTDH
Kỹ thuật dạy học