Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp dạy ngữ âm trong một tiết dạy

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
ĐỀ TÀI: 
PHƢƠNG PHÁP DẠY NGỮ ÂM 
TRONG MỘT TIẾT DẠY 
A.ĐẶT VẤN ĐỀ. 
Trong sự nghiệp công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước và hội nhập 
với cộng đồng quốc tế. Vì vậy con người phải có tri thức đáp ứng những đòi 
hỏi cao của đất nước, khẩn trương đổi mới giáo dục – đào tạo, trong đó có 
đổi mới giáo dục. 
Chúng ta đang ở thế kỉ 21, thế kỉ của khoa học tiên tiến và hiện đại. Vì 
vậy đòi hỏi con người phải có tri thức, đáp ứng kịp thời những đòi hỏi ngày 
càng cao của đất nước. Tiếng Anh có một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Việc 
phổ cập Tiếng Anh ở nước ta ngày nay đang dược Đảng và chính phủ dành 
cho sự quan tâm đặc biệt. Trong chiến lược dạy học ngoại ngữ việc dạy học 
Tiếng Anh nói chung, dạy học Tiếng Anh ở trường THCS nói riêng đang đặt 
ra những nhiệm vụ mới, đòi hỏi người giáo viên phải quán triệt sâu sắc mục 
đích, đối tượng, nguyên tắc, chương trình dạy và học ngoại ngữ cũng như 
không ngừng phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn, trình độ nghiệp vụ sư 
phạm. Hơn thế nữa, để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên 
không thể không có lòng yêu nghề, yêu trò, thường xuyên đầu tư suy nghĩ, 
đề xuất sáng kiến và những thủ pháp lên lớp hiệu quả. Là một giáo viên dạy 
ngoaị ngữ tôi muốn trao đổi ở đây những nhận thức. 
 Xuất phát từ đặc trưng bộ môn ngoại ngữ, dạy đầy đủ bốn kĩ năng: 
Nghe- Nói -Đọc - Viết. Nhưng thực tế phương pháp dạy môn Tiếng Anh 
trong thời gian gần đây các kĩ năng nghe - viết dược các giáo viên luyện kĩ 
hơn. Nên tôi mạnh dạn trình bày sáng kiến kinh nghiệm “Phương pháp dạy 
ngữ âm trong một tiết học” và một số thủ thuật dạy , kiểm tra ngữ âm thông 
qua một số dạng bài tập. Trong phạm vi sáng kiến kinh nghiệm này tôi xin 
đề cập đến việc dạy và luyện đọc, phát âm chính xác các âm, các từ, cụm từ 
Tiếng Anh để phù hợp với tiến trình phát triển của ngôn ngữ hiện đại. Để đạt 
được mục đích cuối cùng là giúp học sinh phát âm chuẩn và ngữ điệu của 
câu. 
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. 
I. Tình hình chung: 
Việc dạy và học trong nhà trường hiện nay, đã có nhiều khởi sắc, điêù 
kiện cơ sở vật chất và thiết bị dạy học đã được trang bị đầy đủ hơn, đội ngũ 
giáo viên chuẩn hoá cao. Đặc biệt phong trào đổi mới phương pháp dạy học 
được đẩy mạnh, đa số giáo viên có sáng tạo biết lựa chọn phương pháp phù 
hợp, phát huy được tính tích cực của học sinh. Nhưng thực tế, như chúng ta 
đã biết trong rất nhiều năm trước đây, theo phương pháp dạy học cổ truyền ở 
trong lớp thầygiáo là trung tâm, là người nặng nề về truyền đạt kiến thức, 
chưa rèn luyện được cho học sinh cách học tập tích cực, cách sử dụng kiến 
thức, cách nắm bắt vấn đề chủ động. Phương pháp giảng chủ yếu như vậy đã 
ảnh hưởng sâu sắc đến khả năng nhận thức độc lập của học sinh ở tất cả các 
môn học nói chung và đặc biệt là môn ngoại ngữ- một môn học có đặc thù 
riêng là học sinh được rèn luyện độc lập nhiều càng tốt và trong giờ học, học 
sinh phải được tạo điều kiện sử dụng ngôn ngữ theo chính khả năng của 
mình. Như vậy, phương pháp đổi mới trong dạy và học ngoại ngữ là phương 
pháp giúp cho học sinh học tập tích cực. Để đạt được mục đích đó trong một 
giờ học ngoại ngữ thì giáo viên là người tạo ra cho học sinh thói quen noi 
theo các chủ điểm tình huống do giáo viên tạo ra cho tiết học diễn ra “ Nhẹ 
nhàng, sinh động, hiệu quả”. 
II. Vấn đề cần giải quyết: 
Đứng trước một vấn đề dạy và học đó tôi đã suy nghĩ để tìm ra một 
phương pháp dạy ngữ âm và những việc làm đó tôi đã viết thành phương 
pháp dạy ngữ âm trong một tiết học. 
Dạy ngữ âm giúp học sinh tạo ra được không khí học ngoại ngữ, phát 
âm chuẩn các từ trong bài.Mục đích của việc dạy ngữ âm trong một lớp 
ngôn ngữ không nhằm làm cho người học có khả năng phát âm tương tự như 
người bản ngữ vì việc này không thực tế, trừ trường hợp người học có năng 
khiếu thật đặc biệt và động cơ học rất cao. Mục tiêu dạy ngữ âm là giúp cho 
người học đạt được một khả năng phát âm đúng ở một mức độ nào đó để có 
thể truyền đạt được điều họ muốn nói với người khác. 
III. Phƣơng pháp tiến hành: 
 Nội dung: 
Các Mác nói:” Con nhện thực hiện thao tác của người thợ dệt, con ong 
xây tổ sáp làm cho kiến trúc sư phải hổ thẹn. Nhưng một nhà kiến trúc sư có 
tồi đi chăng nữa thì ngay từ đầu cũng đã khác con ong cừ nhất ở chỗ trước 
khi dùng sáp xây tổ anh đã tự xây trong đầu mình rôi.”. Con người khác với 
con vật ở khả năng tư duy và đầu óc suy nghĩ. Ngôn ngữ là phương tiện giao 
tiếp quan trọng nhất của loài người để hình thành xã hội. Trong quá trình 
học Tiếng Anh, bốn kĩ năng: Nghe, nói, đọc, viết luôn luôn được chú ý đến 
nhiều hơn nhưng phần luyện âm lại là phần quan trọng nhất trong khi giao 
tiếp hay thực hành các kĩ năng. Theo tôi, có một số yếu tố ảnh hưởng đến 
việc phát âm Tiếng Anh. 
a. Sự chuyển di của tiếng mẹ đẻ: Do tiếng mẹ đẻ của người học có 
ảnh hưởng đến việc phát âm Tiếng Anh nên người dạy cần có một sự hiểu 
biết nhất định về hệ thống âm của tiếng mẹ đẻ của người học để có thể tiên 
đoán những khó khăn cũng như thuận lợi trong việc người học phát âm 
Tiếng Anh hầu có thể hướng dẫn và sửa chữa cho người học đọc được các 
âm khó- phần lớn những âm này không có trong hệ thống âm thanh của 
tiếng mẹ đẻ. Người Việt học Tiếng Anh thường gặp khó khăn trong việc đọc 
các âm đầu từ như:/ δ / và / θ /, và các âm cuối từ như: /z/, /s/ và / ή 
/....các âm / /, / / cũng là những âm khó đối với người Việt học Tiếng 
Anh. Ngoài ra, trọng âm, ngữ điệu làm thay đổi ngữ nghĩa của từ và câu 
cũng là những vấn đề mà người việt khong quen trong hệ thống âm vị và 
ngữ điệu của tiếng việt. 
b. Tuổi của người học: Người học càng nhỏ tuổi thì càng dễ học nói 
hơn người lớn tuổi. Theo nghiên cứu, những trẻ em dưới 12 tuổi học nói 
Tiếng Anh sẽ ít bị ảnh hưởng của giọng nói Tiếng Việt hơn là những người 
học lớn tuổi hơn. 
c. Việc tiếp xúc với Tiếng Anh: Cần phải tính đến cả thời gian lẫn 
mức độ tiếp xúc với Tiếng Anh. Người học càng có nhiều thời gian tiếp xúc 
với Tiếng Anh thì càng phát âm tốt hơn. Người học cũng sẽ đạt được nhiều 
tiến bộ hơn nếu được tiếp xúc với mẫu phát âm tốt hoặc được giải thích cặn 
kẽ về hệ thống âm và cachs phát âm Tiếng Anh. 
d. Khả năng phát âm bẩm sinh của người học: Nhiều người học có 
khả năng bẩm sinh trong việc bắt chước và nói được một cách dễ dàng 
nhưng âm thanh xa lạ với họ. Những người học như thế sẽ tiến bộ nhanh hơn 
những người không có khả năng tương tự. 
e. Thái độ và cảm nhận: Thái độ của ngừơi học đối với thứ tiếng 
đang học 
cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến việc học phát âm. Thái độ học tập của 
người học càng tốt thì việc phát âm càng tốt vì họ cố găng bắt chước cho 
giống cách nói của người bản ngữ. 
 f. Động cơ học tập của người học và sự quan tâm của họ đối với 
việc phát âm tốt: Đây là một yếu tố rất quan trọng trong việc dạy phát âm. 
nếu người học có động cơ phát âm tốt thì họ sẽ đầu tư nhiều thì giờ hơn và 
nỗ lực hơn trong việc học phát âm. từ đó họ sẽ có nhiều tiến bộ hơn. 
C. Kinh Nghiệm Phƣơng Pháp Giảng Dạy . 
I. Tiến hành thực hiện : 
1. Khảo sát đối tƣợng cho học sinh : 
Tôi lấy đối tượng là học sinh lớp 5 do tôi trực tiếp giảng dạy để nghiên 
cứu và làm chứng minh . 
Ban đầu theo dõi tình hình học tập của lớp tôi thấy phần lớn các em rất 
ngại đọc , nếu đọc được thì còn rất nhiều sai sót và kết quả như sau : 
- Đối tượng học sinh lớp 5B . 
- Tổng số : 60 học sinh . 
- Chất lượng : Giỏi : 15% 
 Khá : 50% 
 TB : 35% 
2. Phƣơng pháp thực hiện : 
Do đọc không được từ đó nên các em có tâm lý nặng nề không muốn 
đọc . Là giáo viên phụ trách bộ môn tôi động viên , khuyến khích tạo không 
khí thoải mái và đặc biệt tôi dung các hình ảnh dụng cụ trực quan hoặc hình 
ảnh ngộ nghĩnh đưa ra từ hoặc câu tạo cho học sinh thích thú học tập và 
thích đọc hơn . 
a, Nguyên âm – Phụ âm 
Chỉ cho học sinh nắm vững nguyên âm , phụ âm và một số cách đọc 
của một số từ khi đứng trước nguyên âm . 
 Eg : The pen / δәpen / 
Khi phiên âm có dấu / : / thì đọc kéo dài . 
 / I / đọc ngắn như I của Tiếng Việt . 
 / I / đọc kéo dài ii . 
 / ^ / đọc ă và ơ . 
 / δ / đặt đầu lưỡi giữa hai hàm răng . 
b, Dấu nhấn : 
Hướng dẫn học sinh cách đọc dấu nhấn – tức âm đó được đọc mạnh hơn . 
Dấu nhấn được dùng khi từ đó có hơn một âm tiết . 
 Eg : hello / hә‟lәu / 
 Dấu nhấn thứ nhất và dấu nhấn thứ 2 . 
 Eg : Notebook / „nәutbuk / 
 Dấu nhấn trong cụm từ và câu . 
Eg : listen and repeat / „lisn en(d) ri‟pi:t / 
c, Ngữ điệu 
Ngữ điệu là “ âm nhạc “ của ngôn ngữ chính là âm lên và xuống khi 
chúng ta nói . Ngữ điệu rất quan trọng khi chúng ta diễn đạt ngữ nghĩa , đặc 
biệt trong việc tả thái độ của chúng ta ( ngạc nhiên , vui buồn .) 
Hướng dẫn học sinh nhận thức được hai ngữ điệu cơ bản : 
+ Đọc lên giọng : được dùng trong câu hỏi : Yes / No questions : 
- Is your book big ? 
- Do you have pets ? 
 + Đọc xuống giọng : được dùng trong câu nói thông thường , mệnh lệnh 
và câu hỏi : WH - question: 
- What is your name ? 
- My name is Nam . 
d, Cách đọc khi thêm “s” và “es” : 
+ Cách đọc / iz / : Nếu danh từ số ít tận cùng bằng chữ s , x , sh , ch , z , 
thì số nhiều thêm es đọc / iz / . Nếu danh từ số ít tận cùng bằng chữ ce , se 
, ge , thì số nhiều thêm s đọc / iz / . 
 Eg : finish / „finiſ / ; finishes / „finiſiz / 
 Sentence / sentәns / ; sentences / sentәnsiz / 
+ Cách đọc / s / : Những chữ có tận cùng là p , t , k thì đọc s 
 Eg : A book / buk / ; books / buks / 
+ Cách đọc / z / : Những từ có tận cùng bằng a , e , i , o , u , b , v thì đọc 
/ z / 
 Eg : please / pli:z / 
II. Kĩ thuật rèn luyện: 
 1. Lặp lại từ: Học sinh nghe và lặp lại từ theo mẫu ( giáo viên / băng 
tiếng) 
Ex: luyện Âm / i/ và / e /. 
T: Listen and repeat: Hill 
Ss: Hill 
T: Tell 
Ss: Tell 
2. Lặp lại câu: Học sinh lặp lại một câu có những từ chứa âm cần 
luyện. 
 Ex: / s /, / / , và / z/ 
 T: : Listen and repeat: She sells seashells by the seashore. 
 Ss: She sells seashells by the seashore. 
 Ex: / i / , and /