Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn phụ đạo học sinh yếu Toán Lớp 5

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
ĐỀ TÀI: 
HƯỚNG DẪN PHỤ ĐẠO 
HỌC SINH YẾU TOÁN LỚP 5 
 PHẦN THỨ NHẤT- ĐẶT VẤN ĐỀ 
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
LỜI NÓI ĐẦU 
 “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”. 
 Thấm nhuần khẩu hiệu đó, người thầy giáo đã quan tâm giáo dục học sinh 
mình về các mặt : đức, trí, lao, thể, mĩ. Riêng về mặt học tập, đặc biệt là môn 
Toán, lên lớp có một số em tiếp thu bài còn chậm, thiếu tự tin dẫn đến lười học. 
 Làm sao để các em hiểu bài, theo kịp các bạn và có niềm tin trong học tập? 
“Phụ đạo học sinh yếu Toán ở lớp 5” là sáng kiến nhỏ được rút ra trong quá 
trình dạy học mong được góp phần nào vào việc tích lũy kinh nghiệm trong công 
tác dạy học. 
 Do kinh nghiệm còn ít, sáng kiến này chắc sẽ còn nhiều thiếu sót. Rất 
mong các bạn bè đồng nghiệp trong khối, trong và ngoài trường đóng góp ý kiến 
xây dựng để bản sáng kiến được hoàn thiện hơn, xin chân thành cảm ơn. 
1. Về mặt lý luận: 
 - Xuất phát từ đổi mới phương pháp dạy – học Toán, góp phần hình 
thành phẩm chất tốt đẹp của người lao động trong giai đoạn công nghiệp hóa – 
hiện đại hóa đất nước. 
 - Xuất phát từ mục tiêu dạy học Toán ở bậc Tiểu học và mục tiêu dạy học 
Toán ở lớp 5. 
 - Mặt khác, xuất phát từ nhiệm vụ và chỉ tiêu phấn đấu cần đạt. Muốn vậy, 
giáo viên chủ nhiệm phải dạy tốt tất cả các môn học, trong đó môn Toán là một 
trong những môn quan trọng. 
 2. Về mặt thực tiễn: 
 Xuất phát từ thực tế kiểm tra chất lượng đầu năm và kết quả học tập môn 
Toán hằng ngày trên lớp, có một số em tiếp thu bài chậm, có nhiều “lỗ hổng” 
kiến thức, kỹ năng và phương pháp học tập Toán chưa tốt. 
II/ MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
1. Mục đích: 
 - Để đạt được mục tiêu dạy học môn Toán ở lớp 5. 
 - Để học sinh nắm vững kiến thức cũ và kiến thức mới, giúp các em hứng 
thú trong học tập. 
 - Để đạt được mục tiêu giáo dục của nghành, đáp ứng nguyện vọng của 
giáo viên, phụ huynh và học sinh. 
 2. Nhiệm vụ: 
 Để đạt được mục tiêu đặt ra, ngay từ những buổi học đầu tiên, giáo viên 
chủ nhiệm lớp và các giáo viên trong khối đã chú ý đến những em học yếu Toán, 
tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến các em yếu Toán từ đó tìm phương pháp, kế hoạch 
phụ đạo cho các em học tập tiến bộ hơn. 
III/ ĐỐI TƯỢNG, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU. 
1. Đối tượng nghiên cứu. 
 Phụ đạo học sinh yếu toán ở lớp 5. Áp dụng cho việc dạy – học ở khối 
lớp 5 và các lớp khác ở trong và ngoài trường. 
2. Thời gian ngiên cứu. 
 - Từ ngày 15/ 8/08 20/ 9/08 : Trao đổi với đồng nghiệp trong khối về 
tình hình học tập môn Toán của các lớp và lập đề cương. 
 - Từ 21/ 9/09 30/ 10/08 : Nghiên cứu hình thức giảng dạy “Phụ đạo 
học sinh yếu Toán ở lớp 5” và trao đổi với giáo viên trong khối cùng áp dụng 
thử. 
 - Từ 1/ 11 30/ 12 : Hoàn tất các hình thức giảng dạy “Phụ đạo học sinh 
yếu Toán ở lớp 5” 
 - Từ 1/ 1/08 30/ 1/09 : Cùng giáo viên trong khối, trong trường rút ra 
bài học kinh nghiệm và hoàn tất đề tài. 
 - 7/2/09 nộp đề tài về Hội đồng khoa học trường. 
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. 
 - Phương pháp điều tra, khảo sát, quan sát : Giữa giáo viên và học sinh, 
tình hình thực tế của lớp và trường. 
 - Phương pháp trò chuyện : Giữa giáo viên với giáo viên, giữa giáo viên 
với học sinh. 
 - Một số phương pháp hỗ trợ khác: Đọc sách, tham khảo tài liệu 
PHẦN THỨ HAI – GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 
I/ TÌM HIỂU NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN HỌC SINH YẾU TOÁN 
 Sự yếu Toán ở học sinh được biểu hiện bằng nhiều hình, nhiều vẻ nhưng 
nhìn chung các em yếu Toán thường có ba đặc điểm sau đây: 
- Các em có nhiều “lỗ hổng” kiến thức, kỹ năng trong học Toán. 
- Các em tiếp thu bài còn chậm. 
- Phương pháp học tập Toán của các em chưa tốt. 
Người thầy giáo cần nắm vững ba đặc điểm này để tổ chức cho học sinh hoạt 
động học tập một cách hiệu quả. 
Qua gặp gỡ và thăm gia đình một số em yếu Toán, đa số giáo 
viên được biết các em yếu Toán vì: 
- Ở nhà các em chưa tự giác ôn bài, làm bài. 
- Bố mẹ ít quan tâm đến việc học của các em. 
- Chưa lập được thời gian biểu hằng ngày. 
Từ đó , các giáo viên trong khối đã họp để bàn bạc, trao đổi tìm ra 
các biện pháp tiến hành phụ đạo học sinh yếu Toán. 
II/ CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU TOÁN 
 1. Sử dụng và kết hợp, hợp lý các phương pháp dạy học phù hợp với từng đối 
tượng học sinh: 
 - Ngay trong những tiết học Toán đầu năm, giáo viên chủ nhiệm đã lập kế 
hoạch, tham khảo với đồng nghiệp về việc sử dụng, kết hợp các phương pháp 
dạy học để giúp các em tiến bộ hơn. Ngoài ra, chủ nhật hàng tuần cần tới nhà học 
sinh, trao đổi với phụ huynh, quan sát góc học tập, xem thời gian biểu của các em 
và góp ý bổ sung. Từ đó, nhờ phụ huynh kèm thêm ở nhà, giáo viên theo dõi, 
kiểm tra ở lớp, nhờ đó mà các em tiến bộ rõ rệt nhất là phần đọc, viết số tự nhiên 
có nhiều chữ số. 
 Ví dụ: Khi hướng dẫn các em cách đọc số tự nhiên có nhiều chữ số nhiều 
em không đọc được, khi đó chúng ta cần nhẹ nhàng hướng dẫn kĩ cho các em 
cách đọc: 
- Để đọc số tự nhiên có nhiều chữ số, người ta tách số đó thành từng lớp từ 
phải sang trái, cứ ba số hợp thành một lớp, viết cách nhau khoảng một chữ số, rồi 
đọc trong từng lớp. 
 Chẳng hạn đọc các số tự nhiên 1977 ; 23051 . 
 1997 viết tách là 1 997 
 Đơn vị 
 Chục 
 Trăm 
 Nghìn 
 Đọc là: Một nghìn chín trăm chín mươi bảy. 
 23051 viết tách là 23 051 
 Đơn vị 
 Chục 
 Trăm 
 Nghìn 
 Chục nghìn 
 Đọc là: Hai mươi ba nghìn năm trăm linh một 
 Tập cho học sinh làm theo mẫu trên nhiêu lần, các em sẽ quen dần và việc 
đọc số ngày càng thạo và nhanh. 
 2. Khuyến khích từng học sinh chủ động và tích cực hoạt động học tập đem 
lại kết quả cao nhất cho từng học sinh: 
 - Đối với những em yếu Toán, giáo viên không nên khắt khe đòi hỏi các 
em làm những bài tập quá sức, mà ra bài tập vừa sức các em làm được để các em 
có niềm tin trong học tập, lúc đó giáo viên khen ngợi kịp thời và tăng bài tập ở 
mức học sinh trung bình có thể làm được. Như vậy giao việc cho học sinh từ dễ 
đến vừa sức. 
 Ví dụ: Khi dạy các em về tính diện tích hình tam giác giáo viên cần cho 
học sinh chuẩn bị hai hình tam giác nhỏ bằng nhau (bằng giấy) và kéo để các em 
cắt hình theo hướng dẫn của giáo viên: 
 - Lấy một trong hai hình tam giác bằng nhau. 
 - Vẽ một đường cao lên hình tam giác đó. 
 - Cắt theo đường cao, được hai mảnh tam giác ghi là 1 và 2 
 - Ghép hai mảnh 1 và 2 vào hình tam giác còn lại để thành một hình chữ 
nhật ABCD. Sau đó giáo viên gợi ý để học sinh tự nhận ra: Diện tích hình chữ 
nhật ABCD chính là diện tích của hai hình tam giác bằng nhau các em đã chuẩn 
bị. Từ đó các em tự tìm ra được quy tắc và diện tích tính hình tam giác. Sau khi 
các em nắm được bài, giáo viên ra bài tập cho các em từ dễ dến vừa sức, chẳng 
hạn: 
 -Tính diện tích hình tam giác biết: 
 a) Độ dài đáy là 4m và chiều cao là 6m. 
 b) Độ dài đáy là 42,5m và chiều cao là 5,2m. 
 c) Độ dài đáy là 30,5dm và chiều cao là 1,2m. 
 Như vậy, qua áp dung sáng kiến trên chúng ta đã tổ chức cho các em chủ 
động chiếm lĩnh kiến thức và sau đó chúng ta giao việc cho các em từ dễ dến vừa 
sức. 
 3. Khơi dậy tính tò mò và năng lực của từng học sinh qua các hoạt động học 
tập nhằm khám phá để có được những hiểu biết theo bài học: 
 - Trong quá trình giảng dạy, ta cần có các đồ dùng trực quan đẹp, phù hợp 
với nội dung bài để học sinh hứng tú học tập, cần liên hệ thực tế và mở rộng 
kiến thức để các em áp dụng vào cuộc sống hằng ngày. 
 Ví dụ: Khi dạy về phân số, cần có mảnh bìa hình tròn, hình vuông hoặc 
quả cam để chia các phần bằng nhau. 
 Khi dạy về đơn vị đo khối lượng cần có cân, các bài toán có lời văn nên có 
hình ảnh minh họa 
 4. Coi học sinh là nhân vật trung tâm của quá trình dạy học: 
 - Trong quá trình dạy học, người giáo viên tổ chức, hướng dẫn và là trọng 
tài khoa học. Mọi học sinh đều được hoạt động và phát triển. 
 - Giáo viên cần tránh nói nhiều và làm thay cho học sinh. 
 - Cần tổ chức cùng làm việc dưới sự hướng dẫn của giáo viên. 
 Ví dụ Khi dạy về Diện tích xung quang và diễn tích toàn phân của hình 
lập phương thì giáo viên không nên áp đặt học sinh mà cần đưa mô hình trực 
quan, giáo viên tổ chức cho học sinh quan sát nhận xét rút ra kết luận : hình lập 
phương là hình hộp chữ nhật đặc biệt (có 3 kích thước bằng nhau). Học sinh tự 
rút ra kết luận về công thức tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của 
hình lập phương sau đó áp dụng công thức để làm bài tập. 
 5. Kết hợp với cha mẹ học sinh, tổ chức học ở nhà cho học sinh. 
 Qua các buổi họp phụ huynh học sinh, các buổi thăm nhà học sinh giáo 
viên chủ nhiệm cùng cha mẹ các em trang trí lại góc học tập, lên thời gian biểu 
cho các em học ở nhà, giáo dục cho các em tự giác học bài ở nhà. 
 Ví dụ: Chủ nhật tuần này đến thăm gia đình em A (là học sinh yếu Toán) 
sau khi trao đổi, bàn bạc với phụ huynh, giáo viên cùng phụ huynh sắp xếp lại 
góc học tập cho các em, góc học tập là nơi có đủ ánh sáng, không gần ti vi và 
nơi tiếp khách của bố mẹ, Sau đó lên lịch cho các em tự học. 
 6. Thường xuyên kiểm tra kiến thức cũ, truy bài đầu giờ: 
 - Giáo viên đến lớp trước 15 phút để kiểm tra. 
 - Lớp trưởng, tổ trưởng truy bài đầu giờ. Giáo viên khen thưởng khuyến 
khích tiến bộ của học sinh. 
 Ví dụ: Giáo viên chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm ba đến 4 em. 
Trước buổi học các em tự ôn bài, truy bài . Chẳng hạn hôm nay tiết Toán học bài 
Phép cộng hai phân số khác mẫu số thì trước buổi học đó các em truy bài, ôn bài 
về cách quy đồng mẫu số các phân số để khi tiếp thu kiến thức mới các em đã 
nắm vững khiến thức cũ, có như vậy các em mới hiểu bài, tiết dạy mới thành 
công. 
 7. Chia nhóm, phân công bạn giỏi kèm bạn yếu 
 - “ Học thầy không tầy học bạn”. Để các em học sinh gần gũi nhau và giúp 
nhau cùng tiến bộ, xây dựng tập thể lớp đoàn kết, vững mạnh, giáo viên phân 
công, chia nhóm cho các em học tập ở lớp cũng như ở nhà. Bạn giỏi có trách 
nhiệm giúp các bạn yếu tiến bộ, bạn yếu phải tiếp thu học hỏi. 
 8. Dành thời gian, giảng giải kiến thức cũ mà học sinh chưa nắ