SKKN Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng đội viên trong hoạt động đội

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
MỘT SỐ KINH NGHIỆM NÂNG CAO 
CHẤT LƯỢNG ĐỘI VIÊN TRONG 
HOẠT ĐỘNG ĐỘI 
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ: 
 Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến: 
Nâng cao chất lượng đội viên trong hoạt động Đội là nhiệm vụ rất quan 
trọng. Chất lượng đội viên là mục tiêu phấn đấu của Đội. Những giải pháp hiện 
có đã không đáp ứng được các yêu cầu đòi hỏi của thực tế. Để nâng cao chất 
lượng đội viên, cần phải có những biện pháp mới cụ thể, sát thực phù hợp với 
yêu cầu của thực tiễn, đó chính là một yêu cầu cần thiết phải có sáng kiến. Sáng 
kiến này nhằm giải quyết những yêu cầu cấp thiết về nâng cao chất lượng đội 
viên của đơn vị. 
Từ thực tiễn công tác Đội, tôi thấy việc giáo dục đội viên trong hoạt động 
Đội ở đơn vị còn có một số khó khăn sau: 
 Do yếu tố chủ quan: Một số giáo viên phụ trách Đội chưa quan tâm 
đúng mức việc nâng cao chất lượng cho đội viên, nên khi tổ chức triển khai các 
hoạt động Đội, thường làm theo kiểu hình thức, chiếu lệ qua loa. Ban Chỉ Huy 
Đội còn có những yếu kém trong công tác quản lý chỉ huy liên chi đội. Mục tiêu 
phấn đấu của một số đội viên còn mờ nhạt. 
 Do yếu tố khách quan: Môi trường giáo dục ở địa phương biến động 
phức tạp, có nhiều tác động xấu đến các em, phương tiện phục vụ cho hoạt động 
Đội chưa đáp ứng được với yêu cầu thực tiễn. Sự phối hợp giáo dục giữa gia 
đình, nhà trường, xã hội ở địa phương còn có những bất cập chưa được khắc 
phục. 
Những yếu tố chủ quan và khách quan trên đã làm giảm hiệu quả hoạt 
động Đội, dẫn đến làm giảm chất lượng đội viên. 
PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 
1. Tập hợp, thu hút đội viên trong hoạt động Đội 
Phụ trách Đội là trung tâm thu hút đội viên trong hoạt động Đội, để tập hợp 
thu hút đội viên đạt hiệu quả cao, ta cần chú ý những điểm sau: 
Phải làm sao cho các em yêu quý mình? Bởi vì các em chỉ nghe lời và làm 
theo những người mà các em yêu quý. Để được các em yêu quý, chúng ta phải 
yêu quý các em. Phải gần gũi thân thiện với các em trong từng hoạt động Đội, 
không nên thể hiện kiểu dáng của người bề trên mệnh lệnh, giảng giải hay 
hướng dẫn cho các em điều gì phải nhẹ nhàng, ân cần, kiên nhẫn. Tham gia 
cùng chơi, cùng tìm hiểu khám phá với các em nhưng cũng không quên vai trò 
chủ đạo của mình. Phải tạo cho các em có cảm giác tin tưởng, an toàn và thích 
thú khi được gặp, được sinh hoạt cùng với thầy cô phụ trách. 
Chúng ta phải luôn chuyển vai diễn của mình khi tiếp cận với các em. 
Chẳng hạn như khi hướng dẫn mẫu một điều gì đó, thì vai trò của Phụ trách Đội 
là người thầy, tư thế tác phong phải gương mẫu chuẩn mực. Khi đứng ở vị trí 
chỉ huy trước đội hình, đội ngũ thì tư thế tác phong phải nghiêm túc, chuẩn xác. 
Khi cùng tham gia chơi với các em thì hòa đồng vui vẻ như một người bạn của 
các em. Khi nói chuyện tâm sự với các em ta cần lắng nghe, thấu hiểu, chia sẻ 
cùng các em những vui buồn, thân thiện như người anh, người chị, hay cha mẹ 
trong gia đình. Khi lập được mối quan hệ tốt đẹp như thế thì việc hướng dẫn 
hay truyền tải cho các em nội dung kế hoạch gì, sẽ rất thuận lợi. Do đó phụ 
trách Đội không nên chỉ giữ nguyên một vai là người thầy trong hoạt động Đội 
với thiếu nhi. Được hòa đồng với thầy cô, được thầy cô tin tưởng, khoảng cách 
giữa các em với giáo viên phụ trách sẽ được thu hẹp, các em sẽ rất tự tin và 
thích thú, cố gắng thể hiện hết mình, từ đó tiết sinh hoạt sẽ đạt hiệu quả như 
mong muốn và chất lượng đội viên từng bước được nâng cao. 
Cần tránh những thái độ bực tức, bức xúc, hay trách phạt đối với các em, 
khi các em chưa hoàn thành nhiệm vụ. Thay vào đó là sự động viên khuyến 
khích, tin tưởng vào khả năng của các em, luôn tạo cho các em có những cơ hội 
mới để thể hiện mình, nhưng phải có sự theo dõi kiểm tra, đánh giá, không bỏ 
mặc các em hoặc động viên chiếu lệ qua loa. 
2. Lựa chọn và bồi dưỡng Ban Chỉ Huy Đội 
Lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội là nhiệm vụ rất quan trọng. Tổng 
phụ trách và Phụ trách Đội là những người có vai trò quyết định trong việc định 
hướng lựa chọn và bồi dưỡng Ban Chỉ Huy Đội. Điều này nên đặc biệt quan 
tâm vì khi có một Ban Chỉ Huy Đội giỏi, tự quản lý chỉ huy được những công 
việc của liên chi Đội thì lúc này Phụ trách Đội mới ở vai trò chủ đạo được, các 
em là những người chủ động. Mặt khác, đây là phương pháp dùng “Trẻ với 
trẻ”, các em sẽ rất thích thú, sáng tạo, tự nâng cao được năng lực quản lý chỉ 
huy cho mình. Cũng cần chú ý rằng, khi không cần thiết thì Phụ trách Đội 
không nên can thiệp quá nhiều vào những việc nội bộ của liên chi đội, nên để 
cho các em tự quyết theo nguyên tắc “Tự nguyện, tự quản” của Đội. 
Vai trò định hướng trong lựa chọn và bồi dưỡng Ban Chỉ Huy Đội, là việc 
đòi hỏi người Phụ trách Đội phải có tầm nhìn xa trông rộng, thấy được những 
tiềm năng và khả năng còn tiềm ẩn trong các em để giới thiệu, thông qua đại hội 
Đội mà có được những cán bộ đội đủ tiêu chuẩn. Vì đây là vấn đề nhạy cảm, 
liên quan đến quyền lợi và danh dự của các em nên Phụ trách Đội phải thật 
công tâm, không thiên vị riêng tư, không thành kiến trù dập áp đặt, tôn trọng 
quyết định của các em, kể cả quyết định ấy có trái ngược với ý muốn của mình. 
Vì học sinh tiểu học có cảm nhận trực quan, khi các em thấy được thầy cô của 
mình là những người công bằng khách quan thì lòng kính trọng của các em đối 
với chúng ta càng được nhân lên gấp bội. Khi đã có Ban chỉ Huy Đội rồi, cũng 
không phải các em sẽ tự giỏi ngay, mà lúc này Tổng phụ trách Đội và các phụ 
trách Đội phải tổ chức bồi dưỡng cho các em về chuyên môn nghiệp vụ quản lý 
chỉ huy Đội. Lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ Huy Đội là một yếu tố rất quan 
trọng góp phần nâng cao chất lượng đội viên. 
3. Vận dụng các nguyên tắc một cách linh hoạt 
Chất lượng đội viên được nâng cao từ việc phải khơi thông tư tưởng chính 
trị cho các em, vì đây là lý tưởng, là mục tiêu để phấn đấu, cho nên Hoạt động 
Đội phải góp phần hình thành thế giới quan khoa học cho đội viên, giúp các em 
định hướng mục đích sống đúng đắn, lành mạnh. Hoạt động Đội từng bước hình 
thành và củng cố niềm tin cho các em vào sự nghiệp đấu tranh xây dựng và bảo 
vệ đất nước của Đảng và nhân dân ta. Hoạt động Đội giúp các em hiểu biết 
truyền thống dân tộc, truyền thống của Đảng từ đó củng cố và nâng cao lòng 
yêu quê hương đất nước, tự hào về truyền thống tốt đẹp của Đảng, của dân tộc 
và của địa phương mình. Hoạt động Đội làm cho các em thêm yêu quý cuộc 
sống, ra sức rèn luyện phẩm chất, năng lực, sẵn sàng tham gia vào các hoạt 
động tập thể hữu ích, ham muốn được cống hiến sức lực nhỏ bé của mình vào 
việc xây dựng cuộc sống mới. Do đó Phụ trách Đội khi xây dựng kế hoạch tổ 
chức các hoạt động Đội phải xác định quan điểm bảo đảm tính định hướng 
chính trị - xã hội ngay từ việc đặt tên, nội dung, hình thức hoạt động cho đến tổ 
chức diễn ra hoạt động phải đảm bảo đúng mục tiêu giáo dục của Đảng và thực 
hiện nghiêm túc điều lệ Đội. 
Tuổi thiếu nhi thường thích làm người lớn, thích hướng tới những gì cao 
thượng, anh hùng lãng mạn, thơ mộng. Dựa vào đặc điểm đó, Phụ trách Đội nên 
tổ chức các hoạt động thể hiện sự bay bổng, hấp dẫn, có tính lãng mạn trong các 
hoạt động nhưng phải thể hiện sự lành mạnh, chứ hoàn toàn không mang tính 
phiêu lưu, huyền bí, viển vông. Tính lãng mạn nên thể hiện ngay từ tên chủ đề 
của mỗi hoạt động Đội, ví dụ: Đi tìm địa chỉ đỏ; theo bước chân những người 
anh hùng; đôi bạn cùng tiến 
Người Phụ trách Đội cần phải thấy đây là một trong những nguyên tắc đặc 
trưng của hoạt động Đội, nên khi xây dựng và tổ chức các hoạt động cần có ý 
thức tìm tòi sáng tạo, để có những nội dung phong phú và hình thức hấp dẫn. 
Những nội dung và hình thức ấy không chỉ vừa sức với nhiếu nhi mà còn phải 
phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện thực tế cho phép. Truyền tải những nội dung 
giáo dục cho các em phải mang màu sắc vui chơi, thông qua các hình thức hấp 
dẫn như: Các trò chơi, các cuộc vui, các hội thi, các câu lạc bộ, các cuộc tham 
quan du lịch 
“Nguyên tắc đảm bảo định hướng chính trị” và “Nguyên tắc đảm bảo tính 
lãng mạn, gây hứng thú, mang màu sắc vui chơi trong các hoạt động Đội” là hai 
nguyên tắc có tác động rất sâu sắc đến chất lượng hoạt động Đội, do đó Phụ 
trách Đội phải biết vận dụng sáng tạo các nguyên tắc để nâng cao chất lượng 
đội viên. 
4. Xây dựng nội dung lựa chọn hình thức hoạt động Đội 
Thực tế cuộc sống hàng ngày có rất nhiều những cám dỗ đối với các em đội 
viên, nhi đồng. Chẳng hạn như các trò chơi game trên mạng, đã có nhiều ảnh 
hưởng xấu đối với các em, nhưng sức hấp dẫn của nó thì rất mạnh. Nếu các nội 
dung hoạt động Đội đơn điệu, tẻ nhạt thì không thể kéo các em ra khỏi những 
cám dỗ trên. Vì vậy Tổng phụ trách và các phụ trách Đội phải có những chiến 
thuật, thủ thuật xây dựng nội dung, tổ chức hoạt động, để tập hợp thu hút các 
em. Sức hút của hoạt động Đội phải mạnh hơn sức hấp dẫn của các cám dỗ bên 
ngoài, muốn vậy người phụ trách phải thường xuyên thăm dò tâm tư nguyện 
vọng các em, tiếp cận tìm hiểu xem các em đang muốn gì, đang làm gì, để có kế 
hoạch đi trước đón đầu, không để mình rơi vào thế theo đuôi, thụ động. 
Nội dung của hoạt động Đội được thể hiện thông qua các mặt giáo dục cụ 
thể, đây là phần quyết định nâng cao chất lượng đội viên. Tổng phụ trách và các 
phụ trách Đội trong khi lựa chọn nội dung cho từng mặt giáo dục cần phải chú ý 
rằng thực tế trong cuộc sống đang vận động và biển đổi không ngừng, nên khi 
xây dựng nội dung hoạt động Đội, ngoài việc phải đảm bảo những nội dung 
mang tính định hướng, thì còn luôn phải bám sát vào diễn biến thực tế của đời 
sống xã hội mà lựa chọn những nội dung giáo dục sao cho phù hợp, phải kết 
hợp có chọn lọc giữa những nội dung giáo dục cơ bản của Đội với những diễn 
biến nổi bật của xã hội sao cho phù hợp với các em. 
Nội dung và hình thức hoạt động Đội phải phù hợp và thống nhất với nhau 
một cách biện chứng. Nội dung bao giờ cũng giữ vai trò quyết định đối với hình 
thức hoạt động Đội