SKKN Kinh nghiệm xây dựng thư viện xuất sắc theo tiêu chuẩn mới của bộ giáo dục và đào tạo về tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông (Ban hành kèm theo quyết định 01/2003/QĐ/BGD&ĐT ngày 02 tháng 01 năm 2003 của Bộ trưởng bộ giáo dục và đào tạo)

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
KINH NGHIỆM XÂY DỰNG THƯ VIỆN XUẤT 
SẮC THEO TIÊU CHUẨN MỚI CỦA BỘ 
GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VỀ TIÊU CHUẨN 
THƯ VIỆN TRƯỜNG PHỔ THÔNG (BAN 
HÀNH KÈM THEO QUYẾT ĐỊNH 
01/2003/QĐ/BGD&ĐT NGÀY 02 THÁNG 01 
NĂM 2003 CỦA BỘ TRƯỞNG BỘ GIÁO DỤC 
VÀ ĐÀO TẠO) 
Người thực hiện: 
Nguyễn Công Hoàn, Trường THPT Nguyễn Trãi- Biên Hòa- Đồng 
Nai. 
 A. TÓM TẮT ĐỀ TÀI 
Thư viện trường THPT Nguyễn Trãi, là một bộ phận trọng yếu không 
thể thiếu trong mọi hoạt động giáo dục của nhà trường. Việc tổ chức các 
hoạt động thư viện nhằm phát huy vai trò, tác dụng của sách vì sách là một 
trong những công cụ thiết yếu và cơ bản của quá trình sư phạm. Hiện nay 
đứng trước nhiệm vụ to lớn của công cuộc cải cách giáo dục, nhằm không 
ngừng nâng cao chất lượng dạy và học, với phương châm tự học làm chính, 
nhà trường rất coi trọng phát triển công tác thư viện. Thư viện trường trang 
bị đầy đủ sách giáo khoa, sách giáo viên cho hoạt động giáo dục, tổ chức tốt 
kho sách tham khảo rất cần thiết trong việc nâng cao chất lượng học tập, 
nâng cao tỉ lệ học sinh khá giỏi. Sách chuyên đề, khu vực tùng thư phong 
phú, nhằm phục vụ tốt nhất cho bạn đọc trong các kỳ thi học sinh giỏi, thi 
máy tính bỏ túi, thi tìm hiểu về truyền thống Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, thi 
tìm hiểu về lịch sử Quân đội nhân dân Việt NamThư viện đã nối mạng 
internet, có máy vi tính, máy in để làm công tác quản lý. Số lượt bạn đọc 
trong các năm học tăng đáng kể. Thư viện trường trang bị một tủ sách pháp 
luật các đầu sách luật cập nhật, xây dựng tủ sách đạo đức, tủ sách lịch 
sửHàng năm nhà trường chi tiền cho thư viện để mua thêm sách tham 
khảo mới bổ sung, đặc biệt trường chú trọng nguồn xã hội hóa giáo dục, 
nhằm trang bị sách, cơ sở vật chất cho thư viện ngày một khang trang hơn. 
Từ đây đã phát huy nội lực của học sinh trong học tập, hình thành thói quen 
đọc sách để các em bước lên bậc học cao hơn; hình thành ý thức tự học suốt 
đời của mỗi con người. Hình thành nền văn hóa đọc giúp cho mỗi cá nhân có 
một cuộc sống trí tuệ, đẹp đẽ, ý nghĩa, hạnh phúc và hài hòa. 
 B. GIỚI THIỆU 
Năm học 2011-2012 Thư viện Trường THPT Nguyễn Trãi đã được 
công nhận Thư viện xuất sắc theo Quyết định: 512/QĐ-SGDĐT ngày 17 
tháng 07 năm 2011 của Sở Gáo dục và Đào tạo tỉnh Đồng Nai. Bám sát theo 
5 tiêu chuẩn mới của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo về tiêu chuẩn thư viện trường 
phổ thông (Ban hành kèm theo Quyết định 01/2003/QĐ/BGD&ĐT ngày 02 
tháng 01 năm 2003 của Bộ trưởng Bộ Giáo Dục và Đào Tạo) là công việc có 
tính định hướng pháp lý cho thư viện trường học. Thư viện nhà trường đã 
thực hiện tốt nhiệm vụ mà Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành và còn phát 
triển tốt hơn để phục vụ dạy và học. Từ khoa học cho đến thực tiễn minh 
chứng một điều: Thư viện đạt chuẩn sẽ tốt hơn thư viện chưa đạt chuẩn, thư 
viện xuất sắc sẽ tốt hơn nhiều thư viện đạt tiêu chuẩn tiên tiến. Qua công tác 
trực tiếp trong thư viện tôi đúc rút ra những kinh nghiệm tuy còn ít ỏi nhưng 
đáng trân trọng và qúi giá biết bao : đó là cả một chu trình tổ chức khép kín, 
khoa học, cần mẫn của người cán bộ thư viện. 
 C. NỘI DUNG KHOA HỌC ĐỀ TÀI THỰC TẾ 
 Đứng trước thực trạng và yêu cầu hiện nay là làm thế nào để tổ chức tốt 
hoạt thư viện trường học, sự góp sức của thư viện cho giáo dục là bao nhiêu? 
Vị trí của thư viện ở đâu trong cấp quản lý nhà trường! phổ biến rộng rãi 
những kinh nghiệm tốt trong công tác thư viện là việc làm rất hữu ích. Nền 
giáo dục tiên tiến không thế thiếu thư viện xuất sắc. 
I. GIẢI PHÁP THAY THẾ 
Giải pháp thay thế: Sau những năm Thư viện Trường THPT Nguyễn 
Trãi đạt danh hiệu Thư viện tiên tiến hoạt động có hiệu quả, tôi tiếp tục xây 
dựng Thư viện xuất sắc vì hiệu quả chắc chắn sẽ cao hơn nhiều về 5 tiêu 
chuẩn. 
Thực hiện mục tiêu của nhiệm vụ năm học, trường THPT Nguyễn Trãi 
đã coi trọng việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng thư viện trường học từ thư viện 
tiên tiến lên xuất sắc: Bởi vì nhà trường đã xác định việc giảng dạy, học tập 
của giáo viên- học sinh trong giai đoạn hiện nay, một trong những giải pháp 
tốt nhất để nâng cao chất lượng dạy- học là nhất thiết phải đẩy nhanh tiến độ 
xây dựng thư viện xuất sắc. 
 II. LỰA CHỌN THIẾT KẾ 
Lựa chọn thiết kế: Sau khi đã xác định mục tiêu xây dựng thư viện 
xuất sắc là hướng đi đúng để nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc; nhà 
trường chỉ đạo tập trung mọi nguồn lực cho thư viện, tôi trực tiếp thiết kế, 
thi công dựa vào 5 tiêu chuẩn 01: Thư viện xuất sắc. 
1. Sách báo và tạp chí 
Tổng số sách, tài liệu trong thư viện 11833 bản 
a) Sách giáo khoa : 1631 bản. 
- Khối 10 : 523 bản. 
- Khối 11 : 421 bản. 
- Khối 12 : 687 bản. 
100% học sinh có đầy đủ sách giáo khoa để học tập. 
b) Sách nghiệp vụ giáo viên : 
- Tổng số : 645 bản. 
- 300 bản sách bồi dưỡng về nghiệp vụ sư phạm, văn bản liên quan đến 
ngành giáo dục. 
- Tài liệu chuyên đề, bồi dưỡng thường xuyên : 207 bản. 
100% giáo viên có đầy đủ sách giáo khoa, sách giáo viên để lên lớp. 
c) Sách tham khảo : tổng số 9557 bản. 
- Trung bình : 6,8 bản sách tham khảo/ 1 học sinh. 
- Năm học 2011-2012 thư viện mua thêm 280 cuốn sách mới với tổng kinh 
phí trên 11 triệu đồng, chủ yếu là sách giải bài tập môn Toán, Lý, Hóa, Sinh, 
SƠ ĐỒ PHÁT TRIỂN KHO SÁCH TK
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
Năm học
2008-
2009
Năm học
2009-
2010
Năm học
2010-
2011
Năm học
2011-
2012
Giáo khoa
Tham khảo
Đĩa CD-ROM
Ngữ văn, AnhSách ôn tập, đề thi trắc nghiệm các môn học..vvv. Chính vì 
vậy mà kho sách của trường rất phong phú, nhiều về số lượng, tốt về nội 
dung, sát thực với chương trình học... 
- Kho sách đầy đủ về chủng loại. Sách khoa học xã hội, sách khoa học tự 
nhiên, từ điển tra cứu, sách viết về các ngày lễ lớn..vvv. 
- Trong đó có 3612 sách ban Khoa học Tự nhiên, 3284 sách ban Khoa học 
Xã hội, 713 sách ban Khoa học Kỹ thuật, 1948 loại sách khác. 
Sơ đồ phát triển kho sách thư viện THPT Nguyễn Trãi qua các năm học 
Kho sách Năm học 
2008-2009 
Năm học 
2009-2010 
Năm học 
2010-2011 
Năm học 
2011-2012 
Giáo khoa 750 bản 890 bản 1079 bản 1631 bản 
Tham khảo 6200 bản 79050 bản 8563 bản 9557 bản 
Đĩa CD-ROM 12 cái 30 cái 76 cái 190 cái 
d) Báo và tạp chí : 
- Thư viện đặt báo Nhân dân, báo Giáo dục & Thời đại, báo Đồng Nai, Tài 
hoa trẻ cho giáo viên và học sinh đọc hằng ngày ở thư viện. 
- Ngày 20-11, hằng năm các lớp đều ra được báo tường của lớp mình, hình 
thức đẹp, nội dung phong phú, ca ngợi nghề, ca ngợi thầy cô, viết về những 
kỉ niệm sâu sắc dưới mái trường  
2. Cơ sở vật chất 
Phòng đọc : 
- Tổng diện tích phòng đọc : 80 m2, đủ chỗ cho 30 giáo viên, 40 học sinh 
ngồi đọc. 
- 6 bàn đọc, trang bị 40 ghế. 
- Đủ ánh sáng, trang bị 3 quạt trần. 
- Có bảng nội quy, bảng hương dẫn sử dụng mục lục, hệ thống danh mục 
sách thư viện, sổ mục lục, tủ mục lục chữ cái vv.. 
- Tủ sách pháp luật : 1 
- Tủ sách đạo đức: 1 
- Tủ sách công đoàn: 1 
- Khẩu hiệu, sơ đồ phát triển kho sách và thống kê bạn đọc. 
Kho sách 
- Tổng diện tích kho sách : 40 m2. 
- Kho sách chia làm 3 khu vực chính : kho để sách giáo khoa, kho để sách 
giáo viện nghiệp vụ, kho sách tham khảo thuận tiện cho việc cấp phát phục 
vụ đọc. 
- Gồm 14 giá đựng sách, 1 tủ trưng bày sách, 1 tủ đựng tài liệu, trang bị bàn 
ghế đầy đủ cho cán bộ thư viện làm việc. 
- Thư viện được trang bị máy vi tính nối mạng Internet, áp dụng vi tính vào 
quản lí sách đạt hiệu suất cao, 2 máy vi tính nối mạng Internet đặt ở phòng 
giáo viên cho cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường tra cứu tài liệu nâng 
cao rất nhiều hiệu quả công tác. 
3. Công tác nghiệp vụ 
- Đầy đủ 6 loại sổ sách thư viện do Bộ GD&ĐT quy định. 
- Sách báo trong thư viện được đăng kí vào sổ đúng nghiệp vụ của ngành. 
- Ấn phẩm trong thư viện được phân loại, lên phích, in thành danh mục cho 
bạn đọc tra cứu. 
- Sách tham khảo, giáo viên nghiệp vụ xếp giá theo số cá biệt, sách giáo 
khoa xếp giá theo môn loại, khối lớp để dễ bề cấp phát và quản lí. 
- Có tủ phích, phích được mô tả theo tên tác giả và tên ấn phẩm, xếp theo 
mục lục chữ cái. Có bảng hướng dẫn sử dụng mục lục. 
a) Vào chương trình “Đăng kí ấn phẩm” : 
Sách báo mua về, trước khi nhập kho phải đăng ký sổ sách kịp thời, theo 
mẫu của ngành để lưu trữ, theo dõi chất lượng, làm kế hoạch bổ sung cho 
năm học tới, để biết được sự phát triển của kho sách và định ra hướng phục 
vụ bạn đọc. Đây là cơ sở pháp lệnh không thể thiếu được trong thư viện 
trường học; gồm các sổ sách sau: 
Vào sổ đăng ký tổng quát : sách tham khảo, sách giáo viên phải đang kí 
đầy đủ cột mục, có tổng cộng hằng năm, chính xác, đối chiếu với sách báo 
thực có ở kho sách. 
Vào sổ đăng kí cá biệt : phần này mất rất nhiều thời gian, nhưng phải làm 
tốt khâu này mới có dữ liệu, cơ sở phục vụ bạn đọc. Để có cơ sở xếp sách 
51 
Toán học 
511 
Số học 
512 
Đại số 
512.51 
Số 
phức, 
số ảo 
513 
Hình học 
lên giá, lấy sách cho bạn đọc. Đó là phần rất tiện lợi cho việc kiểm kê hàng 
năm. Cơ sở để làm mục lục, đưa danh mục phục vụ bạn đọc. 
Vào sổ đang kí sách giáo khoa : số lượng tuy không nhiều, chủng loại ít 
hơn sách tham khảo, nhưng phải ghi chép đầy đủ để tiện theo dõi và cấp 
sách cho giáo viên và học sinh. 
Sổ thống kê bạn đọc : công việc thống kê phải làm thương xuyên, hằng 
ngày vào cuối buổi trực thư viện đều phải thống kê số lượng giáo viên, học 
sinh vào đọc để kịp thời chấn chỉnh phương thức làm việc cho buổi sau. 
Sổ ghi mượn và trả sách của giáo viên, học sinh : được ghi chép rõ ràng. 
Nhờ có sổ sách và ghi chép rõ ràng kịp thời nên tiện lợi cho việc báo cáo, 
khâu phục vụ đọc. 
b) Phân loại và mô tả ấn phẩm : 
Đây là khâu chuyên môn không thể thiếu, phải có trình độ nghiệp vụ nhất 
định; mô tả nhằm giúp bạn đọc nắm được thư viện có những loại sách nào? 
Tìm chọn sách cần cho mình? Công việc này đòi hỏi cán bộ thư viện phải tỉ 
mỷ, khoa học; các yếu tố mô tả phải chính xác vì trong cả hàng ngàn cuốn 
sách, để chọn ra một cuốn mình cần nhất trong thư viện là điều