SKKN Đổi mới phương pháp dạy học giờ dạy thực hành môn Giáo dục Quốc phòng An ninh

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC 
GIỜ DẠY THỰC HÀNH MÔN GIÁO 
DỤC QUỐC PHÒNG AN NINH 
I. Lý do chọn đề ti 
Xã hội có ổn định thì mới phát triển về mọi mặt. Đúng vậy ổn định là cơ 
sở và là nguồn gốc của sự phát triển.Vậy để có xã hội ổn định phát triển vững 
chắc thì nền quốc phòng phải vững mạnh. Muốn nền quốc phòng toàn dân 
vững mạnh mọi người dân nhất là học sinh phải có kiến thức về môn học 
GDQP. Đây là nhiệm vụ quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn 
diện nhằm chuẩn bị nguồn nhân lực có đủ phẩm chất và năng lực để sẵn sàng 
thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: Xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc Việt Nam 
XHCN. Để làm được điều này đòi hỏi sự nỗ lực của người dạy và người học. 
Đặc biệt là người dạy đóng vai trò chủ đạo và định hướng học sinh lĩnh hội 
được kiến thức, kỹ năng, từ đó khơi dậy và phát huy truyền thông yêu nước, 
chủ nghĩa anh hùng cách mạng của nhân dân Việt Nam. Đó là lý do tôi chọn đề 
tài. Song vì điều kiện còn hạn chế về mọi mặt nên tôi chỉ đề cập tới một nội 
dung là : Đổi mới phương pháp dạy học giờ thực hành môn GDQP-AN 
II. Tổ chức thực hiện đề tài 
1. Cơ sở lý luận 
a) Mục tiêu, nhiệm vụ bộ môn GDQP-AN đã có sự đổi mới đòi hỏi 
phải đổi mới PPDH: 
Chương trình GDQP-AN trước đây đã đề ra những mục tiêu, nhiệm 
vụ trong đó có hai mục tiêu cơ bản là: 
- Truyền thụ kiến thức, kỹ năng cơ bản các môn học GDQP-AN. 
- Rèn luyện thể lực, góp phần củng cố, nâng cao sức khỏe ñeå baûo 
veä toå quoác . 
Trong đó mục tiêu truyền thụ kiến thức, kỹ năng là trọng tâm. Rèn 
luyện thể lực chỉ là nhiệm vụ thứ yếu. Vì thế, trong quá trình lên lớp, mọi họat 
động diễn ra đều tập trung vào việc truyền thụ kiến thức, củng cố nâng cao 
kiến thức kỹ năng. Thời gian dành cho việc luyện tập nâng cao thể lực quá ít, 
lượng vận động quá nhẹ chưa đủ để làm biến chuyển thể lực của người tập. Kết 
quả học tập của học sinh thấp, bài tập ít có tác dụng rèn luyện thể lực cho học 
sinh. 
Trong quá trình luyện tập với các bài, các động tác khác nhau, với 
lượng vận động hợp lý sẽ có tác dụng, ảnh hưởng không nhỏ tới việc rèn luyện 
thể lực cho học sinh. Khi các em được luyện tập thì các kỹ thuật, kỹ năng, động 
tác cũng được cũng cố, nâng cao. 
Việc học tập kỹ thuật của học sinh là một quá trình đòi hỏi phải có 
thời gian. Thời gian nhiều hay ít tùy thuộc vào động tác, bài tập khó hay dễ và 
phải luyện tập với số lần cần thiết thì kỹ thuật, kỹ năng mới được hình thành, 
mới có tác dụng rèn luyện thể lực, nâng cao sức khỏe. Như vậy, muốn có nhiều 
thời gian cho học sinh luyện tập, rèn luyện kỹ năng, rèn luyện thể lực thì nhất 
thiết phải đổi mới PPDH. 
VD: Đối với bài ném lựu đạn xa trúng đích trong chương trình lớp 11 
thời gian luyện tập còn hạn chế dẫn đến một số em chưa ném được tới mục tiêu 
b) Người giáo viên là yếu tố quyết định trong việc đổi mới PPDH: 
Trong mấy năm gần đây, đội ngũ giáo viên GDQP-AN của trường 
ngày càng được nâng cao về mặt chất lượng. Hàng năm, đa số giáo viên đều 
được dự các lớp tập huấn chuyên môn. Về số lượng, hiện nay nhà trường đã có 
đủ giáo viên đảm bảo cho việc giảng dạy 
Với số lượng và chất lượng giáo viên hiện nay là cơ sở chủ yếu, yếu 
tố quan trọng trong việc đổi mới PPDH. 
c) Cơ sở vật chất, sân tập, trang thiết bị đồ dùng phục vụ dạy – học 
GDQP-AN ở trường là điều kiện cần có cho việc đổi mới PPDH : 
Mặc dù trong mấy năm gần đây, sân tập, trang thiết bị, dụng cụ dùng 
cho giảng dạy, luyện tập từng bước được cải thiện một phần, tạo điều kiện 
thuận lợi cho việc thực hiện đổi mới PPDH. Tuy vậy, so với nhu cầu chuyên 
môn, chuyên ngành đào tạo thì thầy dạy và trò tập vẫn còn thiếu sân bãi, dụng 
cụ .Chính sự thiếu thốn này, đòi hỏi giáo viên phải đổi mới PPDH, cải tiến 
phương pháp để lên lớp, sắp xếp các nội dung của một tiết học nhằm sử dụng 
tối đa sân tập, trang thiết bị, dụng cụ hiện có để tổ chức họat động dạy - học. 
HIỆN TRẠNG VIỆC DẠY HỌC MÔN GDQP-AN 
*Điều kiện về sân bãi tập luyện, trang thiết bị dụng cụ còn chưa đủ 
nên rất khó khăn cho việc đổi mới PPDH. 
* Chương trình GDQP-AN trước đây với mục tiêu kiến thức là mục 
tiêu quan trọng nhất. Xuất phát từ mục tiêu đó, giáo viên khi lên lớp đã giảng 
giải, phân tích các động tác một cách tỉ mỉ. Điều này rất cần thiết, nhưng vì sử 
dụng thời gian quá nhiều để giảng giải, phân tích nên học sinh không có nhiều 
thời gian để luyện tập, mà khi đã luyện tập ít thì việc hình thành kỹ thuật, rèn 
luyện kỹ năng, rèn luyện thể lực cũng chưa đạt yêu cầu. 
 Mặc khác, xuất phát từ những yếu tố khách quan lẫn chủ quan, nên 
chương trình GDQP-AN còn một số điểm cần điều chỉnh chưa đáp ứng được 
tình hình hiện nay. 
* Trong quá trình lên lớp, vẫn còn giáo viên thực hiện các bước lên 
lớp một cách cứng nhắc, tuần tự đi từ bước này sang bước khác, làm cho giờ 
học nhàm chán, nặng nề. Chưa kết hợp và giải quyết hài hòa giữa các bước lên 
lớp. 
* Các hình thức lên lớp thì đơn điệu, phần lớn giáo viên chỉ sử dụng 
phương pháp dòng chảy. 
* Khâu tổ chức chưa tính toán hết, nên trong giờ học mất nhiều thời 
gian tập hợp cũng như luân chuyển đội hình làm ảnh hưởng không nhỏ đến 
thời gian luyện tập của học sinh. 
* Chưa tận dụng hết những dụng cụ và điều kiện sân tập để tổ chức 
cho học sinh luyện tập. 
* Phần lớn học sinh chưa thấy rõ tầm quan trọng của việc học môn 
học GDQP-AN . 
Với những hiện trạng trên, làm cho chất lượng giờ dạy chưa thật đạt 
yêu cầu. Thực tế và mục tiêu còn có một khoảng cách cần được khắc phục 
nhằm thực hiện có chất lượng mục tiêu rèn luyện kỹ năng và rèn luyện thể lực, 
góp phần nâng cao sức khỏe cho học sinh. 
2. Một số biện pháp đổi mới PPDH giờ học thực hành môn GDQP-AN 
Đổi mới PPDH là một yêu cầu khách quan của bộ môn. Đổi mới 
PPDH không phải là gạt bỏ, thay thế PPDH hiện có mà vận dụng một cách 
sáng tạo các phương pháp hiện có để đạt mục tiêu của môn học. Riêng môn 
GDQP-AN không chỉ đổi mới về phương pháp mà còn phải đổi mới về cách 
sắp xếp nội dung một tiết học, đổi mới về tổ chức lên lớp... nghĩa là phải đổi 
mới toàn diện ở mọi hoạt động trên lớp. 
a. Đổi mới quan điểm dạy học, lấy học sinh làm trung tâm trong quá trình dạy 
học: 
- Hướng dẫn học sinh tham khảo, đọc tài liệu phân tích kỹ thuật động 
tác, luyện tập ở nhà. 
- Sử dụng câu hỏi, nêu tình huống có vấn đề để học sinh tổ chức thảo 
luận, tổ chức khám phá, tổ chức luyện tập trước. 
- Để học sinh thường xuyên tham gia kiểm tra, tự kiểm tra, tự đánh giá. 
- Khuyến khích các em tự do sáng tạo trong tư duy. 
b. Đổi mới cách đánh giá, hình thức thi: 
- Tiến hành nhiều hình thức kiểm tra, thi : Tự luận, Trắc nghiệm, vấn 
đáp, sử dụng đề mở.... 
- Có thang điểm phù hợp cho từng đối tượng, trình độ, sức khỏe học 
sinh. 
c. Thay đổi PPDH : 
* Khi giáo viên sử dụng nhóm phương pháp dùng lời nói ( phương pháp giảng 
giải, phát vấn, đàm thoại, kể chuyện, mệnh lệnh ) để truyền thụ kiến thức cho 
học sinh : 
- Nếu dạy động tác mới, giáo viên cần nói ngắn gọn, dễ hiểu, dùng 
thuật ngữ chính xác. 
- Khi phân tích kỹ thuật động tác tránh vài dòng mà cần xoáy vào 
trọng tậm vào những yếu lĩnh kỹ thuật quan trọng. 
- Các động tác bổ trợ không nhất thiết phải phân tích mà chỉ cần làm 
mẫu và tổ chức cho học sinh tập luyện ngay. 
- Trong thời gian học sinh nghỉ ngơi tích cực giữa 2 lần tập, giáo viên 
có thể phát vấn, kể chuyện, trình bày ngắn gọn một vấn đề nào đó... nhằm cung 
cấp thêm thông tin và gây hưng phấn cho học sinh. 
* Khi giáo viên sử dụng nhóm phương pháp trực quan ( làm mẫu, cho xem 
tranh ảnh, biểu đồ, phim....) 
- Chú ý đến vị trí làm mẫu, chọn hướng làm mẫu để học sinh có thể nhìn 
rõ,nhìn thấy biên độ, góc độ động tác. 
- Làm mẫu phải chính xác, làm mẫu ít nhất 2-3 lần trước khi phân tích, 
giảng giải kỹ thuât. 
- Tăng cường sử dụng tranh ảnh, biểu đồ... giúp cho học sinh nắm được 
kỹ thuật một cách nhanh hơn mà không tốn thời gian và có thể tự so sánh giữa 
động tác của mình với tranh ảnh kỹ thuật. 
* Sắp xếp nội dung một cách hợp lý : 
- Kết hợp ôn tập, học mới, tập luyện, kiểm tra không nhất thiết phải 
thành một mục riêng. 
- Luân chuyển giữa các nội dung một cách hợp lý. 
* Áp dụng hình thức lên lớp một cách linh hoạt : 
- Mạnh dạn áp dụng các phương pháp, các hình thức lên lớp như: dòng 
chảy, phân nhóm, phân nhóm xoay vòng. Tuỳ theo từng bài mà giáo viên áp 
dụng phương pháp, hình thức cho linh hoạt. 
- Mạnh dạn sử dụng phương pháp trò chơi, hội thao.... 
d. Sử dụng các phương tiện dạy học một cách hợp lý, hiệu quả 
MỘT SỐ YÊU CẦU NHẰM THỰC HIỆN ĐỔI MỚI 
a-Đối với nhà trường : 
* Các cấp lãnh đạo cần quan tâm, đầu tư hơn nữa đối với bộ môn 
GDQP-AN 
* Tăng cường đầu tư sân bãi, trang thiết bị cho bộ môn. Đây là một 
khâu rất quan trọng không thể thiếu trong quá trình đổi mới PPDH: 
+ Mỗi năm học sắm một số thiết bị cần thiết. 
+ Khuyến khích, tổ chức cho học sinh tự làm một số thiết bị, đồ dùng 
dạy học. 
b-Đối với giáo viên: 
 * Thường xuyên học tập, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, nghiệp vụ 
đáp ứng mọi yêu cầu đòi hỏi của việc đổi mới PPDH, nâng cao chất lượng dạy 
- học bộ môn. Phải dự giờ, trao đổi kinh nghiệm, tham khảo các bài giảng mẫu 
để rút kinh nghiệm nâng cao nghiệp vụ sư phạm. 
* Nâng cao chất lượng bài soạn 
* Giọng nói, mệnh lệnh điều hành luyện tập phải rõ ràng, mạch lạc, 
nhanh gọn.Trang phục, tác phong nghiêm túc, mô phạm. 
c- Đối với học sinh: 
* Phải xác định được tầm quan trọng của môn học. 
* Phải phát huy tính tự giác tích cực trong học tập, phát huy năng lực 
cá nhân trong hoạt động TDTT, trong tự nghiên cứu, tự luyện tập thêm ở nhà.... 
III. Kết quả đạt dược 
Thôøi gian vaän duïng phöông phaùp treân toâi nhaän thaáy ñaït ñöôïc keát quaû sau. 
- Gaây ñöôïc söï höùng thuù trong hoïc taäp , phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng 
cuûa hoïc sinh . 
- Kích thích ñöôïc tö duy, oùc saùng taïo cuûa hoïc sinh . 
Cuï theå: Trong quaù trình thöïc hieän toâi ñaõ söû duïng caâu hoûi traéc nghieäm nhanh 
ñeå xem xeùt keát quaû cuûa vieäc