Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng ý thức tự học nâng cao trình độ của giáo viên

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
XÂY DỰNG Ý THỨC TỰ HỌC 
NÂNG CAO TRÌNH ĐỘ CỦA 
GIÁO VIÊN 
I. Lý do chọn đề tài: 
Thực hiện chỉ thị 40/TW của Ban Bí thư về việc nâng cao chất lượng đội 
ngũ Cán bộ quản lý và Giáo viên trong giai đoạn hiện nay, nhằm nâng cao chất 
lượng đào tạo đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội. Đồng thời để thực hiện 
thắng lợi sự nghiệp Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa đất nước đòi hỏi mọi người 
chúng ta phải thực hiện nhiều yêu cầu mới, nhiệm vụ mới. Trong đó nhiệm vụ có 
ý nghĩa chiến lược vô cùng quan trọng đó là việc đào tạo nhân sự, vì trong mọi 
lĩnh vực yếu tố con người luôn là yếu tố quyết định. Làm thế nào để đào tạo 
được những con người tự chủ, năng động, sáng tạo có thể giải quyết vấn đề 
một cách tự tin, có đủ phẩm chất năng lực để thực hiện công cuộc xây dựng, phát 
triển và bảo vệ đất nước. 
Bên cạnh đó, Thông tư 35 của Bộ Nội vụ cũng yêu cầu mỗi cá nhân phải 
chuyên môn hóa nghiệp vụ bản thân để nâng cao chất lượng công tác. 
Riêng đối với huyện Nhơn Trạch, trong tương lai sẽ trở thành một thành 
phố công nghiệp hiện đại càng đòi hỏi phải có nguồn nhân lực dồi dào hơn, đạt 
chất lượng cao hơn nữa, nghĩa là phải nhiều về số lượng và mạnh về chất lượng. 
Mặt khác, trước sự phát triển siêu tốc của xã hội hiện nay đòi hỏi con 
người không ngừng học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ học thức để có thể 
tiếp cận những thành tựu mới về mọi mặt của thế giới để đưa ra những giải pháp 
tốt nhất, hợp với thực tiễn nhất góp phần xây dựng đất nước giàu đẹp. 
Trong hoàn cảnh nước ta vừa gia nhập Tổ chức thương mại thế giới WTO 
chính là một điều kiện thuận lợi trong công cuộc việc phát triển Công nghiệp hoá 
- Hiện đại hoá đất nước, đây cũng là yếu tố buộc mọi người phải nâng cao trình 
độ bản thân để thúc đẩy nhanh quá trình Hội nhập toàn cầu. 
Là người làm công tác quản lý nhà trường, sau nhiều năm điều tra quan sát 
tôi nhận thấy: cho dù được thúc đẩy, được tạo mọi điều kiện thuận lợi để học hỏi, 
nhưng nếu mỗi người trong chúng ta không có ý thức tự học – tự rèn sẽ khó có 
thể nâng cao trình độ, kiến thức bản thân. 
Vì vậy, việc xây dựng ý thức tự học – tự rèn cho giáo viên trong giai đoạn 
hiện nay là điều hết sức cần thiết, cấp bách để đáp ứng được các yêu cầu của thời 
đại. Đó là lý do chọn đề tài : “Xây dựng ý thức tự học nâng cao trình độ của 
giáo viên”. 
II. Thực trạng trước khi thực hiện các giải pháp đề tài: 
1. Thuận lợi: 
Nguồn tài liệu phục vụ cho việc tự học hiện nay trong xã hội rất đa dạng, 
phong phú cả về thể loại lẫn mức độ. Riêng đối với ngành Giáo dục trong những 
năm gần đây, số lượng sách tham khảo có giá trị cao dành cho giáo viên được 
đầu tư rất nhiều. 
Yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy cũng là yếu tố đòi hỏi giáo viên 
phải nghiên cứu tài liệu nhiều hơn nhằm hoàn thiện tiết dạy của mình. 
Chương trình đào tạo từ xa được các trường Đại học tổ chức thông qua 
hình thức học liên thông hệ tại chức đã giúp giáo viên có cơ hội nâng cao trình 
độ. 
2. Khó khăn: 
Trường Tiểu học Phước Thiền 2 có 43 CB – GV – NV (trong đó có 35 nữ), 
giáo viên dạy lớp: 35/28 lớp. Với một tập thể Sư phạm hầu hết là nữ lại tương đối 
lớn tuổi nên việc tự học cũng gặp không ít khó khăn. 
3. Số liệu thống kê: 
Thống kê so sánh số lượt mượn sách tham khảo nghiệp vụ và tạp chí, sách 
báo nơi Thư viện ở thời điểm đầu năm và thời điểm hiện tại (tháng 2/2012) cho 
kết quả như sau: 
Số lượt GV mượn sách 
bình quân trong 
1 tháng 
Sách 
Nghiệp vụ 
Tạp chí Giáo dục, 
nhật báo tin tức 
thời sự  
Sách tham khảo 
khoa học khác, 
truyện 
Đầu năm 
269 lượt 
126 lượt 
95 lượt 
48 lượt 
 Thống kê số giáo viên tham gia học tập nâng cao trình độ kết quả như sau: 
Năm học Tổng số 
GV 
THSP CĐSP ĐHSP 
2007-2008 15 15 0 0 
2008-2009 16 8 2 6 
2009-2010 24 11 4 9 
2010-2011 28 8 4 16 
III. Nội dung đề tài: 
1. Cơ sở lý luận: 
Có thể nói, hiện nay nguyện vọng được học trong mọi người thể hiện rõ rệt 
chưa từng thấy và mỗi năm nó càng thể hiện rõ nét hơn. Chính cuộc sống đang 
đòi hỏi mỗi người phải trang bị cho mình những kiến thức, hiểu biết cần thiết để 
có thể nắm bắt, hòa nhập vào cuộc sống có chất lượng cao. 
Trước khi nói đến tự học ta cần tìm hiểu xem: “Thế nào là người có học 
thức?”. Vì trong cuộc sống rất cần kiến thức chuyên môn, phải có một nghề nhất 
định để sống và góp phần vào việc tạo ra của cải cho xã hội để tồn tại, nhưng để 
phân biệt được những vấn đề xảy ra xung quanh ta thì lại cần đến mặt bằng kiến 
thức chung bằng con đường tự học. Tự học không chỉ là xem sách mà phải biết 
so sánh cái viết trong sách với thực tế cuộc sống, biết so sánh cái khoa học với 
cái không khoa học, biết liên hệ giữa các môn khoa học. Không nên sợ việc bất 
đồng ý kiến với người khác, không nghiên cứu chung chung nhưng phải nghiên 
cứu những vấn đề của thời đại, cập nhật thông tin, mở rộng tầm nhìn cho bản 
thân 
Muốn sống cần có kiến thức chuyên môn, nhưng cũng cần phải có kiến 
thức chung, phải biết phân tích các vấn đề xảy ra trong cuộc sống, muốn làm 
được việc đó phải hiểu và phải biết suy nghĩ, cần có tầm hiểu biết và sự phát triển 
trí tuệ nhất định. Đó chính là người có học thức. 
Kiến thức chuyên môn chỉ đem lại cho mỗi người một phạm vi kiến thức 
và những thói quen làm việc nhất định. Còn kiến thức chung mang lại cho mỗi 
chúng ta một thế giới quan rộng lớn, đầy đủ, nó làm cho con người hiểu những 
mặt khác nhau của cuộc sống. Cả hai loại kiến thức này đều cần thiết và có sự 
tương tác bổ sung lẫn nhau giúp con người ngày càng phát triển trình độ nhận 
thức, mở rộng kiến thức. 
Sự quan tâm đến các vấn đề của cuộc sống xã hội, đến các hiện tượng của 
cuộc sống, đến những thành tựu trong các lĩnh vực khoa học, kinh tế, chính trị 
v.v đang dần hình thành và phát triển nơi mọi người. 
Hiện nay, đa số tự đáp ứng nhu cầu trình độ văn hóa cho mình bằng những 
phương pháp khác nhau. Tất cả những phương pháp ấy chung qui lại có thể gọi là 
phương pháp tự học. 
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài: 
Để xây dựng ý thực tự học trong giáo viên tôi đã thực hiện như sau: 
2.1 . Giúp giáo viên xác định ý nghĩa, giá trị và sự cần thiết của việc nâng cao 
trình độ bản thân trong giai đoạn hiện nay: 
Qua các buổi thảo luận chuyên môn giúp giáo viên nhận thức được việc 
học tập nâng cao trình độ bản thân trong giai đoạn hiện nay là việc làm hết 
sức cần thiết, vì khi trình độ được nâng cao thì nhận thức bản thân về mọi 
phương diện cũng được nâng cao. Qua đó, cách nhìn, cách đánh giá, chọn lựa, 
giải quyết mọi vấn đề trong cuộc sống sẽ mang tính khách quan, chính xác 
hơn và đó là cơ sở giúp ta giải quyết tốt mọi việc. 
2.2 . Xác định mục tiêu cụ thể cần đạt (về môn học hoặc vấn đề nào đó) 
Làm việc gì cũng phải xác định mục tiêu, mục tiêu càng cụ thể chừng nào 
thì tỉ lệ thành công càng cao chừng nấy. 
Một kế hoạch bài dạy nếu được chuẩn bị tốt, xác định đúng mục tiêu cần 
đạt qua bài học xem như đã thành công phân 50%, phần còn lại tùy thuộc vào 
nghệ thuật thể hiện của giáo viên khi đứng lớp. 
Do vậy, giáo viên phải xác định rõ ràng mục tiêu học tập của mình trong 
từng giai đoạn là gì để lập kế hoạch học tập cho hợp lý. 
Ví dụ: Giáo viên cần thống kê xem ở thời điểm này bản thân cần nghiên 
cứu, học tập môn học nào, vấn đề nào? Mỗi môn học, mỗi vấn đề dự kiến sẽ 
học tập nghiên cứu trong thời gian bao lâu? Cần tài liệu bổ trợ gì từ sách, từ 
băng đĩa? Cần trao đổi với những ai trong quá trình học tập? Kinh phí học 
tập 
Qua đó phấn đấu thực hiện để đạt mục tiêu đề ra trong từng giai đoạn học 
tập. 
2.3 . Phân tích các điều kiện thuận lợi và khó khăn của bản thân để phát huy 
và vượt qua khi tiến hành tự học. 
Mỗi người đều có những điều kiện thuận lợi – khó khăn khác nhau do hoàn 
cảnh cá nhân khác nhau. Vì vậy tùy hoàn cảnh từng người để phân tích các 
điều kiện đó nhằm sắp xếp thời gian học tập cho hợp lý. 
Ngoài ra, mỗi người có một tính cách khác nhau, nên cách học của mọi 
người cũng khác nhau (có người học tốt nhất vào buổi sáng, có người làm 
việc hiệu quả vào ban đêm), tuy nhiên cần tham khảo cách học của nhiều 
người để chọn cho mình một cách học phù hợp và hiệu quả nhất. 
Một hiện tượng tâm lý thường thấy trong quá trình tự học là một số người 
khi gặp khó khăn trong việc tự học thường tỏ ra chán nản, dễ buông xuôi, bỏ 
cuộc và đưa ra nhiều lý do biện minh cho sự bỏ cuộc là: “Thời của chúng ta 
đã qua rồi!” “Không còn sức để học nữa!” hoặc “Đầu óc đã chai sạn” 
Thực ra việc tự học luôn là việc khó khăn chứ không đơn giản, tuy nhiên 
đã có biết bao nhiêu người thành công nhờ sự tự học. Vì vậy ta cần phải tự tin 
vào sức mình, tin vào việc mình đang làm để phấn đấu đạt được mục tiêu đề 
ra. 
2.4 . Ban Giám hiệu phải làm gương trong việc tự học, tự nghiên cứu: 
Trong mọi thời điểm, Ban Giám hiệu phải là người đi đầu trong việc tự 
học để làm gương cho mọi người, thường xuyên nghiên cứu để nắm bắt thông 
tin, cập nhật kiến thức thời sự, chính trị, kinh tế của khu vực, của đất nước. 
Đặc biệt Ban Giám hiệu phải chú trọng đến việc nghiên cứu nắm vững tài 
liệu chuyên môn nghiệp vụ để có hướng chỉ đạo thực hiện đúng đắn các chủ 
trương của ngành, để cải tiến nâng cao trình độ quản lý chuyên môn cũng như 
khả năng tác nghiệp trong các hoạt động Sư phạm. 
2.5 . Tạo điều kiện cho giáo viên tự học – tự rèn nâng cao tay nghề 
Ban Giám hiệu luôn chú ý tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên tự học 
hoặc tham gia học tập các lớp Bồi dưỡng nâng cao trình độ văn hóa, trình độ 
chuyên môn. Động viên giáo viên tham gia các lớp từ xa đào tạo trên chuẩn, 
thường xuyên cập nhật kiến thức qua sách báo và các nguồn thông tin khác 
trong cuộc sống. 
Khi xác định được mục đích của việc tự học cần tuân theo các nguyên tắc 
sau: 
1. Nguyên tắc thứ nhất: 
Phải bắt tay vào việc tự học không phải bằng sách vở mà phải bắt đầu từ 
cuộc sống. Vì cuộc sống bao giờ cũng dạy cho chúng ta nhiều hơn bất cứ loại 
sách vở nào. Sách chẳng qua chỉ là phương tiện gi