SKKN Sử dụng Chuyên đề và các phương pháp dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực học sinh thông qua một số tiết học tự chọn phần hóa học hữu cơ Lớp 12 Trung học Phổ thông

ĐỀ TÀI
“SỬ DỤNG CHUYÊN ĐỀ VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH THÔNG QUA MỘT SỐ TIẾT HỌC TỰ CHỌN PHẦN HÓA HỌC HỮU CƠ LỚP 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG”
MÔN HÓA HỌC
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 4
=== & ===
ĐỀ TÀI
“SỬ DỤNG CHUYÊN ĐỀ VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH THÔNG QUA MỘT SỐ TIẾT HỌC TỰ CHỌN PHẦN HÓA HỌC HỮU CƠ LỚP 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG”
MÔN HOÁ HỌC
Tác giả : Lê Văn Hậu
Tổ : Khoa học tự nhiên
Năm học: 2021 - 2022
Số điện thoại : 0987469646
MỤC LỤC
Trang
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1
1. Lí do chọn đề tài
1
2. Mục đích của đề tài 
1
3. Nhiệm vụ của đề tài
1
4. Phạm vi của đề tài
2
5. Tính mới của đề tài
2
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
3
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
3
1.1. Phương pháp dạy học
3
1.1.1. Khái niệm về phương pháp dạy học
3
1.1.2. Quan điểm về phương pháp dạy học
3
1.1.3. Phương pháp dạy học cụ thể
3
1.1.4. Kỹ thuật dạy học
3
1.2. Một số phương pháp dạy học tích cực được đề tài áp dụng
3
1.2.1. Phương pháp dạy học nhóm
3
1.2.2. Phương pháp giải quyết vấn đề
4
1.3. Kỹ thuật dạy học tích cực hiệu quả mà đề tài áp dụng
4
1.4. Điều kiện để áp dụng các chuyên đề và phương pháp dạy học tích cực vào đề tài sáng kiến kinh nghiệm để đạt hiệu quả cao
4
1.4.1. Điều kiện cần đối với giáo viên
5
1.4.2. Điều kiện cần đối với học sinh
5
1.4.3. Đổi mới cách thức đánh giá kết quả của học sinh 
5
1.5. Chuyên đề về tính chất vật lí
5
1.5.1. So sánh nhiệt độ sôi
5
1.5.2. Tìm hiểu ghi nhớ mùi thơm của một số este trong nhiều loài hoa quả
6
1.6. Chuyên đề về bài tập tìm công thức phân tử hợp chất hữu cơ 
6
1.6.1. Cơ sở lí thuyết
6
1.6.2. Phạm vi áp dụng
7
1.7. Chuyên đề về xác định cấu tạo và số đồng phân cấu tạo hợp chất hữu cơ
7
1.7.1. Cơ sở lí thuyết
7
1.7.2. Phạm vi áp dụng
8
1.8. Chuyên đề bài tập tìm lượng chất theo phương trình hóa học
8
1.8.1. Cơ sở lí thuyết
8
1.8.2. Phạm vi áp dụng
8
1.9. Chuyên đề danh pháp hợp chất hữu cơ
8
1.9.1. Cơ sở lí thuyết
8
1.9.2. Phạm vi áp dụng
10
1.10. Thực trạng vấn đề môn hóa học bậc trung học phổ thông hiện nay.
10
1.11. Kết quả khảo sát học sinh khi chưa sử dụng đề tài
10
Chương 2: SỬ DỤNG CHUYÊN ĐỀ VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH THÔNG QUA MỘT SỐ TIẾT HỌC TỰ CHỌN PHẦN HÓA HỌC HỮU CƠ LỚP 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
12
2.1. Cơ sở để sử dụng chuyên đề và các phương pháp dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực học sinh thông qua một số tiết tự chọn phần hóa học hữu cơ lớp 12 trung học phổ thông
12
2.2. Nguyên tắc để sử dụng chuyên đề và các phương pháp dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực học sinh thông qua một số tiết tự chọn phần hóa học hữu cơ lớp 12 trung học phổ thông
12
2.3. Quy trình để sử dụng chuyên đề và các phương pháp dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực học sinh thông qua một số tiết tự chọn phần hóa học hữu cơ lớp 12 trung học phổ thông
12
2.4. Sử dụng chuyên đề và các phương pháp dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực học sinh thông qua một số tiết học tự chọn phần hóa học hữu cơ lớp 12 trung học phổ thông
13
2.4.1. TIẾT TỰ CHỌN 2. LUYỆN TẬP ESTE
13
2.4.2. TIẾT TỰ CHỌN 3. LUYỆN TẬP ESTE
21
2.4.3. TIẾT TỰ CHỌN 5: LUYỆN TẬP LIPIT 
26
2.4.4. TIẾT TỰ CHỌN 7: LUYỆN TẬP CACBOHIĐRAT
30
2.4.5. TIẾT TỰ CHỌN 9: LUYỆN TẬP AMIN 
36
2.4.6. TIẾT TỰ CHỌN 11: LUYỆN TẬP AMINOAXIT
41
2.5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
46
PHẦN III: KẾT LUẬN
48
TÀI LIỆU THAM KHẢO
49

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Hiện nay đất nước đang ra sức đào tạo nguồn nhân lực có kiến thức lí thuyết cũng như kỷ năng thực hành nhằm đảm bảo cung ứng nhu cầu lao động của đất nước. Để hội nhập và từng bước sánh bằng với các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới, đối với giáo dục Việt Nam phải đào tạo nên những thế hệ trẻ giỏi lí thuyết và biết vận dụng cơ sở lí thuyết vào thực hành, thực tiễn cuộc sống. Đó là những con người lao động có tính sáng tạo, thích ứng với sự phát triển nhanh, đa dạng của xã hội.
Hóa học là một môn khoa học kết hợp nhiều yếu tố như phân tích thực nghiệm, liên hệ thực tiễn, làm thí nghiệm, tính toán giải bài tập,...
Một trong những yếu tố quan trọng đó là sử dụng các chuyên đề hóa học và phương pháp dạy học tích cực vào việc dạy học nhằm đạt hiệu quả cao hơn, học sinh phát triển năng lực tốt hơn trong quá trình thực hiện kế hoạch giáo dục và dạy học của giáo viên và học tập của học sinh.
Trong quá trình giảng dạy môn hóa học bậc Trung học phổ thông ở phần hóa hữu cơ lớp 12, bản thân tôi nhận thấy cần phải sử dụng các chuyên đề hóa học và các phương pháp dạy học tích cực vào quá trình luyện tập, trả lời câu hỏi lý thuyết, giải bài tập hóa học thì mới đạt hiệu quả cao trong quá trình dạy và học. Với tình hình thực tế như vậy tôi lựa chọn và triển khai đề tài “Sử dụng chuyên đề và các phương pháp dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực học sinh thông qua một số tiết học tự chọn phần hóa học hữu cơ lớp 12 trung học phổ thông”, nhằm bổ sung phần nào những hạn chế, thiếu sót mà học sinh gặp phải trong quá trình làm bài tập ... m đúng các bài tập theo yêu cầu đề ra. 
Đề tài có được là sự phát hiện và nổ lực nghiên cứu của bản thân trong một thời gian dài, áp dụng thử nghiệm cho các đối tượng học sinh học ban khoa học tự nhiên tại Trường Trung học phổ thông nơi tác giả đang công tác giảng dạy. Tuy nhiên do thời gian và trình độ năng lực có hạn nên vẫn chưa đề cập hết được các chuyên đề và áp dụng hết các phương pháp, kỷ thuật dạy học tích cực vào quá trình dạy học theo ý tưởng và kỳ vọng ban đầu của bản thân tác giả đề tài. Bên cạnh đó, kinh nghiệm giảng dạy của bản thân còn chưa nhiều nên trong quá trình làm sáng kiến kinh nghiệm không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong các thầy cô bộ môn, các đồng nghiệp, hội đồng khoa học đóng góp thêm nhiều ý kiến quý báu để xây dựng và mở rộng phạm vi đề tài nhằm giúp sáng kiến kinh nghiệm hoàn thiện hơn về nội dung và phong phú hơn về hình thức trình bày.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Dương Hoàng Giang, thể loại và phương pháp giải Hóa học hữu cơ 12, nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà nội.
2. Đề thi tốt nghiệp Trung học phổ thông Quốc Gia của Bộ GD&ĐT môn hóa học các năm 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021.
3. Đề thi minh họa tốt nghiệp THPT Quốc Gia của Bộ GD&ĐT môn hóa học các năm 2018,2019,2020,2021.
4. Google/ chuyên đề so sánh nhiệt độ sôi hợp chất hữu cơ, tác giả truy cập ngày 25 tháng 10 năm 2021; chuyên đề tìm hiểu về mùi thơm của một số este trong các loài hoa quả, tác giả truy cập ngày 05 tháng 11 năm 2021; chuyên đề tìm công thức phân tử hợp chất hữu cơ, tác giả truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2021; chuyên đề tìm công thức cấu tạo hợp chất hữu cơ, tác giả truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2021; chuyên đề tìm lượng chất theo phương trình hóa học, tác giả truy ngày 08 tháng 01 năm 2022; chuyên đề danh pháp hợp chất hữu cơ và chuyên đề phân loại hợp chất hữu cơ, tác giả truy cập ngày 09 tháng 01 năm 2022; thư viện đề thi và kiểm tra, tác giả truy cập thường xuyên trong quá trình viết đề tài.
5. Lê Xuân Trọng (Tổng chủ biên), Nguyễn Hữu Đĩnh (Chủ biên), Lê Chí Kiên, Lê Mậu Quyền (2007), Hóa học 11 nâng cao, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
6. Lê Xuân Trọng (Tổng chủ biên kiêm chủ biên), Nguyễn Hữu Đĩnh (Chủ biên), Từ Vọng Nghi, Đỗ Đình Rãng, Cao Thị Hằng (2008), Hóa học 12 nâng cao, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
7. Lê XuânTrọng (Tổng chủ biên kiêm chủ biên), Trần Quốc Đắc, Phạm Tuấn Hùng, Đoàn Việt Nga, Lê Trọng Tín (2007), sách giáo viên Hóa học 11 nâng cao, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
8. Lê XuânTrọng (Tổng chủ biên kiêm chủ biên), Trần Quốc Đắc, Đoàn Việt Nga, Cao Thị Thặng, Lê Trọng Tín, Đoàn Thanh Tường (2008), sách giáo viên Hóa học 12 nâng cao, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
9. Lê Đình Trung (chủ biên), Phan Thị Thanh Hội, dạy học theo định hướng hình thành và phát triển năng lực người học ở trường phổ thông, nhà xuất bản Đại học sư phạm.
10. Nguyễn Thị Sữu, Vũ Anh Tuấn, Phạm Hồng Bắc, Ngô Uyên Minh (2010), dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Hoá học lớp 12, Nhà xuất bản Đại học sư phạm.
11. Nguyễn Thị Sữu, Đào Thị Việt Anh, Nguyễn Thị Minh Châu, Nguyễn Thị Thiên Nga (2010), dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Hoá học lớp 10, nhà xuất bản Đại học sư phạm.
12. Nguyễn Văn Mậu, mười vạn câu hỏi vì sao – Hóa học, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
13. Nguyễn Hữu Thạc (2007), tổng hợp kiến thức cơ bản và nâng cao hoá học 11, nhà xuất bản đại học sư phạm.
14. Nguyễn Xuân Trường (Tổng chủ biên), Lê Mậu Quyền (Chủ biên), Phạm Văn Hoan, Lê Chí Kiên (2012), Hóa học 11, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
15. Nguyễn Xuân Trường (Tổng chủ biên kiêm chủ biên), Phạm Văn Hoan, Từ Vọng Nghi, Đỗ Đình Rãng, Nguyễn Phú Tuấn (2012), Hóa học 12, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
16. Nguyễn Xuân Trường (Chủ biên), Từ Ngọc Ánh, Lê Chí Kiên, Lê Mậu Quyền (2007), bài tập hóa học 11, Nhà xuất bản Giáo dục Viêt Nam.
17. Nguyễn Xuân Trường (Tổng chủ biên kiêm chủ biên), Phạm Văn Hoan, Phạm Tuấn Hùng, Trần Nguyên Ninh, Cao Thị Thặng, Lê Trọng Tín, Nguyễn Phú Tuấn (2007), sách giáo viên Hóa học 11, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
18. Nguyễn Xuân Trường (Tổng chủ biên kiêm chủ biên), Phạm Văn Hoan, Nguyễn Phú Tuấn, Đoàn Thanh Tường (2008), sách giáo viên Hóa học 12, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
19. Nguyễn Lăng Bình (chủ biên), Đỗ Hương Trà, một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực, nhà xuất bản Đại học sư phạm.
20. PGS.TS.Nguyễn Thị Sữu (chủ biên), TS.Đào Thị Việt Anh, ThS.Phạm Hồng Bắc, ThS.Nguyễn Thị Minh Châu, ThS.Vũ Thị Thu Hoài (2010), dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Hoá học lớp 11, nhà xuất bản Đại học sư phạm.
21. Vũ Anh Tuấn (Chủ biên), Nguyễn Hải Châu, Đặng Thị Oanh, Cao Thị Thặng (2009), Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Hoá học lớp 11, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
22. Vũ Anh Tuấn, Nguyễn Khắc Công, Đỗ Mai Luận (2008), kiểm tra đánh giá thường xuyên và định kì môn hoá học lớp 11, nhà xuất bản Giáo dục.
23. Vũ Anh Tuấn (chủ biên), Nguyễn Văn Hữu (2009), kiểm tra đánh giá thường xuyên và định kì môn hoá học lớp 12, nhà xuất bản Giáo dục.