Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp giảng dạy môn Đá cầu cho học sinh THPT

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI 
 Đơn vị : TRƯỜNG THPT NAM HÀ 
 Mã số : 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY MÔN ĐÁ CẦU 
CHO HỌC SINH THPT 
 Người thực hiện : Huỳnh Nguyễn Thanh Liêm 
 Lĩnh vực nghiên cứu : 
 Quản lý giáo dục 
 Phương pháp dạy học bộ môn : Giáo dục thể chất 
 Phương pháp giáo dục : 
 Lĩnh vực khác : 
 Có đính kèm : 
 Mô hình Phần mềm Phim ảnh Hiện vật khác 
Năm học : 2012- 2013 
 SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC 
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN 
 1. Họ và tên : Huỳnh Nguyễn Thanh Liêm 
 2. Ngày tháng năm sinh : 17.10.1965 
 3. Nam, nữ : Nam 
 4. Địa chỉ : 43 Cách mạng tháng 8, phường Quyết Thắng, Biên hòa – Đồng nai 
 5. Điện thoại cơ quan : 061.3950365 Nhà riêng : 061.3825360 
 6. Fax : E-mail : 
 7. Chức vụ : Tổ trưởng chuyên môn 
 8. Đơn vị công tác : Trường THPT Nam Hà 
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO 
- Học vị cao nhất : Cử nhân Đại học 
- Năm nhận bằng : 2007 
- Chuyên ngành đào tạo : Giáo dục thể chất 
III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC 
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiêm : Giáo dục thể chất 
 - Số năm có kinh nghiệm : 27 năm 
 - Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây : 
 + Giúp học sinh THPT học tốt kỹ thuật nhảy cao kiểu nằm nghiêng 
 + Phương pháp giảng dạy kỹ thuật nhảy xa kiểu ưỡn thân 
 + Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn thể dục 
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI : 
 Thể dục thể thao là một phương thức để rèn luyện sức khỏe nhằm phát triển con 
người toàn diện, là phương tiện hữu hiệu nhằm bồi dưỡng và phát triễn nhân tố con 
người để xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam giàu đẹp. 
 Giáo dục thể chất là một mặt của giáo dục toàn diện không thể thiếu ở nhà trường 
phổ thông, là biện pháp tích cực nhất nhằm bảo vệ và tăng cường sức khỏe cho học sinh, 
đẩy mạnh sự phát triễn toàn diện, nhịp nhàng, cân đối của cơ thể, tăng cường tố chất, 
nâng cao khả năng vận động của các em học sinh. 
 Thực hiện theo phân phối chương trình năm học, đá cầu là nội dung học hoàn toàn 
mới và tương đối khó đối với học sinh THPT nhất là đối với học sinh nữ cho nên các em 
thường có thái độ né tránh, mức độ tiếp thu chậm, động tác sai khó sửa. Đây là lý do mà 
thái độ và kết quả học tập của học sinh không cao, cho nên tôi chọn đề tài này nhằm tìm 
ra những biện pháp thích hợp tạo sự ham thích của học sinh đối với môn học, giúp các 
em học sinh học tốt kỷ thuật đá cầu. 
Đây là đề tài có tính đổi mới về mặt lý luận và thực tiển mà theo tôi và nhiều đồng 
nghiệp thì chưa có ai đề cập đến . 
 1. Thuận lợi : 
- Để thực hiện đề tài này tôi có một số thuận lợi là được sự quan tâm giúp đở, 
động viên rất nhiệt tình của Ban giám hiệu nhà trường, cũng như sự giúp đỡ tận tình của 
tất cả giáo viên cùng bộ môn, giáo viên chủ nhiệm lớp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi 
nhất giúp đỡ tôi thực hiện đề tài này. 
- Bản thân người thực hiện đề tài là giáo viên giáo dục thể chất đã giảng dạy nhiều 
năm, có nhiều kinh nghiệm để có phương pháp và biện pháp cải tiến thích hợp thực hiện 
tốt đề tài . 
 2. Khó khăn : 
 - Nhà trường có sân tập thể dục nhưng sân rất nắng và nóng vì đa số cây xanh đều 
trồng mới chưa có bóng mát, mặt sân đất cát nên về mùa nắng nhiều bụi làm học sinh dễ 
bị viêm xoan . 
 - Đá cầu là nội dung học hoàn toàn mới và có độ khó tương đối cao so với các 
môn học khác, là môn thể thao mang tính đối kháng, kỷ thuật đa dạng, yêu cầu cường độ 
vận động cao không thích hợp với học sinh nữ nên các em thường né tránh, mất tập 
trung đối với môn học, đa số các em không thể tiếp thu tốt trong học tập. 
 3. Số liệu thống kê : 
 Điều tra cơ bản ban đầu : 
 Được sự giúp đỡ của giáo viên dạy cùng phân môn, giáo viên chủ nhiệm lớp và 
giáo viên các bộ môn khác, tôi tiến hành điều tra cơ bản ban đầu về thành tích tâng cầu 
(nhịp 1) – đá tấn công bằng mu bàn chân của học sinh lớp 11 do tôi trực tiếp giảng dạy: 
gồm 6 lớp, mỗi lớp 30 học sinh. Tổng số học sinh được kiểm tra là 180 em (62 nữ) , chia 
làm 4 loại : giỏi, khá, trung bình, yếu theo thang điểm sau: 
 Thang điểm kiểm tra ban đầu : 
  Loại giỏi : điểm 9 – 10 
 Thực hiện đúng kỹ thuật động tác 
 Số lần cầu đá qua lưới vào sân ít nhất 8 lần 
 Loại khá : điểm 7 – 8 
 Thực hiện đúng kỹ thuật động tác 
 Số lần cầu đá qua lưới vào sân ít nhất 6 lần 
 Loại trung bình : điểm 5 – 6 
 Thực hiện đúng kỹ thuật động tác 
 Số lần cầu đá qua lưới vào sân ít nhất 4 lần 
 Loại yếu : điểm < 5 
 Thực hiện kỹ thuật động tác còn sai sót 
 Số lần cầu đá qua lưới vào sân ít nhất 1 – 2 lần 
Lớp Tổng số HS Nam Nữ 
Tiêu chuẩn nam Tiêu chuẩn nữ 
G K TB Y G K TB Y 
11C3 30 20 10 2 6 8 4 4 3 2 1 
11C4 30 20 10 2 6 8 4 4 3 2 1 
11C5 30 19 11 2 5 9 3 4 4 1 2 
11C6 30 19 11 3 5 8 3 3 4 3 1 
11C8 30 20 10 3 6 8 3 3 3 3 1 
11C9 30 20 10 2 6 8 4 4 3 2 1 
Cộng 180 118 62 14 34 49 21 22 20 13 7 
 Kết quả điều tra : 
 Loại giỏi : 36 học sinh (22 nữ) tỉ lệ 20% 
 Loại khá : 54 học sinh (20 nữ) tỉ lệ 30% 
 Loại trung bình : 62 học sinh (13 nữ) tỉ lệ 34,4% 
 Loại yếu : 28 học sinh (7 nữ) tỉ lệ 15,6% 
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 
1. Cơ sở lý luận 
 - Đá cầu là môn thể thao mang tính đối kháng gián tiếp, đa dạng. Nét đẹp trong môn 
đá cầu là những động tác khống chế, những động tác tấn công và phòng thủ trong mọi 
tình huống, trong đó động tác khống chế cầu là khâu cơ bản để giải quyết các nhiệm vụ 
tiếp theo trong tập luyện và thi đấu. 
 - Giảng dạy đá cầu trong trường phổ thông giáo viên phải phối hợp nhiều phương 
pháp khác nhau: Thuyết trình, trực quan, đàm thoại, chia nhóm  trong đó phương pháp 
thuyết trình và trực quan đóng vai trò quyết định, giáo viên là người giúp đỡ, điều khiển 
và sửa sai cho học sinh khi cần thiết. 
 - Để giảng dạy tốt môn đá cầu người giáo viên phải thực hiện các động tác mẫu một 
cách chính xác, đúng trình tự, luôn gắn bó và hướng tới người học, khi lên lớp phải gây 
được sự hưng phấn cho học sinh ham thích tập luyện và tự rèn luyện sức khỏe. 
 - Giảng dạy đá cầu cũng cần chú ý giáo dục ý thức tổ chức kỷ luật, ý thức đề phòng 
chấn thương trong luyện tập cho học sinh, phải thường xuyên kiểm tra sân bãi, dụng cụ 
tập luyện, và cần phối hợp tốt với các môn khác để bổ xung, hổ trợ cho nhau. 
 Các vấn đề bức xúc của đề tài cần giải quyết: 
 Như đã trình bày ở phần trên thì do nhiều nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan 
dẫn đến việc học sinh, đặc biệt là học sinh nữ có nhiều hạn chế cơ bản trong kỷ thuật đá 
cầu, đặc biệt là kỷ thuật tâng “giật” cầu, khả năng tâng cầu – đá tấn công bằng mu bàn 
chân làm cho mức độ tiếp thu kỷ thuật động tác chậm, không thể vận dụng phát huy 
trong học tập là vấn đề cần thiết, có tính cấp bách cần phải được giải quyết, vì nó sẽ tạo 
tâm lý không tốt làm cho học sinh có thái độ, tinh thần học tập kém, làm ảnh hưởng đến 
sức khỏe và kết quả học tập của học sinh, ảnh hưởng đến việc không đạt được mục tiêu 
của người dạy lẫn người học. Cho nên đối với người trực tiếp giảng dạy, việc xây dựng 
đề tài tìm ra những biện pháp tối ưu, những phương pháp cải tiến thích hợp, khắc phục 
những sai sót, tạo sự hưng phấn giúp học sinh học tốt kỷ thuật đá cầu là vấn đề thật sự 
cần thiết mang tính cấp bách cần được giải quyết ngay. 
 2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài 
 Để học sinh có thể học tốt môn đá cầu, nhanh chóng nắm vững kỷ thuật thì phải đạt 
được các điều kiện sau: 
 Điều kiện sân bãi : 
 Sân đá cầu phải rộng rãi thoáng mát, sạch sẽ, đảm bảo cho mọi hoạt động di chuyển 
của học sinh, không vướng chướng ngại vật và không bị chi phối của các hoạt động khác 
xung quanh. 
 Gợi được nhu cầu nhận thức của học sinh: 
 Giáo viên phải đưa ra được các ưu điểm của một bài tập, một động tác cho học sinh 
nắm, tìm hiểu sâu các nhu cầu của học sinh như: muốn giảm cân, phát triển cơ bắp, chiều 
cao từ đó tạo ra sự hứng thú khi học sinh tập luyện ở trường cũng như khi tập luyện 
ở nhà. 
 Cũng cố niềm tin vào khả năng nhận thức của học sinh: 
 Giáo viên đưa ra bài tập mà tác dụng ảnh hưởng trực tiếp đến một số nhóm cơ của 
người tập mà học sinh chưa biết, sẽ tạo cho học sinh sự hưng phấn ban đầu. Nội dung 
giảng dạy cần linh hoạt nhưng phải thận trọng, nếu học sinh chưa nắm vững động tác 
này thì không nên dạy sang động tác khác. 
 Sự sai sót của học sinh phải phân tích cụ thể, để có thể tìm đúng nguyên nhân mà 
có biện pháp sửa chửa thích hợp, không nên giải quyết chung chung như nhau. 
 Kết hợp việc giảng dạy động tác để phát triển những tố chất cần thiết như : sức 
bật, sức bền, tính linh hoạt, mềm dẻo  
 Khi luyện tập phải chuẩn bị khởi động thật kỷ, đặc biệt là các khớp xương chân, 
chuẩn bị tốt sân bãi để tránh xảy ra chấn thương. 
 Qua những nội dung của đề tài đã được nghiên cứu qua lý luận và thử nghiệm 
thực tiển thì đây là vấn đề cần giải quyết không phải ở riêng trường tôi mà các trường 
bạn và các đồng nghiệp trực tiếp đứng lớp giảng dạy cũng đã gặp phải nhưng chưa ai đề 
cập đến hoặc đã có vận dụng nhưng chưa thuyết phục, chưa đạt kết quả cao theo tôi vì 
nhiều lý do như đây là nội dung học mới và khó tập, nhưng thời gian học ít, đa số các 
trường gặp khó khăn về sân bãi, phương pháp giảng dạy và sửa sai chưa thật sự thích 
hợp, chưa giải quyết được khó khăn mà học sinh né tránh , e ngại những giờ học đá cầu. 
3. Nội dung thực hiện 
Sau khi được sự đồng ý của Ban giám hiệu nhà trường và thông qua tổ bộ môn lấy 
ý kiến đóng góp, tôi tiến hành với giáo viên cùng phân môn thực hiện điều tra cơ bản 
ban đầu để lấy số liệu làm căn cứ đánh giá thực trạng đề tài, dự giờ các giáo viên của 
trường bạn có thành tích tốt của môn học là những thầy cô đồng nghiệp, là những giáo 
viên có nhiều kinh nghiệm, là giáo viên dạy giỏi liên tục nhiều năm liền ở cấp trường, 
cấp Tỉnh để học hỏi những kinh nghiệm quí báu nhằm tìm được những biện pháp, 
phương pháp giảng dạy thích hợp cũng như những ý kiến góp ý để có thể thực hiện tốt 
đề tài “ Phương pháp giảng dạy môn đá cầu cho học sinh THPT”. Cuối cùng tôi đã rút ra 
được những nội dung chính cần phải làm để có thể giúp học