Sáng kiến kinh nghiệm Phát triển năng lực tự học môn Hoá học cho học sinh Lớp 12 thông qua blog học tập online

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
Trường THPT Nguyễn Đức Mậu
----------o0o--------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học 2021-2022
Tên đề tài: Phát triển năng lực tự học môn Hoá học cho học sinh lớp 12 thông qua blog học tập online
Lĩnh vực: Hoá học
Tác giả: 	Phan Hoài Thanh
Số điện thoại: 0947.014.627
	Đậu Thị Tú
Số điện thoại: 0946.014.387
Nghệ An, 2022
MỤC LỤC
Trang
MỤC LỤC BẢNG BIỂU
Trang
Bảng 3.1. Danh sách lớp, số HS tham gia TNSP	32
Bảng 3.2. Đánh giá của HS về website và hệ thống bài tập trắc nghiệm online	32
Bảng 3.3. Kết quả kiểm tra trước TN	34
Bảng 3.4. Bảng phân phối tần số, tần suất, tần suất tích lũy điểm của lớp TN và ĐC	35
MỤC LỤC HÌNH
Hình 1.1. Biểu đồ về sử dụng các gói cước của bưu chính viễn thông	12
Hình 1.2. Tần suất sử dụng máy tính và internet của học sinh	13
Hình 1.3. Biểu đồ về mục đích sử dụng internet của học sinh	13
Hình 1.4. Biểu đồ tham gia các khóa học online	13
Hình 1.5. Biểu đồ về mục đích sử dụng máy tính, smartphone cho quá trình tự học	14
Hình 1.6. Biểu đồ tự đánh giá về sự tác động của máy tính, smartphone tới sự tiến bộ của bản thân	14
Hình 1.7. Biểu đồ về nhu cầu phát triển năng lực tự học thông qua các lớp học trực tuyến	14
Hình 2.2. Giao diện trang chủ của blog trên máy tính bảng và điện thoại thông minh	18
Hình 2.3. Menu ngang	19
Hình 2.4. Menu box	19
Hình 2.5. Giao diện theo nội dung bài học	20
Hình 2.6. Giao diện script trắc nghiệm online của GV	22
Hình 2.7. Giao diện khai báo thông tin trước khi làm trắc nghiệm của HS	23
Hình 2.8. Giao diện làm trắc nghiệm	23
Hình 2.9. Giao diện nộp bài làm của HS	24
Hình 2.10. Giao diện kết quả sau khi làm trắc nghiệm của HS	24
Hình 2.11. Bảng kết quả làm bài của HS mà GV nhận được	24
Hình 2.12. Giao diện “Chuyên đề bài học” bài este	26
Hình 2.13. Giao diện “video bài giảng” bài este	26
Hình 2.14. Giao diện“Định hướng bài tập” chủ đề cacbohidrat	27
BẢNG GHI CHÚ VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT
Stt
Chữ viết tắt
Viết đầy đủ
1
CNTT
Công nghệ thông tin
2
ĐC
Đối chứng
3
GAS
Google App Script
4
GV
Giáo viên
5
HS
Học sinh
6
ICT
Công nghệ thông tin và truyền thông
7
NL
Năng lực
8
NLTH
Năng lực tự học
9
TH
Tự học
10
THPT
Trung học phổ thông
11
TN
Thực nghiệm
12
TNSP
Thực nghiệm sư phạm

ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
	Sự phát triển của khoa học công nghệ ngày nay đã tạo ra vô số các sản phẩm chất lượng cao cho xã hội nói chung và giáo dục nói riêng, đòi hỏi mỗi quốc gia phải luôn sáng tạo, phải thích ứng kịp thời trước những chuyển biến không ngừng của cuộc sống và công nghệ. Nhằm giải quyết những thách thức đó, ngành Giáo dục và Đào tạo cần đi đầu và đảm nhận sứ mệnh nâng cao dân trí, phát hiện và bồi dưỡng nhân tài theo định hướng nâng cao giá trị chất xám. Phát triển năng lực (NL), đặc biệt là năng lực tự học (NLTH) đang trở thành xu hướng trong đổi mới dạy học của nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt Nam chúng ta. Lí thuyết này đã xuất hiện từ thời cổ đại với ông tổ Socrate và phát triển cực thịnh vào những năm 90 của thế kỉ XX, nó mang đến một quan điểm mới trong việc thay đổi quan điểm dạy học, phát huy tối đa vai trò của người học, góp phần chuyển dần từ đào tạo sang tự đào tạo trong giáo dục. Như vậy, có thể thấy rằng NLTH là NL quan trọng được nhiều nước trên thế giới tập trung chú ý phát triển cho người học, bởi lẽ nó là cơ sở, là nền tảng để phát triển NL sáng tạo.
	Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI của Ban chấp hành Trung ương Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế (Nghị quyết số 29-NQ/TW) nhấn mạnh mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục “tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, NL công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh (HS). Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lí tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, NL và kĩ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học (TH), khuyến khích học tập suốt đời”. “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích TH, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển NL. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong dạy và học”.
	Mục 3 điều 30 của Luật Giáo dục sửa đổi bổ sung có hiệu lực thi hành ngày 14 tháng 6 năm 2019 ghi rõ: “Phương pháp giáo dục phổ thông phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS phù hợp với đặc trưng từng môn học, lớp học và đặc điểm đối tượng HS ... 2
12.82
51.28
46.16
7.0
12
13
15.38
16.67
66.66
62.83
7.5
7
7
8.97
8.97
75.63
71.80
8.0
5
6
6.41
7.69
82.04
79.49
8.5
4
7
5.13
8.97
87.17
88.46
9.0
5
5
6.41
6.41
93.58
94.87
9.5
2
2
2.56
2.56
96.14
97.43
10.0
3
2
3.85
2.56
100.00
100.00
 
78
78
 
 
 
 
TB
6.85
6.93





	Rõ ràng ta thấy sự khác nhau về điểm trung bình cộng của hai nhóm ĐC và TN không có ý nghĩa về mặt thống kê, tức là hai nhóm HS được chọn tương đương nhau về mặt học tập trong đó điểm trung bình cộng của lớp TN thấp hơn so với lớp ĐC.
3.5.2. Kết quả điểm thực nghiệm sư phạm
Bảng 3.4. Bảng phân phối tần số, tần suất, tần suất tích lũy điểm của lớp TN và ĐC
(Tổng hợp từ phụ lục 4.2)
xi
Số HS đạt điểm xi
% số HS đạt điểm xi
% số HS đạt điểm xi 
trở xuống
TN
ĐC
TN
ĐC
TN
ĐC
0-3,5
0
0
0.00
0.00
0.00
0.00
4.0
0
2
0.00
2.56
0.00
2.56
4.5
0
4
0.00
5.13
0.00
7.69
5.0
4
8
5.13
10.26
5.13
17.95
5.5
8
12
10.26
15.38
15.39
33.33
6.0
6
10
7.69
12.82
23.08
46.15
6.5
9
8
11.54
10.26
34.62
56.41
7.0
7
8
8.97
10.26
43.59
66.67
7.5
8
6
10.26
7.69
53.85
74.36
8.0
7
5
8.97
6.41
62.82
80.77
8.5
8
7
10.26
8.97
73.08
89.74
9.0
7
3
8.97
3.85
82.05
93.59
9.5
8
3
10.26
3.85
92.31
97.44
10.0
6
2
7.69
2.56
100.00
100.00
 
78
78
 
 
 
 
TB
7.57
6.67





3.5.3. Phân tích kết quả định lượng thực nghiệm sư phạm
	Từ kết quả xử lí số liệu TNSP (phụ lục 4.1 và 4.2) cho thấy chất lượng học tập của HS ở các lớp TN cao hơn so với các HS ở các lớp ĐC tương ứng sau khi chịu tác động của đề tài, cụ thể̀:
	- Điểm trung bình chung của các lớp TN cao hơn các lớp ĐC.
	- Đồ thị đường lũy tích của các lớp TN luôn nằm cách biệt về bên phải và ở phía dưới so với các lớp ĐC nên có thể khẳng định thành tích học tập của các HS ở các lớp TN cao hơn so với các HS ở các lớp ĐC.
	- Giá trị p giữa lớp TN và lớp ĐC (p < 0,05) cho thấy sự chênh lệch rõ rệt của điểm số sau khi sử dụng blog và hệ thống bài tập trắc nghiệm online của các lớp TN và ĐC không có khả năng xảy ra ngẫu nhiên. 
	- Giá trị ES giữa lớp TN và lớp ĐC khi tra theo bảng Cohen cho thấy quy mô ảnh hưởng của nghiên cứu này ở mức lớn. Trong đó:
	+ Ở nhóm 1, giá trị ES ∈ [0,8;1,00], chứng tỏ sự tác động đã nằm ở ngưỡng lớn.
	+ Ở nhóm 2, giá trị ES ∈ [0,5;0,79], chứng tỏ sự tác động mới nằm ở ngưỡng trung bình.
KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI
1. Kết luận
	Sau một thời gian nghiên cứu đề tài “Phát triển năng lực tự học môn Hoá học cho học sinh lớp 12 thông qua blog học tập online”, công trình đã có đóng góp về lí luận và thực tiễn trong việc phát triển NLTH hóa học cho HS, đã hoàn thành các nhiệm vụ đề ra và rút ra một số kết luận:
1.1. Về lí luận
	Hệ thống hóa và góp phần làm sáng tỏ cơ sở lí luận về NLTH, làm cơ sở cho việc phát triển NLTH hóa học cho HS ở các trường THPT.
1.2. Về thực tiễn
	- Điều tra thực trạng về ứng dụng CNTT của HS ở trường THPT Nguyễn Đức Mậu, thông qua phiếu điều tra từ 352 HS. Kết quả điều tra là cơ sở để chúng tôi đề xuất biện pháp phát triển NLTH hóa học cho HS THPT.
	- Thiết kế blog và hệ thống học liệu đặc biệt là hệ thống bài tập trắc nghiệm online nhằm mục đích hỗ trợ cho việc phát triển NLTH hóa học cho HS lớp 12 trường THPT Nguyễn Đức Mậu (tại địa chỉ 
	- Đề xuất các bước vận dụng website và hệ thống bài tập trắc nghiệm online vào quá trình phát triển NLTH hóa học ở cả ba hình thức: trước, trong và sau khi lên lớp.
	- Tiến hành TNSP ở 4 lớp thuộc lớp 12 trường THPT Nguyễn Đức Mậu. Kết quả đã được xử lí theo phương pháp thống kê toán học trong nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng. Từ những kết quả phân tích định tính và định lượng đã chứng tỏ được tính khả thi và hiệu quả của việc sử dụng blog và hệ thống bài tập trắc nghiệm online vào việc phát triển NLTH hóa học cho HS lớp 12.
2. Khuyến nghị
	Trong thời gian nghiên cứu và hoàn thiện đề tài, chúng tôi xin đưa ra một số khuyến nghị:
	- Tiếp tục triển khai nghiên cứu sử dụng blog và hệ thống bài tập cho các cấp, bậc học và môn học khác.
	- Các trường THPT cần quan tâm, tạo điều kiện trang bị thêm cơ sở vật chất (hệ thống phòng máy) về các thiết bị hiện đại hỗ trợ cho quá trình học tập đặc biệt là phát triển NLTH của HS.
3. Hướng phát triển của đề tài sau thực nghiệm
	Sau khi kết thúc TNSP, chúng tôi đã tiếp tục tiến hành phát triển đề tài theo lộ trình:
	- Cập nhật dữ liệu về Hoá học và hệ thống bài tập trắc nghiệm online của học kì 2 lớp 12.
	- Cập nhật dữ liệu về Hoá học và hệ thống bài tập trắc nghiệm online của lớp 10 và lớp 11 trên cơ sở khung chương trình lớp 12 đã thực hiện.
	- Định hướng với các môn học khác để tiến hành phát triển đề tài ở các môn học, các khối lớp.
	- Hoàn thiện các nội dung học tập cho các khối lớp trước khi bắt đầu học kì 1 năm học 2022-2023.
	- Cập nhật theo nội dung chương trình GDPT 2018 ở lớp 10 cho năm học 2022-2023.