SKKN Kích thích hứng thú học tập, phát huy tính sáng tạo của học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm kết nối khi dạy học hoá hữu cơ 12

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT ĐẶNG THAI MAI
ĐỀ TÀI:
SÁNG KIẾN
“KÍCH THÍCH HỨNG THÚ HỌC TẬP, PHÁT HUY TÍNH SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM KẾT NỐI KHI DẠY HỌC HOÁ HỮU CƠ 12 (LĨNH VỰC HOÁ HỌC)
Tác giả:
Nguyễn Thị Thu Hằng
Tổ: Khoa học tự nhiên
Năm thực hiện: 2021 - 2022 Số điện thoại: 0942698025
Nguyễn Thị Biên
Tổ: Khoa học tự nhiên
Năm thực hiện: 2021 - 2022 Số điện thoại: 0366838344
ĐỀ TÀI:
SÁNG KIẾN
“KÍCH THÍCH HỨNG THÚ HỌC TẬP, PHÁT HUY TÍNH SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM KẾT NỐI KHI DẠY HỌC HOÁ HỮU CƠ 12 (LĨNH VỰC HOÁ HỌC)
MỤC LỤC
NỘI DUNG
TRANG
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1
I. Lí do chọn đề tài
1
II. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
3
III. Thời gian, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3
IV. Đóng góp của đề tài
4
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
5
I. Cơ sở lý luận
5
II. Cơ sở thực tiễn
7
II.1. Vai trò của bộ môn hóa học trong việc hình thành và phát triển trí dục học sinh.
7
II.2. Vai trò của bộ môn hóa học trong việc hình thành và phát triển đức dục học sinh.
8
II.3. Ý nghĩa của hoạt động trải nghiệm kết nối trong quá trình học tập của học sinh.
9
III. Thực trạng của vấn đề
9
III.1. Thực trạng học tập môn hóa học của học sinh.
9
III.2. Thực trạng tổ chức các hoạt động trải nghiệm kết nối ở trường THPT.
11
IV. Nguyên nhân của thực trạng
13
IV.1. Nguyên nhân chủ quan
13
IV.2. Nguyên nhân khách quan.
13
V. Nội dung
14
V.1. Nội dung và giải pháp.
14
V.1.1. Mục tiêu, phương thức tổ chức hoạt động TNKN
14
V.1.2. Các bước tiến hành hoạt động trải nghiệm kết nối cho từng bài học.
15
V.2. Thiết bị dạy học và học liệu được sử dụng
16

V.3. Thiết kế bài dạy
16
V.3.1. Phương thức tổ chức hoạt động trải nghiệm kết nối, dạy học dự án cho các bài học.
16
V.3.2. Thiết kế kế hoạch dạy học minh hoạ.
25
VI. Thực nghiệm sư phạm
35
VI.1. Đối tượng dạy học
35
VI.2. Một số hình ảnh trong giờ học.
35
VI.3. Kết quả khảo sát thăm dò ý kiến
43
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
46
1. Kết luận
46
2. Khuyến nghị
46
PHỤ LỤC
49

DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
HS: Học sinh GV: Giáo viên
THPT: Trung học phổ thông TNST: Trải nghiệm sáng tạo. HĐTN: Hoạt động trải nghiệm. NL: Năng lực.
DH: Dạy học
KTĐG: Kiểm tra đánh giá. PPDH: Phương pháp dạy học. CNTT: Công nghệ thông tin. HĐDH: Hoạt động dạy học.
CSVC: Cơ sở vật chất.
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong chương trình trung học phổ thông (THPT), Hóa học là bộ môn khoa học tự nhiên có vai trò hết sức quan trọng. Môn Hóa học cung cấp cho học sinh một hệ thống kiến thức, kĩ năng phổ thông, cơ bản, hiện đại thiết thực đầu tiên về hóa học, gắn với đời sống, rèn cho học sinh óc tư duy sáng tạo và khả năng trực quan nhanh nhạy. Góp phần giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện nhằm tạo nhân lực và phát triển nhân tài cho đất nước. Góp phần cung cấp cho học sinh những tri thức về thế giới tự nhiên, hình thành những năng lực nhận thức và năng lực hành động, có kĩ năng vận dụng kiến thức vào cuộc sống. Mục tiêu môn hóa học được thiết kế cụ thể cho từng lớp học theo các vấn đề cơ bản là kiến thức, kĩ năng, thái độ, năng lực. Các mục tiêu này là cơ sở để thiết kế nội dung, xác định phương pháp dạy, phương pháp học, nội dung và hình thức đánh giá kết quả học tập của học sinh. Vì vậy giáo viên bộ môn Hóa học cần hình thành ở các em kỹ năng cơ bản, thói quen học tập và làm việc khoa học làm nền tảng để các em phát triển khả năng nhận thức và năng lực hành động. Hình thành cho các em những phẩm chất cần thiết như cẩn thận, kiên trì, trung thực, tỉ mỉ, chính xác, yêu thích khoa học.
Nhằm đạt được mục tiêu đào tạo ra thế hệ những người lao động đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, ngành giáo dục phải tiến hành đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo. Nghị quyết hội nghị Trung ương 8 khóa XI nêu rõ : “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều , ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học‟‟
Như vậy, khác với dạy học định hướng nội dung, sử dụng các phương pháp truyền thống trước đây thì theo định hướng đổi mới toàn diện, trong quá trình dạy học, học sinh là chủ thể nhận thức, giáo viên có vai trò tổ chức, kiểm tra, hỗ trợ học tập của học sinh một cách hợp lý sao cho học sinh tự chủ chiếm lĩnh, xây dựng tri thức.
Bên cạnh những kết quả bước đầu đã đạt được, việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá ở trường trung học phổ thông nói chung, trường chúng tôi nói riêng vẫn còn nhiều hạn chế cần phải khắc phục. Cụ thể là :
Hoạt động đổi mới phương pháp dạy học ở trường trung học phổ thông chưa mang lại hiệu quả cao. Truyền thụ tri thức mộ ...  tăng lên nhờ áp lực của phương pháp, bởi nội dung kiến thức của từng bài học phải được GV chuẩn bị kĩ lưỡng bằng nhiều hình thức, GV phải cập nhật liên tục để đáp ứng các câu hỏi của người học trong thời đại thông tin rộng mở.
Học sinh thấy mình được học chứ không bị học. HS được huy động những kiến thức cũ một cách chủ động sáng tạo, không bị áp lực như những lần được giáo viên dò bài vào đầu buổi học thay vào đó HS chủ động tìm tòi kiến thức cũ, tìm hiểu kiến thức mới và được chia sẻ những kiến thức và kinh nghiệm thực tế gắn với bài.
Như vậy nhờ áp dụng sáng kiến này mà các tiết học của chúng tôi, HS đều hứng thú hơn với bài học, tạo tâm thế sẵn sàng để tiếp thu kiến thức mới một cách chủ động sáng tạo. Góp phần đạt được một số kết quả như sau:
HS ghi nhớ sâu kiến thức và tăng khả năng áp dụng vào thực tế lên gấp 3-4 lần so với cách học thụ động một chiều.
Giúp học sinh phát triển tư duy và hình thành được một số năng lực như: phát hiện giải quyết vấn đề, năng lực hệ thống hóa kiến thức, năng lực hợp tácMột số kĩ năng như hoạt động nhóm, thuyết trình, tìm kiếm thông tin qua mạng internet, làm phóng sự, video
Góp phần nâng cao hứng thú học tập, chất lượng kiến thức của học sinh.
Góp phần nâng cao chất lượng dạy học hóa học ở trường trung học phổ thông.
Khuyến nghị:
Theo định hướng đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học trong giáo dục phổ thông yêu cầu tất cả các GV phải áp dụng một cách đồng bộ. Tuy nhiên để áp dụng đạt hiệu quả cao, chúng tôi xin đưa ra một số ý kiến sau:
Người giáo viên phải nắm rõ mục tiêu bài học, trình độ chung của đối tượng học, sắp xếp thời gian hợp lí trong giờ học mới cuốn hút sự chú ý, tập trung của học sinh tạo không khí thoải mái trong tiết học, tạo được ý thức học tập và yêu thích bộ môn.
Người giáo viên phải đi sâu nghiên cứu, thiết kế bài học, chuẩn bị sẵn những tư liệu cần thiết. Áp dụng tất cả những ý tưởng mới vào bài học theo hướng lấy học sinh làm trung tâm.
Đối với học sinh, các em cần phải nắm vững kiến thức cũ, có tinh thần chủ động, sáng tạo tìm tòi nghiên cứu các kiến thức liên quan.
Để thực hiện giờ học thành công, hiệu quả cao hơn thì lớp học không quá đông, tốt nhất khoảng 30 – 35 học sinh giúp việc chia nhóm hoạt động sẽ tốt hơn.
Về phía nhà trường chúng tôi có khuyến nghị:
+ Cần trang trị đầy đủ cơ sở vật chất như phòng học rộng rãi để học sinh dễ di chuyển khi tham gia các hoạt động trải nghiệm với phương pháp trạm, góc, kĩ thuật mãnh ghép
+ Có trang bị các phòng máy chiếu, phòng nghe nhìn cho từng bộ môn.
+ Tăng cường nhận thức của CBQL, GV và HS về đổi mới giáo dục THPT.
+ Tăng cường công tác kế hoạch hóa hoạt động giảng dạy của GV .
Hoạt động giảng dạy của GV ở các trường THPT trong giai đoạn đổi mới giáo dục toàn diện tuy đạt được nhiều kết quả tốt, song vẫn còn những tồn tại nhất định. Vì vậy, để nâng cao chất lượng dạy học, người GV cần phát huy hơn nữa vai trò chủ đạo, tích cực, tiên phong đổi mới PPDH, đổi mới đồng bộ và hiệu quả các quy trình dạy học từ việc lập kế hoạch giảng dạy, chuẩn bị trước giờ lên lớp, thực hiện chương trình dạy học đến việc tổ chức hoạt động dạy học trên lớp và KTĐG kết quả học tập của HS, tạo sức mạnh đồng thuận trong quá trình đổi mới toàn diện các hoạt động giáo dục
Nâng cao chất lượng dạy học là nhiệm vụ và yêu cầu bức thiết đối với những người làm công tác giáo dục. Trong tất cả các yếu tố góp phần nâng cao chất lượng giáo dục thì “hoạt động giảng dạy là khâu then chốt”, nó định hướng, dẫn dắt các hoạt động giáo dục khác đi đúng mục tiêu. Vì thế, muốn khẳng định sự tồn tại và phát triển của bất kì một trường nào ở bất kì một thời điểm nào thì việc thực hiện tốt hoạt động giảng dạy phải được đặc biệt chú trọng.
Với cố gắng của bản thân, chúng tôi tin rằng tỉ lệ học sinh yếu môn Hóa học sẽ được giảm hơn nữa, tỉ lệ học sinh khá giỏi được nâng lên, tỉ lệ HS12 đậu tốt nghiệp tăng lên và đặc biệt học sinh yêu thích môn Hóa học nói riêng và các bộ môn trong chương trình THPT nói chung. Chúng tôi hi vọng góp một phần nhỏ nâng cao chất lượng dạy và học trong giai đoạn đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo của nền giáo dục Việt Nam trong những năm gần đây.
Mặc dù đã rất cố gắng nhưng kinh nghiệm còn ít, khả năng có hạn nên sáng kiến chắc chắn còn nhiều thiếu sót. Kính mong quý cấp cùng quý đồng nghiệp đóng góp ý kiến thêm cho sáng kiến để những năm tiếp theo hoàn thiện và phong phú hơn để được áp dụng rộng rãi trong giảng dạy bộ môn hóa học khối trung học phổ thông.
Xin chân thành cám ơn!
TÀI LIỆU THAM KHẢO.
Sách giáo khoa và sách giáo viên Hóa học 12- Nguyễn Xuân Trường (Tổng Chủ biên) và cộng sự. NXB Giáo dục.
Sách Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Hóa học.
Tài liệu trên internet.
PHỤ LỤC
BIÊN BẢN LÀM VIỆC NHÓM
Lần thứ 	
Thời gian:	Địađiểm 	 Tên nhóm:	Số lƣợng thành viên: 	 Thành viên vắng mặt: 	 
Nội dung nhóm tìm hiểu:
Những việc đã làm đƣợc

Những việc chƣa làm đƣợc

Cách giải quyết những việc chƣa làm đƣợc

Ý kiến đề xuất

Người điều hành	Thư ký