Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Lịch sử

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO 
GIẢNG DẠY MÔN LỊCH SỬ 
I-LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI : 
Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào 
các lĩnh vực trong đời sống không còn xa lạ nữa. Và ngành giáo dục cũng từng bước tiếp 
cận với công nghệ hiện đại. 
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường như một công cụ lao động 
giúp Ban giám hiệu nhà trường nâng cao chất lượng quản lí, giúp các thầy cô giáo nâng 
cao chất lượng dạy học, trang bị cho học sinh kiến thức về công nghệ thông tin, học sinh sử 
dụng các thiết bị kĩ thuật số như một công cụ học tập, góp phần rèn luyện cho học sinh một 
số phẩm chất cần thiết của người lao động trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá. 
Để thực hiện tốt đổi mới giáo dục phổ thông đạt kết quả, việc ứng dụng công nghệ 
thông tin vào giảng dạy và học tập có một vai trò tích cực. Công nghệ thông tin mở ra 
triển vọng to lớn trong việc đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học. 
Năm học 2008 - 2009 được chọn là "Năm học đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông 
tin trong giáo dục” . Năm học 2009 – 2010 tiếp tục chú trọng ứng dụng công nghệ thông 
tin để đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá và ứng dụng trong công tác 
quản lý chuyên môn. Tập thể cán bộ, giáo viên nhà trường đã nhận thức được rằng: ứng 
dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá và 
ứng dụng trong công tác quản lý chuyên môn là một trong những hướng tích cực nhất, hiệu 
quả nhất. Song để ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả trong giảng dạy thì công việc 
đầu tiên và quan trọng đối với người giáo viên là phải biết soạn giáo án điện tử. 
Chính vì vậy, ngay từ đầu năm học 2009 – 2010, được sự chỉ đạo của Ban Giám 
hiệu Trường trung học phổ thông Phạm Hùng, tôi đã mạnh dạn đi sâu nghiên cứu chuyên 
đề "Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Lịch sử". 
II-CƠ SỞ LÍ LUẬN: 
Thực hiện giáo án điện tử hay bài giảng điện tử giáo viên cần có sự hỗ trợ của máy 
tính. Toàn bộ kế hoạch lên lớp của giáo viên phải được lập trình sẵn. Các hoạt động dạy và 
học được thiết kế hợp lý trong một cấu trúc chặt chẽ, sử dụng các công cụ đa phương tiện 
bao gồm: các văn bản hình ảnh, âm thanh, phim minh hoạ để chuyển tải tri thức và điều 
khiển người học. 
Khi lên lớp bằng giáo án điện tử, giáo viên phải thực hiện một bài giảng điện tử với 
toàn bộ hoạt động giảng dạy đã được chương trình hóa một cách sinh động nhờ sự hỗ trợ 
của các công cụ đa phương tiện đã được thiết kế trong giáo án điện tử. 
Cũng với sự hỗ trợ của máy tính người giáo viên có thể ứng dụng công nghệ vào 
thiết kế, xây dựng bộ câu hỏi học tập, các bài tập thực hành, đố vui lịch sử, thư viện thông 
tin cho học sinh. 
Việc giảng dạy bằng bài giảng điện tử có những ưu điểm của nó. Đối với giáo viên, 
tuy phải đầu tư khá nhiều thời gian và công sức để chuẩn bị một giáo án điện tử nhưng việc 
dạy học lịch sử bằng giáo án điện tử giúp giáo viên hạn chế bớt phần thuyết giảng, có thời 
gian thảo luận và tăng cường kiểm soát đối với học sinh. Giáo án đện tử giúp đa dạng hoá 
 việc cung cấp kiến thức cho học sinh thông qua các công cụ trình diễn, người giáo viên có 
thể cung cấp cho học sinh một khối lượng hình ảnh, phim tài liệu lịch sử liên quan đến 
nội dung bài học lịch sử mà học sinh được học, như vậy mà giờ học trở nên sôi nổi và sinh 
động hơn 
Đối với học sinh, việc học tập lịch sử thông qua bài giảng điện tử tạo nhiều hứng thú 
cho các em trong học tập, các em được tiếp cận, nhận thức các sự kiện lịch sử và bài học 
lịch sử sống động hơn, gần với qúa khứ hơn. So với những bài giảng thông thường, học 
sinh phải mường tượng trong đầu những sự kiện, nhân vật mà thầy cô thuyết giảng thì với 
việc học trên bài giảng điện tử học sinh đã được trực quan sinh động với những sự kiện, 
nhân vật lịch sử một cách cụ thể giúp kích thích quá trình tư duy của học sinh, từ đó, nội 
dung kiến thức lịch sử học sinh thu thập đủ hơn và in sâu hơn vào trong trí nhớ của các 
em. 
III-THỰC HIỆN: SỬ DỤNG PHẦN MỀM POWER POINT VÀO VIỆC XÂY DỰNG 
BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ MÔN LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG 
1 Giới thiệu khái quát về phần mềm PowerPoint. 
Để thiết kế bài giảng điện tử trong dạy học các bộ môn ở trường phổ thông, giáo 
viên có thể chọn lựa nhiều phần mềm khác nhau như: Flash, PowerPoint, Violet (tiếng 
Việt) kết hợp với các phần mềm hổ trợ khác. Tuy nhiên, xuất phát từ đặc trưng, yêu cầu 
của bộ môn lịch sử cũng như khả năng tiếp cận của giáo viên, việc lựa chọn phần mềm 
PowerPoint qua thực tế sử dụng đã khẳng định được ưu thế so với các phần mềm khác. 
PowerPoint là phần mềm đồ họa diễn hình có trong bộ Microsoft Office. Phần mềm 
PowerPoint hầu như đã hiện diện sẵn trong hầu hết máy tính của người sử dụng Việt Nam 
và giao diện của nó cũng rất quen thuộc khi phần lớn giáo viên biết sử dụng Word để đánh 
văn bản. 
Phần mềm Powerpoint có thể đáp ứng tốt nhiều yêu cầu khác nhau trong dạy học 
lịch sử ở trường phổ thông: từ việc xây dựng bài giảng điện tử của bài nghiên cứu kiến 
thức mới, cho đến khâu củng cố, ôn tập, sơ kết, tổng kết, kiểm tra đánh giá và cả hoạt động 
ngoại khóa. 
Khởi động phần mềm PowerPoint: 
 1. Nhấp vào nút Start trên thanh tác vụ 
 2. Trỏ vào Progame 
 3. Trỏ vào Microsoft Office 
 4. Nhấp vào Microsoft Office PowerPoint 
* Phần mềm này có thể giúp giáo viên: 
Dễ dàng chèn nội dung văn bản (Text), hình ảnh, video clip, âm thanh (Insert 
Picture/ Movie? Sound) làm cho các kênh thông tin về sự kiện lịch sử trở nên đa dạng, 
phong phú, sinh động. Qua đó, góp phần tạo biểu tượng lịch sử một cách rõ nét, giúp học 
sinh cảm nhận và “xích lại” gần với hiện thực qúa khứ, tránh nhận thức sai lầm, hiện đại 
 hóa lịch sử và hiểu lịch sử đầy đủ, sâu sắc hơn. Đồng thời tạo hứng thú, hình thành trong 
học sinh tình cảm, thái độ đúng đắn đối với lịch sử cũng như việc học tập bộ môn lịch sử. 
Ví dụ: khi giảng bài Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII, giáo viên có thể giới 
thiệu cho học sinh hình ảnh vua Luix XVI, bức tranh biếm họa người nông dân Pháp từ 
đó giúp học sinh có được biểu tượng rõ nét về chế độ chính trị - xã hội nước Pháp lúc bấy 
giờ. 
CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP 1789 
 Chính trị Xã hội. 
Pháp vẫn theo chế độ quân chủ chuyên chế. 
Vua Louis XVI (1774-1792) 
có quyền lực Tuyệt đối và vô hạn 
Tạo các biểu đồ, đồ thị, sơ đồ (Insert Chart), niên biểu, bảng so sánh (Insert Table) 
với nhiều màu sắc, độ chính xác cao, có hiệu ứng hoạt hình và được trình chiếu theo trình 
tự nội dung vấn đề, theo xu hướng phát triển giúp học sinh hiểu được bản chất, các mối 
liên hệ, vận động, phát triển của các sự kiện, hiện tượng lịch sử, hay hệ thống, khái quát 
những kiến thức đã học, hay làm rõ những điểm giống và khác nhau của các sự kiện, hiện 
tượng lịch sử. 
Ví dụ: Sự khác nhau về các mặt: chủ trương, sách lược cách mạng , hình thức 
và lực lượng đấu tranh của Phong trào dân chủ 1936 – 1939 
 so với Phong trào cách mạng 1930 - 1935 
 1930 - 1931 1936 - 1939 
Xác định kẻ 
thù 
Đế quốc – phong kiến 
( có tính chất chiến lược ) 
Bọn phản động Pháp và tay sai 
( có tính chất sách lược ) 
Nhiệm vụ 
Đánh đổ Đế quốc giành độc lập 
dân tộc , đánh đổ phong kiến 
giành ruộng đất cho dân cày . 
Chống bọn phản động Pháp và tay 
sai , chống chiến tranh đế quốc đòi 
tự do , cơm áo , hoà bình 
Hình thức 
đấu tranh 
Đấu tranh chính trị của quần 
chúng bãi công - biểu tình – 
biểu tình có vũ trang . 
Công khai , hợp pháp ,nữa công 
khai nữa hợp pháp . 
Lực lượng 
đấu tranh 
Công nhân – nông dân 
( Thực hiện liên minh công 
nông ) 
- Tập hợp mọi lực lượng yêu nước 
không phân biệt giai cấp . 
- Thành lập Mặt trận nhân dân 
phản đế Đông Dương ( tháng 3 – 
1938 đổi thành Mặt trận dân chủ 
thống nhất Đông Dương ) . 
Hoặc: 
Giữa hai chiến lược Chiến tranh đặc biệt và Chiến tranh cục bộ, có điểm gì 
giống nhau và khác nhau 
* Giống nhau : Đều là chiến tranh xâm lược thực dân mới của Mỹ, nhằm chống lại 
cách mạng, biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới. 
* Khác nhau : 
 Chiến tranh đặc biệt Chiến tranh cục bộ 
Âm mưu 
 Được tiến hành bằng quân đội 
tay sai, dưới sự chỉ huy của cố vấn 
quân sự Mỹ, dựa vào vũ khí, trang 
bị kỹ thuật, phương tiện chiến tranh 
của Mỹ, âm mưu cơ bản là : “ 
Dùng người Việt đánh người Việt”, 
 Được tiến hành bằng quân viễn 
chinh Mỹ + chư hầu và quân ngụy 
tay sai, trong đó quân Mỹ giữ vai trò 
quan trọng.Tiến hành hàng loạt cuộc 
hành quân “ tìm diệt ” và “ bình định 
” vào “ Đất thánh Việt cộng” . 
 coi Ấp chiến lược là quốc sách. 
Phạm vi Được tiến hành chỉ ở miền Nam 
Không chỉ tiến hành ở miền Nam, mà 
còn mở rộng chiến tranh phá hoại 
miền Bắc. 
Qui mô 
Lớn và ác liệt hơn nhiều so với Chiến 
tranh đặc biệt 
Tạo các liên kết (Hyperlink) linh hoạt, cho phép kết nối một nội dung bất kỳ trên 
một slide của giáo án điện tử đến một trang Web trên Internet (nếu máy tính có nối mạng 
hay đến bất kỳ một tập tin nào trong máy tínhđể tìm kiếm thông tin, mở rộng nội dung 
đang trình bày hoặc sử dụng nút kích hoạt (Trigger) để bật / tắt tức thì các dạng tư liệu 
ngay trên slide đang trình chiếu nhằm bổ sung, cung cấp thông tin, hay tiến hành so sánh, 
đối chiếu nhận thức của học sinh. 
Ví dụ:TỔ CHỨC LIÊN HỢP QUỐC 
Dễ dàng tạo và chèn các dạng ký hiệu, biểu tượng thích hợp có sẵn trong Auto 
Shapes với các định dạng theo điểm, theo đường, theo diện tích và có thể tăng giảm kích 
cỡ, thay đổi hướng các ký hiệu tùy ý. Ngoài ra, còn có thể tự biên vẽ các lược đồ, tự thiết 
kế các biểu tượng đặc biệt, thể hiện được đặc trưng sự kiện lịch sử. Các dạng ký hiệu, lược 
đồ trên khi được tạo hiệu ứng thích hợp sẽ giúp học sinh nhận thức rõ trình tự quá trình 
diễn biến, xác định rõ các địa điểm, khu vực, các hướng di chuyển qua đó góp phần tạo 
Tổ chức Liên hợp quốc 
( UNO ) 
Các cơ quan 
chủ yếu 
Các cơ quan 
chuyên môn 
Các cơ quan 
khác 
Đại hội đồng 
Hội đồng bảo 
an 
Hội đồng KT 
- XH 
Hàng không