SKKN Vận dụng phương tiện, thiết bị dạy học để nâng cao chất lượng tiết học Âm nhạc thường thức ở Trường THCS

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
VẬN DỤNG PHƯƠNG TIỆN, THIẾT 
BỊ DẠY HỌC ĐỂ NÂNG CAO CHẤT 
LƯỢNG TIẾT HỌC ÂM NHẠC 
THƯỜNG THỨC Ở TRƯỜNG THCS 
 SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC 
I/THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN 
1. Họ và tên: Đoàn Duy Thìn 
2. Ngày tháng năm sinh: 25 / 08 / 1978 
3. Nam, nữ: Nam 
4. Địa chỉ: Tổ 14 khu 10 thị trấn Tân Phú – Tân Phú - Đồng Nai 
5. Điện thoại (CQ) 0613.856.483 ĐTDĐ 0902.632.686 
6. Fax: 0613.856.483 
7. Chức vụ: Giáo viên - Tổng phụ trách Đội 
8. Đơn vị công tác: Trường phổ thông DTNT liên huyện Tân Phú – 
Định Quán 
II/TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO 
- Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Cử nhân cao 
đẳng 
- Năm nhận bằng: 1999 
- Chuyên ngành đào tạo: Nhạc - Hoạ 
III/KINH NGHIỆM KHOA HỌC 
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Tổ chức các hoạt động công 
tác Đội, giảng dạy môn Âm nhạc 
- Số năm có kinh nghiệm: 12 năm 
- Các kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây: 
+ Tổ chức thực hiện chương trình phát thanh măng non trong 
Liên Đội 
+ Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy phân môn Âm 
nhạc thường thức ở trường THCS. 
+ Một số biện pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng và hiệu 
quả các chương trình phát thanh măng non trong liên đội. 
+ Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc tổ chức 
các hoạt động trò chơi dân gian trong nhà trường. 
+ Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc tổ chức 
giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS. 
+ Vận dụng phương tiện, thiết bị dạy học để nâng cao chất 
lượng tiết học âm nhạc thường thức ở trường THCS. 
 I/ LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
Từ mục tiêu của môn học, chúng ta hiểu rằng: Môn âm nhạc ở trường 
THCS không nhằm đào tạo những người làm nghề âm nhạc, những diễn 
viên, những nhạc sĩ hay ca sĩ mà mục đích chính là thông qua môn học này 
để tác động vào đời sống tinh thần của các em nhằm thực hiện nhiệm vụ 
giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ cho học sinh. Muốn làm được điều đó 
nhất thiết các em phải được tiếp cận với âm nhạc đích thực, bản thân các em 
phải là người được trực tiếp tham gia ca hát, được nghe nhạc chứ không 
phải là được nghe những bài học lí thuyết khô cứng xoay quanh những kí 
hiệu âm nhạc đơn thuần. 
Tuy môn âm nhạc trong trường THCS với tư cách là một môn học có 
đặc thù riêng, mục đích của nó nhằm trang bị cho các em những kiến thức kĩ 
năng giúp khơi dậy sự say mê sáng tạo trong hoạt động âm nhạc, làm cho 
đời sống tinh thần của các em thêm phong phú, tạo điều kiện để các em 
tham gia vào các hoạt động khác của nhà trường. 
Âm nhạc là một bộ môn năng khiếu giúp học sinh cảm thấy thoải mái, 
vui vẻ hơn sau những giờ học căng thẳng từ đó phần nào thúc đẩy phong 
trào văn hóa văn nghệ trong lớp, trong trường thêm vui tươi lành mạnh, 
song giảng dạy âm nhạc cho tất cả các đối tượng cũng cần có phương pháp, 
nghệ thuật để truyền tải được nội dung vì đa số học sinh có năng khiếu là rất 
ít. 
Đổi mới phương pháp giáo dục nhằm tích cực hóa quá trình học tập của 
học sinh thì ngoài sự nghiên cứu về phương pháp truyền giảng, phương 
pháp tổ chức lớp học mỗi giáo viên cần phải nghiên cứu sử dụng các thiết bị 
dạy học, nhất là các phương tiện về công nghệ thông tin, các phần mềm hổ 
trợ dạy học để ứng dụng. 
Một trong những yếu tố dễ nhận thấy nhất là một giờ học có ứng dụng 
các phương tiện thiết bị dạy học thì việc truyền đạt kiến thức - luyện tập kỹ 
năng học sinh dễ tiếp thu bài, giờ học sinh động, lôi cuốn các em và chất 
lượng giờ học được nâng cao. 
Tất cả các môn học đều có những nét đặc thù khác nhau, vì vậy việc vận 
dụng các thiết bị công nghệ và phần mềm tin học cũng khác nhau, nhưng 
nhìn chung vận dụng các thiết bị trong dạy học là một việc làm hết sức cần 
thiết nhằm nâng cao chất lượng dạy học và từng bước đổi mới phương pháp 
dạy học theo hướng hiện đại hoá, không những đáp ứng nhu cầu bộ môn mà 
còn dần dần tạo cho học sinh làm quen với phương pháp học tập hiện đại, 
giáo viên cũng từng bước nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ của mình để đáp ứng 
với yêu cầu công tác trong thời đại mới. 
Để xây dựng và phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc của học sinh là cả 
một quá trình học tập, rèn luyện, vì thế nhất thiết các em phải được tiếp xúc 
nghe nhạc và phải biết cảm nhận vẻ đẹp nét tinh hoa âm nhạc của dân tộc, 
các ca khúc truyền thống, cách mạng và các tác phẩm chọn lọc từ kho tàng 
âm nhạc của các nhạc sĩ trong nước và thế giới cũng như các nhạc cụ dân 
 tộc Việt Nam và nhạc cụ thế giới, đem tới cho các em niềm vui và những 
cảm xúc cao thượng, để giúp học sinh học tập tốt phân môn âm nhạc thường 
thức thì cần phải vận dụng các phương tiện thiết bị dạy học ứng dụng trong 
giảng dạy ở trường phổ thông. Từ các vấn đền đó tôi mạnh dạn chọn đề tài 
“Vận dụng phương tiện, thiết bị dạy học để nâng cao chất lượng tiết học 
âm nhạc thường thức ở trường THCS” 
II/ TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 
1. Cơ sở lý luận. 
Môn âm nhạc trong trường THCS không nhằm đào tạo những người 
làm nghề âm nhạc, những diễn viên, những nhạc sĩ, ca sĩ, hay lí luận âm 
nhạc  mà mục đích chính thông qua môn học để tác động vào đời sống 
tinh thần của các em, góp phần cùng với môn học khác thực hiện nhiệm vụ 
giáo dục của nhà trường phổ thông cũng như mục tiêu cấp học.. 
Nhiệm vụ giáo dục thẩm mĩ trong nhà trường phổ thông là một trong 
những bốn mặt giáo dục quan trọng: Đức – Trí – Thể – Mĩ . 
Âm nhạc là những môn học chủ công để thực hiện giáo dục thẩm mĩ . 
Cái đẹp trong nghệ thuật âm nhạc xuất phát từ tác phẩm, từ nghệ thuật trình 
diễn tạo nên những hình tượng âm nhạc có tác dụng truyền cảm mạnh mẽ 
làm rung động lòng người, hướng con người tới Chân - Thiện - Mĩ . 
Một số hiểu biết về nghệ thuật âm nhạc đối với học sinh THCS là: 
+ Dạy cho các em biết hát một số bài hát quy định trong chương trình 
từng khối lớp 
+ Biết một số kí hiệu ghi chép nhạc và bước đầu biết thể hiện những bài 
tập đọc nhạc đơn giản. 
+ Biết một số tác giả , tác phẩm âm nhạc tiêu biểu trong nước và thế 
giới . Có hiểu biết thông thường về dân ca, một số nhạc cụ dân tộc và nhạc 
cụ thế giới, về các hình thức biểu diễn âm nhạc , mối quan hệ và tác dụng 
của âm nhạc đối với đời sống xã hội, chính vì thế cần phải nâng cao chất 
lượng hiểu biết về âm nhạc nói chung và phân môn âm nhạc nói riêng trong 
trường phổ thông. 
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài. 
2.1 Xác định mục tiêu chung của môn âm nhạc ở trường THCS: 
Chương trình THCS môn âm nhạc được Bộ GDĐT ban hành quy trình 
mục tiêu như sau: 
+ Hình thành và phát triển năng lực và cảm thụ Âm nhạc của học sinh 
tạo cho các em có trình độ văn hoá âm nhạc nhất định, góp phần giáo dục 
toàn diện hài hoà nhân cách. 
+ Khích lệ học sinh hăng hái tham gia hoạt động âm nhạc làm cho đời 
sống tinh thần phong phú, lành mạnh tạo điều kiện cho các em bộc lộ và 
phát triển năng khiếu. 
 + Mở rộng hiểu biết về truyền thống âm nhạc Việt Nam và tinh hoa âm 
nhạc thế giới góp phần bồi dưỡng đạo đức, trí tuệ, tạo không khí vui tươi 
lành mạnh 
2.2 Xác định nội dung cơ bản của phân môn Âm nhạc thường thức:. 
 Phân môn Âm nhạc thường thức là một trong ba phân môn của môn 
học Âm nhạc ở trường THCS, có 4 dạng bài là: 
- Giới thiệu nhạc cụ. 
- Giới thiệu các hình thức biểu diễn. 
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm. 
- Một số vấn đề của đời sống âm nhạc. 
Những dạng bài trên có đặc điểm và tính chất khác nhau, do đó mỗi 
dạng bài nên theo một qui trình dạy học riêng. Mỗi nội dung Âm nhạc 
thường thức đã chứa đựng tính văn hoá âm nhạc(thưởng thức, đánh 
giá,nghe-xem ca nhạc,thị hiếu âm nhạc,tham gia và hưởng ứng các hoạt 
động âm nhạc, những kiến thức sơ giản về âm nhạc .) Dạy tốt mỗi nọi 
dung của phân môn Âm nhạc thường thức chính là góp phần vào việc hình 
thành trình độ văn hoá âm nhạc nhất định cho học sinh theo như mục tiêu 
môn học đề ra. 
2.3 Xác định ý nghĩa và nhiệm vụ của phân môn Âm nhạc thường thức: 
a. Ý nghĩa: 
- Giúp cho học sinh có thêm những hiểu biết về nghệ thuật âm nhạc, tác 
dụng của âm nhạc đối với đời sống 
- Học sinh được bồi dưỡng về thị hiếu, thẩm mỹ và nâng cao năng lực, 
cảm thụ âm nhạc, xác định trách nhiệm trong việc xây dựng một nền văn 
hoá tiên tiến đậm đag bản sắc dân tộc. 
b. Nhiệm vụ: 
- Dạy học âm nhạc thường thức phải đem tới cho học sinh những kiến 
thức âm nhạc dễ hiểu, phổ thông, nhưng không đơn thuần bằng sự thuyết 
giảng mà học sinh phải được nghe và nhìn cụ thể. 
- Dạy học âm nhạc thường thức phải chuyển tải được tất cả những nội 
dung được quy định trong chương trình dạy học. 
2.4 Phương pháp dạy học âm nhạc thường thức: 
 Từ những dạng bài trên yêu cầu Giáo viên vận dụng những phương 
pháp dạy học sau: 
Đọc và kể chuyện âm nhạc: Giới thiệu tên truyện, tên tác giả - kể hay 
đọc truyện - đặt câu hỏi xung quanh nội dung truyện - Gv tóm tắt nội dung 
nhấn mạnh các ý tưởng giáo dục - cung cấp thêm những thông tin của 
truyện 
 Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Giới thiệu về thân thế và sự nghiệp nhạc sĩ, 
xem hình ảnh, nghe trích đoạn, nghe tác phẩm tiêu biểu 
Bài viết trong phân môn âm nhạc thường thức: giúp các em sử dụng 
đúng thuật ngữ âm nhạc, thuyết trình luôn minh hoạ bằng âm nhạc. Ví dụ 
nói về bài hát dân ca: phải cho nghe minh hoạ một bài hát nào đó 
2.5 Phương tiện và đồ dùng dạy học cho phân môn âm nhạc thường 
thức: 
Để dạy học tốt nội dung âm nhạc thường thức ở trường THCS cần có 
những phương tiện và đồ dùng dạy học như: 
- Tranh ảnh. 
- Băng, đĩa nhạc. 
- Nhạc cụ. 
- Máy nghe nhạc, máy nghe nhìn, 
- Giáo án điện tử (Microsft office powerpoint -Đèn chiếu Overhead. 
Video-projector. Phần mềm dạy học. Công nghệ kiểm tra trên vi tính.) 
- Sử dụng Internet. 
- Các tư liệu tham khảo 
Dạy âm nhạc thường thức không thể chỉ dạy bằng lời giảng của mình, 
muốn đạt hiệu qủa cao, giáo viên phải cố gắng minh hoạ bằng âm thanh, 
hình ảnh Để thực hiện tất cả nội dung nêu trên cần phải thay đổi mới 
phương pháp giảng dạy, việc giáo viên chuẩn bị phương tiện cho tiết dạy âm 
nhạc thường thức, trong điều kiện các trường THCS hiện nay, thiết