SKKN Ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD Lớp 9 ở Trường THCS Sơn Thuỷ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
ỨNG DỤNG CNTT VÀO DẠY HỌC MÔN 
GDCD LỚP 9 Ở TRƯỜNG THCS SƠN THUỶ 
I. ĐặT VấN Đề. 
 1.Cơ sở lý luận : 
 Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường phổ thông ở nước ta đã 
được xã hội quan tâm ngay từ những năm 1970. Đến đầu thập kỉ 90 vấn đề phương 
pháp dạy học và đổi mới phương pháp dạy học được đặt ra và phát động nhiều lần 
trong ngành Giáo dục, nhưng trên thực tiễn giáo dục ở nhà trường vẫn chưa đạt 
hiệu quả cao. Đến những năm 1995-1996, 2000-2001 Bộ giáo dục và đào tạo đã 
phát động phong trào đổi mới phương pháp dạy học được thể hiện trong chỉ thị 
nhiệm vụ năm học hàng năm: Chỉ thị số 29/2001/ CT/ BGD-ĐT ngày 30/07/2001 
của bộ trưởng BGD-ĐT về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng Công nghệ 
thông tin (CNTT) Công nghệ thông tin trong ngành giáo dục giai đoạn 2001-2005 
đã chỉ rõ: ...Các bộ môn không chuyên về CNTT cần đổi mới nội dung chương 
trình giảng dạy, phương pháp giảng dạy và nghiên cứu khoa học theo hướng tăng 
cường áp dụng CNTT. Các ngành khoa học, các ngành công nghệ, cần tăng cường 
dạy lập trình để có thể tạo ra các phần mềm chuyên ngành. 
 - Đổi mới nội dung chương trình và phương pháp dạy học tin học theo hướng 
đảm bảo các kiến thức cơ bản, tính cập nhật của chương trình nhằm hỗ trợ cho dạy 
và học các môn học khác trong nhà trường. 
 - Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) ở tất cả các 
cấp học, bậc học, ngành học theo hướng sử dung CNTT như một phương tiện hỗ 
trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp dạy học, học tập ở tất cả các môn học.... 
 Thực hiện chỉ thị trên, hầu hết các bộ môn trong nhà trường ở các cấp học, bậc 
học, ngành học, đều chú trọng ứng dụng CNTT vào đổi mới phương pháp dạy học. 
Phải nói rằng, hiện nay với sự phát triển như vũ bảo về lĩnh vực CNTT, nước ta đã 
từng bước tiếp cận và ứng dụng những thành tựu trong lĩnh vực còn khá mới mẽ 
này. Tuy vậy, việc ứng dụng CNTT vào việc dạy học ở nước ta vẫn còn hạn chế so 
với các quốc gia trên thế giới. Vì vậy việc đổi mới phương pháp dạy học là việc 
làm cần thiết và quan trọng của ngành giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 
 Với đặc trưng của môn học là một môn khoa học, vấn đề đặt ra là làm thế nào 
để nâng cao chất lượng hiệu quả dạy học của thầy và trò đó là vấn đề hết sức quan 
trọng. Là một giáo viên trực tiếp đứng lớp giảng dạy bộ môn GDCD, bản thân tôi 
luôn suy nghĩ, trăn trở để tìm ra những phương pháp dạy học nhằm gây hứng thú 
cho học sinh khi học bộ môn của mình để đạt kết quả cao. Đó cũng là vấn đề được 
giáo dục quan tâm đặc biệt hiện nay. 
 2.Cơ sở thực tiễn. 
 Năm học 2008-2009 là năm thứ 6 thực hiện chương trình thay sách giáo khoa 
mới và đổi mới phương pháp dạy học do Bộ GD-ĐT ban hành. Năm thực hiện 
nhiệm vụ của ngành giáo dục, tiếp tục đổi mới phương pháp dạy - học. Đặc biệt sẽ 
tập trung đổi mới phương pháp giảng dạy các môn xã hội - những môn mà chúng 
ta thấy bấy lâu nay xã hội chưa yên tâm, sẽ tổ chức những hội thảo từ cơ sở đến 
cấp quốc gia về đổi mới ở cả 03 khâu: Cách dạy, cách kiểm tra và gắn dạy học với 
thực tiễn. Năm học 2008 - 2009 sẽ đột phá tăng cường ứng dụng CNTT. Làm thế 
nào để ở tất cả các trường đều có giáo viên nồng cốt có thể sử dụng thiết bị, ứng 
dụng các bài giảng điện tử, hình thành kho dữ liệu các môn học. Trường nào cũng 
có giáo viên sử dụng được bài giảng điện tử. Phấn đấu đến cuối năm, tất cả các 
trường phổ thông đều kết nối Internet. Vì thế nhiệm vụ đặt ra cho mỗi giáo viên là 
phải đổi mới phương pháp dạy học, sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học để 
nhằm phát huy tính tích cực, tự giác chủ động sáng tạo của học sinh trong quá 
trình học tập nhằm chiếm lĩnh kiến thức một cách độc lập với từng môn học. Với 
đặc trưng môn học GDCD là một môn học xã hội mang tính chất khô khan, cứng 
nhắc, nên thực tế đã cho thấy rằng đại đa số học sinh có những khuynh hướng sai 
lầm là: Coi môn học GDCD là môn học đạo đức chính trị thuần tuý trong nhà 
trường, các em không hiểu những tri thức khoa học của bộ môn GDCD, trong đó 
nỗi bật tri thức khoa học về thế giới quan, nhân sinh quan, phương pháp nhận thức 
khoa học và hoạt động thực tiễn là những nhân tố cơ bản mà mỗi con người cần 
phải tự trang bị cho bản thân để hoàn thiện nhân cách chính mình. Các em cho 
rằng môn học GDCD là môn học phụ, nên các em chưa thực sự chú ý đến việc học 
tập của bộ môn này. Trong các nhà trường vẫn còn tồn tại ý thức coi môn GDCD 
là môn học bổ trợ. Chính vì quan niệm đó nên một số trường vẫn còn bố trí cho 
giáo viên dạy kiêm nhiệm, trái ngạch và đã dẫn đến tình trạng giáo viên không đầu 
tư nhiều cho tiết dạy, trong quá trình giảng dạy giáo viên còn sử dụng phương 
pháp truyền thống như thuyết trình, đọc chép. Học sinh chỉ tập trung trả lời các 
câu hỏi có sẵn trong sách giáo khoa nên đã tạo cho tiết học trở nên khô khan, đơn 
điệu, nghèo nàn về phương pháp. Học sinh luôn thụ động nên đã tạo cho học sinh 
sự nặng nề, uể oải 
 Cơ sở vật chất, tài liệu, phương tiện dạy học còn thiếu, số liệu thông tin, hình 
ảnh chưa cập nhật kịp thời và thiếu sự đa dạng. Việc tập huấn, bồi dưỡng, hội thảo 
chuyên đề bộ môn còn ít. Vì thế đã làm cho giáo viên không có cơ hội để bồi 
dưỡng, học hỏi bạn bè đồng nghiệp nhằm nâng cao chuyên môn nghiệp vụ bộ 
môn. 
 - Thế kỷ XXI - thế kỷ của khoa học và công nghệ, chúng ta đang từng bước 
tiếp cận với những thành tựu mới của khoa học – kỉ thuật. Vì thế, sự chuẩn bị 
nguồn lực cho đất nước bước vào thời kì đổi mới là một trong những nhiệm vụ cấp 
thiết của toàn xã hội và ngành giáo dục đào tạo nói riêng. Muốn theo kịp các nước 
tiên tiến và đón đầu sự phát triển đòi hỏi phải đổi mới giáo dục một cách đồng bộ 
là tất yếu. 
 - Đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi giáo viên phải dành nhiều thời gian 
đầu tư vào mỗi bài dạy. Từng bước áp dụng các phương tiện hiện đại như: máy 
chiếu đa năng, máy chiếu đa vật thể, projector..v.v. băng hình, tranh ảnh vào trong 
giảng dạy bộ môn GDCD là con đường hữu hiệu có tác dụng tăng hiệu quả tiết học 
lên gấp bội. Mặt khác nếu ứng dụng thành công CNTT vào dạy học bộ môn 
GDCD, đưa ra các kinh nghiệm khả thi thì chắc chắn rằng chất lượng học tập bộ 
môn sẽ được nâng cao và chắc chắn rằng học sinh sẽ rất hứng thú học môn học này 
cũng như bao môn học khác trong chương trình phổ thông. 
II. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu. 
 1. Nhiệm vụ của đề tài: 
 Đề tài nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực tiễn về việc ứng dụng CNTT vào 
môn GDCD ở Trường THCS Sơn Thuỷ để giảng dạy một số bài trong chương 
trình giáo dục công dân, nhằm phát huy tính tích cực của học sinh. 
 2.Phương pháp nghiên cứu: 
 Các phương pháp cụ thể là: 
- Phương pháp điều tra. 
- Phương pháp quan sát. 
- Phương pháp nghiên cứu phân tích tổng hợp. 
- Phương pháp thống kê. 
 3. Đối tượng nghiên cứu: 
 Đề tài được nghiên cứu trên đối tượng là học sinh lớp 9 ở Trường THCS Sơn 
Thuỷ. 
 4. Thời gian thực hiện : 
 Từ năm học 2007-2008 đến năm học 2008-2009. 
III. Giải quyết vấn đề. 
 1. Thực trạng: 
 - Tình trạng phổ biến trong các tiết học môn GDCD chưa thực sự sinh động 
vì thiếu hụt về phương tiện cũng như về thông tin. Trong giờ học, học sinh ít hoạt 
động nếu có thì chỉ tập trung trả lời một số câu hỏi do giáo viên đưa ra. ít có 
những giờ học được tiến hành bằng các phương tiện hiện đại, vì thế, việc giải 
thích, minh hoạ có sử dụng phương pháp trực quan và dùng hình ảnh thực tiễn còn 
có nhiều hạn chế. Chính vì vậy học sinh chưa thực sự tự lực phát hiện và giải 
quyết vấn đề, ít có cơ hội để thể hiện thái độ, lập trường của mình, giáo viên còn 
gặp khó khăn trong việc gây hứng thú học tập cho học sinh, học sinh chưa thực sự 
hứng thú học tập. Do đó chất lượng bộ môn chưa được cao. 
 Qua điều tra về mức độ hứng thú học tập của học sinh và thống kê kết quả 
của học kì I năm 2007- 2008 khi chưa ứng dụng CNTT vào trong giảng dạy 
như sau: 
 * Bảng điều tra mức độ hứng thú học tập bộ môn GDCD của học sinh học 
kì I năm học 2007-2008. Khi giáo viên chưa ứng dụng CNTT vào trong giảng 
dạy bộ môn GDCD 9. 
Lớp 
Số học 
sinh 
Hứng thú học bộ môn 
GDCD 
Không hứng thú học bộ 
môn GDCD 
SL TL% SL TL% 
9A 42 15 35.7 27 64.3 
9B 42 13 30.9 29 69.1 
9C 42 12 28.6 30 71.4 
9D 44 17 38.6 27 61.4 
 *Bảng kết quả chất lượng học kì I năm học 2007-2008 khi giáo viên chưa 
ứng dụng CNTT vào trong giảng dạy bộ môn GDCD 9. 
Lớp Số học 
sinh 
Giỏi Khá TB Yếu 
SL % SL % SL % SL % 
9A 42 4 9.5 10 23.8 20 47.6 8 19.0 
9B 42 3 7.1 19 45.2 15 35.7 5 11.9 
9C 42 3 7.1 13 30.9 20 47.6 6 14.3 
9D 44 2 4.5 9 20.5 26 59.1 7 16.6 
 Đến những năm 2007 - 2008; 2008 - 2009, cùng với xu hướng đổi mới phương 
pháp dạy học trên toàn quốc. Trường THCS Sơn Thuỷ đã không ngừng đổi mới 
phương pháp dạy học và đã đạt được những kết quả nhất định. Cùng với phong 
trào đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường, bộ môn GDCD mặc dù là một 
bộ môn khoa học xã hội với đặc trưng đa dạng, phong phú về nội dung, thiên về lí 
luận, nội dung kiến thức mang tính trừu tượng cao. Song cán bộ giáo viên chúng 
tôi đã không ngừng cố gắng đổi mới phương pháp dạy học. Từ vận dụng các 
phương pháp dạy học mới như đàm thoại, nêu gương, nêu vấn đề, phương pháp 
làm việc theo nhóm... Một số giáo viên cũng đã ứng dụng CNTT vào dạy học làm 
cho tiết dạy sinh động, có hiệu quả cao thu hút được sự tham gia tích cực của học 
sinh. Học sinh thức sự say mê, thích thú và làm việc có hiệu quả. 
 a. Những thuận lợi trong việc ứng dụng CNTT vào việc dạy học môn GDCD 
Lớp 9 ở Trường THCS Sơn Thuỷ. 
 - Được sự quan tâm của ngành Giáo dục - đào tạo tỉnh nhà. 
 - Ban giám hiệu nhà trường có quyết tâm cao và tập trung chỉ đạo, đẩy mạnh 
đổi mới phương pháp dạy học. 
 + Nhà trường đã trang bị khá đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, máy móc 
phục vụ cho đổi mới phương pháp dạy học: các phòng học bộ môn, thư viện, 
phòng máy. 
 + Tổ chức các lớp học vi tính cho giáo viên: Tin học căn bản, tin học nâng 
cao. 
 + Tổ chức phong trào thao gi