SKKN Sử dụng phương pháp dạy học lồng ghép kiến thức giáo dục giới tính trong Bài 47 sách giáo khoa Sinh học 11cơ bản Điều khiển sinh sản ở động vật - Mục II: Sinh đẻ có kế hoạch ở người

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH LÀO CAI 
--------------- 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC LỒNG GHÉP 
KIẾN THỨC VỀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH VÀO NỘI 
DUNG BÀI 47 SÁCH GIÁO KHOA SINH 11 CƠ BẢN: 
“ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT - 
MỤC II: SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI 
HỌ TÊN: NGUYỄN VĂN LUẬT 
Chức vụ : Giáo Viên 
Tổ chuyên môn: Sinh – Hóa – Địa – Thể Dục 
Đơn vị : Trường THPT Số 3 Bảo Yên 
Bảo Yên, Ngày 28 Tháng 03 năm 2012 
Phần thứ nhất. MỞ ĐẦU 
1.Lí do chọn chuyên đề ( chọn đề tài) 
 Hiện nay, trong chương trình giáo dục đào tạo ở trường THPT của Việt Nam, vấn 
đề giáo dục giới tính cho học sinh chưa được quan tâm đúng mức. Chưa hề có môn giáo 
dục giới tính được đưa vào nội dung giảng dạy. Vấn đề này được lồng ghép vào một số 
nội dung trong môn sinh học hay một số bài trong môn Giáo dụng công dân, địa lí. Tuy 
nhiên, những nội dung đó vẫn còn chung chung, chưa đáp ứng được nhu cầu hiểu biết và 
sự cần thiết phải nắm vững các kiến thức về giới tính của các em học sinh. 
 Thái độ của các em khi nói đến những vấn đề liên quan đến giới tính còn khá dè dặt, 
các em chưa hề mạnh dạn trong quá trình tìm hiểu hay tiếp thu những kiến thức đó. 
Trong khi các em học sinh khi được hỏi đều cho rằng cần được trang bị đầy đủ các kiến 
thức về tâm - sinh lí và giao tiếp ứng xử ngay trong THPT. Bên cạnh đó, đội ngũ giáo 
viên chuyên trách về những vấn đề này hầu như chưa trường nào có. Các hoạt động giáo 
dục của nhà trường chỉ dùng lại ở một số buổi nói chuyện với các chuyên gia về một số 
vấn đề sức khoẻ giới tính, phòng chống HIV/AIDS...qua các hoạt động ngoại khóa. Các 
giáo viên giảng dạy các bộ môn khi đề cập đến việc dạy các kiến thức về giới tính cho 
các em, một số người còn nói rằng: Giáo viên nói ra những vấn đề đó còn cảm thấy 
ngượng nữa là các em học sinh. 
 Hậu quả của sự thiếu hiểu biết về giới tính không phải ai khác mà chính các em phải 
chịu. Theo tổ chức y tế thế giới: Phụ nữ chưa đến tuổi 18 đến khám phá thai tại các trung 
tâm y tế ngày càng tăng. Cũng theo báo cáo, đây chỉ là số nổi, thực tế còn nhiều hơn vì 
các em không khai đúng tuổi hay không dám đến bệnh viện để xử lí. Hậu quả của sự 
thiếu hiểu biết về kiến thức giới tính làm các em dễ mang thai ngoài ý muốn, dễ mắc một 
số bệnh như: Lậu, Giang mai, sùi mào gà, AIDS. 
 Xã hội hiện nay có nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề nên hay không nên đưa 
chương trình giáo dục sức khoẻ giới tính vào chương trình giáo dục PTTH. Có ý kiến cho 
rằng: không nên vẽ đường cho hươu chạy, ý khác lại cho rằng: Thà vẽ đường cho hươu 
chạy còn hơn để hươu chạy sai đường. Vấn đề lớn được đặt ra ở đây là làm thế nào để lấp 
lỗ hổng trong công tác giáo dục giới tính cho các em đang ở giai đoạn vị thành niên. 
 Theo ý kiến của cá nhân tôi, việc cần thiết phải trang bị cho các em các kiến thức về 
vấn đề giới tính là không cần phải bàn cãi. Với vai trò là một giáo viên dạy môn sinh học 
THPT, tôi thấy có một số nội dung trong chương trình SGK có đề cập đến một số vấn đề 
về dạng kiến thức giáo dục giới tính. Nếu giáo viên biết cách triển khai tốt, khai thác bổ 
sung thêm một số vấn đề thì sẽ trở thành một bài dạy về giáo dục giới tính rất tốt cho các 
em. 
 Qua thực tế giảng dạy môn sinh học đăc biệt là lớp 11 tôi xin đưa ra một kinh nghiệm 
nhỏ trong vấn đề: Sử dụng phương pháp dạy học lồng ghép kiến thức giáo dục giới 
tính trong bài 47 sách giáo khoa sinh học 11cơ bản Điều khiển sinh sản ở động vật - 
mục II: Sinh đẻ có kế hoạch ở người.. 
 Trong thực tiễn quá trình giảng dạy tại trường tôi nhận thấy vấn đề giới tính với 
học sinh THPT là một vấn đề còn có nhiều vướng mắc và khó khăn. Mặt khác, thời 
gian học tập ở trên lớp, phân phối chương trình không nhiều (1,5 tiết/năm học). Lượng 
thời gian đó không đủ để giáo viên hướng dẫn học sinh. Điều đáng nói là giáo viên và 
học sinh rất ngại va chạm đến vấn đề tế nhị nên chưa giảng dạy cho hết tiết đặc biệt là 
những giáo viên trẻ. 
Số lượng học sinh nữ có thai ngoài ý muốn đang gia tăng, ảnh hưởng đến kết 
quả học tập của các em 
Học sinh của trường cách xa trung tâm của tỉnh, các đầu sách tham khảo đến 
được tay các em học sinh còn hạn chế nên các em ít có điều kiện tiếp cận với phương 
pháp tự học cách giải bài tập qua sách tham khảo. 
Hơn nữa hiện nay, Bộ Giáo dục - Đào tạo đang thực hiện đưa giáo dục giới tính 
vào trường THPT môn sinh học. Học sinh cần phải có kiến thức để bảo tránh những 
hậu quả sau này. Đặc biệt là môi trường xã hội ngày nay có nhiều kênh hình có nội 
dung không lành mạnh tác động không xấu đến học sinh. Trong đó đặc biệt là các nữ 
sinh. 
2. Mục đích nghiên cứu 
Đề xuất việc ứng dụng một số biện pháp tránh thai, từ đó giúp học sinh cách 
phòng tránh . 
3. Đối tượng nghiên cứu 
Nghiên cứu các biện pháp tránh thai và việc ứng dụng giải pháp vào đời sống 
4. Giới hạn phạm vi nội dung nghiên cứu 
- Sinh đẻ có kế hoạch ở người “ Một số biện pháp điều khiển sinh sản ở người” 
5. Nhiệm vụ nghiên cứu 
- Cơ sở sinh đẻ có kế hoạch ở người 
- Một số biện pháp tránh thai thường gặp 
- Dụng cụ tránh trai 
 6. Phương pháp nghiên cứu 
 Sử dụng phương pháp nghiên cứu lí thuyết, phương pháp so sánh thực nghiệm - đối 
chứng, nghiên cứu các tài liệu liên quan đến nội dung của chuyên đề bao gồm: sách giáo 
khoa, sách tham khảo, sách bài tập, báo chí, internet  
 7. Thời gian nghiên cứu 
 Từ tháng 10 năm 2011 đến hết tháng 3 năm học 2011-2012 
Phần thứ hai. NỘI DUNG 
Chương I. Cơ sở lý luận của đề tài 
Hoạt động II. Tìm hiểu công tác sinh đẻ có kế hoạch ở người.( 30 phút) 
I. Mục tiêu. 
Qua hoạt động, học sinh cần: 
- học sinh phải nêu được sinh đẻ có kế hoạch là gì và giải thích được vì sao phải sinh đẻ 
có kế hoạch, tác hại của sự mang thai trong tuổi vị thành niên và việc phá thai như thế 
nào? 
- Nêu và trình bày cơ chế tác dụng của một số phương pháp tránh thai chủ yếu. 
II. Chuẩn bị phương tiện. 
- Giáo viên sưu tập hình ảnh băng đĩa, máy chiếu và nội dung liên quan đến các vấn đề 
giới tính. Chuẩn bị kĩ và nắm vững giáo án trước khi lên lớp. 
- Phát câu hỏi thảo luận cho các nhóm trước 1 tuần cho các nhóm tự sưu tầm, chuẩn bị 
nội dung, tranh ảnh trước khi lên lớp. 
III. Phương pháp giảng dạy. 
- Vấn đáp tìm tòi. 
- Hoạt động nhóm. 
- Thuyết trình. 
IV. Trọng tâm kiến thức. 
- Cơ chế tác dụng của một số phương pháp tránh thai chủ yếu. 
V. Tiến trình giảng dạy. 
 Khi gặp những trục trặc về những vấn đề tế nhị, khó nói liên quan đến giới tính, các 
em sẽ hỏi ai? Cha mẹ ư? Có thể nói với cha mẹ được không? Hay đến các Bác sỹ để được 
tư vấn? Đó không phải là thói quen của các em. Chính vì không dám hỏi ai nên kiến thức 
về giới tính của các em hầu như không có, dẫn đến nhiều trường hợp đáng tiếc xãy ra như 
có thai ngoài ý muốn, nạo phá thai, lây nhiễm một số bệnh liên quan đến đường tình dục. 
Vậy tại sao các em không tự mình tìm hiểu, khám phá những kiến thức cơ bản về giới 
tính để trang bị cho mình những hiểu biết để không gặp phải hay lúng túng khi gặp những 
chuyện như vậy. 
Hoạt động của Giáo viên và Học sinh Nội dung bài học 
- GV: Việt Nam là một trong số các quốc 
II. SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI. 
 gia có quy mô dân số cao nhất thế giới. 
Năm 2007, dân số Việt Nam khoảng 84 
triệu người, đứng thứ 13 trên thế giới.Dân 
số tăng nhanh và quy mô dân số lớn đã và 
đang gây ra đã và đang gây ra những áp lực 
rất lớn đến nhiều mặt của cuộc sống như 
nhà ở, cấp nước, giáo dục, y tế, nhà ở, môi 
trường, tài nguyên. 
- Làm thế nào để hạn chế tốc độ gia tăng 
Dân số? 
- HS: Phải thực hiện công tác sinh đẻ có kế 
hoạch. 
- Sinh đẻ có kế hoạch là gì? 
- HS: Nêu khái niệm (như phần nội dung). 
- Hiện nay, nước ta đang vận động mỗi cặp 
vợ chồng nên sinh bao nhiêu con? Giới hạn 
tuổi nào thì không nên sinh con? Khoảng 
cách giữa hai lần sinh là bao nhiêu năm? 
- HS: + Mỗi cặp vợ chồng chỉ nên sinh tối 
đa là 2 con. 
 + Không nên sinh con trước tuổi 
trưởng thành ( khoảng 18 tuổi). 
 + Khoảng cách giữa hai lần sinh 
không dưới 3 năm. 
- GV: Các em hiểu thế nào về tình dục? 
Các em biết gì về các phương pháp tránh 
thai? Phần lớn các em đều cảm thấy xấu hổ 
khi nhắc đến những vấn đề trên mặc dù các 
em rất tò mò, rất muốn tìm hiểu và khám 
phá những vấn đề có liên quan đến tình 
dục. Để trả lời những câu hỏi đó, chúng ta 
cùng tìm hiểu mục II.2. 
- GV: + Chia lớp thành 4 nhóm. 
 + Phát phiếu câu hỏi thảo luận cho 
từng nhóm. 
 + Yêu cầu: Thời gian chuẩn bị trong 
vòng 5 phút, mỗi nhóm cử đại diện (hoặc 
cả nhóm) lên bảng báo cáo. 
- HS: + Nhận câu hỏi. 
 + Tiến hành thảo luận, chuẩn bị nội 
1. Sinh đẻ có kế hoạch là gì. 
 Khái niệm: Sinh đẻ có kế hoạch là điều 
chỉnh về số con, thời điểm sinh con và 
khoảng cách sinh con sao cho phù hợp với 
việc nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi 
cá nhân, gia đình và xã hội. 
2. Các biện pháp tránh thai. 
a. Tính ngày rụng trứng. 
 Trứng rụng vào giữa kì kinh nguyệt và 
chỉ sống được khoảng 24 giờ. Vì vậy, tránh 
giao hợp vào những ngày đó để trứng đang 
còn khả năng thụ tinh không gặp được tinh 
trùng. 
b. Bao cao su tránh thai. 
 dung. 
 + Đại diện nhóm, nhóm trưởng (hoặc 
cả nhóm) lên bảng trình bày nội dung yêu 
cầu của nhóm mình. 
 + Các nhóm khác nhận xét, đặt câu hỏi 
thêm về vấn đề liên quan cho nhóm báo 
cáo. 
- GV: + Nhận xét thái độ, chuẩn bị, kết quả 
thực hiện yêu cầu của từng nhóm. 
 + Tổng kết, bổ sung kiến thức liên 
quan. 
Nội dung câu hỏi thảo luận của các nhóm: 
* Nhóm 1: 
- Các hiện tượng đánh dấu tuổi dậy thì ở 
nam và nữ? 
- Thế nào là kinh nguyệt? Trình bày chu kì 
kinh nguyệt ở nữ? 
- Nêu cơ chế tác dụng của phương pháp 
tính ngày rụng trứng? 
*Nhóm 2: 
- Nêu cơ chế tác dụng của phương pháp 
bao cao su tránh thai? 
- Trình bày đặc điểm, các loại, cách sử 
dụng bao cao su tránh thai?(có tranh ảnh 
minh hoạ). 
*Nhóm 3: 
- Trình bày cơ chế tác dụng của thuốc tránh 
thai? 
- Kể tên một số loại thuốc tránh thai hiện 
đang được dùng trên thị trường? Khi sử