SKKN Một số kinh nghiệm về việc hình thành cho học sinh phương pháp học Tiếng Anh ngoài giờ lên lớp

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
MỘT SỐ KINH NGHIỆM VỀ VIỆC 
HÌNH THÀNH CHO HỌC SINH 
PHƯƠNG PHÁP HỌC TIẾNG ANH 
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP 
 A. Đặt vấn đề. 
 Yêu cầu hội nhập của thời đại đặt ra cho giáo dục thời đại nói chung, các nước 
phát triển như Việt Nam nói riêng phải đổi mới, đổi mới triệt để từ nội dung đến 
phương pháp dạy học, nhằm đào tạo nên một lớp người có đủ phẩm chất năng lực 
để hòa nhập với khu vực và thế giới . 
 Trong quá trình đó, việc học ngoại ngữ có vị trí cực kỳ quan trọng - nó là cầu 
nối để thế hệ con người Việt Nam bước ra thế giới, hòa nhập với khu vực trong 
một tâm thế vững vàng, đỉnh đạc, tự tin. 
 Điều đó đặt ra cho thầy giáo, cô giáo dạy bộ môn Tiếng Anh phải thực sự đổi 
mới cách dạy của thầy, phương pháp học của trò, để giúp các em nắm được ngôn 
ngữ Tiếng Anh một cách vững chắc, và sử dụng nó trong các hoạt động, giao lưu 
trên mọi phương diện lĩnh vực đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo. 
 Trong phạm vi một sáng kiến kinh nghiệm , tôi xin nêu một vài kinh nghiệm 
về hình thành cho học sinh phương pháp tự học Tiếng Anh ngoài giờ lên lớp, 
nhằm góp phần làm phong phú thêm kinh nghiệm dạy học môn Tiếng Anh trong 
nhà trường . 
 B. Nội dung 
I. Cơ sở lý luận. 
 Mục tiêu dạy học trong nhà trường nói chung, môn Tiếng Anh nói riêng là 
phải phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh , coi học sinh là chủ 
thể của quá trình nhận thức, chủ động hoạt động trí óc, biết tự chiếm lĩnh tri thức 
từ nhiều nguồn khác nhau. Điều này đã được Luật Giáo dục khẳng định trong 
giáo dục phổ thông . 
 Điều đặt ra cho giáo viên một yêu cầu cấp thiết là phải đổi mới phương pháp dạy 
học mà hạt nhân cơ bản của nó là lấy học sinh làm nhân vật trung tâm. Nói cách 
khác là xuất phát từ học sinh và vì học sinh thân yêu- người thầy chỉ đóng vai trò 
là người hướng dẫn, dẫn dắt học sinh tìm hiểu và chiếm lĩnh tri thức. Không đi 
sâu vào quá trình tìm hiểu, cảm thụ của người học. 
 Đổi mới phương pháp dạy học của thầy đòi hỏi đồng thời phải đổi mới 
phương pháp học của trò . Điều này hết sức quan trọng đối với tất cả các môn 
học, riêng môn Tiếng Anh lại càng quan trọng hơn. Trong đó đặc biệt là phương 
pháp học ngoài giờ lên lớp. 
 Nghị quyết Trung ương khoa VII của Đảng đã xác định phải “ khuyến khích tự 
học ”phải áp dụng những phương pháp giáo dục hiện đại để bồi dưỡng cho học 
sinh năng lực tư duy, sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề ”. 
 Nghị quyết TW 2 khóa VIII tiếp tục khẳng định “Đổi mới phương pháp giáo 
dục đào tạo, khắc phục lối truyền đạt một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng 
tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện 
dạy học hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự 
nghiên cứu cho học sinh ”. 
 Luật Giáo dục cũng nêu rõ trong điều 28.2 “Phương pháp giáo dục phổ thông 
phải phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh; rèn luyện kỹ năng 
vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm hứng thú 
học tập cho học sinh ”. 
 Theo chỉ đạo chung của ngành giáo dục Lệ Thủy tích cực hướng tới sự hoàn 
thiện về đổi mới phương pháp dạy học. Trong đó coi trọng đổi mới cách thức tổ 
chức hoạt động học tập của học sinh. Việc tìm ra phương pháp học tập ngoài giờ 
lên lớp có hiệu quả là một khâu quan trọng nhằm nâng cao chất lượng dạy học 
nói chung và bộ môn Tiếng Anh nói riêng ở bậc THCS . 
II. cơ sở thực tiễn. 
1. Cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học. 
 Với yêu cầu đổi mới giáo dục, cơ sở vật chất của nhà trường ngày càng được 
tăng trưởng nhanh song chưa đồng bộ và chưa đầy đủ ( như phòng nghe 
nhìn, băng đĩa, băng đài , đầu đĩa CD .... ) nên đã có phần ảnh hưởng đến sự tiếp 
thu bài dẫn đến các em có tâm lý chán nãn, mệt mõi . 
2. Thực tế của thầy trong cách hướng dẫn học sinh ở nhà . 
 Trong những năm thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa và phương 
pháp dạy học bộ môn Tiếng Anh, giáo viên chỉ chú trọng đến việc đổi mới tổ 
chức các hoạt động học tập của học sinh trên lớp, việc hướng dẫn học sinh cách 
học ở nhà chưa thật chú trọng hoặc nếu có quan tâm thì chỉ dừng lại ở mức độ sơ 
lược, còn chung chung, nên hiệu quả dạy và học bộ môn chưa cao. 
3. Tình hình thực tế học sinh . 
 Tất cả giáo viên dạy ngoại ngữ đều có chung một nhận xét: Ban đầu học sinh 
rất háo hức học Tiếng Anh nhưng càng về sau háo hức đó càng bị mai một, do 
cảm nhận của người bản ngữ , học Tiếng Anh vô cùng khó ,lại càng khó hơn khi 
không có được phương pháp tự học, tự nghiên cứu ở nhà dẫn đến hiệu quả thấp. 
Cụ thể kết quả đó thể hiện như sau.. Cuối năm 2004- 2005 chất lượng bộ môn 
tiếng anh của khối 6 được thể hiện bởi các chỉ số: 
 ( 4 kỹ năng nói ,đọc ,nghe, viết ) 
Lớp 
Số 
lượn
g 
Nói Viết Đọc Nghe 
Nắm 
được kiến 
thức vận 
dụng khá 
Chưa 
nắm 
được 
kiến thức 
vận dụng 
yếu 
Nắm 
được 
kiến thức 
vận dụng 
khá 
Chưa 
nắm 
được 
kiến thức 
vận dụng 
yếu 
Nắm 
được 
kiến thức 
vận dụng 
khá 
Chưa 
nắm 
được 
kiến thức 
vận dụng 
yếu 
Nắm 
được 
kiến thức 
vận dụng 
khá 
Chưa 
nắm 
được 
kiến thức 
vận dụng 
yếu 
SL % 
S
L 
% 
S
L 
% 
S
L 
% 
S
L 
% 
S
L 
% 
S
L 
% 
S
L 
% 
6A 37 7 18,9 30 81,0 13 35,2 24 64,9 9 24,3 28 75,7 7 18,9 30 81,0 
6B 35 5 14,3 30 85,7 12 34,3 23 65,7 8 22,9 27 77,2 6 17,2 29 82,9 
6C 32 6 18,8 26 81,3 12 37,5 20 62,5 6 18,8 26 81,3 5 15,6 27 84,4 
Tổn
g 
104 18 17,3 86 82,7 37 35,6 67 64,4 23 22,1 81 77,9 18 17,3 86 82,7 
 Theo bảng thống kê chất lượng của học sinh khối 6 về các kỹ năng nói, viết, 
đọc, nghe ta thấy rằng từ sự lúng túng,thiếu học hỏi, thiếu sáng tạo và việc học ở 
nhà của học sinh chưa được chú trọng nên tỷ lệ học sinh biết nói, viết đọc nghe 
tiếng anh từ trung bình trở lên còn hạn chế. Nhiều học sinh chưa vận dụng được 
kiến thức cơ bản mà giáo viên đã hướng dẫn trên lớp, học sinh chưa biết tự rèn 
luyện mình dẫn đến tỷ lệ học sinh khá giỏi chưa cao. 
Sở dĩ có chất lượng trên là do học sinh chưa nắm được phương pháp học tập, việc 
học từ vựng còn ít, chưa nắm chắc ngữ pháp, cách rèn luyện phát âm chưa chuẩn, 
các em chủ yếu phiên âm bằng Tiếng Việt. 
 Từ cơ sở lí luận và thực tế, là giáo viên dạy Tiếng Anh ở trường THCS tôi luôn 
luôn tìm hiểu, suy nghĩ làm thế nào để nâng cao chất lượng môn học cao hơn. Từ 
dó tôi mạnh dạn đưa ra giải pháp để thực hiện. 
III. CáC BIệN PHáP THực hiện 
1. Phương pháp kết hợp đọc, viết và sử dụng từ trong câu. 
 Học và nắm vững một số từ mới nghĩa là học sinh phải biết đọc ( 
pronunciation and strees ), biết viết (writing ) và cách sử dụng ( using ) từ đó 
trong ngữ cảnh khi học trên lớp học sinh được giáo viên rèn luyện cách đọc, cách 
viết. Tuy nhiên những việc trên lớp mới chỉ hình thành trong đầu các em “một 
vết mờ trong trí nhớ ”.Về nhà học sinh cần phải rèn luyện thêm để vết mờ đó trở 
thành vết hằn sâu khó quên. Muốn vậy các em cần phải thực hiện các thao tác. 
Vừa đọc vừa viết ra từ đó cho đến khi thuộc mặt chữ rồi đặt câu với từ đó , hoặc 
các em đọc các câu, ngữ liệu ở sách giáo khoa và phát hiện ra từ mới đó. Thao tac 
này giúp các em học sinh nắm vững từ ngữ kể cả ngữ âm và ngữ pháp. 
 Ví dụ. Để học từ “ student “ học sinh vừa đọc { stju :dnt } vừa ghi ra giấy nháp 
nhiều lần, đồng thời nghĩ về nghĩa của nó hoặc nghĩ lại những cử chỉ hành động 
của giáo viên khi giới thiệu ở lớp để khắc sâu nghĩa của từ. Cuối cùng khi đã 
thuộc học sinh đặt câu có từ này. This is a student. I am a student. ... Phương 
pháp này diễn giải tuy phức tạp nhưng thực chất các bước đọc, viết, tái hiện 
nghĩa và cách dùng của từ diễn ra khá nhanh và tuần tự 
trong đầugiúp các em biến một từ mới thành một từ riêng trong kho kiến thức của 
mình. 
 2. Phương pháp dùng cards hoặc vẽ tranh. 
 Theo một nhà nghiên cứu khoa học về “con đường dẫn đến trí nhớ ” con người 
sẽ nhớ được 10% , khi nghe được 20%, khi nhìn thấy 30% và khi tự thực hiện là 
90%. 
 Như vậy, để học sinh tự thực hiện là một phương pháp tối ưu nhằm nâng cao 
kết quả tiếp nhận, ghi nhớ và vận dụng kiến thức. Tuy nhiên lượng từ mới trong 
Tiếng Anh rất lớn vì vậy khó khăn cho người học hiểu và vận dụng nên các em 
sử dụng phương pháp thứ hai là ghi nhớ bằng thị giác 
Ghi nhớ bằng thị giác là cách người học sử dụng một tấm bìa cứng (cards ) sau 
khi được học từ vựng ở lớp các em ghi những từ đó lên tấm thẻ nhỏ đó và dán nó 
vào bất cứ một vị trí nào trong nhà hay ở trong nhà bếp...Mỗi lúc các em đi ngang 
thấy được từ là một lần các em tự học và khắc sâu những từ đó . 
Khi nào đã nhớ hết các từ đó thì cất đi và thay thế bằng những chiếc thẻ đó. 
V í dụ: Một học sinh lớp 6 khi học sinh unit 13 C5-6-7 với các từ mới học sinh 
đã học ở lớp là : weekend (n), wear (v), stove ( n), boot (n), overnight (adv), mỗi 
từ được viết lên một tấm thẻ nhỏ và được dán lên các vách tường nơi mà en đã 
thường hay đi lại rồi học, khi em đã biết được cách đọc, viết các từ đó thì em lại 
cất đi và dán những từ khác và như vậy...Một cách khác cũng vận dụng tác dụng 
của thị giác trong việc ghi nhớ từ Tiếng Anh là hình thức vẽ tranh để học. Cách 
này phù hợp với các bài học theo chủ đề của sách giáo khoa mới theo chương 
trình cải cách . 
 Ví dụ: Sau khi học xong unit 3 ( Tiếng Anh 6) , giáo viên yêu cầu học sinh về 
nhà vẽ một bức tranh một phòng khách mà mình mơ ước và các trang thiết bị 
trong đó . Các em tự vẽ, tự trang trí, sắp xếp các đồ đạc trong phòng sao cho hợp 
lý nhất . Các em đã tự khẳng định lại mình thông qua tiết học . 
 3. Ghi nhớ kiến thức bằng cách vận dụng 6 khả năng nhận thức . 
 Mỗi một giác quan của con người có một tác dụng khác nhau lên khả năng ghi 
nhớ một nội dung kiến thức nào đó.Vận dụng phối hợp các giác quan, các khả 
năng nhận thức sẽ có một tác dụng rất tốt trong việc ghi nhớ từ Tiếng Anh . 
 Các khả năng nhận thức ấy là. 
 Nhận thức bằng thi giác . ( see ) 
 Nhận thức bằng thính giác .( hear ) 
 Nhận thức bằng vị giác . ( taste ) 
 Nhận thức bằng khứu giác .(