SKKN Một số biện pháp cần thiết để thực hiện tốt một tiết dạy học Vật lí sát đối tượng học sinh có hiệu quả ở Trường THCS Hồng Thuỷ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CẦN THIẾT ĐỂ 
THỰC HIỆN TỐT MỘT TIẾT DẠY 
HỌC VẬT LÍ SÁT ĐỐI TƯỢNG HỌC 
SINH CÓ HIỆU QUẢ Ở TRƯỜNG 
THCS HỒNG THUỶ 
Phần 1: Mở đầu 
I. Lí do chọn đề tài: 
 Thực hiện chung nhiệm vụ của toàn ngành là đổi mới sách giáo khoa THCS. 
Đi cùng với nó là đổi mới nội dung, hình thức, đặc biệt là đổi mới phương pháp 
dạy học nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập. Song song với nhiệm vụ 
đó thì chúng ta cũng thực hiện nghiêm túc cuộc vận động 2 không trên bốn 
phương diện trong đó không để học sinh ngồi nhầm lớp là một khâu rất quan 
trọng, đồng thời nó cũng quyết định đến chất lượng giảng dạy của giáo viên. 
Trong quá trình thực hiện nghiêm túc cuộc vận động thì nãy sinh ra một vấn đề 
đó là tỉ lệ học hinh yếu kém xuất hiện rất nhiều và kiến thức của các học sinh 
này cũng cần báo động cho các cấp làm công tác quản lí giáo dục và các nhà 
giáo đang trực tiếp giảng dạy. Đó là làm thế nào để thực hiện tốt cuộc vận 
động hai không đồng thời giảm dần học sinh yếu kém và ngồi nhầm lớp mà 
vẫn đảm bảo đến công tác phổ cập để đưa chất lượng giáo dục ngày càng đi 
vào thực chất và chất lượng ngày một tốt hơn.? 
 Vì vậy việc đổi mới phương pháp dạy học theo hương tích cực hoá hoạt động 
của nhiều đối tượng học sinh trong một lớp học (HS là chủ thể của việc lĩnh 
hội kiến thức, còn giáo viên là người chủ đạo trong việc tổ chức, hướng dẫn 
cho việc lĩnh hội kiến thức của học sinh đặc biệt là những học sinh yếu kém) 
thì vai trò của người giáo viên càng trở nên quan trọng trong việc chủ động tổ 
chức, điều khiển một giờ học với nhiều đối tượng học sinh. 
 Việc lên lớp thực hiện với một tiết dạy nói chung và một tiết dạy Vật lí với 
nhiều đối tượng học sinh nói riêng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Công tác 
soạn bài, kiến thức của giáo viên, phương pháp dạy học, đối tượng học sinh, 
phương tiện dạy học Do đó, để tổ chức một tiết dạy có hiệu quả cho nhiều 
đối tượng học sinh nhưng vẫn đáp ứng đủ yêu cầu về nội dung, kiến thức, thời 
gian mà tất cảc các đối tượng học sinh cũng đều nắm được thì giáo viên với vai 
trò là người chủ đạo hướng dẫn cần thực hiện có hiệu quả một số khâu cho một 
tiết dạy học gồm nhiều đối tượng học sinh. 
 Vậy một số khâu cần thiết để thực hiện tốt một tiết dạy cho nhiều đối tượng 
học sinh có chất lượng là gì? Đây là một câu hỏi đặt ra cho mỗi giáo viên trong 
việc thực hiện cuộc vận động hai không nói chung và mỗi một giáo viên giảng 
dạy bộ môn Vật lí nói riêng. 
 Với những lí do trên, nên bản thân tôi xin mạnh dạn đưa ra một số vấn đề về : 
 “Một số biện pháp cần thiết để thực hiện tốt một tiết dạy học vật lí sát đối 
tượng học sinh có hiệu quả ở trường THCS Hồng Thuỷ” 
II. Phạm vi đề tài: 
 Với kinh nghiệm đang còn hạn chế, trong đề tài này tôi xin trình bày đến vấn 
đề: 
“Một số biện pháp cần thiết để thực hiện tốt một tiết dạy học vật lí sát đối 
tượng học sinh có hiệu quả ở trường THCS Hồng Thuỷ” 
cho một tiết dạy học Vật lí THCS. 
III. Đối tượng đề tài. 
Đề tài này được áp dụng với việc dạy học môn Vật lí khối 6,9 đối với học sinh 
trường THCS Hồng Thuỷ năm học học 2006 – 2007 và học kì I năm học 2007 
– 2008 trong quá trình thực hiện cuộc vận động “hai không” của Bộ trưởng Bộ 
GD & ĐT. 
IV Bố cục 
- Phần I: Mở đầu 
- Phần II: Nội Dung 
I) Cơ sở lí luận: 
II) Cơ sở thực tiễn 
III) Thực trạng: 
IV) Những giải pháp thực hiện 
V) Kết quả đạt được 
VI) Bài học kinh nghiệm. 
- Phần III: Kết luận 
Phần 2 Nội dung 
I. Cơ sở lí luận: 
- Căn cứ vào chương trình đổi mới giáo dục phổ thông, tiếp tục đổi mới 
phương pháp dạy học của thầy đó là (Dạy bám sát đối tượng, chú trọng học 
sinh yếu kém, học sinh trung bình) và phươn pháp học tập của học sinh 
trong quá trình học tập. 
- Căn cứ vào những định hướng đổi mới về phương pháp dạy học, thiết bị 
dạy học và đánh giá kết quả học tập của học sinh của bộ môn Vật lí THCS. 
- Căn cứ vào chuẩn kiến thức và kĩ năng của bộ môn Vật lí THCS. 
- Căn cứ vào nội dung công văn số 217/GD - ĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục 
và đào tạo phát động cuộc vận động hai không “Nói không với tiêu cực 
trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” đặc biệt là nội dung nói 
không với học sinh ngồi nhầm lớp. 
- Căn cứ vào hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2007 – 2008 của Bộ 
Giáo dục và Đào tạo, Sở GD - ĐT Quảng Bình và Phòng GD Lệ Thuỷ. 
- Căn cứ vào công văn 227 của phòng GD Lệ Thuỷ về chỉ đạo công tác học 
sinh yếu kém. 
II. cơ sở thực tiễn: 
Thực tế qua những năm áp dụng đổi mới chương trình SGK THCS và thực 
hiện cuộc vận động hai không của Bộ GD&ĐT từ năm học 2006 – 2007 và 
tiếp tục thực hiện tốt cuộc vận động trong năm học 2007 – 2008 cả thầy và trò 
còn nhiều bỡ ngỡ với việc dạy và học, nên kết quả chất lượng còn thấp, chưa 
ổn định chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới phương pháp, nâng cao chất 
lượng dạy học nhưng phải thực hiện nghiêm túc tốt cuộc vận động. 
Việc đổi mới phương pháp dạy học đã làm phân hoá triệt để đối tượng học 
sinh, học sinh yếu kém ít được chú ý. Tổ chức lớp học thiên về hoạt động 
nhóm, có số học sinh yếu kém lười hoạt động nên càng không tiến bộ còn học 
sinh học giỏi thì ham thích tích cực hơn tạo ra hai thái cực ngược nhau trong 
một lớp học, gây ra sự căng thẳng về tâm lý đối với người học, khiến cho một 
bộ phận học sinh cảm thấy mệt mỏi, khi học thực và kiểm tra đúng thực chất 
và cũng tạo khó khăn cho giáo viên lựa chọn phương pháp dạy học. 
I. Thực trạng: 
 Thuận lợi. 
- Đối với Ban lãnh đạo nhà trường luôn chỉ đạo sát đúng về kế hoạch chuyên 
môn và kế hoạch thực hiện cuộc vận động khai không, đồng thời tạo mọi điều 
kiện thuận lợi cho đội ngũ giáo viên thực hiện có hiệu quả đối với công tác 
phụ đạo học sinh yếu kém. 
 - Đối với giáo viên thực hiện nghiêm túc và gương mẫu cuộc vận động cho 
nên luôn nhiệt tình, tận tụy, say mê và luôn lo lắng tìm tòi học hỏi, tự bồi 
dưỡng để đáp ứng yêu cầu của công tác giảng dạy theo chương trình mới và 
giải quyết cho bài toán chất lượng hiện nay mà nhà trường quan tâm hàng đầu 
đó là nâng cao chất lượng cho đối tượng học sinh yếu kém giảm dần tình trạng 
học sinh ngồi nhầm lớp mà vẫn đảm bảo số lượng cho công tác phổ cập. 
 - Đối với học sinh hưởng ứng tốt cuộc vận động, ham thích, luôn có hứng thú 
học tập với nội dung và kiến thức của SGK mới. 
 Khó khăn. 
- Là một trường nằm vùng quốc lộ khá xa nên điều kiện cơ sở vật chất trang 
tiết bị vẫn còn hạn hẹp, chưa đáp ứng yêu cầu như số lượng học sinh đông, 
phòng học và phòng chức năng chưa đủ tiêu chuẩn. Đặc biệt là chất lượng của 
nhà trường trong những năm thay sách và thực hiện cuộc vận động chưa cao 
và không ôn định. 
- Học sinh của trường khả năng tư duy nhận thức còn hạn chế, kỹ năng chưa 
được tốt lắm, một bộ phận học sinh bị hỏng kiến thức từ cấp học dưới nên 
không ham học còn thờ ơ với việc học tập. 
- Đối với phụ huynh học sinh thì chưa quan tâm đến việc học tập của con em, 
chưa đầu tư cho các em học tập còn giao khoán cho nhà trường nên một bộ 
phận học sinh đã không chú ý tới việc học tập. 
* Qua quá trình giảng dạy trong những năm học trước giáo viên chưa mạnh 
dạn đổi mới phương pháp hay đổi mới phương pháp dạy học mà không chú ý 
đến đối tượng học sinh nên khi thực hiện cuộc vận động hai không thì chất 
lượng rất thấp tỷ lệ học sinh yếu kém ngày một lộ ra rất nhiều, tỷ lệ học sinh 
qua kiểm tra chất lượng thì số HS đạt điểm yếu kém quá cao, đặc biệt là tỷ lệ 
học sinh thi lại của năm học 2006 – 2007 rất cao chưa từng có và dẫn đến tình 
trạng học sinh yếu kém có xu thế bỏ học ngày càng nhiều. 
Đến nay qua học I của năm học 2007 – 2008 thực hiện cuộc vận động hai 
không đã được một năm rưỡi, vận dụng triển khai học hỏi, thảo luận, sinh hoạt 
chuyên môn, thao giảng GV đã vững vàng hơn và có phướng pháp dạy học 
linh hoạt hơn và đã phù hợp với từng đối tượng học sinh cho nên HS đã dàn 
hình thành phương pháp học tập mới đặc biệt là đối tượng học sinh yếu kém, 
nên một số tiết dạy đạt kết quả khá cao và thành công nhiều hơn. Giáo viên 
chủ động hơn trong điều hành, làm việc ít hơn với từng đối tượng học sinh. 
Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giảm dần tỉ lệ học sinh yếu 
kém và học sinh ngồi nhầm lớp thì đối với giáo viên, ngay trong từng tiết học 
cần thực hiện một số biện pháp cần thiết sau đây: 
IV) Những biện pháp thực hiện: 
1) Thiết kế bài dạy chu đáo, phù hợp với nhiều đối tượng học sinh. 
Công việc thiết kế chu đáo trước một bài dạy và phù hợp với nhiều đối tượng 
là khâu quan trọng không thể thiếu của một tiết dạy học mà bất kì một giáo 
viên nào cũng phải biết. “Thiết kế trước bài dạy giúp giáo viên chuẩn bị chu 
đáo hơn về kiến thức, kĩ năng, phương pháp, tiến trình và tâm thế để đi vào 
một tiết dạy” 
Vậy làm thế nào để thiết kế một bài dạy hay và phù hợp hay nói cách khác để 
thiết kế tốt một bài dạy nhưng phải đảm bảo cho nhiều đối tượng học sinh thì 
cần phải làm được những gì? 
Cho nên để thiết kế một bài dạy phù hợp cho nhiều đối tượng học sinh thì tối 
thiểu nhất phải làm được những việc sau: 
- Xác định được mục tiêu trọng tâm của bài học về kiến thức, kĩ năng thái độ 
tình cảm. Tìm ra được những kiến thức cơ bản dành cho học sinh yếu kém 
và kiến thức nâng cao cho học sinh khá giỏi. 
- Khi đã nắm được trọng tâm được kiến thức và phân chia kiến thức cho 
từng đối tượng học sinh thì cần tham khảo thêm tài liệu để mở rộng và đi 
sâu hơn vào bản chất của đơn vị kiến thức, giúp giáo viên nắm một cách 
tổng thể, để giải thích cho học sinh khhi cần thiết. 
- Nắm được ý đồ của sách giáo khoa để xây dựng và thiết kế một tiến trình 
đi trong giờ dạy hợp lý, đồng thời cũng có thể ý đồ đó thành ý đồ chủ quan 
của mình cho phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường, lớp, đối tượng 
và trình độ học sinh, điều kiện dạy học.. 
- Chuẩn bị chu đáo phương tiện dạy học . 
- Nêu được các tình huống có vấn đề để kích thích tính tích cực của học sinh. 
- Đưa ra những câu hỏi và thời gian thích hợp để quan tâm đến đối tượng 
họ