SKKN Kinh nghiệm giúp học sinh học 1 tiết thực hành được nhiều nội dung mà vẫn đạt chất lượng cao của bộ môn Tin học Lớp 12 tại Trường THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI 
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG SÔNG RAY 
 Mã số: . 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH HỌC 1 TIẾT THỰC HÀNH 
ĐƯỢC NHIỀU NỘI DUNG MÀ VẪN ĐẠT CHẤT LƯỢNG CAO 
CỦA BỘ MÔN TIN HỌC LỚP 12 TẠI TRƯỜNG THPT 
 Người thực hiện: Nguyễn Văn Hưởng 
Lĩnh vực nghiên cứu: 
Quản lí giáo dục: 
Phương pháp dạy học bộ môn: Tin Học 12 
Lĩnh vực khác: 
Có đính kèm: 
 Mô hình. Phần mềm. Phim ảnh. Hiện vật khác 
Năm học 2012 - 2013 
SƠ LƯỢC LÍ LỊCH KHOA HỌC 
I/ THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN: 
1. Họ và tên: NGUYỄN VĂN HƯỞNG 
2. Ngày, tháng, năm sinh: 01 – 09 – 1974. 
3. Nam, nữ: Nam. 
4. Địa chỉ: Ấp 5 – Sông Ray – Cẩm Mỹ – Đồng Nai. 
5. Điện thoại: CQ: 0613.713.267; DĐ: 0984.676.556. 
6. Fax: . E-Mail: huongthptsr@gmail.com 
7. Chức vụ: Tổ trưởng. 
8. Đơn vị công tác: Trường THPT Sông Ray – Cẩm Mỹ – Đồng Nai. 
II/ TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: 
- Học vị (Hoặc trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao nhất): Cử nhân. 
- Năm nhận bằng: 2001. 
- Chuyên ngành đào tạo: Tin Học. 
III/ KINH NGHIỆM KHOA HỌC: 
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Toán - Tin 
- Số năm có kinh nghiệm: 12 
- Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây: 
+ Ứng dụng MAPLE vào giải các bài toán lớp 10 THPT. 
+ Phương pháp xây dựng các bước giải bài toán trong Tin Học 10. 
+ Kinh nghiệm nhỏ giúp học sinh lớp 11 ban cơ bản học tốt môn lập trình. 
+ Kinh nghiệm để học sinh phát huy tính chủ động, sáng tạo trong họat động nhóm của 
môn Tin Học lớp 12 ban cơ bản tại trường THPT Sông Ray. 
KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH HỌC 1 TIẾT THỰC HÀNH 
ĐƯỢC NHIỀU NỘI DUNG MÀ VẪN ĐẠT CHẤT LƯỢNG CAO 
CỦA BỘ MÔN TIN HỌC LỚP 12 TẠI TRƯỜNG THPT 
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: 
Kính thưa quý thầy cô đồng nghiệp, với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ 
của ngành khoa học máy tính thì việc đào tạo được đội ngũ những người có đủ 
trình độ kiến thức để sử dụng công nghệ là một vấn đề cực kì quan trọng. Để thực 
hiện được những điều đó thì không gì hơn là các thế hệ trẻ, nhất là các em học sinh 
còn ngồi trên ghế nhà trường vì đó là một đội ngũ trẻ năng động, sáng tạo, sau 
nhiều năm được học tập và tự nghiên cứu thì việc nắm vững tri thức khoa học công 
nghệ để làm chủ trong mọi hoàn cảnh công tác và hoạt động xã hội nhằm đáp ứng 
được nhu cầu trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước là hoàn toàn 
thiết thực. 
Mặc dù đã được Đảng và nhà nước quan tâm đầu tư trang thiết bị cho ngành 
giáo dục cụ thể là cho từng trường học rất nhiều, song mỗi trường có những điều 
kiện khác biệt nên việc đầu tư trang thiết bị cũng chưa đầy đủ. Từ đó dẫn đến việc 
giảng dạy của giáo viên gặp nhiều khó khăn trong đó có bộ môn Tin Học trong nhà 
trường. 
Môn Tin học ở trường phổ thông hiện hành có nhiệm vụ trang bị cho học 
sinh những hiểu biết cơ bản về công nghệ thông tin và vai trò của nó trong xã hội 
hiện đại. Môn học này giúp học sinh bước đầu làm quen với phương pháp giải 
quyết vấn đề theo quy trình công nghệ và kĩ năng sử dụng máy tính phục vụ học 
tập và cuộc sống. 
Môn Tin Học đưa vào trường phổ thông nó có đặc thù riêng, liên quan chặt 
chẽ với sử dụng máy vi tính, cách suy nghĩ và giải quyết vấn đề theo quy trình 
công nghệ, coi trọng làm việc theo nhóm. Đặc trưng của môn Tin học là kiến thức 
lí thuyết đi đôi với thực hành, đặc biệt ở lứa tuổi học sinh phần thực hành còn 
chiếm thời lượng nhiều hơn để các em có thể khắc sâu được qui trình thực hiện 
một vấn đề nào đó. 
Sau nhiều năm giảng dạy môn Tin Học ở trường vùng sâu, vùng xa của 
Tỉnh. Trường có rất nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, thiếu thốn về trang thiết bị 
dạy học, nhất là máy vi tính phục vụ môn thực hành cho học sinh. Bản thân tôi 
cùng tất cả các giáo viên đều nhận thấy là đa số các em học sinh của chúng ta có 
kỷ năng thực hành rất yếu, vận dụng những kiến thức đã học vào thực tế khách 
quan còn nhiều hạn chế và khả năng thích nghi với hoàn cảnh còn chậm. Do vậy 
các tiết thực hành ít khi đạt yêu cầu chất lượng. 
Từ thực tế trên, trong quá trình dạy học tôi luôn băn khoăn trăn trở làm thế 
nào nâng cao chất lượng trong mỗi giờ thực hành để các em có thể nắm bắt được 
kiến thức học trên lớp và giải quyết vấn đề trên máy tính. Nên trong quá trình 
giảng dạy tôi luôn chú trọng đến việc hướng dẫn, chia nhóm thực hành sao cho các 
đối tượng học sinh đều có thời gian tiếp xúc, sử dụng máy nhiều giúp các em có 
thể giải quyết được những vấn đề mà giáo viên yêu cầu đồng thời có thể giải quyết 
các vấn đề nảy sinh khác sau này. 
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI: 
1) Cơ sở lí luận: 
Môn Tin Học trong nhà trường đã được Đảng và nhà nước ta luôn luôn 
quan tâm sâu sát và đầu tư trang thiết bị hiện đại vì bộ môn này thuộc công nghệ 
thông tin và là một trong các phương tiện quan trọng nhất của sự phát triển, đang 
làm biến đổi sâu sắc đời sống kinh tế, văn hoá, xã hội, giáo dục của thế giới hiện 
đại. Đó là Chỉ thị số 58-CT/TW của bộ chính trị về đẩy mạnh ứng dụng và phát 
triển CNTT trong sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Đó là Chỉ thị số 
29/2001/CT-BGD&ĐT của Bộ GD&ĐT về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng 
dụng CNTT trong ngành giáo dục. 
Đặc trưng của môn Tin Học là khoa học gắn liền với Công nghệ, do vậy dạy 
học Tin Học một mặt trang bị cho học sinh kiến thức khoa học về Tin Học, phát 
triển tư duy thuật toán, rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề, mặt khác phải chú 
trọng đến rèn luyện kĩ năng thực hành, ứng dụng, tạo mọi điều kiện để học sinh 
được thực hành, nắm bắt và tiếp cận những công nghệ mới của Tin Học phục vụ 
học tập và đời sống. 
2) Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài: 
a. Nội dung: 
Thực tế qua những năm trực tiếp giảng dạy bộ môn tôi nhận thấy một số thuận 
lợi và khó khăn sau: 
* Thuận lợi: 
- Được sự quan tâm của Chi Bộ và của BGH nhà trường trong công cuộc đổi 
mới phương pháp dạy học. 
- Phần lớn các em học sinh có ý thức tự học cao, luôn tìm tòi học hỏi những 
kiến thức mới trong học tập và rất hứng thú với môn Tin học. Nhà trường tạo mọi 
điều kiện thuận lợi về CSVC trang thiết bị dạy học. 
* Khó khăn: 
Đa số học sinh có đầu vào lớp 10 thấp (vì vùng nông thôn) tiếp thu kiến thức 
chậm, nhất là tư duy thuật toán và kĩ năng thực hành trên máy của học sinh. 
- Số lượng học sinh trong một lớp học còn quá đông trên 40 học sinh một lớp, 
diện tích phòng máy nhỏ hẹp. 
- Học sinh trên địa bàn chủ yếu là con em các gia đình nông dân, sự quan tâm 
của phụ huynh đến việc học tập của con em còn nhiều hạn chế, điều kiện để các em 
có máy vi tính ở nhà là rất khó, hầu hết các em chỉ được tiếp xúc, làm quen với 
máy tính trong giờ học thực hành dẫn đến việc sử dụng máy của học sinh còn lúng 
túng, chất lượng giờ thực hành chưa cao. Một bộ phận học sinh chưa coi trọng môn 
học, xem đây là một môn phụ nên chưa có sự đầu tư thời gian cho việc học. 
b. Biện pháp thực hiện: 
Công việc thiết kế chu đáo một bài dạy trước và phù hợp với các đối tượng 
trong từng lớp là khâu quan trọng không thể thiếu. “Thiết kế trước bài dạy giúp 
giáo viên chuẩn bị chu đáo hơn về kiến thức, kĩ năng, phương pháp, tiến trình và 
tâm thế để đi vào một tiết dạy”. 
Để thiết kế một bài dạy phù hợp cho các đối tượng học sinh thì tôi thực hiện 
một số các vấn đề sau đây: 
- Xác định được mục tiêu trọng tâm của bài học về kiến thức, kĩ năng, thái độ 
tình cảm. Tìm ra được những kĩ năng cơ bản dành cho học sinh yếu kém và kiến 
thức, kĩ năng nâng cao cho học sinh khá giỏi. 
- Tham khảo thêm tài liệu nhằm mở rộng và đi sâu hơn vào bài giảng, nắm một 
cách tổng thể nội dung để giải thích cho học sinh khi cần thiết. 
- Nắm bắt được trọng tâm của bài dạy để xây dựng và thiết kế các hoạt động học 
tập phù hợp với tình hình thực tế của đối tượng và trình độ học sinh, điều kiện dạy 
học. 
- Chuẩn bị tốt phòng thực hành, các thiết bị dạy học. 
- Hoàn chỉnh tiến trình của một giờ dạy học với đầy đủ các hoạt động cụ thể. 
c. Giải pháp: 
Trong điều kiện CSVC, trang thiết bị của trường chưa đầy đủ, với một giờ 
thực hành, việc quan trọng đầu tiên là tiết lí thuyết trước giáo viên đưa ra yêu cầu 
của bài thực hành, sau đó chia nhóm thực hành. Với việc cho học sinh thực hành 
theo nhóm, học sinh có thể trao đổi hỗ trợ lẫn nhau - bài học trở thành quá trình 
học hỏi lẫn nhau chứ không chỉ là sự tiếp nhận thụ động từ giáo viên. Với số lượng 
học sinh của lớp, số lượng máy hiện có, giáo viên phải có phương án chia nhóm 
một cách phù hợp. 
Ví dụ: + Chia nhóm theo đôi bạn cùng tiến. 
+ Chia nhóm theo địa hình khu dân cư. 
+ Chia nhóm đa dạng nhiều đối tượng. 
+ Chia nhóm theo đối tượng học sinh. 
Tuy nhiên để việc thực hành theo nhóm có hiệu quả đòi hỏi giáo viên phải 
lựa chọn nội dung đưa vào thực hành phù hợp với nhiều đối tượng học sinh. 
Với các em HS nên chia nhóm 2 học sinh/ máy. Các nhóm có thể tự cử 
nhóm trưởng của nhóm mình. 
* Các bước tiến hành: 
- Giáo viên nêu vấn đề, yêu cầu và nội dung thực hành. 
- Giáo viên hướng dẫn cho học sinh các kĩ năng thao tác trong bài thực hành, 
thao tác mẫu cho học sinh quan sát. 
- Tổ chức hướng dẫn các nhóm thực hành, gợi mở, khuyến khích học sinh tích 
cực hoạt động. 
- Giáo viên quản lí, giám sát học sinh thực hành theo nhóm : 
+ Trong quá trình học sinh thực hành, giáo viên theo dõi quan sát và hướng 
dẫn khi cần. 
+ Chỉ rõ những kĩ năng, thao tác nào được dành cho đối tượng học sinh yếu 
trong các nhóm, những kĩ năng, thao tác nào được dành cho đối tượng học sinh khá 
giỏi trong nhóm. 
+ Phát hiện các nhóm thực hành không có hiệu quả để uốn nắn điều chỉnh. 
+ Luôn có ý thức trách nhiệm trợ giúp tránh can thiệp sâu làm hạn chế khả 
năng độc lập sáng tạo của học sinh. 
+ Trong quá trình thực hành, giáo viên có thể đưa ra nhiều cách để thực hiện 
thao tác giúp các em rèn luyện và nâng cao kĩ năng. 
- Giáo viên có thể kiểm tra hiệu quả làm việc của các nhóm bằng cách chỉ 
định 1 học sinh trong nhóm thực hiện lại các thao tác đã thực hành. Nếu học sinh 
được chỉ định không hoàn thành nhiệm vụ, trách nhiệm gắn cho các thành viên