SKKN Giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn cho học sinh thông qua các bài học an toàn điện môn Công Nghệ Lớp 8

PHÒNG GD VÀ ĐT HUYỆN BÌNH XUYÊN 
TRƯỜNG THCS TRUNG MỸ 
*******0O0******* 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
 GIÁO DỤC Ý THỨC SỬ DỤNG ĐIỆN AN 
TOÀN CHO HỌC SINH THÔNG QUA 
CÁC BÀI HỌC AN TOÀN ĐIỆN MÔN 
CÔNG NGHỆ LỚP 8 
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN:Tạ Bình Minh 
TỔ: KHOA HỌC TỰ NHIÊN 
Năm học 2009 - 2010 
PHẦN MỞ ĐẦU 
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
 - Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ, môn CN lớp 
8 trang bị cho HS một số kiến thức cơ bản về Vẽ kĩ thuật,Cơ khí, Kĩ thuật 
điện. Trên tinh thần giáo dục kĩ thuật tổng hợp và hướng nghiệp, thể hiện sự 
liên thông giữa giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp gắn liền với 
cuộc sống lao động sản xuất của mỗi người mỗi gia đình mỗi địa phương 
cũng như trên cả nước. 
 Công nghiệp điện năng là ngành quan trọng trong nền kinh tế quốc 
dân và là nguồn động lực chủ yếu đối với sản xuất và đời sống. Nhờ điện 
năng năng suất lao động được nâng cao, góp phần cải thiện đời sống, thúc 
đẩy cách mạng khoa học kĩ thuật. 
Điện năng ngày càng được sử dụng rộng rãi trong sản xuất và và sinh hoạt 
thì vấn đề an toàn khi vận hành và sử dụng điện càng trở nên cần thiết vì 
những sự cố, tai nạn điện xảy ra rất nhanh và vô cùng nguy hiểm. Pháp lệnh 
Bảo hộ lao động cũng đã quy định: ( mọi người lao động có tiếp xúc với 
dụng cụ, thiết bị điện đều phải được học tập, huấn luyện để có hiểu biết về 
sự nguy hiểm của dòng điện và biết cách sơ cứu người bị tai nạn điện). 
Trong thực tế đã có những trường hợp chỉ vì một sơ xuất nhỏ trong quản lí 
vận hành và sử dụng điện năng đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng như 
tai nạn đe dọa tính mạng con người, gây hư hỏng hoặc làm tan rã hệ thống 
điện, gây thiệt hại lớn về người và tài sản kinh tế xã hội. 
Theo Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường công nghiệp, Bộ Công thương 
cho biết: 
Hàng năm cả nước xảy ra khoảng 400, 500 vụ tai nạn do điện, làm 350 đến 
400 người thiệt mạng, hàng trăm người khác bị thương. 
70% số vụ tai nạn cú nguồn gốc từ mất an toàn trong quy trỡnh sử dụng 
điện tại gia đỡnh, sinh hoạt và 15% do trục trặc trong khõu sản xuất, 5% 
cũn lại thuộc về cỏc vi phạm khỏc. Trờn cỏc cụng trường xây dựng, tai nạn 
lao động vỡ bất cẩn để điện giật chiếm tới 26,70% tổng số vụ và 19,1% 
tổng số người chết. 
Phỏt biểu tại Hội thảo “An toàn điện trong lĩnh vực xây dựng dân dụng và 
công nghiệp” diễn ra ngày 5/5/2008 tại Hà Nội, Thượng tá Nguyễn Việt 
Cường, Cục Cảnh sát Phũng chỏy Chữa chỏy (PCCC) cho biết trung bỡnh 
mỗi năm toàn quốc phát sinh hơn 1.000 vụ cháy, trong đó nguyên nhân do 
sử dụng điện đứng hàng thứ hai sau những sơ xuất từ lửa, xăng dầu, khí 
đốt. 
Cá biệt, có những giai đoạn, tác nhân gây cháy do điện đó đứng hàng đầu. 
Năm 2008, 38,1% các vụ cháy xuất phát từ lý do chập điện, trong khi cháy 
do liên quan đến xăng dầu, khí đốt chỉ chiếm 35,4% gây nên những tổn thất 
khó lũng tớnh đếm. 
Theo nhận định của Cục Cảnh sát PCCC, nguyên nhân tai nạn về điện của 
Việt Nam có phần trái ngược với các nước trên thế giới. Cũn tại Phỏp, hầu 
hết cỏc tai nạn về điện xảy ra do thiết bị điện bị lỗi, trong khi đó, tai nạn 
điện ở Việt Nam chủ yếu do bất cẩn và thiếu ý thức trong sử dụng và đảm 
bảo an toàn về điện. 
Hiện đơn vị chịu trách nhiệm cung ứng điện (ngành điện lực) mới chủ yếu 
lo khâu an toàn từ lưới điện đến cầu dao hoặc máy ngắt tổng. Tuy nhiên, 
bên trong hộ tiêu thụ, hệ thống điện lại được câu mắc và sử dụng tùy tiện, 
không có hướng dẫn cụ thể nào của các cơ quan chuyên môn. 
Nhiều khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa, cột điện được tận dụng bằng 
cây cối hoặc lợi dụng địa hỡnh, địa vật để câu móc, cáp dẫn, dây dẫn cũng 
lại sử dụng bằng những vật liệu gia công, rẻ tiền nên rất nguy hiểm, dễ gây 
chập cháy. 
Thống kê của Bộ Lao động- Thương binh và Xó hội cho thấy năm 2008, cả 
nước xảy ra 5.836 vụ tai nạn lao động, trong đó, tai nạn về điện là 1 trong 
2 nguyên nhân dẫn đến tử vong hàng đầu trong tai nạn lao động và hoạt 
động dân dụng. Tử vong do điện giật chiếm 22,64% số người chết do tai 
nạn và chiếm 26,7% tổng số vụ tai nạn. 
 Vì vậy giáo dục ý thức an toàn điện vừa là mục tiêu của ngành điện là 
nhận thức cần thiết với người sử dụng điện và là những nhận thức không thể 
thiếu đối với học sinh THCS khi học kĩ thuật điện, Đặc biệt với HS là con 
em dân tộc thiểu số đang sinh sống học tập trên địa bàn xã Trung Mỹ một 
xã miền núi của huyện Bình xuyên Tỉnh Vĩnh Phúc. Đây chính là lý do để 
tôi chọn đề tài này. 
II. MỤC TIÊU: 
Đề tài nhằm khẳng định việc giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn là 
cần thiết. Nó trang bị cho HS ý thức bảo vệ tính mạng, tài sản gia đình các 
em và cho toàn xã hội khi sử dụng điện năng. 
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: 
- Giáo dục ý thức sử dụng an toàn điện thông qua chương an toàn điện 
Môn công nghệ lớp 8 
- Học sinh khối lớp 8, Trường THCS Trung Mỹ Huyện Bình Xuyên 
Tỉnh Vĩnh Phúc. 
VI. NHIỆM VỤ: 
1. Khái niệm chung. 
2. Tác dụng của dòng điện đối với cơ thể người. 
3. Các giải pháp an toàn điện. 
4. Phương pháp cấp cứu người bị điện giật. 
5. Qua các bài học giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn. 
6. Kết quả. 
7. Bài học kinh nghiệm. 
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU : 
 1.Phương pháp nghiên cứu lý thuyết : 
 Đọc tài liệu để hệ thống hóa lý luận làm cơ sở cho nghiên cứu thực tế. 
 2. Phương pháp điều tra viết. 
 Làm một số trắc nghiệm điều tra ý thức sử dụng điện an toàn ở HS 
 3. Phương pháp quan sát đàm thoại. 
 4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. 
VI . GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU: 
1.Nội dung: 
 Giáo dục ý thức sử dụng điện an toàn thông qua các bài học trong 
chương an toàn điện. Môn Công Nghệ lớp 8. 
2. Địa bàn: 
 Học sinh khối lớp 8 Trường THCS Trung Mỹ, Huyện Bình Xuyên, 
Tỉnh Vĩnh Phúc. 
PHẦN NỘI DUNG 
I. KHÁI NIỆM CHUNG: 
Khoa học hiện nay đã phân tích đầy đủ các tác hại của dòng điện khi đi 
qua cơ thể con người. 
Những tai nạn điện thường xảy ra là do hồ quang điện gây bỏng và do 
dòng điện truyền qua cơ thể người ( điện giật). Các trường hợp trấn thương 
nặng hoặc tử vong khi sử dụng điện năng là rất nhiều, phần lớn là do bị điện 
giật: 
 76,4% tai nạn xảy ra ở điện áp dưới 1000V 
 23,6% tai nanjxayr ra ở điện áp trên 1000V 
Khi phân loại các nạn nhân tai nạn do điện giật thấy rằng: 
- Những nạn nhân làm việc trong ngành điện bị điện giật chiếm: 42,2% 
- Những nạn nhân không có chuyên môn về điện bị điện giật chiếm: 
57,8% 
 Khi phân loại nạn nhân bị điện giật theo nguyên nhân thấy rằng: 
+ Tai nạn do chạm trực tiếp vào vật mang điện hay các phần có 
dòng điện chạy qua chiếm 55,9% trong đó: 
- Chạm vào dây dẫn điện không phải do yêu cầu công việc phải tiếp 
xúc với dây dẫn điện chiếm : 30,6% 
- Chạm vào dây dẫn điện do yêu cầu công việc phải tiếp xúc với dây 
dẫn điện chiếm 1,7% 
- Đóng nhầm điện lúc đang sửa chữa kiểm tra hệ thống mấy móc và 
TBĐ chiếm; 23,6%. 
+ Tai nạn do chạm vào các bộ phận bằng kim loại của thiết bị có 
mang điện áp chiếm 22,8% trong đó : 
-Thiết bị có nối đất chiếm : 0,6% 
-Thiết bị không có nối đát chiếm: 22,2% 
+Tai nạn do chạm phải vật không phải là kim loại có mang điện áp 
( tường, nền nhà các vật cách điện) chiếm 20,1% trong đó: 
- Bị chấn thương do hồ quang lúc thao tác đóng ngắt mạch điện hoặc 
TBĐ chiếm ; 1,12% 
- Bị chấn thương do cường độ điện trường cao ở môi trường hay tram 
biến áp cao áp, siêu cao áp chiếm : 0,08% 
Như vậy phần lớn các trường hợp bị tai nạn về điện là do chạm phải vật 
mang điện, dẫn điện hoặc do vật có điện áp xuất hiện bất ngờ, những tai 
nạn này thường xảy ra đói với những người không có chuyên môn và xảy 
ra ở các mạng điện có điện áp thấp (380V/220V, 220V/127V) 
II. ĐIỆN GIẬT TÁC ĐỘNG TỚI CƠ THỂ CON NGƯỜI NHƯ THẾ NÀO? 
Dòng điện đi qua cơ thể người gây nên các phản ứng sinh lý phức tạp 
như: 
 - Điện giật tác động tới hệ thần kinh và cơ bắp : 
Dòng điện tác động vào hệ thần kinh trung ương sẽ gây rối loạn hoạt 
động của hệ hô hấp, hệ tuần hoàn. Người bị điện giật nhẹ thường thở hổn 
hển, tim đập nhanh. trường hợp điện giật nặng,trước hết là phổi sau đó đến 
tim ngừng hoạt động, nạn nhân chết trong tình trạng ngạt. 
- Hồ quang điện phát sinh khi có sự cố điện, (có thể gây bỏng cho 
người hay gây cháy do bọt kim loại bắn vào vật dễ cháy). Hồ quang điện 
thường gây thương tích ngoài da, có khi phá hoại cả phần mềm, gân và 
xương. 
 Các yếu tố gây nguy hiểm khi bị tai nạn điện đối với con người là : 
* Cường độ dòng điện chạy qua cơ thể: 
Mức độ nguy hiểm của dòng điện với cơ thể người tùy thuộc vào trị số 
cường độ dòng điện và loại nguồn điện một chiều hay xoay chiều. 
* Đường đi của dòng điện qua cơ thể 
* Thời gian dòng điện qua cơ thể, độ lớn của điện áp, điện trở môi 
trường làm việc và tình trạng sức khỏe của người . 
1. Mức độ nguy hiểm của dòng điện đối với cơ thể người. 
Dòng điện 
(mA) 
TÁC HẠI ĐỐI VỚI CƠ THỂ CON NGƯỜI 
Xoay chiều (50 - 60Hz) 
Một chiều 
0,6 _ 1,5 
2 _ 3 
5 _ 10 
12 _ 15 
20 _ 25 
50_80 
91_ 100 
Bắt đầu có cảm giác ngón tay run nhẹ 
Ngón tay bị giật mạnh 
Bàn tay bị giật mạnh 
Khó rút tay khỏi điện cực,xương bàn 
tay,cánh tay cảm thấy đau nhiều . 
trạng thái này có thể chịu được từ 5 
_10 giây. 
Tay tê liệt ngay không thể rút khỏi 
điện cực. Rất đau, khó thở .Trạng thái 
này chịu được 5 giây trở lại. 
Tê liệt hô hấp . Bắt đầu rung các tâm 
thất. 
Tê liệt hô hấp. khi kéo dài 3 giây và 
hơn thì tâm thất rung mạnh.Tê liệt tim. 
Không có cảm giác gì 
Không có cảm giác gì 
Ngứa ,cảm thấy nóng. 
Nóng tăng lên 
Càng nóng hơn. Bắp 
thịt tay hơi bị co giật 
Cảm thấy rất nóng,bắp 
thịt tay co giật , khó 
thở.Tê liệt hô hấp 
Tê liệt hô hấp 
Qua bảng trên ta thấy đối với dòng điện xoay chiều tần số 50Hz có trị 
số 10mA được coi là dòng điện giới hạn bắt đầu nguy hiểm đối với cơ thể 
con người. 
 2. Đường đi của dòng điện qua cơ thể người 
Bất cứ bộ phận nào của cơ thể khi có dòng điện chạy qua đều nguy 
hiểm, nhưng tỉ lệ dòng điện qua tim quyết định mức độ nguy hiểm hơn đối 
với con người. 
Mức độ nguy hiểm này thể hiện qua bả