SKKN Áp dụng công nghệ thông tin vào bài trung điểm của đoạn thẳng - Hình học 6

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO 
BÀI TRUNG ĐIỂM CỦA ĐOẠN THẲNG - 
HÌNH HỌC 6 
A - ĐẶT VẤN ĐỀ 
 Cùng với sự phát triển của xã hội loài người, cuộc cách mạng khoa học 
công nghệ đã nhanh chóng làm thay đổi sâu sắc đời sống xã hội trong đó đặc biệt là 
lĩnh vực giáo dục. Thực sự nền giáo dục nước ta đang đứng trước yêu cầu bức thiết 
về đổi mới phương pháp dạy học. 
Nghị quyết Trung Ương 2 khóa VIII chỉ rõ : “Mục tiêu chủ yếu là thực hiện 
giáo dục toàn diện đạo đức, trí dục, thể dục ở tất cả các bậc học. Hết sức coi trọng 
giáo dục chính trị, tư tưởng, nhân cách, khả năng tư duy sáng tạo và năng lực thực 
hành”. 
 Luật Giáo dục quy định: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy 
tính tích cực, tự giác, chủ động của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp 
học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến 
thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú cho học 
sinh”. 
 Nghị quyết Trung Ương 2 khóa VIII cũng nêu rõ: “Đổi mới mạnh mẽ 
phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện 
nếp sống tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên 
tiến và phương tiện hiện đại vào trong quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và 
thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh,...”. Như vậy, trong quá trình dạy học, 
giáo viên là người hướng dẫn, tổ chức các hoạt động để học sinh chủ động chiếm 
lĩnh tri thức. 
Trong quá trình đổi mới này, phương pháp dạy học, phương tiện dạy học 
hiện đại đóng một vai trò hết sức quan trọng. 
Chỉ thị 29/2001/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã 
nêu rõ: “Đối với giáo dục và đào tạo, công nghệ thông tin có tác động mạnh mẽ, 
làm thay đổi nội dung, phương pháp, phương thức dạy và học. Công nghệ thông tin 
là phương tiện để tiến tới một xã hội học tập” . 
Hiện nay Việt Nam đã là thành viên chính thức thứ 150 của WTO. Làm thế 
nào để vươn ra biển lớn và hội nhập quốc tế? Làm thế nào để đào tạo một thế hệ trẻ 
năng động, yêu nước, có tài có đức? Nhiệm vụ của Giáo dục và Đào tạo hết sức 
nặng nề và vô cùng vinh quang. 
Hiện nay máy vi tính không những dùng để dạy môn tin học mà là phương 
tiện dạy học hiện đại. Về mặt kĩ thuật, máy vi tính có thể thay thế cho các phương 
tiện khác như băng từ, đĩa, đèn chiếu ... Với sự hỗ trợ của máy tính và một số phần 
mềm dạy học, giáo viên có thể tổ chức tiết dạy một cách sinh động theo hướng tăng 
cường hoạt động tự chủ, độc lập giải quyết vấn đề của học sinh. 
‘‘Giáo án điện tử’’ với những thông tin được trình bày theo đúng nguyên 
tắc sư phạm, nhằm giúp học sinh chiếm lĩnh tri thức một cách tốt nhất, nâng cao 
hiệu quả dạy học. 
 Đứng trước yêu cầu này, Sở GD-ĐT cũng đã mở nhiều lớp tập huấn về giảng 
dạy với máy vi tính và nhiều trường đã được trang bị hệ thống máy tương đối hiện 
đại. Nhiều thầy cô giáo đã tâm huyết đầu tư vào ‘‘Giáo án điện tử’’. Nhưng một số 
thầy cô giáo vẫn còn xa lạ với mô hình này. Hơn nữa, nếu mỗi thầy cô giáo tự soạn 
giáo án điện tử để giảng dạy thì mất rất nhiều thời gian. 
Vì thế, tôi chọn đề tài: ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO BÀI 
TRUNG ĐIỂM CỦA ĐOẠN THẲNG - HÌNH HỌC 6. 
nhằm giới thiệu với quý thầy cô giáo những kinh nghiệm của mình. 
B - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 
I. Cơ sở lý luận của đề tài: 
 1. Sự cần thiết phải đổi mới dạy học theo hướng tích cực, chủ động, sáng tạo 
của học sinh: 
Trong những năm trước đây, đa số giáo viên sử dụng hệ thống các phương 
pháp dạy học cổ truyền, chủ yếu là thông báo, giải thích, dạy học theo kiểu thầy 
giảng - trò chép, thầy chủ động truyền thụ - trò thụ động tiếp nhận kiến thức, hình 
thức dạy học theo kiểu độc thoại, giảng giải của người dạy, và sự thụ động, chấp 
nhận, ghi nhớ của người học. 
 Với phương pháp dạy học truyền thống, dạy học theo lối “thầy đọc - trò 
chép”, thầy chủ động truyền thụ kiến thức - trò thụ động tiếp nhận kiến thức đã 
không còn phù hợp nữa. Để đáp ứng yêu cầu của xã hội đặt ra, trong quá trình dạy 
học cần đổi mới phương pháp dạy học cho phù hợp, cần dạy học theo hướng phát 
huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, chú trọng đến các kỹ năng tự 
lực giải quyết vấn đề của học sinh, cần rèn luyện cho học sinh có kỹ năng áp dụng 
kiến thức vào thực tiển cuộc sống. 
Việc đổi mới phương pháp dạy học có mục đích chính là đào tạo ra con người 
mới phù hợp với yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Hay 
nói một cách cụ thể là đào tạo ra con người năng động, sáng tạo, độc lập trong công 
việc. Vì vậy, việc đổi mới phương pháp dạy học trước hết là đổi mới cách thức học 
của học sinh, tạo điều kiện để học sinh tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập. 
Có thể xem đây là một định hướng cơ bản nhất cho việc đổi mới phương pháp dạy 
học hiện nay. Yêu cầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay không những đòi hỏi người 
lao động có tay nghề cao mà còn phải biết độc lập, sáng tạo trong công việc. Do đó, 
ngay khi còn ở phổ thông, cần phải rèn luyện cho học sinh có những đức tính ấy. 
Trong quá trình dạy học cần tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động như 
tổ chức hoạt động nhóm, trao đổi, thảo luận dưới sự hướng dẫn của giáo viên để 
tìm ra kiến thức mới hoặc khắc sâu kiến thức và phát triển tư duy qua các bài tập 
vận dụng. Theo phương pháp dạy học mới này, giáo viên chỉ là người tổ chức hoạt 
động dạy học, tạo ra các tình huống cho hoạt động nhận thức của học sinh, còn học 
sinh là chủ thể của hoạt động, giáo viên quan sát, kiểm tra, định hướng hoạt động 
của học sinh. 
 2. Sự hỗ trợ của máy tính trong quá trình dạy học: 
Trước yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, phương tiện dạy học truyền 
thống tỏ ra bất cập khi ta tiến hành tổ chức dạy học theo phương pháp dạy học mới, 
do đó chúng ta cần phải phát huy tính tích cực của phương tiện dạy học hiện đại. 
Khi sử dụng phương pháp dạy học hiện đại, ngoài bảng đen, phấn trắng, tùy vào 
đặc trưng của mỗi môn học, bài học, có thể cần có thêm : 
 Giáo án điện tử với sự chuẩn bị kỹ lưỡng. 
 Phiếu học tập. 
 Các tình huống, trao đổi giữa thầy và trò. 
 Phòng học phù hợp và các phương tiện hiện đại như máy tính và màn hình 
lớn (53 inches), máy chiếu Projector,... 
Máy tính là một công cụ hỗ trợ đắc lực cho quá trình dạy học thông qua các 
phần mềm dạy học, kiểm tra, đánh giá,... Chẳng hạn, trong phần kiểm tra kiến thức 
cũ của học sinh, giáo viên có thể sử dụng máy tính để đưa ra các tình huống có 
vấn đề; các câu hỏi phát huy trí lực. Khi củng cố, giáo viên cũng có thể dùng máy 
tính để đưa ra bài tập củng cố, bản đồ tư duy, trắc nghiệm... 
II- Quy trình thiết kế bài giảng điện tử: 
Khi xây dựng GAĐT, tiến hành theo quy trình sau : 
1. Xác định mục tiêu bài học: 
GAĐT trước hết là một bài giảng nên khi thiết kế cần phải xác định được mục 
tiêu của bài học (bao gồm mục tiêu về mặt kiến thức, kỹ năng, thái độ), từ đó giúp 
cho chúng ta vạch ra kế hoạch thực hiện và dự kiến được nội dung chi tiết của bài 
học. 
2. Dự kiến nội dung chi tiết: 
Đây là một khâu quan trọng trong quá trình chuẩn bị một tiết dạy. Bao gồm: 
 Phân tích nội dung: Phân tích nội dung bài dạy giúp cho giáo viên dự kiến được 
những đồ dùng dạy học cần thiết trong tiết dạy đồng thời dự kiến được phương 
pháp dạy học thích hợp. 
 Sắp xếp trình tự các nội dung một cách hợp lý: Sau khi phân tích được nội dung 
dạy học, giáo viên dự kiến trình tự giảng dạy các nội dung kiến thức trong tiết dạy. 
 Dự kiến cấu trúc nội dung: Dựa vào nội dung đã phân tích và trình tự nội dung 
kiến thức, giáo viên dự kiến cấu trúc của nội dung để việc nhập nội dung bài giảng 
vào các Slide (trang) được dễ dàng. 
 Không nên quá lạm dụng đưa tất cả nội dung sách giáo khoa lên màn hình mà 
phải kết hợp với nhiều phương pháp giảng dạy khác như nêu vấn đề, sử dụng phiếu 
học tập, sử dụng sách giáo khoa 
3. Để GAĐT được sử dụng rộng rãi: 
 - Không yêu cầu cao về kỹ năng máy tính đối với người sử dụng. 
 - GAĐT cần phải đơn giản, dễ dàng cho người sử dụng, do đó cần chọn 
chương trình, phần mềm vừa đảm bảo nội dung dạy học nhưng không quá phức 
tạp trong quá trình sử dụng. Làm thế nào để cho một giáo viên biết các thao tác 
dùng chuột, bàn phím cũng có thể sử dụng được. 
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu : 
*Đối tượng: 
Bài Trung điểm của đoạn thẳng – Hình học 6 
*Phạm vi: Sử dụng phần mềm Violet trong việc giảng dạy. 
*Tiện lợi: Phần mềm hoàn toàn bằng tiếng Việt. 
IV. Nội dung: 
 1. Chương trình gồm 1 bài: Tiết 11. Trung điểm của đoạn thẳng 
2. Trình bày: 
 Font chữ : Unicode. (Times New Roman) 
 Bài dạy gồm có 16 trang để giáo viên trình chiếu trong quá trình dạy - học 
để trợ giúp học sinh nắm được kiến thức, hiểu kỹ bài học và biết vận dụng 
thành thạo qua bài tập với các hoạt động cá nhân, hoặc hoạt động tập thể 
như sinh hoạt nhóm, trò chơi giúp học sinh tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng, 
sinh động và hiệu quả. 
 3. Cấu trúc bài dạy: 
 Phần I: Kiểm tra bài cũ 
 Phần II: Bài mới 
 Phần III: Củng cố luyện tập: ngoài các bài tập Sgk còn có bài tập vận dụng 
và các bài tập trắc nghiệm kết hợp với bản đồ tư duy. 
 Phần IV: Hướng dẫn về nhà 
 Phần V: Bài kiểm tra trắc nghiệm. 
4. Hướng dẫn sử dụng GAĐT: 
a) Bản thuyết minh giáo án: 
 - Tổng số 16 trang. 
- Sử dụng những loại tư liệu minh họa: Tranh (Trung điểm M, Mô phỏng vẽ trung 
điểm bằng thước thẳng, gấp giấy, ảnh minh họa trung điểm trong đời sống, video 
clip về trung điểm của đoạn thẳng, vẽ đoạn thẳng bằng thước và gấp giấy, ứng 
dụng) 
Nội dung cụ thể: 
Trang 
số 
Nội dung, kịch bản thiết kế Thuyết minh, lời dẫn giáo 
viên khi dạy 
Thời 
lượng 
01 Trang bìa, ảnh của trường. 
Tiêu đề ( Huyện, trường, họ 
tên giáo viên, môn, tiết, 
bài). 
Không 0 
02 Kiểm tra bài cũ Nhận xét gì về vị trí của điểm 
M đối với hai điểm A, B. 
Khoảng cách từ điểm M đến 
5 phút 
hai điểm A, B. 
03 Trung điểm của đoạn thẳng. 
Hình ảnh chiếc cân có M là 
trung điểm của AB xuất 
hiện và ẩn đi. Hình 61 xuất 
hiện. Định nghĩa