Sáng kiến kinh nghiệm Giúp học sinh phát triển khả năng tự học môn Tiếng Anh

SỞ GD& ĐT TỈNH NINH THUẬN 
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
TÊN ĐỀ TÀI 
GIÚP HỌC SINH PHÁT TRIỂN 
 KHẢ NĂNG TỰ HỌC MÔN 
TIẾNG ANH 
Người viết: NGUYỄN NHẬT BÍCH LÊ 
Năm Học: 2009-2010 
I. HOÀN CẢNH PHÁT SINH 
Tính tự giác trong học tập là khả năng tự chịu trách nhiệm về việc học của mình. 
Sự tự giác trong học tập có liên quan đến quá trình học và nội dung học. Sự tự 
giác trong học tập có ảnh hưởng tích cực đến kết quả học tập. Khả năng tự học 
được đánh giá là một trong những yếu tố quan trọng nhất giúp cho người học 
không chỉ có thành tích học tập tốt mà còn có được những kiến thức sâu rộng. 
 Chúng ta phải thừa nhận rằng học sinh không thể học hết mọi thứ ở trường vì vậy 
nhiệm vụ của giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức trên lớp mà còn phải 
hướng dẫn cho học sinh cách học, phương pháp học, trang bị cho học sinh khả 
năng tự học để biết cách tự rà soát kiến thức mình đã học, tự tìm hiểu sâu hơn 
những gì mình đã học trên lớp, và giảm bớt thái độ mọi việc đều trông chờ ở giáo 
viên. 
Đối với bộ môn tiếng Anh, việc giúp đỡ học sinh phát triển khả năng tự học là rất 
cần thiết. Môn tiếng Anh đòi hỏi người học có tính chuyên cần cao vì sự đa dạng 
của kiến thức ngôn ngữ và các kỹ năng ngôn ngữ. Vì vậy rất cần sự phối hợp giữa 
việc học trên lớp và sự tự rèn luyện thêm ở nhà. 
Nếu đánh giá đúng mức về học sinh trong lớp 11 chuyên Anh do tôi phụ trách thì 
chỉ có được 5 em trong số 30 học sinh là thực sự có tính tự giác trong học tập và 
đạt kết quả cao đối với môn học. Hầu hết các học sinh đều không tự giác hoàn 
thành bài tập mà giáo viên yêu cầu phải làm ở nhà, các em chờ đến giờ học kế tiếp 
để biết chắc chắn rằng giáo viên có tính điểm cho phần bài tập đó hay không thì 
mới bắt đầu làm bài. Các em chỉ tích cực đối với các hoạt động có tính điểm. Các 
em quan tâm duy nhất là điểm. Điểm là yếu tố kích thích các em làm việc. Các em 
chỉ quan tâm đến phần nào sẽ được kiểm tra. Các em chưa thấy được tầm quan 
trọng của các hoạt động trong một tiết học. Các em chỉ lo lắng cho kết quả học tập 
mà không nhận ra giá trị của quá trình học tập. Tình trạng phổ biến nhất là các em 
không ôn lại các bài học hàng ngày mà đợi đến lúc có bài kiểm tra thì hốt hoảng và 
đề nghị giáo viên phải giới hạn bài học vì các em học không kịp. Nói tóm lại, các 
em chỉ học những phần nào có kiểm tra và rất sợ điểm thấp. 
Tình hình thực tế cho thấy rằng tính tự giác trong học tập không sẵn có trong tất cả 
các học sinh. Ngoài ra, các em chỉ quan tâm đến kết quả học tập mà không thấy 
được tầm quan trọng của quá trình học tập. Vì vậy, cần có sự giúp đỡ tích cực từ 
phía giáo viên. Các em phải được hướng dẫn rõ ràng, có hệ thống cách thức tự học 
để các em có được phương pháp học phù hợp đối với bộ môn, giúp các em thấy 
được kết quả học tập là do quá trình học tập quyết định, và giúp các em có khả 
năng tự kiểm tra đánh giá việc học của mình. 
II. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN 
· Phạm vi đề tài: Hướng dẫn học sinh tự học môn tiếng Anh. 
· Đối tượng tham gia: 30 em học sinh lớp 11 chuyên Anh. 
· Mục đích và tác dụng: 
Giúp các em hiểu được cách học môn tiếng Anh. 
Giúp các em phát triển khả năng tự học môn tiếng Anh. 
Giúp các em tiến bộ trong học tập đối với bộ môn này. 
1. CUNG CẤP TÀI LIỆU NGAY TỪ ĐẦU NĂM HỌC 
Dựa trên cơ sở chương trình theo sách giáo khoa, chương trình chuyên đề do Bộ 
giáo dục yêu cầu , chương trình tự chọn do giáo viên tự chọn lọc, tôi đã giới thiệu 
một số sách cho học sinh của tôi tìm mua ( hoặc photocopy ) để tự học, tự tìm hiểu 
thêm ở nhà 
· English Grammar In Use ( Raymond Murphy ) 
· Practical English Usage ( Michael Swan ) 
· Giải thích ngữ pháp tiếng Anh ( Mai Lan Hương & Hà Thanh Uyên ) 
· Luyện kỹ năng viết tiếng Anh trung học phổ thông ( Nguyễn Bảo 
Trang ) 
· Collection of reading passages 
· Tài liệu bồi dưỡng tiếng Anh 11 ( Nguyễn Phú Thọ ) 
Các tài liệu này cung cấp kiến thức bổ sung, củng cố và nâng cao những kiến thức 
đã được học ở trên lớp, kích thích các em tự nghiên cứu sâu hơn, làm bài tập thêm 
để củng cố các phần kiến thức đã được học trên lớp. Có những phần các em không 
thể học hết trên lớp các em phải tự tiếp tục hoàn thiện ở nhà .Có những phần các 
em chưa nắm bắt kịp ở trên lớp, hoặc trong quá trình làm bài tập các em gặp khó 
khăn , các em có thể tự tra cứu.Có những phần giáo viên chỉ giới thiệu trên lớp, các 
em phải tự học ở nhà. 
English Grammar In Use ( Raymond Murphy ): 
Đây là cuốn sách cung cấp cho các em kiến thức ngữ pháp cơ bản gồm 136 bài , 
mỗi bài tập trung vào một điểm ngữ pháp bao gồm lý thuyết và bài tập, lời giải 
thích dễ hiểu, các em có thể đọc bằng tiếng Anh hoặc song ngữ 
Practical English Usage ( Michael Swan ) 
Đây là sách tham khảo về ngữ pháp và cách sử dụng từ, dành cho học viên trung 
cấp và nâng cao, chứa đựng nhiều thông tin hữu ích và thực tiễn với nhiều mức độ 
khác nhau, từ vấn đề đơn giản đến những vấn đề nâng cao chuyên sâu. Các đề mục 
được giải thích ngắn gọn khoa học và sách được trình bày như một từ điển. Điều 
này giúp người học đọc tra cứu nhanh và tập trung vào những vấn đề mà họ quan 
tâm. Cuốn sách được trình bày mang tính thực hành cao. Mỗi đề mục đều có giải 
thích từ tổng quát đến nâng cao, ví dụ về cách sử dụng đúng và những ví dụ về 
những lỗi sai tiêu biểu. Phần giải thích thường là cách sử dụng ngôn ngữ trong giao 
tiếp hàng ngày. 
Giải thích ngữ pháp tiếng Anh ( Mai Lan Hương & Hà Thanh Uyên ) 
Đây là sách ngữ pháp tóm lượt tất cả các điểm ngữ pháp mà học sinh THPT 
thường gặp bao gồm lý thuyết và bài tập, đáp ứng được yêu cầu học và ôn tập cho 
học sinh. 
Luyện kỹ năng viết tiếng Anh trung học phổ thông ( Nguyễn Bảo Trang ) 
Đây là cuốn sách giúp học sinh THPT tiếp cận với từng thể loại viết. Đối với từng 
dạng viết khác nhau, cuốn sách giúp các em trả lời hai câu hỏi Viết cái gì và Viết 
như thế nào bằng cách cung cấp từ vựng và cấu trúc đặc thù cho từng thể loại viết, 
dàn bài và bài viết mẫu, giúp các em hiểu được phương pháp hướng đến viết là một 
quá trình hơn là sản phẩm cuối cùng. Ngòai ra, sách còn có các bài tập ứng dụng 
để rèn luyện kỹ năng viết liên quan đến thể loại viết đó. 
Collection of reading passages 
Đây là bộ sưu tập do học sinh ( em Lương Hoàng Kim ) trong lớp 11 Anh cung 
cấp, bao gồm 50 bài đọc trong các sách TOEFL về nhiều đề tài khác nhau như sinh 
vật, địa lý, vật lý, thiên văn,lịch sử, văn học, nghệ thuật. Tài liệu này giúp các em 
làm quen với từ vựng đa dạng phong phú trong nhiều lĩnh vực khác nhau cũng như 
giúp rèn luyện cho các em cách làm bài Reading có hiệu quả. 
Tài liệu bồi dưỡng tiếng Anh 11 ( Nguyễn Phú Thọ ) 
Cuốn sách này cung cấp cho các em kiến thức về Idioms, collocation, phrasal 
verbs, vocabulary, sentence transformation. Mỗi bài được trình bày rõ ràng, dễ 
hiểu bao gồm lý thuyết và bài tập. Sách còn cung cấp 10 bài Practice test, giúp học 
sinh ôn tập và kiểm tra, đánh giá lại các kiến thức ngôn ngữ đã học 
Việc cung cấp tài liệu ngay từ đầu năm học rất quan trọng, giúp các em hiểu rõ 
mục tiêu các em cần phải đạt được trong chương trình học của mình. Tạo điều kiện 
thuận lợi cho các em được làm quen với tài liệu ngay từ đầu, có thời gian để học 
tâp và tìm hiểu các tài liệu, các em sẽ chủ động phân bố thời gian, không có sự 
dồn ép, áp lực. Điều này giúp kích thích sự tự giác trong học tập thông qua việc 
phải tìm hiểu các tài liệu đó. 
2. HƯỚNG DẪN CÁCH HỌC VÀ KIỂM TRA 
Kiến thức trong sách giáo khoa là phần khởi xướng cho các em học chuyên sâu 
trong các tài liệu nêu trên. Các em được hướng dẫn phần trọng tâm của bài, các em 
sẽ tiếp tục đọc phần mở rộng và làm bài tập ở nhà. Tôi quy định quỹ thời gian cụ 
thể để đôn đốc các em hoàn tất phần bài tự học. 
Sau đây là một vài ví dụ cụ thể về cách thức tôi đã hướng dẫn các em tự học trong 
các tài liệu mà tôi cung cấp ngay từ đầu năm học. 
Grammar: 
Khi các em học kiến thức về Modal perfect trong sách giáo khoa, tôi hướng dẫn 
các em đọc hiểu lý thuyết về Modal perfect trong cuốn English Grammar In Use, 
và các em được yêu cầu làm bài tập ở nhà trong cuốn này và cuốn Practical 
English Usage. Sau thời gian là 1 tuần tôi sẽ kiểm tra các em và giải đáp những 
thắc mắc chung của cả lớp. 
Reading: 
Trong tài liệu có 50 bài đọc, tôi dạy trên lớp 15 bài, phần tự học của các em là 35 
bài. Tôi hướng dẫn cho các em cách làm bài Reading có hiệu quả. Chẳng hạn như 
không hoảng sợ khi gặp từ mới, không cần phải hiểu hết tất cả các từ trong bài mà 
vẫn có thể làm bài được, biết cách suy luận nghĩa của từ trong tình huống, hoặc từ 
cấu trúc của câu, vừa đọc vừa trả lời câu hỏi, chứ không đọc hết bài rồi mới bắt đầu 
trả lời câu hỏi. Sau khi làm bài xong thì mới đọc kỹ lại để hiểu tường tận cả bài và 
học từ vựng và cấu trúc. Thời gian cho các em tự học là 18 tuần, sang học kỳ II 
mới kiểm tra các em, tôi chọn ra 4 bài ngẫu nhiên để kiểm tra. ( Tôi có đính kèm 4 
bài kiểm tra đọc hiểu ở phần phụ lục). 
Writing: 
Từ những yêu cầu trong sách giáo khoa, tôi hướng dẫn các em học lý thuyết trong 
sách 
Luyện kỹ năng viết tiếng Anh trung học phổ thông ( Nguyễn Bảo Trang ), các em 
học cách viết đoạn văn, bài luận, mô tả biểu đồ, cho các em làm bài tập ứng dụng, 
và cuối cùng tôi cho đề tài để các em viết ở nhà. Các bài viết hay của các em đều 
được đọc trước lớp cho các bạn học hỏi. Và tôi cũng sửa những lỗi sai thường thấy 
ở các em. Các em đã viết một số chủ đề như: 
· Friendship 
· Hobbies 
· An Embarrassing experience 
· The first impressions of your school 
· How important is self-study 
( Tôi đính kèm các bài viết về các đề tài này của các em ở phần phụ lục ) 
Trong học kỳ II của năm học, mỗi tuần tôi cho kiểm tra 1 lần trên lớp, bài kiểm tra 
tổng quát gồm các phần như ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp, đọc hiểu, viết. Sau mỗi 
bài kiểm tra, tôi giải đáp thắc mắc những lỗi sai thường thấy ở các em, và đề nghị 
các em về tự xem lại để khắc phục. Tôi cũng ghi nhận lại kết quả của bài kiểm tra,